مراحل السالکین (همدانی): تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (+)
    جز (جایگزینی متن - ' ]]' به ']]')
     
    (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۵: خط ۵:
    | پدیدآوران =  
    | پدیدآوران =  
    [[ق‍راگ‍وزل‍و، م‍ح‍م‍د ج‍ع‍ف‍ر| مجذوب‌علی‌شاه همدانی]]  (نویسنده)   
    [[ق‍راگ‍وزل‍و، م‍ح‍م‍د ج‍ع‍ف‍ر| مجذوب‌علی‌شاه همدانی]]  (نویسنده)   
    [[نوربخش، جواد| جواد نوربخش ]] (محقق)  
    [[نوربخش، جواد| جواد نوربخش]] (محقق)  
    | زبان =فارسی
    | زبان =فارسی
    | کد کنگره =‏   
    | کد کنگره =‏   
    خط ۲۳: خط ۲۳:
    }}
    }}


    {{کاربردهای دیگر| مراحل السالکين (ابهام زدایی)}}


    '''مراحل السالکین'''، نوشته یکی از صوفیان فرقه نورعلی‌شاه نعمت‌اللهی [[ق‍راگ‍وزل‍و، م‍ح‍م‍د ج‍ع‍ف‍ر| مجذوب‌علی‌شاه همدانی]] (درگذشته 1238ق.)، مباحثی در موضوع آداب سیر و سلوک به زبان فارسی قرن سیزدهم قمری است.  
    '''مراحل السالکین'''، نوشته یکی از صوفیان فرقه نورعلی‌شاه نعمت‌اللهی، [[ق‍راگ‍وزل‍و، م‍ح‍م‍د ج‍ع‍ف‍ر| مجذوب‌علی‌شاه همدانی]] (درگذشته 1238ق.)، مباحثی در موضوع آداب سیر و سلوک به زبان فارسی قرن سیزدهم قمری است. نویسنده در این اثر به مباحث مهمی مانند حجاب‌های روح انسان، حکمت تعلق روح به بدن، نیاز به استاد در سیر و سلوک عرفانی و شرایط استاد معنوی و... پرداخته است.
    *نویسنده می‌گوید: این کتاب را به اصرار برخی از برادران ایمانی (اخوان فی الله و المطیعین لأمرالله) نوشتم و چون شامل مراتب سلوک است به نام مراحل السالکین نامیدم.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/100196?sectionNumber=2&pageNumber=2&viewType=html  مقدمه نویسنده، ص2.]</ref> ولی ظاهراً به این وعده به طور کامل وفا نشده و به صورت روشن و روشمند مشخص نگردیده که این مراتب کدام است؟ و اولین و آخرین مرحله چیست؟ بسیاری از عارفان اولین مرحله را توبه و آخرین را رضا دانسته و این مراحل را تحت عنوان مقامات عرفانی یاد می‌کنند ولی نویسنده مطالبش را با "وجوب طلب علم و ترغیب به آن" آغاز کرده و با بحث از "خرقه متصوفه" پایان داده است. گویی نویسنده بیشتر درصدد پاسخ به انتقادات فقیهان به صوفیان است و بنای اکثر آنان را که "علمای ظاهر" می‌نامد، تعصّب و لجاج می‌شمارد.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/100196?sectionNumber=2&pageNumber=109&viewType=pdf در مبحث ذکر خفیّ: "پس تفسیق علمای ظاهر، مشایخ را از این جهت، خالی از دو شقّ نیست، یا مجرّد تعصّب و لجاج است چنانچه بنای اکثر این است، یا از جهت عدم وقوف بر این شواهد. ر.ک: متن کتاب، ص109.]</ref> 


