۱۱۸٬۷۳۶
ویرایش
(صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'>
[[پرونده:NUR00495J1.jpg|بندانگش» ایجاد کرد.) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'اصطلاحات (ابهام زدایی)' به 'اصطلاحات (ابهامزدایی)') |
||
(۲۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR00495J1.jpg | |||
| عنوان =مصطلحات الفقه و معظم عناوینه الموضوعیة | |||
| | | عنوانهای دیگر =کتاب فرید فی بابه... | ||
| پدیدآوران = | |||
[[مشکینی اردبیلی، علی]] (نویسنده) | |||
| | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 147/2 /م5م6 | |||
| موضوع = | |||
| | فقه - اصطلاحها و تعبیرها | ||
| ناشر = | |||
نشر الهادی | |||
| مکان نشر =قم - ایران | |||
|زبان | | سال نشر = 1419 ق | ||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
|ناشر | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00495AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =00495 | |||
| کتابخوان همراه نور =00495 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر|اصطلاحات (ابهامزدایی)}} | |||
'''مصطلحات الفقه و معظم عناوينه الموضوعية'''، اثر [[مشکینی اردبیلی، علی|آیتالله على مشكينى]]، بيان، توضيح و بررسى برخى از اصطلاحات فقهى و اصولى مىباشد كه به زبان عربى و در سال 1419ق1377/ش، نوشته شده است. | |||
از آنجا كه تدوين كتابهايى درباره واژگان و اصطلاحات فقهى، چندان در گذشته متداول نبوده است، اين كتاب مىتواند داراى اهميت باشد. | |||
از آنجا كه تدوين كتابهايى | |||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب، با مقدمه مؤلف آغاز و مباحث، درباره اصطلاحات و عناوين فقهى، با نظم الفبايى، بهگونهاى نگارش يافته است كه مشابهتها و تفاوتهايى با فرهنگ فقه دارد. | |||
كتاب، با مقدمه مؤلف آغاز و مباحث، | |||
در اين كتاب، اصطلاحات و عناوين موضوعات فقه گردآورى شده و ذيل هر كدام، موارد زير، روشن شده است: | در اين كتاب، اصطلاحات و عناوين موضوعات فقه گردآورى شده و ذيل هر كدام، موارد زير، روشن شده است: | ||
خط ۵۵: | خط ۳۸: | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
در مقدمه، به شش امر زير اشاره شده است: | در مقدمه، به شش امر زير اشاره شده است: | ||
#تعريف فقه و بررسى آن از دو لحاظ زير: | |||
#:الف) لغت: فهم و رسيدن به علم غايب به وسيله علم شاهد؛ | |||
الف) لغت: فهم و رسيدن به علم غايب به وسيله علم شاهد؛ | #:ب) اصطلاح علماى اماميه: قيام حجت نزد كسى كه قادر بر استنباط و فهم احكام شرعيه فرعیه يا وظايف عقليه دينيه و يا موضوعات استنباطى آن مىباشد؛ | ||
#اشاره به منزلت و جايگاه علم فقه: نویسنده، معتقد است كه فقه، شريفترين و والاترين دانشها، افضل علوم و نيمى از دين(در مقابل اصول) مىباشد كه در بر دارنده احكام كليه الهى است كه متعلق به اعمال جوارحى بندگان است، البته شرافت و فضيلت آن، بعد از اصول دين مىباشد؛ | |||
