المعجم الشامل للمصطلحات العلمية و الدينية

المعجم الشامل للمصطلحات العلمية و‌الدينية كه نام كامل آن عبارت است از: «المعجم الشامل للمصطلحات العلمية و‌الدينية؛ الفقه - الأصول - الفلسفة - المنطق»، اثر ابراهیم حسین سرور، فرهنگ لغات و اصطلاحات مربوط به علم فقه، اصول، فلسفه و منطق مى‌باشد. كتاب به زبان عربى و مقدمه آن در سال 2007م نوشته شده است.

المعجم الشامل للمصطلحات العلمیة و الدینیة
المعجم الشامل للمصطلحات العلمية و الدينية
پدیدآورانسرور، ابراهیم حسین (نویسنده)
ناشردار الهادي
مکان نشربیروت - لبنان
سال نشر1429 ق
چاپ1
موضوعاسلام - اصطلاح‌ها و تعبیرها علوم اسلامی - اصطلاحات و تعبیرها
زبانعربی
تعداد جلد2
کد کنگره
‏BP‎‏ ‎‏5‎‏/‎‏1‎‏ ‎‏/‎‏س‎‏4‎‏م‎‏9
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

ساختار

كتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در هفت بخش، در دو جلد، تنظيم شده است.

هر بخش از كتاب، دربردارنده اصطلاحات مربوط به علم خاصى است و ترتيب چينش اصطلاحات، بر اساس حروف الفبا مى‌باشد.

نویسنده در توضيح اصطلاحات مذكور در كتاب، از قرآن، روايات و معاجم و فرهنگ لغات معتبر استفاده كرده است.

گزارش محتوا

در مقدمه، ضمن اشاره به موضوع كتاب، به برخى از خصوصيات و ويژگى‌هاى آن اشاره شده است.[۱]

هر بخشى از كتاب، دربردارنده اصطلاحات علم خاصى است؛ به‌عنوان مثال، به ترتيب به هفت بخش و برخى از اصطلاحات ذكرشده در هريك، اشاره مى‌گردد (اصطلاحات فقهى، اصولى، رجال و درايه و عرفان در جلد اول جاى گرفته و اصطلاحات نحو و بلاغت و صرف و منطق و فلسفه، در جلد دوم آمده است):

  1. اصطلاحات فقهى: از جمله، اباحه و اقسام آن، مانند: اباحه شرعيه، عقليه، مالكيه، مجانيه، معوضه، تملك، تصرف و...؛ اجماع؛ اجتهاد؛ احتياط و.[۲]
  2. اصطلاحات اصول: مانند: اتصال زمان شك به زمان يقين؛ اجتماع امر و نهى؛ اجتهاد؛ اراده استعماليه؛ استحسان و اقسام آن، از جمله: استحسان بالنص، بالعرف، بالاجماع، بالضروره و...؛ استصحاب و انواع آن و.[۳]
  3. اصطلاحات رجال و درايه: مانند: ابوجعفر اول و ثانى(ع)؛ ابوالحسن اول، ثانى و ثالث(ع)؛ اجازه؛ اخبارى؛ اسماعيليه؛ اصحاب اجماع؛ اضطراب در متن و سند؛ اوتاد و.[۴]
  4. اصطلاحات عرفان: مثل ابدال، اتحاد، اتصال، احسان، اخلاص، باب الابواب، برزخ، بسط در مقام خفى و.[۵]
  5. اصطلاحات نحو، بلاغت و صرف: همچون: ابتدا؛ ابدال صرفى، قياسى و لغوى؛ اجوف؛ اختصاص؛ ادوات شرط و استفهام و.[۶]
  6. اصطلاحات منطق: مانند: قضيه اتفاقيه؛ ادراك؛ استدلال؛ اشتراك لفظى و معنوى؛ اقتران؛ امتناع؛ اولیات؛ ايجاب؛ برهان رياضى؛ تأليف قياس و.[۷]
  7. اصطلاحات فلسفه: از جمله: ابداع؛ اتحاد جوهرى؛ اتفاق؛ اجماع؛ احساس؛ اجسام بسيط و مركب؛ ادراك؛ اراده؛ استحاله؛ استدلال؛ استعداد؛ استغراق؛ اشاره؛ اصالت و اعتبار و.[۸]

برخى از ويژگى‌ها و خصوصيات كتاب را مى‌توان در امور زير، خلاصه نمود:

  1. جمع‌آورى تقريبا تمام اصطلاحات مربوط به هريك از علوم مذكور.
  2. توضيح و تشريح كامل اصطلاحات و عبارات، به‌گونه‌اى كه فهم آنها براى خواننده آسان شده و او را از توضيح بيشتر، بى‌نياز مى‌سازد.
  3. توضيح و تشريح اصطلاحات مخصوص به علومى كه در كتب معاجم سابق، متداول نبوده است.
  4. ارائه اطلاعات مفيدى كه خواننده را بى‌نياز از رجوع به ساير معاجم مى‌كند.[۹]

وضعيت كتاب

فهرست مطالب هر جلد در انتهاى همان جلد آمده و كتاب، فاقد پاورقى است.

پانويس

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.

وابسته‌ها