۱۰۶٬۳۳۳
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'اصطلاحات (ابهام زدایی)' به 'اصطلاحات (ابهام‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - '== ساختار == ' به '== ساختار == ') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'اصطلاحات (ابهام زدایی)' به 'اصطلاحات (ابهام‌زدایی)') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[زیناتی، جورج]] (مترجم) | [[زیناتی، جورج]] (مترجم) | ||
[[تهانوی، محمد علی بن علی]] ( | [[تهانوی، محمد علی بن علی]] (نویسنده) | ||
[[عجم، رفیق]] ( | [[عجم، رفیق]] (مقدمه‌نويس) | ||
[[خالدی، عبدالله]] (مترجم) | [[خالدی، عبدالله]] (مترجم) | ||
[[دحروج، علی فرید]] (محقق) | [[دحروج، علی فرید]] (محقق) | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| سال نشر = 1996 م | | سال نشر = 1996 م | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01858AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =2 | | تعداد جلد =2 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =01858 | |||
| کتابخوان همراه نور =01858 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|اصطلاحات (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''موسوعة كشاف اصطلاحات الفنون و العلوم'''، اثر [[تهانوی، محمدعلی بن علی|شيخ محمدعلى]]، فرزند شيخ على بن قاضى محمد حامد بن محمد صابر، مشهور به [[تهانوی، محمدعلی بن علی|تهانوى]] از دانشمندان قرن دوازدهم است كه به زبان عربى، موسوعه‌اى است كه به تبيين و توضيح اصطلاحات همه دانش‌هاى رايج در زمان نگارنده آن مى‌پردازد. | '''موسوعة كشاف اصطلاحات الفنون و العلوم'''، اثر [[تهانوی، محمدعلی بن علی|شيخ محمدعلى]]، فرزند شيخ على بن قاضى محمد حامد بن محمد صابر، مشهور به [[تهانوی، محمدعلی بن علی|تهانوى]] از دانشمندان قرن دوازدهم است كه به زبان عربى، موسوعه‌اى است كه به تبيين و توضيح اصطلاحات همه دانش‌هاى رايج در زمان نگارنده آن مى‌پردازد. | ||
مؤلف در انگيزه تألیف خود چنين مى‌گويد: «اشتباه در اصطلاح‌ها، مهم‌ترين دليل براى نياز به استاد در تحصيل علوم و فنون است. هر علمى، اصطلاحات ويژه‌اى دارد كه اگر به آن آگاهى پيدا نشود، به نتيجه نمى‌رسد. راه شناخت معنى اصطلاح يا رجوع به استادان است يا مراجعه به كتاب‌هايى كه اصطلاح‌ها را جمع‌آورى كرده‌اند. مانند بحرالجواهر، حدود الامراض در علم طب، اللطائف الاشرفيه و مانند آن در علم تصوف. كتابى در دسترس كه اصطلاحات همه دانش‌ها را داشته باشد، نيافتم. در سال‌هاى اول تحصيل تصميم گرفتم كتابى | مؤلف در انگيزه تألیف خود چنين مى‌گويد: «اشتباه در اصطلاح‌ها، مهم‌ترين دليل براى نياز به استاد در تحصيل علوم و فنون است. هر علمى، اصطلاحات ويژه‌اى دارد كه اگر به آن آگاهى پيدا نشود، به نتيجه نمى‌رسد. راه شناخت معنى اصطلاح يا رجوع به استادان است يا مراجعه به كتاب‌هايى كه اصطلاح‌ها را جمع‌آورى كرده‌اند. مانند بحرالجواهر، حدود الامراض در علم طب، اللطائف الاشرفيه و مانند آن در علم تصوف. كتابى در دسترس كه اصطلاحات همه دانش‌ها را داشته باشد، نيافتم. در سال‌هاى اول تحصيل تصميم گرفتم كتابى بنویسیم كه اصطلاحات همه دانش‌ها را در برداشته باشد و دانش پژوهان را از رجوع به استاد بى‌نياز كند.» | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۹: | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
در اين كتاب، تنها به برخى از اصطلاحات رايج و پركاربرد علوم اشاره شده است. دقت ايشان در توضيح اصطلاح‌ها، اين كتاب را به يكى از موسوعه‌هاى معتبر تبديل كرده است. | در اين كتاب، تنها به برخى از اصطلاحات رايج و پركاربرد علوم اشاره شده است. دقت ايشان در توضيح اصطلاح‌ها، اين كتاب را به يكى از موسوعه‌هاى معتبر تبديل كرده است. | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
كشاف تنها گردآمده اصطلاحات دانش‌هاى گوناگون نيست، بلكه تهانوى در آن به نوآورى‌ها و گشودن پاره‌اى از دشوارى‌ها نيز دست زده است. | كشاف تنها گردآمده اصطلاحات دانش‌هاى گوناگون نيست، بلكه تهانوى در آن به نوآورى‌ها و گشودن پاره‌اى از دشوارى‌ها نيز دست زده است. | ||