ب) اصطلاح علماى اماميه: قيام حجت نزد كسى كه قادر بر استنباط و فهم احكام شرعيه | #اشاره به نحوه تبويب مباحث فقهى و اشكال موجود در آن: معمولا علما، ابواب فقه را به شصت باب تقسيم نموده و هر كدام را تحت عنوان يك كتاب ذكر كردهاند؛ به اين ترتيب كه طهارت را اولين كتاب و ديات را آخرين آن قرار دادهاند؛ بدون اشاره به ملاك ترتيب و تنظيم آنها؛ | ||
#بررسى و تفصيل مدارک و مصادر اوليه فقه در سه بخش زير: | |||
#:الف) كتاب: مراد، نصوص و ظواهر قرآن بوده و اختلافى در حجيت آن نيست؛ | |||
#:ب) سنت: از جهتى اتفاقى است(حجيت كلام صادر از نبى(ص) بهعنوان اخبار از خداوند، تبليغ دين و بيان آنچه كه نازل شده است) و از جهتى، اختلافى(طرق وصول اين اخبار به كسى كه عصر رسول(ص) را درك نكرده است)؛ | |||
#:ج) عقل: مراد از آن، معناى لغوى و عرفى آن مىباشد كه عبارت است از قوهاى كه انسان به وسيله آن، كليات را درك كرده و به حسن و قبح اشياء پى مىبرد؛ | |||
#اشاره به كفايت ادله تفصيليه فوق، براى رفع نيازهاى جامعه اسلامى و عدم نياز به ادلهاى كه تحت عنوان قياس، استحسان، مصالح مرسله و... بيان شدهاند؛ | |||
#بيان روش تأليف كتاب. | |||
الف) كتاب: مراد، نصوص و ظواهر قرآن بوده و اختلافى در حجيت آن نيست؛ | |||
ب) سنت: از جهتى اتفاقى است(حجيت كلام صادر از نبى(ص) بهعنوان اخبار از خداوند، تبليغ دين و بيان آنچه كه نازل شده است) و از جهتى، اختلافى(طرق وصول اين اخبار به كسى كه عصر رسول(ص) را درك نكرده است)؛ | |||
ج) عقل: مراد از آن، معناى لغوى و عرفى آن مىباشد كه عبارت است از قوهاى كه انسان به وسيله آن، كليات را درك كرده و به حسن و قبح اشياء پى مىبرد؛ | |||
از جمله اصطلاحات و عناوين مطرح شده در كتاب، عبارتند از: | از جمله اصطلاحات و عناوين مطرح شده در كتاب، عبارتند از: | ||
#آمين، كه اسم فعل و به معنای «استجب»(مستجاب كن) مىباشد. در مورد استعمال اين كلمه در نماز، بعد از خواندن سوره حمد، دو ديدگاه مطرح شده است: | |||
#:الف) اهل سنت: ائمه سهگانه ايشان، ذكر اين كلمه را توسط امام، مأموم يا به صورت انفرادى در نماز، جزء سنت دانستهاند، ولى مذهب مالكى، آن را مستحب مىداند؛ نه سنت؛ | |||
الف) اهل سنت: ائمه سهگانه ايشان، ذكر اين كلمه را توسط امام، مأموم يا به صورت انفرادى در نماز، جزء سنت دانستهاند، ولى مذهب مالكى، آن را مستحب مىداند؛ نه سنت؛ | #:ب) شيعه: آن را منع كرده است، اما در حرمت يا سبب بطلان آن در نماز، اختلاف وجود دارد؛ | ||
#الآيه: در لغت به معناى علامت بوده و براى احكام واجب و مندوب، در مواردى از فقه، مانند آيات سجده، آية الكرسى، مباهله، تيمم، زكات، خمس، نور، ربا، انذار، بيوت و... موضوع واقع مىشود؛ | |||
ب) شيعه: آن را منع كرده است، اما در حرمت يا سبب بطلان آن در نماز، اختلاف وجود دارد؛ | #الشَجه: در لغت، عبارت است از جراحت در سر كه باعث كنده شدن گوشت يا شكستن استخوان شود و در اصطلاح فقها، به مصاديق خاصى از جراحت در سر و گردن اطلاق مىشود كه داراى هشت قسم بوده و هر قسم، حكم خاصى بر آن بار شده و ديه، ارش و حكومت معينى به آن تعلق مىگيرد. اين هشت قسم عبارتند از: حارصه يا حرصه؛ داميه؛ متلاحمه يا باضعه؛ سمحاق؛ هاشمه؛ منقله و مأمومه. | ||
از ديگر اصطلاحات عنوان شده در كتاب، مىتوان به موارد زير اشاره كرد: | از ديگر اصطلاحات عنوان شده در كتاب، مىتوان به موارد زير اشاره كرد: | ||
