المعجم (ابهام‌زدایی): تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    جز (Hbaghizadeh صفحهٔ المعجم (ابهام زدایی) را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به المعجم (ابهام‌زدایی) منتقل کرد)
     
    (۳۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۷: خط ۷:




    * [[المعجم (ابویعلی موصلی)|المعجم ]]اثر احمد بن علی بن مثنی تمیمی (متوفی 307ق)، معروف به [[ابو یعلی، احمد بن علی|ابویعلی موصلی]]، کتابی است به زبان عربی در یک جلد با موضوع روایات اسلامی. در اصطلاح محدثین، «معجم» کتابی است که در آن احادیث بر ترتیب صحابه ذکر شده باشد.
    * [[المعجم (ابویعلی موصلی)|المعجم]]اثر احمد بن علی بن مثنی تمیمی (متوفی 307ق)، معروف به [[ابو یعلی، احمد بن علی|ابویعلی موصلی]]، کتابی است به زبان عربی در یک جلد با موضوع روایات اسلامی. در اصطلاح محدثین، «معجم» کتابی است که در آن احادیث بر ترتیب صحابه ذکر شده باشد.




    * [[المعجم الأصولي]] تأليف [[بحرانی، محمد صنقور|محمد صنقور على]] در دو جلد مى‌باشد كه در آن 826 اصطلاح، قاعده و مسئله اصول فقه مورد شرح و بررسى قرار گرفته و در مورد هر يك از اين اصطلاحات و قواعد، مقاله‌هاى مجزا و مستوفى نگاشته شده است.
    * [[المعجم الأصولي]] تأليف [[بحرانی، محمد صنقور|محمد صنقور على]] در دو جلد مى‌باشد كه در آن 826 اصطلاح، قاعده و مسئله اصول فقه مورد شرح و بررسى قرار گرفته و در مورد هر يك از اين اصطلاحات و قواعد، مقاله‌هاى مجزا و مستوفى نگاشته شده است.
    * [[المعجم في آثار ملوك العجم]] نوشته [[حسینی قزوینی، شرف‌الدین فضل‌الله|شرف‌الدين فضل‌الله حسینى قزوينى]]، به كوشش [[فتوحی نسب، احمد|احمد فتوحى نسب]].




    خط ۱۶: خط ۱۹:




    * [[المعجم التطبيقي للقواعد الأصولية في فقه الإمامية]] اثر [[ربانی، محمدحسن|محمدحسن ربانی بیرجندی]] و [[محمدتقی باقرزاده مشکیباف]]، و اشراف [[علمی اردبیلی، علی|علی علمی اردبیلی]]، و تحقیق گروه مطالعات و پژوهش‌هاى اصولى دفتر تبليغات اسلامى مشهد است. اين مجموعه، به زبان عربى و حاصل تلاش جمعى از فضلا و فرهيختگان حوزه علميه مشهد است كه پس از سال‌ها تلاش طاقت‌فرسا و تهيه و بررسى ده‌ها هزار فيش از 57 كتاب فقهى به دست آمده است. اهميت اين معجم و فوايد كاربردى آن و جايگاه آن در جست‌وجوها و مطالعات و پژوهش‌هاى فقهى و اصولى بر عالمان و پژوهشگران پوشيده نيست.
    * [[معجم لغة النحو العربی]] نوشته [[دحداح، انطوان|انطوان دحداح]] از نویسندگان معاصر در مفردات و اصطلاحات نحو به نگارش درآمده است.
     
     
    * [[معجم رجال الفکر و الأدب في النجف خلال ألف عام]]نوشته ادیب و شخصیت‌شناس معاصر، [[امینی، محمدهادی|محمدهادى امینى]](1314-1379ش)، زندگی و آثار علمی و ادبی حدود 5000 نفر از اندیشوران و ادیبان نجف را معرفی می‌کند. اینان، دانشمندانی هستند که در طول تقریباً 1000 سال (از تأسیس حوزه علمیه نجف از سوی [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ‌‌الطائفه]] در سال 448ق) فعالیتی پژوهشی از آنان ثبت شده است.
     
     
    * [[معجم المطبوعات النجفية]] تألیف [[امینی، محمدهادی|محمدهادى امينى]]، مشتمل بر كتب چاپ‌شده عربى از زمان آغاز چاپ تا سال 1385ق است.




