اصطلاحات الصوفية: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - '| پس از = | پیش از = }} ' به '| پس از = | پیش از = }}')
    جز (جایگزینی متن - 'اصطلاحات (ابهام زدایی)' به 'اصطلاحات (ابهام‌زدایی)')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
     
    (۳۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    | تصویر =NUR16862J1.jpg
    | تصویر =NUR16862J1.jpg
    | عنوان =إصطلاحات الصوفیة
    | عنوان =اصطلاحات الصوفیة
    | پدیدآوران =  
    | پدیدآوران =  
    [[محمود، عبدالرحمن حسن]] (مراجعه و تعليق)
    [[محمود، عبدالرحمن حسن]] (مراجعه و تعليق)


    [[ابن‌عربی، محمد بن علی]] (نويسنده)
    [[ابن عربی، محمد بن علی]] (نویسنده)
    | زبان =عربی
    | زبان =عربی
    | کد کنگره =
    | کد کنگره =
    خط ۱۳: خط ۱۲:
    | مکان نشر =قاهره - مصر
    | مکان نشر =قاهره - مصر
    | سال نشر =  
    | سال نشر =  
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE16862AUTOMATIONCODE
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE16862AUTOMATIONCODE
    | چاپ =1
    | چاپ =1
    | شابک =977-1415-34-4
    | شابک =977-1415-34-4
    | تعداد جلد =1
    | تعداد جلد =1
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =16862
    | کتابخوان همراه نور =16862
    | کد پدیدآور =
    | کد پدیدآور =
    | پس از =
    | پس از =
    | پیش از =
    | پیش از =
    }}'''اصطلاحات الصوفية'''، از آثار بسيار مختصر [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] است كه نويسنده در آن، تعدادى از اصطلاحات عرفانى را شرح داده است. همچنين در پايان کتاب، رساله كوچكى به آن ضميمه شده كه به نظر مصحح از آثار [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] است و نويسنده در آن نيز تعدادى ديگر از آن اصطلاحات را معنا كرده است.
    }}
    {{کاربردهای دیگر|اصطلاحات (ابهام‌زدایی)}}


    عبدالرحمن حسن محمود، اين اثر را تصحيح كرده و مقدمه و تعليقاتى بر آن افزوده است.
    '''اصطلاحات الصوفية'''، از آثار بسيار مختصر [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] است كه نویسنده در آن، تعدادى از اصطلاحات عرفانى را شرح داده است. همچنين در پایان کتاب، رساله كوچكى به آن ضمیمه شده كه به نظر مصحح از آثار [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] است و نویسنده در آن نيز تعدادى ديگر از آن اصطلاحات را معنا كرده است.


    نويسنده در بيان انگيزه‌اش از نگارش کتاب، نوشته است: اشاره كردى به من كه الفاظ متداول در بين صوفيان محقق را شرح كنم. چون ديدم كه بسيارى از علماء الرسوم (دانشمندان رسمى؛ يعنى كسانى كه با علوم باطنى و عرفانى آشنا نيستند.) در هنگام مطالعه تصنيفات اهل طريقت ما، با الفاظ و اصطلاحات متداول آشنا نيستند و از من مى‌پرسند، پس درخواستت را اجابت كردم؛ ولى همه الفاظ را استقصا نكردم و مهم‌ترين‌ها را برگزيدم.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص5-6</ref>
    عبدالرحمن حسن محمود، این اثر را تصحيح كرده و مقدمه و تعليقاتى بر آن افزوده است.
     
    نویسنده در بيان انگیزه‌اش از نگارش کتاب، نوشته است: اشاره كردى به من كه الفاظ متداول در بين صوفيان محقق را شرح كنم. چون ديدم كه بسيارى از علماء الرسوم (دانشمندان رسمى؛ يعنى كسانى كه با علوم باطنى و عرفانى آشنا نيستند.) در هنگام مطالعه تصنيفات اهل طريقت ما، با الفاظ و اصطلاحات متداول آشنا نيستند و از من مى‌پرسند، پس درخواستت را اجابت كردم؛ ولى همه الفاظ را استقصا نكردم و مهم‌ترين‌ها را برگزيدم.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41791/1/5 ر.ک: مقدمه کتاب، ص5-6]</ref>


    ==ساختار==
    ==ساختار==
     
    اين کتاب از مقدمه مصحح و مقدمه نویسنده و متن اصلى (شامل توضيح 184 اصطلاح بدون هيچ ترتيب الفبايى يا موضوعى) و ملحقات (شامل توضيح 39 اصطلاح) تشكيل شده است.
     