الاحياء، الاحصان، الزام، الاستخارة، الاستعاذة، البئر، الباطل، الباغى، البحر، البخل، التأخير، التأمين، التحجير، الترقيع، الثمر، الجائر، الجحفة، الجدال، الجعالة، الجزية، الحاكم، الحجب، حجر الاسود، الحداد، الحدث، خبر الواحد، الخراج، الخطبة، خيار تبعض الصفقة، الخمس، الدرهم | الاحياء، الاحصان، الزام، الاستخارة، الاستعاذة، البئر، الباطل، الباغى، البحر، البخل، التأخير، التأمين، التحجير، الترقيع، الثمر، الجائر، الجحفة، الجدال، الجعالة، الجزية، الحاكم، الحجب، حجر الاسود، الحداد، الحدث، خبر الواحد، الخراج، الخطبة، خيار تبعض الصفقة، الخمس، الدرهم والدينار، الدعوى، الدفاع، الدم، دية الشعر، الذباحة، الذكر و الانثى، الذمة، ذهاب الثلثين، الذهب و الفضة، الربا، الرجعة، الرشد و السفه، الرضاع، الركن، الزبيب، الزكاة، زكاة الفطرة، الزنا، السؤر، السبق و الرماية، سبيل الله، الستر و التستر، السرقة، الشاة، الشاهد، شبه الخطأ، الشتم، الشركة، الصبى، الصد، الصداق، الصحة، الصدقة، الظهار، العارية، العاقلة، العام، العاملين على الزكاة، العبادة، الغائط، الغارمين، الغالى، الغسل، الغش، الفضولى، الفقاع، الفلس، الفقير و المسكين، الفىء، قاعدة الالزام، القبض، القبول، القذف، القسامة، الكاشف، الكتاب، كثير السفر، الكر، الكفارات، اللحية، اللعان، اللقطة و اللقيط، اللوث، الماء، المتاجر، المتعة، المثلى و القيمى، النصب، النبش، النحر، النذر، النصاب، الهبة، هجاء المؤمن، الهجر، الهلال، هياكل العبادة، الوديعة، الوصية، الوضوء، الوقوف، الوكالة و النيابة، اليائسة، اليهود، اليتيم، اليمين، اليوم و الليل. | ||
هر چند كتاب از لحاظ جامعيت عناوين فقهى، انعكاس مسائل كلى و جستوجو نشدن كامل اصطلاحات فقهى، كمبودهايى دارد، چنانكه مسائل آن مستند نشده است تا براى فقهپژوهانى كه خواهان اطلاعات گستردهتر و مراجعه به منابع فقهىاند، سودمندتر افتد، اما با اين حال، بهعنوان قدم اول، عملى زيبا، كارى پسنديده و كتابى شايسته و قابل تقدير است، لكن فارسىزبانان غير آشنا به زبان عربى، از استفاده آن محرومند. | هر چند كتاب از لحاظ جامعيت عناوين فقهى، انعكاس مسائل كلى و جستوجو نشدن كامل اصطلاحات فقهى، كمبودهايى دارد، چنانكه مسائل آن مستند نشده است تا براى فقهپژوهانى كه خواهان اطلاعات گستردهتر و مراجعه به منابع فقهىاند، سودمندتر افتد، اما با اين حال، بهعنوان قدم اول، عملى زيبا، كارى پسنديده و كتابى شايسته و قابل تقدير است، لكن فارسىزبانان غير آشنا به زبان عربى، از استفاده آن محرومند. | ||
خط ۱۰۶: | خط ۷۳: | ||
پاورقىها بيشتر به ذكر منابع اختصاص يافته است. | پاورقىها بيشتر به ذكر منابع اختصاص يافته است. | ||
== منابع == | == منابع مقاله == | ||
مقدمه و متن كتاب. | |||
{{فرهنگ اصطلاحات}} | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[مصطلحات الفقه]] | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:فقه و اصول]] | [[رده:فقه و اصول]] | ||
[[رده: | [[رده:سازمانها، انجمنها، کنگرهها، دائرةالمعارفها، واژهنامهها، مجموعهها، مقالهها، سخنرانیها]] | ||