أسس القضاء و الشهادة: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'قضاوت (ابهام زدایی)' به 'قضاوت (ابهام‌زدایی)') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
| عنوان =أسس القضاء و الشهادة | | عنوان =أسس القضاء و الشهادة | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[تبریزی، جواد]] (نویسنده) | [[تبریزی، جواد]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره = | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
| ناشر = | |||
| ناشر = | |||
دفتر مؤلف | دفتر مؤلف | ||
| مکان نشر =قم - ایران | | مکان نشر =قم - ایران | ||
| سال نشر = | | سال نشر = | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00025AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00025AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =00025 | ||
| کتابخوان همراه نور =00025 | | کتابخوان همراه نور =00025 | ||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۱: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر| قضاوت (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''أسس القضاء و الشهادة''' بخش اول مباحث آيين دادرسى در اسلام از سلسله دروس خارج [[تبریزی، جواد|آیت‌الله میرزا جواد تبريزى]] مى‌باشد، كه بر پايه متن [[شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (تحقیق بقال)|شرائع الاسلام]] كه از متون جامع و دست اول و كلاسیک فقه استدلالى شيعه است سامان يافته است. | '''أسس القضاء و الشهادة''' بخش اول مباحث آيين دادرسى در اسلام از سلسله دروس خارج [[تبریزی، جواد|آیت‌الله میرزا جواد تبريزى]] مى‌باشد، كه بر پايه متن [[شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (تحقیق بقال)|شرائع الاسلام]] كه از متون جامع و دست اول و كلاسیک فقه استدلالى شيعه است سامان يافته است. | ||
== | ==انگیزه تألیف== | ||
هدف مؤلف استخراج احكام اجتماعى و عمومى دادرسى اسلامى نظام كيفرى اسلامى است كه به دليل جامعيت و اتقان و طبقه‌بندى مناسب كتاب شرائع الاسلام بر اساس آن كتاب طرح شده است. | هدف مؤلف استخراج احكام اجتماعى و عمومى دادرسى اسلامى نظام كيفرى اسلامى است كه به دليل جامعيت و اتقان و طبقه‌بندى مناسب كتاب شرائع الاسلام بر اساس آن كتاب طرح شده است. | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۴: | ||
چنانچه از عنوان كتاب پيداست به دو موضوع كلى مرتبط است. | چنانچه از عنوان كتاب پيداست به دو موضوع كلى مرتبط است. | ||
بخش اول درباره احكام قضاوت و شرايط و صفات قاضى و احكام مرتبط با مدعى و متهم <ref>[https://noorlib.ir/book/view/25/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9?pageNumber=4&viewType=html ر.ک: متن كتاب، ص4-422]</ref>و بخش دوم درباره شرايط شاهد و احكام شهادت مى‌باشد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9?pageNumber=423&viewType=html ر.ک: همان، ص 423]</ref>. نخست فرق میان قضاوت، حكومت و فتوا مشخص شده<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9?pageNumber=6&viewType=html ر.ک: همان، ص6]</ref> سپس از صفات قاضى، عدالت، ذكوريت و اجتهاد بحث گرديده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9?pageNumber=11&viewType=html ر.ک: همان، ص11]</ref> آن‌گاه از برخى مباحث اخلاقى قضاوت مانند دورى از قضاوت در حكومت جور و برخى مباحث اقتصادى مانند ارتزاق قاضى از بيت المال مكروهات و مستحباتى كه در امر قضاوت وجود دارد، مطرح گرديده است. مؤلف، معتقد است در مبحث تعديل به حسن ظاهر مى‌توان اكتفا كرد و كنكاش در باطن افراد ضرورتى ندارد.