    *نویسنده می‌گوید: این کتاب را به اصرار برخی از برادران ایمانی (اخوان فی الله و المطیعین لأمرالله) نوشتم و چون شامل مراتب سلوک است به نام مراحل السالکین نامیدم.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/100196?sectionNumber=2&pageNumber=2&viewType=html  مقدمه نویسنده، ص2.]</ref>  
    *[[ق‍راگ‍وزل‍و، م‍ح‍م‍د ج‍ع‍ف‍ر| مجذوب‌علی‌شاه همدانی]] با بیان اینکه حقیقت کشف و شهود به معنای برطرف شدن موانع بصیرت است، تأکید می‌کند: همه عوالم دنیا و آخرت، موانعی است که بندگان را از مشاهده جمال حضرت حقّ بازمی‌دارد.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/100196?sectionNumber=2&pageNumber=132&viewType=html  متن کتاب، ص132.]</ref>


    *به گفته محقق کتاب؛ [[نوربخش، جواد| جواد نوربخش ]]، نویسنده در نگارش اثر حاضر از کتاب [[مرصاد العباد]] نوشته [[نجم رازی، عبدالله بن محمد|نجم‌الدين رازى]] تأثیر پذیرفته است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/100196?pageNumber=10&viewType=html  مقدمه محقق، ص10.]</ref>
    *به گفته محقق کتاب؛ [[نوربخش، جواد| جواد نوربخش]]، نویسنده در نگارش اثر حاضر از کتاب [[مرصاد العباد]] نوشته [[نجم رازی، عبدالله بن محمد|نجم‌الدين رازى]] تأثیر پذیرفته است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/100196?pageNumber=10&viewType=html  مقدمه محقق، ص10.]</ref>


    *محقق کتاب، برای تصحیح و مقابله این کتاب از 6 نسخه خطی استفاده و مشخصات کتابشناختی هر کدام را نیز بیان کرده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/100196?pageNumber=11&viewType=html  مقدمه محقق، ص11.]</ref> وی همچنین برای تصحیح و تحشیه اثر حاضر از 25 منبع بهره برده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/100196?pageNumber=177&viewType=html  متن کتاب، ص177.]</ref>
    *محقق کتاب، برای تصحیح و مقابله این کتاب از 6 نسخه خطی استفاده و مشخصات کتابشناختی هر کدام را نیز بیان کرده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/100196?pageNumber=11&viewType=html  مقدمه محقق، ص11.]</ref> وی همچنین برای تصحیح و تحشیه اثر حاضر از 25 منبع بهره برده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/100196?pageNumber=177&viewType=html  متن کتاب، ص177.]</ref>
    *فهرست محتوا در آغاز و فهرست آیات، روایات، اخبار و گفتار بزرگان و اعلام اشخاص، در پایان کتاب درج شده است.




    == ساختار و موضوعات ==
    فصل‌های این کتاب به ترتیب عبارت است از:
    #وجوب طلب علم و ترغیب به آن
    #اصناف مردم
    #صفت علماء
    #مجالست علماء و صحبت ایشان
    #تقسیم علم و علماء
    #بیان روح
    #آغاز تعلق روح به قالب انسان
    #حُجُب روح انسانی
    #حکمت تعلق روح به قالب
    #تربیت قالب انسان بر قانون شریعت
    #تربیت نفس و معرفت آن
    #تصفیه دل بر قانون شریعت
    #تجلیه روح بر قانون حقیقت
    #احتیاج به شیخ
    #مقام شیخی
    #شرایط و صفات مُریدی
    #ذکر پوشیده و پنهان
    #شرایط ذکر 
    #وقایع غیبی
    #مشاهدات انوار
    #مکاشفات
    #تجلی ذات و صفات خداوندی
    #وصول به حضرت خداوندی
    #تحقیق انسان کامل
    #خرقه متصوفه.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/100196/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A7%D9%84%DA%A9%DB%8C%D9%86?pageNumber=12&viewType=pdf فهرست مطالب، ص12.]</ref>
    == نمونه مباحث ==
    *بدان که حقیقت کشف از حجاب بیرون آمدن هر چیزی است بر وجهی که صاحب کشف ادراک آن چیز کند به صفتی که پیش از این نمی‌دیدی. و حجاب عبارت از موانعی است که دیده بنده از مشاهده جمال حضرت احدیت محجوب و ممنوع است. و آن جملگی عوالم دنیا و آخرت است که به روایتی هیجده هزار عالم است و به روایتی سیصد و شصت هزار. و آنچه متناسبتر است هفتاد هزار است که حدیث صحیح بدان ناطق است: ان لله تعالی سبعین الف حجاب من نور و ظلمة.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/100196?sectionNumber=2&pageNumber=132&viewType=html  متن کتاب، ص132.]</ref>
       
