محدث، سید میرهاشم
سید میرهاشم محدث (متولد 1331ش)، از مصححین معاصر که بیش از ۳۰ سال از عمر گران‌بهای خود را صرف تصحیح متون کرده است. از جمله آثار اوست: تصحیح کتبی همچون «ظهور تیمور»، «آثار احمدی» و... وی از شاگردان دکتر سید جعفر شهیدی است.
| نام | میرهاشم محدث |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | میرجلال‌الدین محدث ارموی |
| متولد | 1331ش |
| محل تولد | پاچنار تهران |
| رحلت | |
| اساتید | سید جعفر شهیدی |
| برخی آثار | أنیس المؤمنین
آثار احمدی: تاریخ زندگانی پیامبر اسلام و ائمه اطهار علیهم‌السلام خلد برین (ایران در روزگار صفویان) مآثر الملوك؛ به ضمیمه خاتمه خلاصة الاخبار و قانون همایونی ترجمه تقویم التواریخ (سالشمار وقایع مهم جهان از آغاز آفرینش تا سال 1085ق) |
| کد مؤلف | AUTHORCODE05334AUTHORCODE |
دایی‌های او جلال آل احمد و شمس آل احمد و دایی مادرش علامه فقید شیخ آقا بزرگ طهرانی مؤلف بزرگترین کتابنامه تشیع الذریعه هستند.
ولادت
میرهاشم محدث، در دوم خرداد سال ۱۳۳۱، در خانواده‌ای فرهنگی، در پاچنار تهران به دنیا آمد[۱].
خاندان
خاندان او همه عالمان دین و ادب بوده‌اند. پدرش استاد فقید دانشکده‌های ادبیات و الهیات دانشگاه تهران، دکتر میرجلال‌الدین محدث ارموی و دایی‌هایش جلال آل احمد و شمس آل احمد و دایی مادرش علامه شیخ آقابزرگ طهرانی هستند[۲].
تحصیلات
دوران دبستان و دبیرستان را در مدرسه جعفری اسلامی گذراند و بنا به سفارش پدرش که مایل نبود پسرانش وارد وادی ادبیات شوند، به‌ناچار در رشته طبیعی دیپلم گرفت و پس از اخذ لیسانس زیست‌شناسی، یکسره به وادی تصحیح روی آورد. کارآموزی این هنر را در محضر پدرش که از بزرگترین و نام‌آورترین مصححین زمان خود بود، فراگرفت و در تصحیح کتاب‌هایی که آن مرحوم از سال ۱۳۵۰ به بعد چاپ کرد، کمک اصلی ایشان بود. فهرست کتاب‌های «حکمت اسلام»، «النقض» و شرح فارسی «شهاب الأخبار» را هم او استخراج کرد. تلمذ نزد پدر و همت والای میرهاشم محدث، سبب شده است که وی یکی از سرآمدان تصحیح در دوره خود باشد و بتواند حدود چهل جلد کتاب از متون مهم تاریخی فارسی را تصحیح کند[۳].
اساتید
در سال ۱۳۶۲ وی به‌عنوان کتاب‌دار در مؤسسه لغت‌نامه دهخدا استخدام شد و از محضر استادان بزرگی چون دکتر سید جعفر شهیدی و دکتر سید محمد دبیرسیاقی تاکنون بهره‌مند شده است[۴].
محدث در ترجمه جلد اول «معجم البلدان»، همکار مستقیم دکتر علی‌نقی منزوی بود و دو کتاب با همکاری استاد فقید دکتر عبدالحسین نوایی چاپ کرده است. او تاکنون در بیش از ده کنگره و سمینار داخلی شرکت کرده و سخنرانی ایراد نموده است[۵].
آثار
آثار تصحیح‌شده توسط وی، بر چهار بخش است: الف)- تاریخ اسلام و ایران:
- آثار احمدی، تألیف احمد بن تاج‌الدین حسن استرآبادی؛
- تفسیر سوره یوسف؛
- أنيس المؤمنين، تألیف محمد بن اسحاق بن محمد حموی.
ب)- تاریخ جغرافیایی: مرآة البلدان؛
- ترجمه «آثار البلاد»؛
و...
ج)- تذکره‌ها:
- آتشکده آذر (بخش دوم)، تألیف لطفعلی بیک آذر بیگدلی؛
- نجوم السماء في تذكرة العلماء، تألیف محمدعلی آزاد کشمیری؛
- مجمع النفائس، تألیف سراج‌الدین علی خان آرزو؛
- صحف ابراهیم، تألیف علی ابراهیم خان خلیل بنارلی.
د)- تاریخ عمومی:
- مجمع الأنساب (بخش دوم)، تألیف محمد بن علی بن محمد شبانکاره‌ای؛
- نظام التواريخ، تألیف قاضی ناصرالدین بیضاوی؛
- خلد برین (بخش صفویه)، تألیف محمدیوسف واله اصفهانی قزوینی؛
- لب التواريخ، اثر یحیی بن عبداللطیف قزوینی[۶].
دیگر آثار تصحیح‌شده توسط وی عبارت است از:
- ظهور تیمور، تألیف عباس اقبال آشتیانی؛
- مکاتبات ایران و انگلیس، تألیف سید محمدتقی مصطفوی کاشانی؛
- تاریخ قزلباش؛
- تطبیق لغات جغرافیای قدیم و جدید ایران، تألیف محمدحسن خان اعتمادالسلطنه؛
- مرآة الشرق، تألیف جیمز مرداک؛
- تاریخ مختصر ادبیات ایران، تألیف عباس اقبال آشتیانی؛
- تذکره خاوری، تألیف میرزا فضل الله خاوری شیرازی؛
- تقويم التواريخ، تألیف حاجی خلیفه چلبی؛
- مشكوة المسافرين، تألیف علی‌اکبر مشکوةالسلطان؛
- فهرس التواريخ، تألیف رضاقلی خان هدایت؛
- گلشن محمود، تألیف محمودمیرزا قاجار؛
و...[۷].
پانویس
منابع مقاله
بی‌نام، «مشاهده تمام کتاب‌های مرتبط با میرهاشم محدث»، پاتوق کتاب فردا
وابسته‌ها
آثار احمدی: تاریخ زندگانی پیامبر اسلام و ائمه اطهار علیهم‌السلام
خلد برین (ایران در روزگار صفویان)
مآثر الملوك؛ به ضمیمه خاتمه خلاصة الاخبار و قانون همایونی
ترجمه تقویم التواریخ (سالشمار وقایع مهم جهان از آغاز آفرینش تا سال 1085ق)
روضه ششم و هفتم از خلد برین (تاریخ تیموریان و ترکمانان)
نجوم السماء في تراجم العلماء (شرح حال علمای شیعه قرن‌های یازدهم و دوازدهم و سیزدهم هجری قمری)
تطبیق لغات جغرافیایی قدیم و جدید ایران
منظر الاولیاء (در مزارات تبریز و حومه): در مزارات تبریز و حومه
ترجمه تقويم التواريخ (سالشمار وقايع مهم جهان از آغاز آفرينش تا سال 1085 ه.ق)
أنیس المؤمنین: در احوال نبی اکرم و ائمه معصومین علهیم السلام
حدائق المقربین (حدیقه پنجم) (و باب ششم و هفتم از حدیقه چهارم)