مرکز پژوهشی دائرة‌المعارف علوم عقلی اسلامی

.....

نام	مرکز پژوهشی دائرة‌المعارف علوم عقلی اسلامی
نام سابق
وضعیت حقوقی	مرکز پژوهشی
هدف	تدوین دائرة‌المعارفی در علوم عقلی اسلامی با معیارهای بین‌المللی در دائرة‌المعارف‌نویسى
رئیس	احمد ابوترابی
بنیانگذاری	1380ش
وبگاه	http://dmaaref.iki.ac.ir/
کد مؤلف	AUTHORCODE08555AUTHORCODE

برای دیگر کاربردها، دایرةالمعارف (ابهام‌زدایی) را ببینید.

مرکز پژوهشى دائرة‌المعارف علوم عقلى اسلامى، با رسالت معرفی مبانی عقلی معارف دینی و میراث عقلی اندیشمندان مسلمان، در دستور کار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(قدس‌سره) و ریاست عالیه آن آیت‌الله مصباح یزدی قرار گرفت و در سال 1380ش، به‌طور رسمی آغاز به کار کرد.

اهداف مرکز

این مرکز برای انجام رسالت خود، سه هدف را تعریف کرده و دنبال می‌کند:

1. هدف بلندمدت: تدوین دائرة‌المعارفی در علوم عقلی اسلامی با معیارهای بین‌المللی در دائرة‌المعارف‌نویسى؛
2. هدف میان‌مدت: تدوین فرهنگ‌نامه‌هایی در اصطلاحات هریک از رشته‌های اصلی علوم عقلی و شاخه‌های آن و فرهنگ‌نامه‌های فرق و مذاهب کلامى، مکاتب و مشارب عرفانى، اعلام علوم عقلی اسلامى؛
3. هدف کوتاه‌مدت: انجام برخی از مطالعات مقدماتی و اولیه و انجام برخی تحقیقات بنیادین که زمینه تدوین دائرة‌المعارف و فرهنگ‌نامه‌های علوم عقلی را فراهم می‌کند، تربیت نیروهای علمی لازم و فراهم کردن امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری برای انجام تتبعات و تحقیقات سریع و آسان.

امتیازات و نوآوری‌ها

1. توجه به روش‌های نوین و معیارهای رایج علمی دائرة‌المعارف‌نویسی ایران و جهان؛
2. جلوگیری از موازی‌کاری؛
3. فراملی بودن قلمرو تحقیقات؛
4. بنیادی بودن بسیاری از تحقیقات؛
5. تدوین شیوه‌نامه‌های تحقیقی؛
6. بهره‌گیری از نرم‌افزارها در تحقیقات و گزارش‌گیری از آنها؛
7. محصول مستقل و قابل عرضه داشتن هر مرحله از فعالیت‌ها؛
8. ابتکاری بودن نظام دائرة‌المعارف‌نویسی و نوع تحقیقات؛
9. برگزاری دوره‌های تربیت محقق (عرفان و منطق).

اعضای شورای عالی مرکز

تصمیم‌ها و سیاست‌های کلی و تصویب شیوه‌نامه‌ها در شورایی به نام شورای‌ عالی مرکز انجام می‌شود. این شورا از اساتید محترم: آیت‌الله محمود رجبی، آیت‌الله غلامرضا فیاضی و حجج‌ اسلام آقایان دکتر محمود فتحعلی، دکتر علی‌ مصباح، دکتر احمد ابوترابی و جناب آقای دکتر محمد فنایی‌ اشکوری تشکیل شده است.

مدیریت‌های مرکز و نمودار ساختار سازمانی

اداره فعالیت‌های این مرکز در بخش‌ها و واحدهای مختلف برعهده سه مدیریت مطالعات و تحقیقات، تدوین متون و پشتیبانی‌ علمی و امور اجرایی تحت نظر ریاست مرکز صورت می‌گیرد.

شورای مدیران مرکز

این شورا هم‌اکنون متشکل است از حجج‌اسلام: دکتر احمد ابوترابی (ریاست مرکز)، محمد کریمی (قائم‌مقام و مدیر گروه مطالعات و تحقیقات مرکز)، مهدی رحیمی (مدیر اجرایی مرکز)، رسول باقریان (قائم‌مقام مدیر گروه عرفان نظری) و آقایان حمید خدابخشیان (مدیر گروه پشتیبانی علمی) و مهدی بابایی (مدیر گروه اصطلاح‌یابی).