       
    *قوله(ص) کاد الفقر ان یکون کفراً معنای او این است که چون آخر فقر اقتضا می‌کند بدایت الوهیت و دعوی ربوبیت را، پس ناچار می‌باشد قرب به کفر را هر گاه نبوده باشد فقیر کامل جامع بین ظاهر و مظهر و رب و عبد و حقّ و خلق.{{شعر}}{{ب|'''هر مرتبه از وجود حدی دارد '''|2='''گر حفظ مراتب نکنی زندیقی.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/100196?sectionNumber=2&pageNumber=163&viewType=html  متن کتاب، ص163.]</ref>'''}}{{پایان شعر}} 


    ==پانويس ==
    ==پانويس ==
    خط ۹۴: خط ۶۱:
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:تصوف و عرفان]]
    [[رده:تصوف و عرفان]]
    [[رده:مقالات بازبینی نشده1]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده1]]
    [[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 دی 1401]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۰۷

    مراحل السالکین (همدانی)
    مراحل السالکین (همدانی)
    پدیدآوران مجذوب‌علی‌شاه همدانی (نویسنده) جواد نوربخش (محقق)
    ناشرخانقاه نعمت‌اللهی
    مکان نشرتهران
    سال نشر1351ش.
    موضوعتصوف -
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    مراحل السالکین، نوشته یکی از صوفیان فرقه نورعلی‌شاه نعمت‌اللهی، مجذوب‌علی‌شاه همدانی (درگذشته 1238ق.)، مباحثی در موضوع آداب سیر و سلوک به زبان فارسی قرن سیزدهم قمری است. نویسنده در این اثر به مباحث مهمی مانند حجاب‌های روح انسان، حکمت تعلق روح به بدن، نیاز به استاد در سیر و سلوک عرفانی و شرایط استاد معنوی و... پرداخته است.

    • نویسنده می‌گوید: این کتاب را به اصرار برخی از برادران ایمانی (اخوان فی الله و المطیعین لأمرالله) نوشتم و چون شامل مراتب سلوک است به نام مراحل السالکین نامیدم.[۱] ولی ظاهراً به این وعده به طور کامل وفا نشده و به صورت روشن و روشمند مشخص نگردیده که این مراتب کدام است؟ و اولین و آخرین مرحله چیست؟ بسیاری از عارفان اولین مرحله را توبه و آخرین را رضا دانسته و این مراحل را تحت عنوان مقامات عرفانی یاد می‌کنند ولی نویسنده مطالبش را با "وجوب طلب علم و ترغیب به آن" آغاز کرده و با بحث از "خرقه متصوفه" پایان داده است. گویی نویسنده بیشتر درصدد پاسخ به انتقادات فقیهان به صوفیان است و بنای اکثر آنان را که "علمای ظاهر" می‌نامد، تعصّب و لجاج می‌شمارد.[۲]
    • مجذوب‌علی‌شاه همدانی با بیان اینکه حقیقت کشف و شهود به معنای برطرف شدن موانع بصیرت است، تأکید می‌کند: همه عوالم دنیا و آخرت، موانعی است که بندگان را از مشاهده جمال حضرت حقّ بازمی‌دارد.[۳]
    • محقق کتاب، برای تصحیح و مقابله این کتاب از 6 نسخه خطی استفاده و مشخصات کتابشناختی هر کدام را نیز بیان کرده است.[۵] وی همچنین برای تصحیح و تحشیه اثر حاضر از 25 منبع بهره برده است.[۶]
    • فهرست محتوا در آغاز و فهرست آیات، روایات، اخبار و گفتار بزرگان و اعلام اشخاص، در پایان کتاب درج شده است.



    پانويس


    منابع مقاله

    1. مقدمه محقق و نویسنده و متن كتاب.


    وابسته‌ها