    * [[ المعجم الجغرافي للإمبراطورية العثمانية]] تأليف س. موستراس به زبان عربى كتاب مفصل و معجمى درباره اماكن و شهرهاى تحت سيطره امپراتورى عثمانى مى‌باشد. اين اثر يكى از منابع مهم در اين زمينه مى‌باشد كه نظير ندارد و مى‌توان آن را يكى از كارهاى مهم انجام شده، درباره امپراتورى عثمانى دانست. مؤلف در هنگام بيان نام هر منطقه و مكان از اين امپراتورى بزرگ به مطالب تاريخى و اطلاعات مفيدى درباره اين سرزمين نيز اشاره كرده است.
    * [[معجم المصطلحات الإسلامیة في المصباح المنیر]] نوشته دکتر [[ابراهيم، رجب عبدالجواد|رجب عبدالجواد ابراهیم]] است‌ که در آن واژه‌ها و اصطلاحات (علوم اسلامی) کتاب «[[المصباح المنير]]» به‌صورت الفبایی مرتب و طبق اصول لغوی دسته‌بندی شده است.
     
     
    * [[المعجم التطبيقي للقواعد الأصولية في فقه الإمامية]] اثر [[ربانی، محمدحسن|محمدحسن ربانی بیرجندی]] و [[محمدتقی باقرزاده مشکیباف]]، و اشراف [[علمی اردبیلی، علی|علی علمی اردبیلی]]، و تحقیق گروه مطالعات و پژوهش‌هاى اصولى دفتر تبليغات اسلامى مشهد است. اين مجموعه، به زبان عربى و حاصل تلاش جمعى از فضلا و فرهيختگان حوزه علميه مشهد است كه پس از سال‌ها تلاش طاقت‌فرسا و تهيه و بررسى ده‌ها هزار فيش از 57 كتاب فقهى به دست آمده است. اهميت اين معجم و فوايد كاربردى آن و جايگاه آن در جست‌وجوها و مطالعات و پژوهش‌هاى فقهى و اصولى بر عالمان و پژوهشگران پوشيده نيست.
     
     
    * [[المعجم الجغرافي للإمبراطورية العثمانية]] تأليف س. موستراس به زبان عربى كتاب مفصل و معجمى درباره اماكن و شهرهاى تحت سيطره امپراتورى عثمانى مى‌باشد. اين اثر يكى از منابع مهم در اين زمينه مى‌باشد كه نظير ندارد و مى‌توان آن را يكى از كارهاى مهم انجام شده، درباره امپراتورى عثمانى دانست. مؤلف در هنگام بيان نام هر منطقه و مكان از اين امپراتورى بزرگ به مطالب تاريخى و اطلاعات مفيدى درباره اين سرزمين نيز اشاره كرده است.




    خط ۲۸: خط ۴۳:




    * [[معجم البلدان (ترجمه)]] ترجمه فارسى دانشنامه جغرافیایی اثر ارزشمند [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت حموى]] به قلم [[منزوی، علی نقی|على‌نقى منزوى]] است. اين ترجمه به لحاظ مقدمه و تحقيقات آن ارزشمند است.
    * [[معجم البلدان (ترجمه)]] ترجمه فارسى دانشنامه جغرافیایی اثر ارزشمند [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت حموى]] به قلم [[منزوی، علی نقی|على‌نقى منزوى]] است. اين ترجمه به لحاظ مقدمه و تحقيقات آن ارزشمند است.




    خط ۴۷: خط ۶۲:


