اشارات (ابهام‌زدایی)

اشارات ممکن است عنوان برای کتاب‌های ذیل باشد:

• الإشارات و التنبيهات اثر بوعلى سينا در موضوعات منطق، طبیعیات، فلسفه و عرفان است.

• الإشارات و التنبيهات (انتزاعي) از مشهورترين كتاب‌هاى شيخ الرئيس، ابوعلى سينا ست كه آن را در دو بخش منطق و فلسفه، به زبان عربى به رشته تحرير در آورده است.

• شرحی الإشارات تأليف امام فخر رازى و به زبان عربى است. او در ابتداى شرح اشارات مى‌گويد: كتاب «الاشارات و التنبيهات»، تأليف شيخ الرئيس

• شرح الإشارات و التنبيهات (للفخر الرازي) شيخ الرئيس داراى ويژگی‌های متعددى می‌باشد كه از آن جمله مى توان به جامعيت و زمان تأليف آن اشاره كرد. اين كتاب عربى از آنجايى كه در اواخر عمر بوعلى تأليف گرديده است كاملتر و دقيق تر از ديگر آثارش می‌باشد. البته مشخص است كه «شفا» جامع ترين كتاب ابن سيناست و اشارات آن جامعيت را ندارد ليكن مؤلف نظريات تكميل و تصحيح شده خود را با حذف اضافات و جمع مطالب مورد نياز در اينجا آورده است.

• الإشارات مجموعه است بر پنج عنوان که میرداماد در صورت ادعیه و مناجات در بیان حالات روحانی خویش یا تولی و تبری قلبی یا سفارش و وصیت به آشنایان و وارثان خود نوشته است و می‌تواند برای دیگران مایه هدایت و ارشاد در این گونه بحث‎ها و مسائل باشد.

• الإشارات و التنبيهات مع المحاكمات یکى از معروف‌ترين و با اهميت‌ترين شروح اشارات بوعلى است كه توسط خواجه نصير‌الدين طوسى به زبان عربى نوشته شده است.

• لطائف الإشارات لفنون القراءات نوشته احمد بن محمد قسطلانی (851-923ق)، کتابی است به زبان عربی و با موضوع علوم قرآنی. نویسنده در این اثر به بیان برخی احکام تجوید قرآن پرداخته و اصول و فَرش قرائات (یا فروع قرائات به معنای موارد جزئی از اختلاف قرائات در کلمات قرآنی است که ضابطه‌مند نیستند) را بررسی می‌نماید. کتاب توسط خالد حسن ابوالجود مورد تحقیق قرار گرفته است.

• لطائف الاشارات: تفسير صوفي كامل للقرآن الكريم اثر عبدالكريم بن هوازن قشيرى به زبان عربى است كه توسط ابراهيم بسيونى تحقيق شده است.

• لباب الإشارات و التنبيهات از آثار فخرالدین محمد رازی (متوفی 606ق)، تلخیص «الاشارات و التنبیهات» شیخ‌الرئیس ابوعلی سیناست. کتاب با مقدمه و تحقیق احمد حجازی سقا منتشر شده است.

• الإشارات و التنبيهات في علم البلاغة

• كشف التمويهات في شرح الرازي علی الإشارات و التنبيهات للرئيس ابن سينا اثر سیف‌الدین آمدی، کتابی است یک جلدی، به زبان عربی با موضوع فلسفه و حکمت اسلامی. در واقع این کتاب نکات و ملاحظات سیف‌الدین آمدی بر شرح رازی بر کتاب بوعلی است؛ به‌عبارت‌دیگر، بوعلی کتاب «الإشارات و التنبيهات» را نوشته و فخر رازی شرحی بر آن نگاشته و سیف‌الدین آمدی شرح فخر رازی را شرح کرده و تأملاتش را بر آن تحریر نموده است.

• شرح الإشارات و التنبیهات (طوسی)

• الحاشية علی شروح الإشارات (الإشارات و شرح الإشارات و شرح الشرح و حاشية الباغنوي) حاشيه مرحوم آقا حسین خوانسارى بر كتاب اشارات ابن سينا و برخى از شروح و حواشى آن (شرح الإشارات خواجه نصيرالدين طوسى، شرح الشرح (معروف به المحاكمات) قطب‌الدين رازى، حاشية شرح الشرح (حاشية المحاكمات) ميرزا جان حبيب‌الله باغنوى شيرازى)، به زبان عربى است.