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9?pageNumber=106&viewType=html ر.ک: همان، ص106]</ref> یک فرع ديگر این است كه مستحب است شهود از یک‌ديگر متفرق شوند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9?pageNumber=103&viewType=html ر.ک: همان، ص103]</ref> و قاضى بايد میان هر دو خصم، تساوى قايل باشد. در این مبحث از جواب مدعى عليه و اقرار و انكار متهم به تفصيل بحث شده و مفهوم سكوت و يمین و تأثير هر كدام از نظر قضايى ارزيابى شده است. از مباحث قابل توجه كتاب تبيين مبانى، مستندات و ادله فقهى، قسمت، کیفیت قسمت، انواع مقسوم و احكام تقسيم اموال و املاك است كه در كتب استدلالى و تفريعى شيعه در پایان مبحث شركت مطرح شده است اما در اثر حاضر به تبع متن شرائع الاسلام در پایان بخش قضاوت و قبل از مبحث مدعى و متهم و شرايط سماع دعوا آمده است. در این مبحث از قسمت و احكام و مسائل آن بحث شده و جزئيات و مباحث مورد ابتلا از نظر استدلالى مورد مداقه قرار گرفته است. قسمت، به عقدى تعريف شده كه مفاد آن تعيين سهم‌هاى مشخص در مال مشترك مى‌باشد به تفصيل ادله روايى و قرآنى این عقد و احكام خاص آن مطرح شده و فروعات اختلاف متقاسمین كه با مبحث قضاوت مرتبط است در ادامه مسائل ویژه مدعى و مدعى عليه مطرح شده است. در اختلافات مدنى، بينه جايگاه ویژه‌اى دارد. نویسنده از نقش بينه، كاركردها و تأثير آن در رفع اختلاف‌ها و نيز محدوديت‌هاى آن بحث كرده سپس مصاديق اختلاف در حقوق، اختلاف در دعوى عقود، اختلاف در ارث و نيز تعارض میان بينه‌ها را توضيح داده است. در كتاب شهادات نيز به شيوه مرسوم كتب فقهى از شرايط شاهد و به طور مشخص از اشتراط بلوغ، عقل، ايمان و عدالت بحث شده<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9?pageNumber=425&viewType=html ر.ک: همان، ص425]</ref> و فروعاتى به شهادت كافر<ref>ر[https://noorlib.ir/book/view/25/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9?pageNumber=435&viewType=html .ک: همان، ص 435]</ref>، شهادت صغير و شهادت عبد اختصاص يافته است. | بخش اول درباره احكام قضاوت و شرايط و صفات قاضى و احكام مرتبط با مدعى و متهم <ref>[https://noorlib.ir/book/view/25/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9?pageNumber=4&viewType=html ر.ک: متن كتاب، ص4-422]</ref>و بخش دوم درباره شرايط شاهد و احكام شهادت مى‌باشد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9?pageNumber=423&viewType=html ر.ک: همان، ص 423]</ref>. نخست فرق میان قضاوت، حكومت و فتوا مشخص شده<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9?pageNumber=6&viewType=html ر.ک: همان، ص6]</ref> سپس از صفات قاضى، عدالت، ذكوريت و اجتهاد بحث گرديده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9?pageNumber=11&viewType=html ر.ک: همان، ص11]</ref> آن‌گاه از برخى مباحث اخلاقى قضاوت مانند دورى از قضاوت در حكومت جور و برخى مباحث اقتصادى مانند ارتزاق قاضى از بيت المال مكروهات و مستحباتى كه در امر قضاوت وجود دارد، مطرح گرديده است. مؤلف، معتقد است در مبحث تعديل به حسن ظاهر مى‌توان اكتفا كرد و كنكاش در باطن افراد ضرورتى ندارد.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9?pageNumber=106&viewType=html ر.ک: همان، ص106]</ref> یک فرع ديگر این است كه مستحب است شهود از یک‌ديگر متفرق شوند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9?pageNumber=103&viewType=html ر.