با آن‌كه دانشمندان مسلمان چندين دانش‌نامه و فرهنگ‌نامه تدوين كرده‌اند كه هر كدام به | با آن‌كه دانشمندان مسلمان چندين دانش‌نامه و فرهنگ‌نامه تدوين كرده‌اند كه هر كدام به پژوهشگران در زمينه‌هاى گوناگون يارى مى‌رساند؛ مانند دستور العلماء نوشته احمد نگرى، مفاتيح العلوم خوارزمى، كليّات ابوالبقاء كَفَوى، تعريفات جرجانى و مانند آن، ولى گسترده‌ترين و فراگيرترين آن‌ها كشاف تهانوى است. كشّاف هر پژوهش‌گر و خواننده‌اى را از مراجعه و خواندن هزاران برگ و ده‌ها نگاشته بى‌نياز مى‌دارد. نشانه اهميّت و سترگى اين كار همين بس كه دانشمندان مسلمان به آن رو كرده‌اند و خوشامد گفته‌اند و دانشمندان غربى به چاپ و نشر آن دست يازيده‌اند. | ||
كشّاف اصطلاحات الفنون و العلوم تهانوى يكى از كوشش‌هاى خجسته و سترگى است كه خدمت ارزنده دانشمندان و فرهيختگان ديروز شبه قاره را به جامعه فرهنگستانى نشان مى‌دهد. امروز هم در شبه قاره هند و | كشّاف اصطلاحات الفنون و العلوم تهانوى يكى از كوشش‌هاى خجسته و سترگى است كه خدمت ارزنده دانشمندان و فرهيختگان ديروز شبه قاره را به جامعه فرهنگستانى نشان مى‌دهد. امروز هم در شبه قاره هند و پاکستان گام‌هاى بلند و استوارى در راه نشر دانش و شناساندن ميراث گران‌سنگ فارسى/ اسلامى/ هندى برداشته مى‌شود كه بسى فرخنده و ارزشمند است و بى‌گمان ارجمند و گرانبها. | ||
نگارش كشّاف در حدود سال 1745/1158 انجام گرفت. | نگارش كشّاف در حدود سال 1745/1158 انجام گرفت. نویسنده روزگار اورنگ زيب را، كه عالم‌گير لقب يافته بود (1069-1119 ه./ 1658-1707 م)، درك كرد. | ||
كتاب داراى نقاط قوت فراوانى است. از اين رو از زمان نگارش تا كنون مورد توجه دانشوران قرار گرفته است. برخى از آن‌ها عبارتند از: | كتاب داراى نقاط قوت فراوانى است. از اين رو از زمان نگارش تا كنون مورد توجه دانشوران قرار گرفته است. برخى از آن‌ها عبارتند از: | ||
#اصطلاح‌هاى مترادف كه داراى معناى اصطلاحى واحدند، در علوم مختلف وجود دارند. گاهى پنج يا شش واژه به يك معناى اصطلاحى اشاره دارند. | #اصطلاح‌هاى مترادف كه داراى معناى اصطلاحى واحدند، در علوم مختلف وجود دارند. گاهى پنج يا شش واژه به يك معناى اصطلاحى اشاره دارند. | ||
#كاربرد اصطلاح‌ها در علوم مختلف متفاوت است. كشاف كه موسوعه‌اى عام است و به ادعاى | #كاربرد اصطلاح‌ها در علوم مختلف متفاوت است. كشاف كه موسوعه‌اى عام است و به ادعاى نویسنده اصطلاحات همه علوم را در بردارد و شامل مجلدات اندكى است، بايد مدخل‌هاى آن از رايج‌ترين، مشهورترين و كاربردى‌ترين اصطلاحات باشد. تهانوى در كشاف اين اصل را رعايت كرده است و بيشتر مدخل‌هاى او اين ويژگى را دارد. | ||
#در كشاف اين قاعده كاملا رعايت شده كه مدخل‌ها از ميان اصطلاحات علوم مختلف انتخاب شود. | #در كشاف اين قاعده كاملا رعايت شده كه مدخل‌ها از ميان اصطلاحات علوم مختلف انتخاب شود. | ||
#كشاف در زمينه جمع‌آورى مطالب مهم و به كار نبردن منابع ضعيف موفق بوده است. گرچه در آن از منابع غير درجه اول، فراوان بهره برده است. | #كشاف در زمينه جمع‌آورى مطالب مهم و به كار نبردن منابع ضعيف موفق بوده است. گرچه در آن از منابع غير درجه اول، فراوان بهره برده است. | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۶: | ||
#مجله معارف عقلى شماره 9 بهار 1387، عنوان مقاله: معرفى و بررسى موسوعه كشاف اصطلاحات الفنون و العلوم اثر محمد كريمى. | #مجله معارف عقلى شماره 9 بهار 1387، عنوان مقاله: معرفى و بررسى موسوعه كشاف اصطلاحات الفنون و العلوم اثر محمد كريمى. | ||
#مجله آيينه ميراث، بهار 1387 شماره 40، عنوان مقاله: ديباچه‌اى بر دانش‌نامه نويسى در شبه قاره با نگاهى ويژه به كشاف اصطلاحات الفنون و العلوم تهانوى، | #مجله آيينه ميراث، بهار 1387 شماره 40، عنوان مقاله: ديباچه‌اى بر دانش‌نامه نويسى در شبه قاره با نگاهى ويژه به كشاف اصطلاحات الفنون و العلوم تهانوى، نویسنده: محمدحسین ساكت. | ||
{{فرهنگ اصطلاحات}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||