هاشم‌پور سبحانی، توفیق


توفیق هاشم‌پور سبحانی (متولد 1317ش)،  نویسنده، ادیب، مترجم، نائب رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، استاد زبان و ادبیات فارسی. ترجمه کتاب «مولانا جلال‌الدین، زندگانی، فلسفه، آثار و گزیده‌ای‌ از‌ آنها»، از آثار وی است.

هاشم‌پور سبحانی، توفیق
نام هاشم‌پور سبحانی، توفیق
نام‎های دیگر
نام پدر
متولد 1317ش
محل تولد تبریز
رحلت
اساتید احمدعلی رجایی بخارایی

محمدجعفر محجوب

عبدالباقی گولپینارلی

عبدالرسول‌ خیام‌پور

منوچهر‌ مرتضوی

برخی آثار نثر و شرح مثنوی شریف

مولانا جلال‌الدین، زندگانی، فلسفه، آثار و گزیده‌ای از آنها

فواید الفؤاد

مثنوی معنوی

منتخب التواریخ (بداونی)

کد مؤلف AUTHORCODE04700AUTHORCODE

ولادت

توفیق هاشم‌پور سبحانی، در سال 1317ش، در شهر تبریز‌ دیده به جهان گشود.

تحصیلات

تحصیلات دوره ابتدایی خود را در دبستان رودکی و مقطع متوسطه را در دبیرستان‌های رشدیه‌ و لقمان‌ تبریز‌ گذراند. از معلمان دبیرستان وی، علی‌اکبر صبا، عبدالامیر سلیم، سنجر‌ باتمانقلیچ‌، جلیل تجلیل، جعفر شعار و مصطفی شعاریان را می‌توان نام برد. در سال 1341 مدرک کارشناسی خود‌ را‌ از‌ دانشگاه تبریز در رشته زبان و ادبیات فارسی اخذ کرد. احمد ترجانی‌زاده، یحیی‌ ماهیار‌ نوابی‌، سید حسن قاضی طباطبایی، محمدجعفر محجوب، محمود صناعی، احمدعلی رجایی بخارایی، عبدالرسول‌ خیام‌پور‌، منوچهر‌ مرتضوی از استادان وی در این دوره بودند. به‌صورت غیر مستقیم از جعفر‌ سلطان‌القرایی نیز درس آموخته است. سبحانی همواره از دبیران دوران دبیرستان و استادانش در‌ دانشگاه‌ تبریز‌ به بزرگی یاد کرده است. در سال 1342 وارد دوره کارشناسی ارشد در دانشگاه‌ تربیت‌ معلم تهران شد. پس‌ از آن راهی ترکیه شد. با شرکت در آزمون‌ ورودی‌ دکترای‌ دانشگاه استانبول (اونیورسیته) در سال 1969م، موفق به ورود به رشته زبان عربی و فارسی شد‌ و در‌ سال 1974م، به دریافت درجه دکتری از این دانشگاه نائل آمد. در‌ همین‌ دانشگاه‌ استانبول بود که سمت شاگردی عبدالباقی گولپینارلی را یافت.

مشاغل

از سِمَت‌های اجرایی ایشان، نیابت ریاستِ‌ انجمن‌ آثار‌ و مفاخر فرهنگی، مدیریت گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان (1358-1366) و سرپرستی‌ کتابخانه‌ مرکزی دانشگاه گیلان (1361-‌1362) بوده است.

وی سابقه تدریس زبان و ادبیات فارسی را در دانشگاه تبریز‌ و پیام‌ نور نیز داشته است. همچنین در سوابق وی تدریس در دبیرستان‌های بندر‌ انزلی‌ (1342-1351)، تهران (1352-‌1356)، نیز وجود‌ دارد‌.

ایشان‌ طی سال‌های 1374 تا 1376 مدتی در‌ دانشگاه‌ دهلی تدریس کرده است[۱].

جوایز

ترجمه کتاب «مولانا جلال‌الدین، زندگانی، فلسفه، آثار و گزیده‌ای‌ از‌ آنها»، از وی در دوره‌ سوم‌ کتاب سال‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران، از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد‌ اسلامی‌ به‌عنوان اثر برتر، برگزیده شد[۲].

آثار

  1. فهرست‌های تجارب السلف هندو شاه نخجوانی؛
  2. فهرست کتب خطی فارسی دانشگاه دهلی؛
  3. حارث بن اسد محاسبی و کتاب القصد او؛
  4. نگاهی به تاریخ ادب فارسی در هند؛
  5. ترجمه شرح مثنوی شریف؛
  6. ره‌آوردهای سفر (دهلی)؛
  7. تصحیح تذکره انجمن خاقان، اثر فاضل خان گروسی؛
  8. فهرست نسخه‌های خطی فارسی کتابخانه بروسه؛
  9. سیرت شیخ کبیر ابوعبدالله بن خفیف شیرازی؛
  10. مجالس سبعه (هفت خطابه) مثنوی معنوی؛
  11. فتوت در کشورهای اسلامی و مآخذ آن؛
  12. تصوف در یک‌صد پرسش و پاسخ؛
  13. نقد شعر العجم شبلی نعمانی؛
  14. الهائم الخائف من لومة اللائم؛
  15. زندگی‌نامه مولانا جلال‌الدین؛
  16. ملامتیه و ملامتیان؛
  17. مولویّه بعد از مولانا.

وی مقالات متعدی را هم نگاشته است، از جمله:

  1. حاجی بکتاش ولی و طریقت بکتاشیه؛
  2. درباره قلندرنامه خطیب فارسی؛
  3. بهاء ولد، زندگی و عرفان او؛
  4. زبان گویندگان آذربایجان؛
  5. سماع[۳].

پانویس

  1. ر.ک: بصیری، عباس، ص52
  2. همان
  3. ر.ک: پایگاه اینترنتی همشهری آنلاین

منابع مقاله

  1. بصیری، عباس، «بررسی آثار توفیق سبحانی در ارتباط با تاریخ و فرهنگ عثمانی و ترکیه»، خردنامه، بهار و تابستان 1395، شماره 16، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور.
  2. پایگاه اینترنتی همشهری آنلاین در هفتم مهر 1399

وابسته‌ها

نثر و شرح مثنوی شریف

أنيس الطالبين و عدة السالكين

مولانا جلال‌الدین، زندگانی، فلسفه، آثار و گزیده‌ای از آنها

فیه مافیه و پیوست‌های نویافته

مکتوبات مولانا جلال‌الدین رومی

مولویه پس از مولانا

فهرست متون حروفيه

فواید الفؤاد

مثنوی معنوی

گزیده مثنوی

مناقب هنروران

دیوان کبیر کلیات شمس تبریزی (نسخه قونیه)

گلشن توحید: شرح ابیاتی از مثنوی معنوی

مثنوی 1 (نظم4 بخش1)

مثنوی 2 (نظم 4 بخش 2)

کشف‌الابیات کلیات شمس تبریزی

منتخب التواریخ (بداونی)

رسالة إلی الهائم الخائف من لومة اللائم

‫ملامت و ملامتیان

تصوف در يکصد پرسش و پاسخ

رسائل مولانا جلال‌الدين الرومي

مجالس سبعه (هفت خطابه)

مقالات برهان‌الدین محقق ترمذی

دولت و جامعه در دوره‌ی عثمانی

دیوان اولو عارف چلبی

فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه دکتر مهدی محقق موجود در مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران دانشگاه مک گيل

لغت شاهنامه

نگاهی به تاريخ ادب فارسی در هند

تذکره انجمن خاقان

حافظ (زندگی و اندیشه)

زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر علی‌اکبر شعاری‌نژاد

زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی زنده‌یاد دکتر محمدامین ریاحی

زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر حسن انوری

زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی زنده‌یاد دکتر حسن احمدی گیوی

زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی زنده‌یاد دکتر منوچهر مرتضوی

زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی پروفسور عبدالودود اظهر دهلوی