هاشمی رفسنجانی، اکبر

هاشمی رفسنجانی، اکبر

نام	هاشمی رفسنجانی، اکبر
نام های دیگر	هاشمی بهرمانی
نام پدر	حاج میرزا علی
متولد	1313 هـ.ش یا 15 هـ.ق
محل تولد	رفسنجان
رحلت	یکشنبه ۱۹ دی ۱۳۹۵
اساتید	امام خمینى(ره)، آیت‌الله گلپایگانى، شیخ مصطفى اعتمادى، نورى همدانى، مجاهدى و آیت‌الله تبریزى
برخی آثار	تفسیر راهنما / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده فرهنگ قرآن / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
کد مولف	AUTHORCODE4451AUTHORCODE

اکبر هاشمى رفسنجانی، روحانی و سیاستمدار، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس اسبق مجلس خبرگان رهبری، نخستین رئیس مجلس شورای اسلامی و چهارمین رئیس جمهور در دو دوره پیاپی بین سال‌های 1368 تا 1376 و به عنوان یکی از پرنفوذترین شخصیت‌های سیاسی جمهوری اسلامی ایران.

ولادت

در سال 1313ش، در شهر سوق از توابع رفسنجان در خانواده‌اى روحانى متولد شد.

تحصیلات

ایشان خود در این باره مى‌گوید:

من در سن پنج‌ سالگى به‌همراه برادرم حاج قاسم که دو سال از من بزرگ‌تر بود، تحصیل را شروع کردم. آنچه در مکتب‌خانه به ما مى‌آموختند، همان کتاب‌هاى مدرسه رسمى بود، به اضافه قرآن و چیزهایى مثل گلستان، نصاب و... از هفت‌ سالگى علاوه بر مکتب، از معلومات پدر (حاج میرزا على هاشمى بهرمانى) نیز استفاده کردم. رفته‌رفته مکتب‌خانه نمى‌توانست جواب‌گوى نیاز ما باشد. چهارده‌ ساله بودم که به پیشنهاد پسرعمویم، محمد، تصمیم گرفتیم که همراه کاروان جهت تحصیل علوم دینى به قم سفر کنیم» .

ایشان بعد از هجرت به شهر قم بعد از گذراندن دروس مقدمات و سطح با حضور در دروس خارج فقه و اصول به درجه رفیع اجتهاد نایل آمد.

اساتید

اساتید مقدمات

آقاى هاشمى رفسنجانى با بهره‌گیرى از اساتید مختلف، مدارج آموزشى و مراحل کسب علوم حوزوى را یکى پس از دیگرى طى کرد؛ به‌طورى‌که کتاب «صرف میر» را نزد پسرعمویش شیخ محمد که از نظر درس از وى جلوتر بود، فراگرفت و این درس را با آقاى شیخ جعفر شجونى بحث کرد. در ادامه تحصیل، باقى‌مانده «جامع المقدمات» و سطح متوسط؛ یعنى کتاب‌هاى «سیوطى»، «حاشیه»، «معالم»، «مغنى»، «مطول» و «شرح لمعه» را نزد آقایان شهید سید محمدرضا سعیدى، محمدى گیلانى، علوى بروجردى، آدینه‌وند، نعمت‌الله صالحى نجف‌آبادى، دکتر محسن جهانگیرى، امام موسى صدر و شیخ حسن شب‌زنده‌دار تحصیل نمود.

اساتید دوره سطح و خارج

براى فراگیرى سطح عالى فقه و اصول (رسائل، مکاسب و کفایه)، از حضرات آیات منتظرى، مشکینى، سید محمدباقر سلطانى طباطبایى، شهید صدوقى، فکور، صالحى نجف‌آبادى، شیخ مصطفى اعتمادى، نورى همدانى، مجاهدى و آیت‌الله تبریزى استفاده کرد و همچنین درس خارج فقه و اصول را از آیت‌الله بروجردى، امام خمینى(ره)، آیت‌الله گلپایگانى، آیت‌الله شریعتمدارى، آیت‌الله محقق داماد، آیت‌الله شیخ مرتضى حائرى یزدى و آیت‌الله مرعشى نجفى آموخت. همچنین چون محل سکونتش در سال‌هاى اول اقامت در قم، در مقابل بیت امام خمینى(ره)، واقع شده بود، او توفیق پیدا کرد که علاوه بر فراگیرى فقه، اصول و فلسفه، در مبانى سیاسى، اجتماعى، عرفانى و اخلاقى نیز از ایشان کسب فیض کند.

در فلسفه و تفسیر از علامه طباطبایى و آقایان میرزا ابوالفضل زاهدى و منتظرى بهره جست و در مسافرتى که به نجف اشرف داشت، در درس خارج آیات عظام: خویى، آمیرزا باقر زنجانى، حکیم و شاهرودى شرکت کرد و از آنها استفاده علمى برد و سرانجام به درجه رفیع اجتهاد نایل آمد .

مبارزه

ایشان از سال 1337 تا دوران پیروزى شکوهمند انقلاب اسلامى ایران در تمامى صحنه‌هاى مبارزاتى، حضورى چشمگیر داشت؛ چنان‌که دستگیرى‌هاى مکرر در 7 دوره متناوب از سال‌هاى 1337 تا 1357 در مجموع چهار سال و پنج ماه نتوانست در عزم ایشان بر تداوم نهضت اسلامى به رهبرى امام خمینى(ره) خللى ایجاد نماید.

مسئولیت‌ها

آیت‌الله هاشمى رفسنجانى در دوران پیروزى انقلاب اسلامى از اعضاى مؤثر و برجسته شوراى انقلاب بود و سپس فعالیت‌هاى خود را در عرصه‌هاى گوناگون پى‌گیرى کرد؛ از جمله فعالیت‌ها و سمت‌هاى وى عبارتند از:

1. عضویت در حزب جمهورى؛
2. سرپرستی وزارت کشور؛
3. ریاست مجلس شوراى اسلامى؛
4. امامت جمعه موقت تهران؛
5. جانشینی فرماندهى کل قوا؛
6. نیابت ریاست مجلس خبرگان؛
7. ریاست جمهورى؛
8. ریاست شوراى عالى انقلاب فرهنگى؛
9. ریاست شوراى عالى امنیت ملى؛
10. ریاست مجلس خبرگان رهبرى.
11. ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام.

آیت‌الله هاشمى رفسنجانى پس از انقلاب اسلامى عناوین افتخارى متعددى از مجامع علمى مختلف دنیا کسب کرد و دانشگاه تهران نیز عنوان دکتراى افتخارى علوم سیاسى را به ایشان اهدا نموده است.

آثار

1. تفسیر راهنما؛
2. فرهنگ قرآن؛
3. دوران مبارزه؛
4. انقلاب و پیروزى؛
5. انقلاب در بحران؛
6. عبور از بحران؛
7. آرامش و چالش؛
8. به‌سوى سرنوشت؛
9. امید و دلواپسى.

وفات

پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب به مناسبت رحلت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی

بسم الله الرحمن الرحیم

انّا لله و انّا الیه راجعون با دریغ و تأسف خبر درگذشت ناگهانی رفیق دیرین، و همسنگر و همگام دوران مبارزات نهضت اسلامی، و همکار نزدیک سالهای متمادی در عهد جمهوری اسلامی جناب حجت‌الاسلام والمسلمین آقای حاج شیخ اکبر هاشمی رفسنجانی را دریافت کردم.

فقدان همرزم و همگامی که سابقه‌ همکاری و آغاز همدلی و همکاری با وی به پنجاه و نه سال تمام می‌رسد، سخت و جانکاه است. چه دشواریها و تنگناها که در این دهها سال بر ما گذشت و چه همفکریها و همدلیها که در برهه‌های زیادی ما را با یکدیگر در راهی مشترک به تلاش و تحمل و خطرپذیری کشانید.

هوش وافر و صمیمیت کم‌نظیر او در آن سالها، تکیه‌گاه مطمئنی برای همه‌ی کسانی که با وی همکار بودند به ویژه برای اینجانب به شمار می‌آید. اختلاف نظرها و اجتهادهای متفاوت در برهه‌هائی از این دوران طولانی هرگز نتوانست پیوند رفاقتی را که سرآغاز آن در بین‌الحرمین کربلای معلّی بود به کلی بگسلد و وسوسه‌ی خناسانی که در سال های اخیر با شدت و جدیت در پی بهره برداری از این تفاوت های نظری بودند، نتوانست در محبت شخصی عمیق او نسبت به این حقیر خلل وارد آورد. او نمونه‌ کم نظیری از نسل اول مبارزان ضد ستم شاهی و از رنج دیدگان این راه پر خطر و پر افتخار بود.