    اين کتاب از مقدمه مصحح و مقدمه نويسنده و متن اصلى (شامل توضيح 184 اصطلاح بدون هيچ ترتيب الفبايى يا موضوعى) و ملحقات (شامل توضيح 39 اصطلاح) تشكيل شده است.


    در مجموع در اثر حاضر 223 اصطلاح عرفانى شناسانده شده است.
    در مجموع در اثر حاضر 223 اصطلاح عرفانى شناسانده شده است.


    روش نويسنده در اين اثر، توصيفى است.
    روش نویسنده در این اثر، توصيفى است.


    مصحح در مقدمه‌اش كه عنوانى برايش قرار نداده و مكان و تاريخ نگارش آن را نيز مشخص نكرده، تأكيد كرده است: در «[[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]]» چنين آمده است: شيخ محى‌الدين، محمد بن على، مشهور به [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] متوفاى سال 638ق، تصنيف مختصرى دارد در اصطلاحات كه آن را در صفر سال 615ق، در ملطية نوشته است. مصحح افزوده است: اين نسخه كه در برابر شماست همان است كه صاحب «[[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]]» به آن اشاره كرده است و من آن را از «مكتبة الأزهر الشريف» نقل كردم در ضمن مجموعه‌اى در يك جلد با قلمى معمولى.<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص3</ref>
    مصحح در مقدمه‌اش كه عنوانى برایش قرار نداده و مكان و تاريخ نگارش آن را نيز مشخص نكرده، تأكيد كرده است: در «[[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]]» چنين آمده است: [[ابن عربی، محمد بن علی|شيخ محى‌الدين، محمد بن على]]، مشهور به [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] متوفاى سال 638ق، تصنيف مختصرى دارد در اصطلاحات كه آن را در صفر سال 615ق، در ملطية نوشته است. مصحح افزوده است: این نسخه كه در برابر شماست همان است كه صاحب «[[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]]» به آن اشاره كرده است و من آن را از «مكتبة الأزهر الشريف» نقل كردم در ضمن مجموعه‌اى در یک جلد با قلمى معمولى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41791/1/3 ر.ک: مقدمه مصحح، ص3]</ref>