شوراهای علمی

این شوراها که نظارت بر کیفیت علمی محصولات را برعهده دارند، عبارتند از:

1. شورای علمی منطق، با مدیریت حجت‌الاسلام عسکری سلیمانی امیری؛
2. شورای علمی فلسفه، با مدیریت آیت‌الله غلامرضا فیاضی؛
3. شورای علمی کلام، با مدیریت حجت‌الاسلام علی ربانی گلپایگانی؛
4. شورای علمی عرفان نظری، با مدیریت حجت‌الاسلام سید یدالله یزدان‌پناه؛
5. شورای علمی عرفان عملی، با مدیریت حجت‌الاسلام‌ سید یدالله یزدان‌پناه؛
6. شورای علمی عرفان ادبی، با مدیریت حجت‌الاسلام مسعود اسماعیلی؛
7. شورای علمی معرفت‌شناسی، با مدیریت حجت‌الاسلام محمد حسین‌زاده؛
8. شورای علمی فلسفه اخلاق، با مدیریت حجت‌الاسلام‌ مجتبی مصباح؛
9. شورای علمی فلسفه سیاسی، با مدیریت حجت‌الاسلام دکتر احمد واعظی؛
10. شورای علمی فلسفه دین و کلام جدید، با مدیریت حجت‌الاسلام محمود فتحعلی؛
11. شورای علمی فرق و مذاهب، با مدیریت حجت‌الاسلام یعقوب جعفری.

طرح‌هاى انجام‌شده و یا در دست اجرا

1. کارهای انجام‌گرفته در راستای تحقق اهداف مرکز:
   1. تدوین معجم موضوعی مطالب منابع علوم عقلی اسلامی (به‌صورت کتاب و نرم‌افزار)؛
   2. تدوین اصطلاح‌نامه‌های علوم عقلی اسلامی (به‌صورت کتاب و نرم‌افزار)http://eiis.iki.ac.ir/term؛
   3. تدوین کتاب‌شناسی جامع علوم عقلی اسلامی (به‌صورت کتاب و نرم‌افزار)؛
   4. تدوین مأخذشناسی‌های علوم عقلی اسلامی، با موضوعات تفصیلی؛
   5. تشکیل پرونده‌های علمی (به‌صورت نرم‌افزار)؛
   6. تشکیل کتابخانه جامع تخصصی منابع علوم عقلی؛
   7. شناسایی آثار مشاهیر علوم عقلی اسلامی و محل نگهداری آنها؛
   8. استخراج مشاهیر اعلام علوم عقلی و تدوین فرهنگ مختصر اعلام (در چهار جلد و یک نرم‌افزار عرضه شده است)؛
   9. برگزاری دوره‌های آموزشی، کارورزی و تربیت نیروهای علمی مورد نیاز؛
   10. آماده‌سازی و انتشار نشریات تخصصی مرتبط با فعالیت‌های مرکز؛
   11. تدوین رساله‌های تحقیقی در برخی موضوعات مهم؛
   12. تدوین طرح‌های مدیریتی و برنامه‌های مرکز و تشکیل سازمان اداری.
2. طرح‌های پیش‌بینی شده:
   1. فرهنگ‌نامه اصطلاحات منطق؛
   2. فرهنگ‌نامه اصطلاحات فلسفه؛
   3. فرهنگ‌نامه اصطلاحات کلام؛
   4. فرهنگ‌نامه اصطلاحات عرفان؛
   5. فرهنگ‌نامه فرق و مذاهب؛
   6. فرهنگ‌نامه مفصل اعلام؛
   7. فرهنگ‌نامه‌‌های دیگری از شاخه‌های فلسفه و فلسفه‌های مضاف (فلسفه دین، فلسفه حقوق، فلسفه سیاست، فلسفه اخلاق و فلسفه علم) و معرفت‌شناسی.

آثار

آثار عرضه‌شده بخش‌های گوناگون مرکز بیش از 60 عنوان کتاب مرجع در 125 مجلد و 31 عنوان نرم‌افزار و لوح فشرده در رشته‌های منطق، فلسفه اسلامی، کلام اسلامی، عرفان اسلامی، معرفت‌شناسی، فلسفه‌های مضاف، اعلام و آثار علوم عقلی اسلامی، نسخه‌های خطی و دائرة‌المعارف‌نویسی است.

منابع مقاله

پایگاه اینترنتی مرکز پژوهشی دائرة‌المعارف علوم عقلی اسلامی

وابسته‌ها

فرهنگ اعلام علوم عقلی اسلامی