• الإلهيات من المحاكمات بين شرحي الإشارات بخشى از كتاب محاكمات، همراه با حواشى ملا ميرزا جان باغنوى شيرازى و به زبان عربى است. كتاب «المحاكمات بين شرحى الاشارات»، اثر قطب‌الدين رازى است كه در قرن هشتم هجرى، به زبان عربى تأليف گرديده است. اين كتاب، به انگیزه قضاوت بين شرح فخر رازى و شرح خواجه نصير‌الدين طوسى بر اشارات ابن سينا(كه اولى به نقد وى نشسته و دومى به دفاع از او برخاسته)، نوشته شده است و باغنوى، تعليقاتى بر آن نگاشته است و از آن‌جا كه باغنوى، در اصول، اشعرى مذهب بوده، جانب فخر رازى را گرفته تا مبانى بعضا نامعقول اشاعره را از آسيب برهاند.

• تجريد، شرح نمط هفتم از کتاب الاشارات و التنبيهات شیخ الرئیس ابن سینا نوشته آیت‌الله دكتر احمد بهشتى، ترجمه و شرح فارسی نمط هفتم از كتاب «الاشارات و التنبيهات» ابن سينا است. اين كتاب، بيان‌گر پاره‌اى از مسائل فلسفى در مورد نفس آدمى و علم واجب و کیفیت دخول شر در قضاى الهى مى‌باشد.

• مقامات عارفان؛ شرح تفصیلی و گسترده دو نمط نهم و دهم الإشارات و التنبيهات از آثار محمدرضا نكونام است كه در آن به شرح نمطهاى نهم و دهم كتاب «الإشارات و التنبيهات»، نوشته بوعلى سينا پرداخته است.

• الإشارات إلی معرفة الزيارات تأليف على بن ابى‌بكر هروى (متوفاى 611 ق) به زبان عربى است. موضوع كتاب جغرافياى بلاد و نواحى و بيان اسامى بلاد و اماكن و برخى از قبور انبياء و بزرگان در شهرهاى مختلف است.

• شرح اشارات و تنبیهات (نمط سوم) شرح فارسی آیت‌الله سید حسن مصطفوی، بر نمط سوم «الإشارات و التنبيهات» ابن سیناست.

• مصطلح الإشارات في القرائات الزوائد المروية عن الثقات اثر علی بن عثمان بن محمد، معروف به ابن قاصح بغدادی (متوفی 801ق) و تصحیح و تحقیق دکتر عطیة بن احمد بن محمد وهیبی، کتابی است پیرامون قرائات شش‌گانه‌ای که غیر از قرائات هفت‌گانه معروفند و از افراد مورد اعتماد روایت شده‌اند.

• دروس شرح اشارات و تنبیهات (ابن‌سینا) تقریرات دروس علامه حسن‌زاده آملی در شرح اشارات و تنبیهات ابن‌سینا است.

• الإشارات الإلهية إلی المباحث الأصولية كه نام كامل آن «الإشارات الإلهية إلى المباحث الأصولیة، تفسير القرآن العظيم» است، اثر امام نجم‌الدين ابى‌الربيع سليمان بن عبدالقوى بن عبدالكريم طوفى صرصرى حنبلى (متوفى 716ق)، با تحقيق و تصحيح ابوعبدالله محمدحسن محمدحسن اسماعيل شافعى، است كه در آن اشاراتى كه در قرآن كريم به مسائل اعتقادى وجود دارد، تبيين شده است.

• عرفان و مقامات؛ شرح و نقد دو نمط نهم و دهم کتاب «الاشارات و التنبيهات» از آثار محمدرضا نكونام است كه در آن به شرح نمطهاى نهم و دهم كتاب «الإشارات و التنبيهات» نوشته بوعلى سينا بر اساس شرح خواجه نصيرالدين طوسى پرداخته است.

• ترجمه و شرح اشارات و تنبیهات ترجمه و شرح فارسی بخش منطق کتاب «الإشارات و التنبيهات» ابن سینا، به قلم حسن ملک‎شاهی است. این کتاب، حاوی دو مقدمه ارزشمند علمی در موضوع علم منطق است.

• الإشارات الإلهیة نوشته اديب و فيلسوف قرن چهارم هجرى ابوحيان توحيدى (310-414ق)، مجموعه‌ای از مناجات‌ها و اندرزها و شکوه‌ها و بیم‌ها و امیدهای نویسنده‌ای خوش‌ذوق و دردمند است که بدون مقدمه و بی هیچ نظام روشنی، معنویت صوفیانه را با فصاحت و بلاغت ترویج می‌کند.