    ==گزارش محتوا==
    ==گزارش محتوا==
    برای آشنايى با روش و محتواى این اثر، توجه به برخى از مطالب جالب آن كافى است:
    # شريعت: عبارت است از امر به التزام عبوديت. شطح: عبارت است از كلمه‌اى كه در آن بوى منيت و ادعا وجود دارد و این موضوع گاه از محققان صادر مى‌شود.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41791/1/9 ر.ک: متن کتاب، ص9]</ref>
    # ادب: گاه منظور از این كلمه، مراعات ادب شريعت است، گاهى ادب خدمت و گاه ادب حقّ؛ اما ادب شريعت، پايبندى به هر چيزى است كه ترسيم كرده است. ادب خدمت، فانى شدن از رؤيت آن خدمت است بااينكه در انجام آن نهایت تلاش را مبذول دارد و ادب حقّ، آن است كه بشناسى آنچه را برای تو است؛ وگرنه از اهل بساط دور مى‌شوى.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41791/1/8 ر.ک: همان، ص8]</ref>
    # الملامتية: هم الذين لم يظهر على ظواهرهم مما في بطونهم أثر، ألبتة.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41791/1/11 ر.ک: همان، ص11]</ref>؛ يعنى «ملامتيه: آنان كسانى هستند كه از آنچه در باطن آنها است، البته هيچ اثرى بر ظاهرشان آشكار نشده است».
    # المحادثة: خطاب الحق للعارفين من عالم الأسرار و الغيوب.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41791/1/18 ر.ک: همان، ص18]</ref>؛ يعنى «محادثه و گفتگو عبارت است از خطاب كردن حقّ (خدا) عارفان را از عالم اسرار و غيب».
    # مكر: حاصل شدن پياپى نعمت‌ها است با انجام مخالفت و گناه و باقى گذاردن این حال با وجود سوء ادب و آشكار كردن نشانه‌ها و كرامات بدون هيچ امر و دستورى و بدون حدّ و اندازه.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41791/1/19 ر.ک: همان، ص19]</ref>منظور نویسنده همان سنت استدراج است كه در قرآن كريم مطرح شده است.
    # حجاب: هر چيزى است كه مطلوب تو را از چشمت دور سازد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41791/1/23 ر.ک: همان، ص23]</ref>دانستنى است از آنجا كه عارف، هدف و مقصود نهایى را عبارت از خداى متعال مى‌داند پس منظور این است: هرچه خداى كريم را از چشم تو دور كند، حجاب است.
    مطالب ملحقات، بسيار مختصر است و توضيحات مؤلف كافى نيست و به اشاره‌اى بسنده شده است. نویسنده از جمله چنين نوشته است: العبادات: للمعاوضات؛ يعنى عبادت‌ها برای عوض‌هاست.<ref>ر.ک: همان، ص30</ref>مصحح در اينجا افزوده است: چون عابد منتظر اجر است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41791/1/30 ر.ک: همان، ص30، پاورقى 2]</ref>المحبة: للقربات؛ يعنى محبت برای تقرب به خدا است.<ref>ر.ک: همان، ص30</ref>مصحح در اينجا افزوده است: چون او (مُحبّ)، خدا را مى‌طلبد و بس.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41791/1/30 ر.ک: همان، ص30، پاورقى 3]</ref>طريقت ما این است: محبت، نه عمل و فناء، نه بقاء.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41791/1/31 ر.ک: همان، ص31]</ref>مصحح در اينجا چنين تعليقه‌اى افزوده است: معناى این مطلب این نيست كه او دعوت به عمل نكردن مى‌كند، بلكه فقط مى‌گوید: اصل در نزد ما محبت است و كسى كه محبت دارد پيرو كسى است كه دوستش دارد و كارگر بدون محبت، مثل اجير سوء است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41791/1/31 ر.ک: همان، ص31، پاورقى 1]</ref>


    ==وضعيت کتاب==


    براى آشنايى با روش و محتواى اين اثر، توجه به برخى از مطالب جالب آن كافى است:
    # شريعت: عبارت است از امر به التزام عبوديت. شطح: عبارت است از كلمه‌اى كه در آن بوى منيت و ادعا وجود دارد و اين موضوع گاه از محققان صادر مى‌شود.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص9</ref>
    # ادب: گاه منظور از اين كلمه، مراعات ادب شريعت است، گاهى ادب خدمت و گاه ادب حقّ؛ اما ادب شريعت، پايبندى به هر چيزى است كه ترسيم كرده است. ادب خدمت، فانى شدن از رؤيت آن خدمت است بااينكه در انجام آن نهايت تلاش را مبذول دارد و ادب حقّ، آن است كه بشناسى آنچه را براى تو است؛ وگرنه از اهل بساط دور مى‌شوى.<ref>ر.ک: همان، ص8</ref>
    # الملامتية: هم الذين لم يظهر على ظواهرهم مما في بطونهم أثر، ألبتة.<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>؛ يعنى «ملامتيه: آنان كسانى هستند كه از آنچه در باطن آنها است، البته هيچ اثرى بر ظاهرشان آشكار نشده است».
    # المحادثة: خطاب الحق للعارفين من عالم الأسرار و الغيوب.<ref>ر.ک: همان، ص18</ref>؛ يعنى «محادثه و گفتگو عبارت است از خطاب كردن حقّ (خدا) عارفان را از عالم اسرار و غيب».
    # مكر: حاصل شدن پياپى نعمت‌ها است با انجام مخالفت و گناه و باقى گذاردن اين حال با وجود سوء ادب و آشكار كردن نشانه‌ها و كرامات بدون هيچ امر و دستورى و بدون حدّ و اندازه.<ref>ر.ک: همان، ص19</ref>منظور نويسنده همان سنت استدراج است كه در قرآن كريم مطرح شده است.
    # حجاب: هر چيزى است كه مطلوب تو را از چشمت دور سازد.<ref>ر.ک: همان، ص23</ref>دانستنى است از آنجا كه عارف، هدف و مقصود نهايى را عبارت از خداى متعال مى‌داند پس منظور اين است: هرچه خداى كريم را از چشم تو دور كند، حجاب است.
    مطالب ملحقات، بسيار مختصر است و توضيحات مؤلف كافى نيست و به اشاره‌اى بسنده شده است. نويسنده از جمله چنين نوشته است: العبادات: للمعاوضات؛ يعنى عبادت‌ها براى عوض‌هاست.<ref>ر.ک: همان، ص30</ref>مصحح در اينجا افزوده است: چون عابد منتظر اجر است.<ref>ر.ک: همان، ص30، پاورقى 2</ref>المحبة: للقربات؛ يعنى محبت براى تقرب به خدا است.<ref>ر.ک: همان، ص30</ref>مصحح در اينجا افزوده است: چون او (مُحبّ)، خدا را مى‌طلبد و بس.<ref>ر.ک: همان، ص30، پاورقى 3</ref>طريقت ما اين است: محبت، نه عمل و فناء، نه بقاء.<ref>ر.ک: همان، ص31</ref>مصحح در اينجا چنين تعليقه‌اى افزوده است: معناى اين مطلب اين نيست كه او دعوت به عمل نكردن مى‌كند، بلكه فقط مى‌گويد: اصل در نزد ما محبت است و كسى كه محبت دارد پيرو كسى است كه دوستش دارد و كارگر بدون محبت، مثل اجير سوء است.<ref>ر.ک: همان، ص31، پاورقى 1</ref>


    ==وضعيت کتاب==
    متأسفانه برای اثر حاضر، هيچ فهرستى حتى فهرست منابع و مطالب نيز فراهم نشده است.


    ==پانویس==
    <references/>


    متأسفانه براى اثر حاضر، هيچ فهرستى حتى فهرست منابع و مطالب نيز فراهم نشده است.
    ==پانويس==
    <references />
    ==منابع مقاله==
    ==منابع مقاله==


    مقدمه و متن کتاب.
    مقدمه و متن کتاب.
    {{فرهنگ اصطلاحات}}


     
    ==وابسته‌ها==
     
    {{وابسته‌ها}}


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۰۸

    اصطلاحات الصوفیة
    اصطلاحات الصوفية
    پدیدآورانمحمود، عبدالرحمن حسن (مراجعه و تعليق) ابن عربی، محمد بن علی (نویسنده)
    ناشرعالم الفکر
    مکان نشرقاهره - مصر
    چاپ1
    شابک977-1415-34-4
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    اصطلاحات الصوفية، از آثار بسيار مختصر ابن عربى است كه نویسنده در آن، تعدادى از اصطلاحات عرفانى را شرح داده است. همچنين در پایان کتاب، رساله كوچكى به آن ضمیمه شده كه به نظر مصحح از آثار ابن عربى است و نویسنده در آن نيز تعدادى ديگر از آن اصطلاحات را معنا كرده است.

    عبدالرحمن حسن محمود، این اثر را تصحيح كرده و مقدمه و تعليقاتى بر آن افزوده است.

    نویسنده در بيان انگیزه‌اش از نگارش کتاب، نوشته است: اشاره كردى به من كه الفاظ متداول در بين صوفيان محقق را شرح كنم. چون ديدم كه بسيارى از علماء الرسوم (دانشمندان رسمى؛ يعنى كسانى كه با علوم باطنى و عرفانى آشنا نيستند.) در هنگام مطالعه تصنيفات اهل طريقت ما، با الفاظ و اصطلاحات متداول آشنا نيستند و از من مى‌پرسند، پس درخواستت را اجابت كردم؛ ولى همه الفاظ را استقصا نكردم و مهم‌ترين‌ها را برگزيدم.[۱]

    ساختار

    اين کتاب از مقدمه مصحح و مقدمه نویسنده و متن اصلى (شامل توضيح 184 اصطلاح بدون هيچ ترتيب الفبايى يا موضوعى) و ملحقات (شامل توضيح 39 اصطلاح) تشكيل شده است.

    در مجموع در اثر حاضر 223 اصطلاح عرفانى شناسانده شده است.

    روش نویسنده در این اثر، توصيفى است.

    مصحح در مقدمه‌اش كه عنوانى برایش قرار نداده و مكان و تاريخ نگارش آن را نيز مشخص نكرده، تأكيد كرده است: در «كشف الظنون» چنين آمده است: شيخ محى‌الدين، محمد بن على، مشهور به ابن عربى متوفاى سال 638ق، تصنيف مختصرى دارد در اصطلاحات كه آن را در صفر سال 615ق، در ملطية نوشته است. مصحح افزوده است: این نسخه كه در برابر شماست همان است كه صاحب «كشف الظنون» به آن اشاره كرده است و من آن را از «مكتبة الأزهر الشريف» نقل كردم در ضمن مجموعه‌اى در یک جلد با قلمى معمولى.[۲]

    گزارش محتوا

    برای آشنايى با روش و محتواى این اثر، توجه به برخى از مطالب جالب آن كافى است:

    1. شريعت: عبارت است از امر به التزام عبوديت. شطح: عبارت است از كلمه‌اى كه در آن بوى منيت و ادعا وجود دارد و این موضوع گاه از محققان صادر مى‌شود.[۳]
    2. ادب: گاه منظور از این كلمه، مراعات ادب شريعت است، گاهى ادب خدمت و گاه ادب حقّ؛ اما ادب شريعت، پايبندى به هر چيزى است كه ترسيم كرده است. ادب خدمت، فانى شدن از رؤيت آن خدمت است بااينكه در انجام آن نهایت تلاش را مبذول دارد و ادب حقّ، آن است كه بشناسى آنچه را برای تو است؛ وگرنه از اهل بساط دور مى‌شوى.[۴]
    3. الملامتية: هم الذين لم يظهر على ظواهرهم مما في بطونهم أثر، ألبتة.[۵]؛ يعنى «ملامتيه: آنان كسانى هستند كه از آنچه در باطن آنها است، البته هيچ اثرى بر ظاهرشان آشكار نشده است».
    4. المحادثة: خطاب الحق للعارفين من عالم الأسرار و الغيوب.[۶]؛ يعنى «محادثه و گفتگو عبارت است از خطاب كردن حقّ (خدا) عارفان را از عالم اسرار و غيب».
    5. مكر: حاصل شدن پياپى نعمت‌ها است با انجام مخالفت و گناه و باقى گذاردن این حال با وجود سوء ادب و آشكار كردن نشانه‌ها و كرامات بدون هيچ امر و دستورى و بدون حدّ و اندازه.[۷]منظور نویسنده همان سنت استدراج است كه در قرآن كريم مطرح شده است.
    6. حجاب: هر چيزى است كه مطلوب تو را از چشمت دور سازد.[۸]دانستنى است از آنجا كه عارف، هدف و مقصود نهایى را عبارت از خداى متعال مى‌داند پس منظور این است: هرچه خداى كريم را از چشم تو دور كند، حجاب است.

    مطالب ملحقات، بسيار مختصر است و توضيحات مؤلف كافى نيست و به اشاره‌اى بسنده شده است. نویسنده از جمله چنين نوشته است: العبادات: للمعاوضات؛ يعنى عبادت‌ها برای عوض‌هاست.[۹]مصحح در اينجا افزوده است: چون عابد منتظر اجر است.[۱۰]المحبة: للقربات؛ يعنى محبت برای تقرب به خدا است.[۱۱]مصحح در اينجا افزوده است: چون او (مُحبّ)، خدا را مى‌طلبد و بس.[۱۲]طريقت ما این است: محبت، نه عمل و فناء، نه بقاء.[۱۳]مصحح در اينجا چنين تعليقه‌اى افزوده است: معناى این مطلب این نيست كه او دعوت به عمل نكردن مى‌كند، بلكه فقط مى‌گوید: اصل در نزد ما محبت است و كسى كه محبت دارد پيرو كسى است كه دوستش دارد و كارگر بدون محبت، مثل اجير سوء است.[۱۴]

    وضعيت کتاب

    متأسفانه برای اثر حاضر، هيچ فهرستى حتى فهرست منابع و مطالب نيز فراهم نشده است.

    پانویس

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها