مسند الإمام المجتبی أبيمحمد الحسن بن علي عليهماالسلام
| مسند الإمام المجتبی أبيمحمد الحسن بن علي عليهماالسلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عطاردی قوچانی، عزیزالله (گردآورنده) |
| ناشر | عطارد |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1373 ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | احادیث شیعه - قرن 14 حسن بن علی(ع)، امام دوم، 3 - 50ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 136/9 /ع6م5 1373 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مسند الإمام المجتبی أبيمحمد الحسن بن علي عليهماالسلام تأليف حاج شیخ عزيزالله عطاردى؛ در اين كتاب، از زندگى امام حسن مجتبی(ع) و ويژگى‌هاى شخصيتى ايشان و نيز اخبار و احاديث آن حضرت در موضوعات مختلف سخن رفته است.
مسند نويسى، بيشتر و پيشتر شيوه اهل سنت بوده و قديمى ترين آنها مسند احمد بن حنبل است كه روايات هر صحابى را در قسمتى مستقل جمع‌آورى كرده است. مجموعه مسانيد ائمه در حقيقت به منظور بيان روايات آن بزرگواران تدوين شده كه بخش قابل توجهى از آن هم به مباحث تاريخى و زندگى آنان مى‌پردازد.
روش تأليف
مؤلف در هر مسند، روايات را به صورت كامل از منابع نقل كرده و ضمن بيان منبع آن، سلسله اسناد را هم آورده است. البته الزاماً همه اخبار از معصوم نقل نشده و بخشى از آنها، گزارش‌هاى تاريخى و نقل قول مورخان است.
مؤلف، بخش رواياتى را كه از خود امام نقل شده (يعنى آن امام كه كتاب به او اختصاص دارد) به شكل مبسوطى بر اساس اصول (عقايد) و فروع (فقهى) دسته بندى كرده و از منابع مشهور و غير مشهور آنها را جمع‌آورى و ارائه مى‌كند. طبعاً در خصوص امام باقر و امام صادق عليهماالسلام كه روايات بيشترى از آنان نقل شده حجم بيشترى به مجلدات كتاب مسند اختصاص داده شده است. چنانكه مسند الامام الصادق عليه‌السلام بيشترين مجلدات (بيش از 20 جلد) را به خود اختصاص داده است.
مؤلف، آدرس هر خبر را در پاورقى آورده مگر در مسند الامام الصادق عليه‌السلام كه شيوه جديدى اتخاذ كرده و در پايان هر باب به صورت كلى منابع خود را ذكر كرده است.
گزارش محتوا
او، روایات امام حسن(ع) را با اسناد خود نقل کرده و کتاب را در سه فصل سامان داده است.
کتاب از ولادت امام شروع می‌شود و نویسنده بی هیچ توضیح و تحلیلی، روایات مربوط را در باره آن نقل می‌کند و مباحث خود را با بحث از نام‌ها، لقب‌ها، شمایل، مناقب، نص بر امامت، دانش، زهد و عبادت، و حوادثی از دوران کودکی و نوجوانی و جوانی امام حسن ادامه می‌دهد.
آیه‌های نازل شده در شأن امام حسن(ع) و سایر اعضای اهل‌بیت(ع)، و سخنان رسول گرامی(ص) در باره این امام همام و مقام و شأن امامت ایشان و جایگاه او در عالم هستی و در عالم آخرت، دیگر بحث‌های کتاب است.
نویسنده، آن دسته از روایت‌هایی را که میان امام حسن(ع) و امام حسین(ع)، مشترک هستند و از پیامبر(ص) و امام علی(ع) رسیده و نیز نوع برخورد پیامبر و امام علی(ع) با آن دو بزرگوار را نقل کرده و در ادامه، حضور امام حسن(ع) در جنگ جمل و صفین را گزارش و سخنان ایشان را در باره ماجرای حکمیت نقل کرده است.
رویارویی، گفت و گوها و پیشامدهای میان امام و معاویه و ولید و مروان و زیاد و معاویه بن خدیج، ابو بکر، سلیمان بن صرد، عبدالله بن عباس، عبدالله بن عمر، یزید بن معاویه، صغیره بن شعبه، جبیر، عبدالله بن زبیر، ابن مسلمه و خضر نبی را نقل کرده است.
ادامه مباحث، به شهادت امام و چگونگی آن، زیارت امام، همسران، فرزندان، اصحاب، دوستداران، مرثیه‌هایی در باره ایشان اختصاص دارد. روایات نقل شده از امام که به صورت موضوعی تنظیم شده، از دیگر مباحث کتاب است. عقل، علم، توحید، اوصاف پیامبر، امامت، غیبت، مناقب اهل‌بیت، خصائص شیعه، صفات مؤمن، مواعظ، عشره، قرآن دعا، طهارت، نماز و روزه، اعتکاف، زکات، انفاق، معشیت، حج، زیارت، جهاد، نکاح، طلاق، اولاد، تجمل، خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها، آزادی برده، قضا، حدود و دیات، جنازه و مواعظ و حکمت‌ها، عنوان‌های باب‌های احادیث امام حسن مجتبی در این کتاب است.
فصل پایانی کتاب را نام راویان از امام مجتبی(ع) به خود اختصاص داده است.[۱]
منابع اين مجموعه اعم از كتب روايى و تاريخى است. در مواردى كه از كتب تاريخى اهل سنت نقل شده به منابعى چون طبرى و مسعودى و ديگر منابع دست اول ارجاع شده و در خصوص روايات شيعى هم از كتب اربعه و ديگر اصول روايى معتبر استفاده شده است.
عطاردى در مجموعه‌هاى مسند ائمه جز به جمع‌آورى اخبار نپرداخته و درباره آنها اظهار نظر يا تحليلى ارائه نمى‌كند.
پانويس
- ↑ ر.ک: معاونت فرهنگی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، ص325
منابع مقاله
- معاونت فرهنگی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، کتاب‌شناسی توصیفی اهل‌بیت علیهم‌السلام، قم، مرکز چاپ و نشر مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، چاپ اول، 1383ش.
- مقدمه و متن کتاب