    * [[معجم الأدباء (ترجمه)]] اثر [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله |ياقوت حموى رومى]] است كه به خامه اديب و مترجم توانا، [[آیتی، عبدالمحمد|عبدالمحمد آیتی]]، از عربى به فارسى درآمده و اين، نخستين ترجمه اين اثر به زبان فارسى است.
    * [[معجم الأدباء (ترجمه)]] اثر [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله |ياقوت حموى رومى]] است كه به خامه اديب و مترجم توانا، [[آیتی، عبدالمحمد|عبدالمحمد آیتی]]، از عربى به فارسى درآمده و اين، نخستين ترجمه اين اثر به زبان فارسى است.
    * [[معجم أعلام الشيعة]] اثر علامه [[طباطبایی، سید عبدالعزیز|سيد عبدالعزيز طباطبايى]] (1348 - 1416ق)، استدراك كتاب «[[طبقات أعلام الشيعة]]»، آيت‌الله [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|شيخ آقابزرگ تهرانى]] است كه به زبان عربى و قبل از سال 1416ق، نوشته شده است.
    * [[معجم أعلام الشيعة]] اثر علامه [[طباطبایی، سید عبدالعزیز|سيد عبدالعزيز طباطبايى]] (1348 - 1416ق)، استدراك كتاب «[[طبقات أعلام الشيعة]]»، آيت‌الله [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|شيخ آقابزرگ تهرانى]] است كه به زبان عربى و قبل از سال 1416ق، نوشته شده است.
    * [[معجم أعلام النساء]] اثر [[فواز عاملی، زینب بنت علی|زينب بنت على بن حسين فوّاز عاملى]] (جبل عامل، 1276-1332ق، قاهره) است كه در آن، شرح حال زنان مشهور و دانشمند از مليت‌ها و مذاهب گوناگون را بيان كرده است.
    * [[المعجم المفصل فی شواهد النحو الشعریة]] نوشتۀ [[یعقوب، امیل|امیل بدیع یعقوب]](1950) فرهنگ‌نامه‌ای در شرح شواهد شعری دانش نحو بوده که در سه مجلد شکل یافته است.
    * [[المعجم المفصل في الإعراب]] دائرةالمعارف قواعد و زبان عربى مى‌باشد که به قلمى شیوا و بیانى رسا، توسط [[خطیب، طاهر یوسف|طاهر یوسف الخطیب]] به رشته تحریر درآمده و تصحیح و ویرایش آن نیز برعهده [[یعقوب، امیل|إمیل یعقوب]] بوده است.
    * [[المعجم المفصل في الجموع]] گردآوری [[یعقوب، امیل|امیل بدیع یعقوب]]، فرهنگ واژگان جمع در زبان عربی است که در یک مجلد منتشر شده است.
    * [[المعجم المفصل في دقائق اللغة العربیة]] اثر [[یعقوب، امیل|امیل بدیع یعقوب]]، کتابی است پیرامون معنای لغات و واژگان عربی.
    * [[المعجم المفصل في علم الصرف]] اثر [[اسمر، راجی|راجى اسمر]]، از جمله فرهنگ‌هاى معاصر پيرامون اصطلاحات علم صرف عربى، تحت اشراف [[یعقوب، امیل|اميل بديع يعقوب]] نگارش شده است.
    * [[المعجم المفصل في علوم اللغة (الألسنيات)]] نوشته [[تونجی، محمد|محمد تونجی]] (معاصر) و [[اسمر، راجي|راجی الاسمر]] (معاصر) است. موضوع این اثر دانش لغت و زبان‌شناسی است و توسط [[یعقوب، امیل|امیل یعقوب]] تحقیق شده است.
    * [[المعجم المفصل في اللغويين العرب]] نوشته [[یعقوب، امیل|امیل بدیع یعقوب]] (متولد 1950م) در بیان اسامی زبان‌شناسان عرب و زندگی‌نامه آنان، به‌صورت بسیار مختصر و به زبان عربی است.
    * [[المعجم المفصل في علم العروض و القافية و فنون الشعر]] نوشته امیل بدیع یعقوب(1950م) در دانش عروض، قافیه و فنون شعر است.
    * [[المعجم المفصل في علوم البلاغة]] اثر [[عکاوی، انعام فوال|انعام فوال عکاوی]] معاصر است که مجموعه اصطلاحات علوم بلاغی (معانی، بیان، بدیع) را که مشتمل بر 842 عنوان است، به ترتیب حروف الفبا گردآوری و شرح کرده است.
    * [[المعجم المفصل في اللغة و الأدب]] نوشتۀ [[یعقوب، امیل|امیل بدیع یعقوب]](متولد1950) و [[عاصی، میشال|میشال عاصی]] در دو مجلد، فرهنگ‌نامه‌ایی در صرف، نحو، اعراب، بلاغت، عروض، ادب، اصطلاحات و مفاهیم ادبیات عربی تنظیم شده است.
    * [[المعجم الاشتقاقي الموصل لألفاظ القرآن الکريم]] اثر [[جبل، محمد حسن|محمد حسن حسن جبل]]، معجم مفردات قرآن کریم است که به‌صورت لغوی و تفسیری، به بررسی اصل الفاظ و ارتباطات اشتقاقی مفردات قرآن کریم، پرداخته است.
