المعجم الشامل للمصطلحات العلمية و الدينية

المعجم الشامل للمصطلحات العلمیة و الدینیة
پدیدآوران	سرور، ابراهیم حسین (نویسنده)
ناشر	دار الهادي
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1429 ق
چاپ	1
موضوع	اسلام - اصطلاح‌ها و تعبیرها علوم اسلامی - اصطلاحات و تعبیرها
زبان	عربی
تعداد جلد	2
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏5‎‏/‎‏1‎‏ ‎‏/‎‏س‎‏4‎‏م‎‏9
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

برای دیگر کاربردها، اصطلاحات (ابهام زدایی) را ببینید.

المعجم الشامل للمصطلحات العلمية و‌الدينية كه نام كامل آن عبارت است از: «المعجم الشامل للمصطلحات العلمية و‌الدينية؛ الفقه - الأصول - الفلسفة - المنطق»، اثر ابراهیم حسین سرور، فرهنگ لغات و اصطلاحات مربوط به علم فقه، اصول، فلسفه و منطق مى‌باشد. كتاب به زبان عربى و مقدمه آن در سال 2007م نوشته شده است.

ساختار

كتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در هفت بخش، در دو جلد، تنظيم شده است.

هر بخش از كتاب، دربردارنده اصطلاحات مربوط به علم خاصى است و ترتيب چينش اصطلاحات، بر اساس حروف الفبا مى‌باشد.

نویسنده در توضيح اصطلاحات مذكور در كتاب، از قرآن، روايات و معاجم و فرهنگ لغات معتبر استفاده كرده است.

گزارش محتوا

در مقدمه، ضمن اشاره به موضوع كتاب، به برخى از خصوصيات و ويژگى‌هاى آن اشاره شده است.

هر بخشى از كتاب، دربردارنده اصطلاحات علم خاصى است؛ به‌عنوان مثال، به ترتيب به هفت بخش و برخى از اصطلاحات ذكرشده در هريك، اشاره مى‌گردد (اصطلاحات فقهى، اصولى، رجال و درايه و عرفان در جلد اول جاى گرفته و اصطلاحات نحو و بلاغت و صرف و منطق و فلسفه، در جلد دوم آمده است):

1. اصطلاحات فقهى: از جمله، اباحه و اقسام آن، مانند: اباحه شرعيه، عقليه، مالكيه، مجانيه، معوضه، تملك، تصرف و...؛ اجماع؛ اجتهاد؛ احتياط و.
2. اصطلاحات اصول: مانند: اتصال زمان شك به زمان يقين؛ اجتماع امر و نهى؛ اجتهاد؛ اراده استعماليه؛ استحسان و اقسام آن، از جمله: استحسان بالنص، بالعرف، بالاجماع، بالضروره و...؛ استصحاب و انواع آن و.
3. اصطلاحات رجال و درايه: مانند: ابوجعفر اول و ثانى(ع)؛ ابوالحسن اول، ثانى و ثالث(ع)؛ اجازه؛ اخبارى؛ اسماعيليه؛ اصحاب اجماع؛ اضطراب در متن و سند؛ اوتاد و.
4. اصطلاحات عرفان: مثل ابدال، اتحاد، اتصال، احسان، اخلاص، باب الابواب، برزخ، بسط در مقام خفى و.
5. اصطلاحات نحو، بلاغت و صرف: همچون: ابتدا؛ ابدال صرفى، قياسى و لغوى؛ اجوف؛ اختصاص؛ ادوات شرط و استفهام و.
6. اصطلاحات منطق: مانند: قضيه اتفاقيه؛ ادراك؛ استدلال؛ اشتراك لفظى و معنوى؛ اقتران؛ امتناع؛ اولیات؛ ايجاب؛ برهان رياضى؛ تأليف قياس و.
7. اصطلاحات فلسفه: از جمله: ابداع؛ اتحاد جوهرى؛ اتفاق؛ اجماع؛ احساس؛ اجسام بسيط و مركب؛ ادراك؛ اراده؛ استحاله؛ استدلال؛ استعداد؛ استغراق؛ اشاره؛ اصالت و اعتبار و.

برخى از ويژگى‌ها و خصوصيات كتاب را مى‌توان در امور زير، خلاصه نمود:

1. جمع‌آورى تقريبا تمام اصطلاحات مربوط به هريك از علوم مذكور.
2. توضيح و تشريح كامل اصطلاحات و عبارات، به‌گونه‌اى كه فهم آنها براى خواننده آسان شده و او را از توضيح بيشتر، بى‌نياز مى‌سازد.
3. توضيح و تشريح اصطلاحات مخصوص به علومى كه در كتب معاجم سابق، متداول نبوده است.
4. ارائه اطلاعات مفيدى كه خواننده را بى‌نياز از رجوع به ساير معاجم مى‌كند.

وضعيت كتاب

فهرست مطالب هر جلد در انتهاى همان جلد آمده و كتاب، فاقد پاورقى است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.