مرکز پژوهشی دائرة‌المعارف علوم عقلی اسلامی
مرکز پژوهشى دائرة‌المعارف علوم عقلى اسلامى، با رسالت معرفی مبانی عقلی معارف دینی و میراث عقلی اندیشمندان مسلمان، در دستور کار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(قدس‌سره) و ریاست عالیه آن آیت‌الله مصباح یزدی قرار گرفت و در سال 1380ش، به‌طور رسمی آغاز به کار کرد.
| نام | مرکز پژوهشی دائرة‌المعارف علوم عقلی اسلامی |
|---|---|
| نام سابق | |
| وضعیت حقوقی | مرکز پژوهشی |
| هدف | تدوین دائرة‌المعارفی در علوم عقلی اسلامی با معیارهای بین‌المللی در دائرة‌المعارف‌نویسى |
| رئیس | احمد ابوترابی |
| بنیانگذاری | 1380ش |
| وبگاه | http://dmaaref.iki.ac.ir/ |
| کد مؤلف | AUTHORCODE08555AUTHORCODE |
اهداف مرکز
این مرکز برای انجام رسالت خود، سه هدف را تعریف کرده و دنبال می‌کند:
- هدف بلندمدت: تدوین دائرة‌المعارفی در علوم عقلی اسلامی با معیارهای بین‌المللی در دائرة‌المعارف‌نویسى؛
- هدف میان‌مدت: تدوین فرهنگ‌نامه‌هایی در اصطلاحات هریک از رشته‌های اصلی علوم عقلی و شاخه‌های آن و فرهنگنامههای فرق و مذاهب کلامى، مکاتب و مشارب عرفانى، اعلام علوم عقلی اسلامى؛
- هدف کوتاه‌مدت: انجام برخی از مطالعات مقدماتی و اولیه و انجام برخی تحقیقات بنیادین که زمینه تدوین دائرة‌المعارف و فرهنگنامههای علوم عقلی را فراهم می‌کند، تربیت نیروهای علمی لازم و فراهم کردن امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری برای انجام تتبعات و تحقیقات سریع و آسان.
امتیازات و نوآوری‌ها
- توجه به روش‌های نوین و معیارهای رایج علمی دائرة‌المعارف‌نویسی ایران و جهان؛
- جلوگیری از موازی‌کاری؛
- فراملی بودن قلمرو تحقیقات؛
- بنیادی بودن بسیاری از تحقیقات؛
- تدوین شیوه‌نامه‌های تحقیقی؛
- بهره‌گیری از نرم‌افزارها در تحقیقات و گزارش‌گیری از آنها؛
- محصول مستقل و قابل عرضه داشتن هر مرحله از فعالیت‌ها؛
- ابتکاری بودن نظام دائرة‌المعارف‌نویسی و نوع تحقیقات؛
- برگزاری دوره‌های تربیت محقق (عرفان و منطق).
اعضای شورای عالی مرکز
تصمیم‌ها و سیاست‌های کلی و تصویب شیوه‌نامه‌ها در شورایی به نام شورای عالی مرکز انجام می‌شود. این شورا از اساتید محترم: آیت‌الله محمود رجبی، آیت‌الله غلامرضا فیاضی و حجج اسلام آقایان دکتر محمود فتحعلی، دکتر علی مصباح، دکتر احمد ابوترابی و جناب آقای دکتر محمد فنایی اشکوری تشکیل شده است.
مدیریت‌های مرکز و نمودار ساختار سازمانی
اداره فعالیت‌های این مرکز در بخش‌ها و واحدهای مختلف برعهده سه مدیریت مطالعات و تحقیقات، تدوین متون و پشتیبانی علمی و امور اجرایی تحت نظر ریاست مرکز صورت می‌گیرد.
شورای مدیران مرکز
این شورا هم‌اکنون متشکل است از حجج‌اسلام: دکتر احمد ابوترابی (ریاست مرکز)، محمد کریمی (قائم‌مقام و مدیر گروه مطالعات و تحقیقات مرکز)، مهدی رحیمی (مدیر اجرایی مرکز)، رسول باقریان (قائم‌مقام مدیر گروه عرفان نظری) و آقایان حمید خدابخشیان (مدیر گروه پشتیبانی علمی) و مهدی بابایی (مدیر گروه اصطلاح‌یابی).