سال ها زندان و تحمل شکنجه های ساواک و مقاومت در برابر این همه و آن گاه مسئولیت های خطیر در دفاع مقدس و ریاست مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان و غیره، برگ های درخشان زندگی پر فراز و نشیب این مبارز قدیمی است. با فقدان هاشمی اینجانب هیچ شخصیت دیگری را نمی شناسم که تجربه ای مشترک و چنین دراز مدت را با او در نشیب و فرازهای این دوران تاریخ ساز به یاد داشته باشم.

اکنون این مبارز کهنسال در محضر محاسبه‌ی الهی با پرونده‌ای مشحون از تلاش و فعالیت گوناگون قرار دارد، و این سرنوشت همه‌ ما مسئولان جمهوری اسلامی است. غفران و رحمت و عفو الهی را برای وی از صمیم قلب تمنا می‌کنم و به همسر گرامی و فرزندان و برادران و دیگر بازماندگان ایشان تسلیت عرض می کنم.

غفرالله لنا و له سید على خامنه‌اى 19 دیماه 1395

سرانجام ایشان در روز یکشنبه 19 دی ماه سال 1395 دار فانی را وداع گفت و پس از اقامه نماز توسط آیت‌الله خامنه‌ای، در حرم مطهر امام خمینی دفن گردید.

منابع مقاله

ر.ک: دفتر نشر معارف انقلاب، «زندگى‌نامه آیت‌الله هاشمى رفسنجانى»، ایران، تهران، بی تا.

پایگاه آیت‌الله هاشمى رفسنجانى، به آدرس: http://www.hashemirafsanjani.ir.

وابسته‌ها

تفسیر راهنما / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

فرهنگ قرآن / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

تفسیر راهنما / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

هاشمی رفسنجانی مصاحبه ها / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

هاشمی رفسنجانی خطبه های نماز جمعه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

مجموعه نطق های پیش از دستور هاشمی رفسنجانی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

سرگذشت فلسطین، یا، کارنامه سیاه استعمار / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم

در رابطه با انقلاب اسلامی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

گفتارهای تربیتی / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه‌نويس

هاشمي رفسنجاني، سخنرانيها (ويرايش جديد) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

سرگذشت فلسطين (چاپ دفتر تبليغات) / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم

تفسير راهنما / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

فرهنگ قرآن (ويرايش قديم) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

ارزشها و مکتبها / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

چالشهای روابط ایران و غرب، بررسی روابط ایران و آلمان (از وحدت دو آلمان تا بحران میکونوس) / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه‌نويس

کارنامه و خاطرات سالهای 1357 و 1358 / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

کارنامه و خاطرات سال شصت / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

کارنامه و خاطرات سال شصت و یک / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

کارنامه و خاطرات سال شصت و سه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

کارنامه و خاطرات سال شصت و چهار / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

کارنامه و خاطرات سال 1365 هزار و سیصد و شصت و پنج / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

کارنامه و خاطرات سال شصت و دو / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

سرگذشت فلسطين، يا، کارنامه سياه استعمار (قم) / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم

عدالت اجتماعی (تبعیض نژادی) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

کارنامه و خاطرات سال 1366 هزار و سیصد و شصت و شش / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

کارنامه و خاطرات سال 1363 هزار و سیصد و شصت و سه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

کارنامه و خاطرات سال 1359 هزار و سیصد و پنجاه و نه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

کارنامه و خاطرات 1360 هزار و سیصد و شصت / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

کارنامه و خاطرات 1361 هزار و سیصد و شصت و یک / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

کارنامه و خاطرات سال 1362 هزار و سیصد و شصت و دو / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

دوران مبارزه؛ خاطرات، تصویرها، اسناد، گاه شمار / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

کارنامه و خاطرات سال 1364 هزار و سیصد و شصت و چهار / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده