اشكاليات ترجمة معاني القرآن الكریم

اشکالیات ترجمه معانی القرآن الکریم
پدیدآوران	عزب، محمود (نویسنده)
ناشر	نهضة مصر
مکان نشر	قاهره - مصر
سال نشر	1427 ‌‎ق
چاپ	1
شابک	‎977-14-3378-4
موضوع	قرآن - ترجمه
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏‎‏BP‎‏ ‎‏63‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏4‎‏الف‎‏5
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

برای دیگر کاربردها، معانی القرآن (ابهام‌زدایی) را ببینید.

اشکالیات ترجمة معانى القرآن الکریم تألیف محمود العزب مى‌باشد. این اثر را مؤلف به توصیه شیخ الازهر جاد الحق در رابطه با بررسى ترجمه قرآن که توسط جان بیرک(ژاک‌برک) صورت گرفته بود به زبان فرانسه نگاشت و آنرا در شماره 4 مجله اسلامى فرانسه در سال 1999 میلادى به چاپ رساند.

تاریخ ترجمه‌هاى فرانسوى قرآن

برای اوّلین بار در سال 1647 میلادی «آندره درویه» قرآن را مستقیما از روى متن عربى به زبان فرانسه به نام قرآن محمّد ترجمه کرد.دوّمین ترجمه قرآن به زبان فرانسوى، توسط «کلودساوارى» در دو جلد در سال 1783 میلادى منتشر شد.پس از ترجمه این دو، مهمترین ترجمه فرانسوی «کازیمیرسکى» است.در سال 1970 میلادى این ترجمه با مقدّمه محمد ارکون منتشر شد:جدیدترین ترجمه قرآن به زبان فرانسه توسط «ژاک‌برک» عضو فرهنگستان زبان عربى مصر و استاد برجسته کالج فرانسه است که با توضیحات و مقدمه تحلیلى در سال 1990 میلادى چاپ شده است.

محمود العزب مؤلف کتاب که برای اخذ مدرک دکترا دانشجوى دانشگاه سوربون پاریس بوده است، برای نوشتن پایان‌نامه با عنوان بررسى لغوى مقارن تعریف و تنکیر در قرآن و عهد قدیم به زبان عبرى در صدد مراجعه و مقابله با ترجمه‌هاى فرانسوى و عبرى مى‌شود از جمله ترجمه‌هاى فرانسوى بلاشر، کازیمیرسکى، ماسون، حمید الله و ترجمه عبرى ابراهام بن شمش و یوسف ریقلین.

بعد از برگشت از پاریس و سالهاى تدریس در دانشگاه الازهر و توصیه رئیس الازهردر خصوص بررسى ترجمه فرانسوى ژان‌برک به تألیف این کتاب دست میزند.

ساختار

این اثر دربردارنده 150 مورد خطایى است که در ترجمه ژان‌برک از قرآن آمده است و مؤلف به تصحیح آنها پرداخته است.و این خطاهاى را در 5 نوع تقسیم مى‌کند.

گزارش محتوا

حذف کلمه، کلمات و جملات که در ترجمه بیان نشده است که این نوع اول شمرده مى‌شود.

نوع دوم: مفاهیم و اصطلاحاتى که در فرهنگ اسلامى معناى خاصى دارند همانند کلمه امّى، اعجمى که مترجم فرانسوى در آنها مناقشه نموده است.

نوع سوم: مربوط به خطاهایى است که مترجم بخاطر فهم نادرست از کلمه یا سیاق جمله معنایى نادرست یا ناقص از قرآن بدست داده است مانند کلمه الشهر الحرام-که مؤلف قسمت اعظم اشتباهات مترجمین فرانسوى را در این امر مى‌داند.

نوع چهارم:در این بحث مورد اختلاف برانگیز ترجمه با در نظرگرفتن قواعد عربى و ترکیبات و ساختارهاى نحو بررسى مى‌گردد و خطاهایى که مترجم در این زمینه بر اثر رعایت نکردن آنها دچار خلط و اشتباه شده است.

نوع پنجم: مترجم در زمانى که به امر ترجمه مشغول است باید یک تفسیر از تفاسیرى که مورد توافق نسبى علماء اسلام است مدّ نظر قرار دهد و در تمام مرحله ترجمه آن را بکار گیرد و در صورت اختلاف با تفاسیر دیگر آنها را در حواشى و با ذکر منبع آورد که مترجم فرانسوى با رعایت نکردن این اصل، دچار خطاهایى در ترجمه خویش شده است.

روش محمود العزب در تمام این مراحل اینگونه است که اوّل آیه مورد نظر را ذکر سپس ترجمه فرانسوى را آورده بعد از آن اشکال را مطرح و سپس رأى خود را بیان مى‌کند و برای هرنوع، نمونه‌هاى متعددى ذکر نموده است که قابل توجه است و برای خواننده به زبان فرانسوى جاى تامل و بررسى است.

در صفحات اولیه اثر، به شرایط و ویژگی‌هاى مفسّر، مشترکات ترجمه فرانسوى و عبرى و سپس ذکر اشکالیات ترجمه‌ها که‌در زمان بررسى و تدوین پایان‌نامه به آنها علم پیدا کرده است، رابطه و تداخل بحث استشراق و مستشرقان با مسئله ترجمه قرآن کریم و پاسخ به دو سؤال آیا ترجمه قرآن از نظر دین جایز است؟

در صورت اجازه دین بر ترجمه قرآن کریم، آیا امکان عملى آن ممکن است و در صورت امکان عملى آن، مشکلاتى که مترجمان با آن برخورد کرده‌اند در طول زمان امکان ثبت و استخراج آنها امکان دارد؟