ملامت و ملامتیان
| ملامت و ملامتیان | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | گولپینارلی، عبدالباقی (نويسنده) هاشم‌پور سبحانی، توفیق (مترجم) |
| ناشر | روزنه |
| مکان نشر | ایران |
| سال نشر | 1378ش |
| چاپ | 1 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | گ4م7 292/8 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ملامت و ملامتیان، نوشته عرفان‌پژوه تركيه؛ عبدالباقى گولپینارلى (1900 -1982م.)، ترجمه استاد زبان و ادبیات فارسی؛ توفیق هاشم‌پور سبحانی (متولد 1317ش.)، گزارشی با اطلاعات فراوان ولی آشفته درباره جریان ملامت‌گرایی به‌ویژه در آسیای صغیر است.
نام کتاب
مترجم یادآور شده که نام کتاب در اصل (زبان ترکی)، ملامیه و ملامیان است؛ ولی در ترجمه فارسی به ملامتیه و ملامتیان تبدیل شده و در عربی نیز واژه الملامتیة وارد شده است.[۱] ولیکن علی‌رغم این گفته، نام روی جلد کتاب حاضر ملامت و ملامتیان است!
ساختار و گزارش محتوا
این کتاب، اولین اثر نویسنده است[۲] و چندان منظم نیست و در آن مطالب متعددی بدون تقسیم به بخش و فصل، ذکر شده است. برخی از مطالب مهمّ عبارت است از:
- دو تلقّی متضادّ صوفیه از ملامت و ملامتیه نویسنده ذیل این عنوان، بعد از نقل سخنی طولانی از کشف المحجوب می‌افزاید از این بیانات چنین استنباط می‌شود که هجویری، متصوفه را بالاتر از ملامتیه می‌داند و حتی ملامتیان را درویش هم نمی‌شمارد و آنان را فرقه‌ای می‌داند که هنوز به وحدت دست نیافته‌اند و با خلق مشغول هستند.... برخی دیگر، ملامتیه را در نقطه اوج طریق عرفان می‌بینند.... ابن عربی در باب 23 فتوحات می‌گوید ملامتیه در بالاترین درجه ولایت قرار دارند...[۳]
- نگاهی کلی به ملامتیه و تاریخچه آن گولپینارلى با تإکید بر اینکه مطمئن‌ترین اطلاعات درباره ملامتیه را در رساله الملامتیة نوشته ابوعبدالرحمن سلمی می‌یابیم، تقسیم ارباب علوم و احوال را به 3 گروه (فقیهان، اهل معرفت و ملامتیه) از آن کتاب نقل کرده و درباره ویژگی‌های ملامتیان توضیحاتی داده و سرانجام خودش چنین اظهارنظر کرده است: ملامت، واکنشی است علیه تمایز و تکبر فقها و ریای متشرعان.[۴]
- ملامتیه نخستین: این طریقت از سوی ابوصالح حمدون بن احمد بن عمار قصار نیشابوری از رجال طبقه اول شایع شده است.[۵]
- دومین ملامتیه: بایرامیه طریقتی است که بایرام ولی فرزند قویونلوجه‌احمد (متولد آنکارا 753ق.) تأسیس کرد.[۶]
- سومین ملامتیه: سید محمد نور (متولد مصر1288ق.) یکی از ملامتیه دوره سوم است که اکثر طریقت‌ها او را به‌عنوان قطب و غوث پذیرفته‌اند.[۷]او معتقد به وحدت وجود است نه وحدت شهود.[۸]
اشعار
نویسنده در این کتاب، اشعار بسیاری به زبان ترکی؛ مانند سروده‌های عاشق وصفی (شاعر ملامت گرا) آورده است.[۹]
فهرست محتوا در آغاز و کتابنامه و فهرست اعلام در پایان کتاب درج شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.