    * [[معجم مصطلحات العروض و القافية]] نوشته [[شوابکه، محمد علی|محمد علی شوابکه]] (معاصر) و [[ابوسویلم، انور|انور ابوسویلم]] (معاصر)، پیرامون اصطلاحات دانش عروض و قافیه است.
    * [[معجم القراءات القرآنیة]] اثر [[عمر، احمد مختار|احمد مختار عمر]] و [[مکرم، عبدالعال سالم|عبدالعال سالم مکرم]]، فرهنگ‌لغتی است از واژگان مربوط به قرائات قرآنی و مشهورترین قاریان قرآن کریم.
    * [[معجم اللغة العربية المعاصرة]] عنوان اثری است 4 جلدی به زبان عربی از [[عمر، احمد مختار|احمد مختار عمر]] با همکاری گروه علمی، با موضوع دایرة‌المعارفها و دانشنامه‌ها. گروه علمی نویسندگان این اثر، از افراد زیادی تشکیل شده است.
    * [[معجم مقاييس اللغة (ابن فارس)]] اثر [[ابن فارس، احمد بن فارس|ابن فارس، ابوالحسين احمد بن فارس بن زکريا بن حبيب]] (متوفی 395ق)، یکی از مهمترین معاجم لغوی به زبان عربی است.
    * [[معجم مقاييس اللغة]] اثر [[ابن فارس، احمد بن فارس|ابوالحسین احمد بن فارس بن زكريا]]، از مهم‌ترين معاجم لغوى زبان عربى به شمار مى‌رود كه به كوشش [[هارون، عبدالسلام محمد|عبدالسلام هارون]] مورد تحقيق قرار گرفته و در شش جلد منتشر شده است.
    * [[معجم مصطلحات العروض]] اثر [[مینو، محمد محیی‌الدین|محمد محی‌الدین مینو]]، فرهنگ اصطلاحات مورد استفاده در دانش عروض است که به‌ترتیب حروف الفبا، بر اساس سه حرف اصلی کلمه، تنظیم شده است.
    * [[معجم مفردات الفاظ القرآن]]  عنوان واژه‌نامه‌ای است یک جلدی به زبان عربی از [[راغب اصفهانی، حسین بن محمد|علامه حسین بن محمد راغب اصفهانی]].
    * [[المعجم المیسر في القواعد و البلاغة و الإنشاء و العروض]] گردآوری [[ضناوی، محمد امین|محمد امین ضناوی]] (معاصر)، فرهنگ الفاظ و قواعد صرف، نحو، بلاغت و عروض است که در فصول جداگانه ارائه شده است.
    * [[المعجم البسيط عربی به فارسی ساده]] نوشته [[عبدالله، ناصرعلی|عبدالله ناصرعلی]] (1394-1314ش) است. در این لغت‌نامه دوزبانه، نزدیک به دوازده ‌هزار واژه عربی به‌همراه بیش از پنجاه هزار کاربرد امروزین گردآوری شده است.
    * [[معجم المصطلحات النحوية و الصرفية]] تألیف [[لبدی، محمد سمیر نجیب|محمد سمیر نجیب لبدی]] (معاصر)، فرهنگ اصطلاحات الفاظ صرف و نحو عربی با ذکر مثال‌ها و شواهد  است.
    * [[معجم الأوزان الصرفية]] نوشتۀ [[یعقوب، امیل|امیل بدیع یعقوب]] (متولد 1950م)، در شناخت وزن‌های صرفی است.
    * [[معجم النباتات الطبیة]] نوشته [[جبر، ودیع|ودیع جبر]] (معاصر) است و در موضوع گیاهان دارویی(واژه‌های گیاهان دارویی) به نگارش درآمده است.
    * [[معجم مفردات الإبدال و الإعلال في القرآن الکريم]] اثر [[خراط، احمد محمد|احمد محمود خراط]]، فرهنگ لغتی از کلمات و مفردات قرآن کریم است که در آن‌ها، ابدال و یا اعلال، صورت‌گرفته است.
    * [[معجم القرآن؛ و هو قاموس مفردات القرآن و غریبة]]  تألیف [[مصری، عبدالرؤف|عبدالرئوف مصری]] (معاصر)، قاموس مفردات قرآن کریم و غرایب آن است.
    * [[معجم و تفسير لغوي لکلمات القرآن]]  تألیف [[جمل، حسن عزالدین|حسن عزالدین الجمل]] (معاصر)، فرهنگ الفاظ و واژگان قرآن کریم است که واژگان را به‌اختصار معنا کرده است.
    * [[معجم مصطلحات أصول الفقه (علاء‌الدین بن نجم)]]  نوشته پژوهشگر و مدرّس عمانی، [[علاء‌الدین بن نجم]]، فرهنگ تعاریف اصطلاحات علم اصول فقه (اهل‌ سنت) بر اساس حروف الفبا بدون استناد به منابع است.
    * [[معجم الرسم العثماني]]  اثر [[حمیری، بشیر بن حسن|بشیر بن حسن حمیری]] که نویسنده در آن، در پژوهشی‌ فراخ‌دامن و گسترده، چگونگی شکل‌گیری «رسم‌الخط مصحف‌ عثمانی‌» را کاویده است.
    * [[معجم ما ألفه علماء الأمة الإسلامية للرد علی خرافات الدعوة الوهابية]] اثر [[محمد علی، عبدالله|عبدالله محمد على]] است كه به زبان عربى به معرفى كتب علماى فرق مختلف اسلامى در ردّ فرقه ضاله وهابيت پرداخته است.