شوراهای علمی
این شوراها که نظارت بر کیفیت علمی محصولات را برعهده دارند، عبارتند از:
- شورای علمی منطق، با مدیریت حجت‌الاسلام عسکری سلیمانی امیری؛
- شورای علمی فلسفه، با مدیریت آیت‌الله غلامرضا فیاضی؛
- شورای علمی کلام، با مدیریت حجت‌الاسلام علی ربانی گلپایگانی؛
- شورای علمی عرفان نظری، با مدیریت حجت‌الاسلام سید یدالله یزدان‌پناه؛
- شورای علمی عرفان عملی، با مدیریت حجت‌الاسلام سید یدالله یزدان‌پناه؛
- شورای علمی عرفان ادبی، با مدیریت حجت‌الاسلام مسعود اسماعیلی؛
- شورای علمی معرفت‌شناسی، با مدیریت حجت‌الاسلام محمد حسین‌زاده؛
- شورای علمی فلسفه اخلاق، با مدیریت حجت‌الاسلام مجتبی مصباح؛
- شورای علمی فلسفه سیاسی، با مدیریت حجت‌الاسلام دکتر احمد واعظی؛
- شورای علمی فلسفه دین و کلام جدید، با مدیریت حجت‌الاسلام محمود فتحعلی؛
- شورای علمی فرق و مذاهب، با مدیریت حجت‌الاسلام یعقوب جعفری.
طرح‌هاى انجام‌شده و یا در دست اجرا
- کارهای انجام‌گرفته در راستای تحقق اهداف مرکز:
- تدوین معجم موضوعی مطالب منابع علوم عقلی اسلامی (به‌صورت کتاب و نرم‌افزار)؛
- تدوین اصطلاح‌نامه‌های علوم عقلی اسلامی (به‌صورت کتاب و نرم‌افزار)http://eiis.iki.ac.ir/term؛
- تدوین کتاب‌شناسی جامع علوم عقلی اسلامی (به‌صورت کتاب و نرم‌افزار)؛
- تدوین مأخذشناسی‌های علوم عقلی اسلامی، با موضوعات تفصیلی؛
- تشکیل پرونده‌های علمی (به‌صورت نرم‌افزار)؛
- تشکیل کتابخانه جامع تخصصی منابع علوم عقلی؛
- شناسایی آثار مشاهیر علوم عقلی اسلامی و محل نگهداری آنها؛
- استخراج مشاهیر اعلام علوم عقلی و تدوین فرهنگ مختصر اعلام (در چهار جلد و یک نرم‌افزار عرضه شده است)؛
- برگزاری دوره‌های آموزشی، کارورزی و تربیت نیروهای علمی مورد نیاز؛
- آماده‌سازی و انتشار نشریات تخصصی مرتبط با فعالیت‌های مرکز؛
- تدوین رساله‌های تحقیقی در برخی موضوعات مهم؛
- تدوین طرح‌های مدیریتی و برنامه‌های مرکز و تشکیل سازمان اداری.
- طرح‌های پیش‌بینی شده:
- فرهنگ‌نامه اصطلاحات منطق؛
- فرهنگ‌نامه اصطلاحات فلسفه؛
- فرهنگ‌نامه اصطلاحات کلام؛
- فرهنگ‌نامه اصطلاحات عرفان؛
- فرهنگ‌نامه فرق و مذاهب؛
- فرهنگ‌نامه مفصل اعلام؛
- فرهنگنامههای دیگری از شاخه‌های فلسفه و فلسفه‌های مضاف (فلسفه دین، فلسفه حقوق، فلسفه سیاست، فلسفه اخلاق و فلسفه علم) و معرفت‌شناسی.
آثار
آثار عرضه‌شده بخش‌های گوناگون مرکز بیش از 60 عنوان کتاب مرجع در 125 مجلد و 31 عنوان نرم‌افزار و لوح فشرده در رشته‌های منطق، فلسفه اسلامی، کلام اسلامی، عرفان اسلامی، معرفت‌شناسی، فلسفه‌های مضاف، اعلام و آثار علوم عقلی اسلامی، نسخه‌های خطی و دائرة‌المعارف‌نویسی است[۱].
پانویس
- ↑ ر.ک: پایگاه اینترنتی مرکز پژوهشی دائرة‌المعارف علوم عقلی اسلامی
منابع مقاله
پایگاه اینترنتی مرکز پژوهشی دائرة‌المعارف علوم عقلی اسلامی