    {{ابهام‌زدایی}}
    {{ابهام‌زدایی}}
    خط ۵۲: خط ۱۶۳:
    [[رده:صفحه‌های ابهام‌زدایی کتاب‌ها]]
    [[رده:صفحه‌های ابهام‌زدایی کتاب‌ها]]


    [[رده:فروردین(1401)]]
    [[رده:اردیبهشت (1401)]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۳۴

    المعجم ممکن است عنوان برای کتاب‌های ذیل باشد:



    • المعجماثر احمد بن علی بن مثنی تمیمی (متوفی 307ق)، معروف به ابویعلی موصلی، کتابی است به زبان عربی در یک جلد با موضوع روایات اسلامی. در اصطلاح محدثین، «معجم» کتابی است که در آن احادیث بر ترتیب صحابه ذکر شده باشد.


    • المعجم الأصولي تأليف محمد صنقور على در دو جلد مى‌باشد كه در آن 826 اصطلاح، قاعده و مسئله اصول فقه مورد شرح و بررسى قرار گرفته و در مورد هر يك از اين اصطلاحات و قواعد، مقاله‌هاى مجزا و مستوفى نگاشته شده است.



    • المعجم الأوسط تألیف یکی از بزرگ‌ترین محدثان اهل سنت در قرن چهارم، به نام سلیمان بن احمد طبرانی (متوفی 360ق)، در موضوع حدیث است. نویسنده در این کتاب احادیث غریب را از شیوخ خود گردآوری نموده است.







    • المعجم الجغرافي للإمبراطورية العثمانية تأليف س. موستراس به زبان عربى كتاب مفصل و معجمى درباره اماكن و شهرهاى تحت سيطره امپراتورى عثمانى مى‌باشد. اين اثر يكى از منابع مهم در اين زمينه مى‌باشد كه نظير ندارد و مى‌توان آن را يكى از كارهاى مهم انجام شده، درباره امپراتورى عثمانى دانست. مؤلف در هنگام بيان نام هر منطقه و مكان از اين امپراتورى بزرگ به مطالب تاريخى و اطلاعات مفيدى درباره اين سرزمين نيز اشاره كرده است.


    • المعجم الجغرافي للبلاد العربية السعودية تأليف حمد الجاسر از بزرگترین جغرافى‌دانان معاصر كشور عربستان است. این اثر در سه مجلد به زبان عربی به معرفی اسماء شهرها و روستاها و مهم‌ترین بادیه‌های عربستان پرداخته است. نویسنده هدف خود را از نگارش این اثر عبارت می‌داند، از گردآوری اسامی جمیع اماكن مسكونی و تاریخی و ضبط آنها به گونه‌ای كه با دیگر اماكن اشتباه نشود.