ک: همان، ص103]</ref> و قاضى بايد میان هر دو خصم، تساوى قايل باشد. در این مبحث از جواب مدعى عليه و اقرار و انكار متهم به تفصيل بحث شده و مفهوم سكوت و يمین و تأثير هر كدام از نظر قضايى ارزيابى شده است. از مباحث قابل توجه كتاب تبيين مبانى، مستندات و ادله فقهى، قسمت، کیفیت قسمت، انواع مقسوم و احكام تقسيم اموال و املاك است كه در كتب استدلالى و تفريعى شيعه در پایان مبحث شركت مطرح شده است اما در اثر حاضر به تبع متن شرائع الاسلام در پایان بخش قضاوت و قبل از مبحث مدعى و متهم و شرايط سماع دعوا آمده است. در این مبحث از قسمت و احكام و مسائل آن بحث شده و جزئيات و مباحث مورد ابتلا از نظر استدلالى مورد مداقه قرار گرفته است. قسمت، به عقدى تعريف شده كه مفاد آن تعيين سهم‌هاى مشخص در مال مشترك مى‌باشد به تفصيل ادله روايى و قرآنى این عقد و احكام خاص آن مطرح شده و فروعات اختلاف متقاسمین كه با مبحث قضاوت مرتبط است در ادامه مسائل ویژه مدعى و مدعى عليه مطرح شده است. در اختلافات مدنى، بينه جايگاه ویژه‌اى دارد. نویسنده از نقش بينه، كاركردها و تأثير آن در رفع اختلاف‌ها و نيز محدوديت‌هاى آن بحث كرده سپس مصاديق اختلاف در حقوق، اختلاف در دعوى عقود، اختلاف در ارث و نيز تعارض میان بينه‌ها را توضيح داده است. در كتاب شهادات نيز به شيوه مرسوم كتب فقهى از شرايط شاهد و به طور مشخص از اشتراط بلوغ، عقل، ايمان و عدالت بحث شده<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9?pageNumber=425&viewType=html ر.ک: همان، ص425]</ref> و فروعاتى به شهادت كافر<ref>ر[https://noorlib.ir/book/view/25/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9?pageNumber=435&viewType=html.ک: همان، ص 435]</ref>، شهادت صغير و شهادت عبد اختصاص يافته است. | ||
شهادت اخرس<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9?pageNumber=527&viewType=html ر.ک: همان، ص527]</ref> و اعمى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9?pageNumber=529&viewType=html ر.ک: همان، ص529]</ref>، شهادت زنان و موارد و مصاديق شهادت زنان به تفصيل در ادامه این بحث آمده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9?pageNumber=551&viewType=html ر.ک: همان، ص551]</ref>. برخى از احكام اداى شهادت، تحمل شهادت و مسائل فرعى آن نيز در كنار مبحث تعارض شاهدان و بينه‌ها مطرح شده است. برخى از احكام حدود كه با مبحث شهادت مرتبط است در ادامه ارائه شده است. نحوه شهادت بر حدود و تعزيرات كه از مباحث دقيق و ظريف دادرسى كيفرى در نظام مجازات اسلامى است در این مبحث طرح شده است. ضمانت شاهدان، تقسيط ضمان و غرامت بر شاهدان و تحالف بينه‌ها از ديگر فروعات قابل توجه است. | شهادت اخرس<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9?pageNumber=527&viewType=html ر.ک: همان، ص527]</ref> و اعمى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9?pageNumber=529&viewType=html ر.ک: همان، ص529]</ref>، شهادت زنان و موارد و مصاديق شهادت زنان به تفصيل در ادامه این بحث آمده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25/%D8%A3%D8%B3%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9?pageNumber=551&viewType=html ر.ک: همان، ص551]</ref>. برخى از احكام اداى شهادت، تحمل شهادت و مسائل فرعى آن نيز در كنار مبحث تعارض شاهدان و بينه‌ها مطرح شده است. برخى از احكام حدود كه با مبحث شهادت مرتبط است در ادامه ارائه شده است. نحوه شهادت بر حدود و تعزيرات كه از مباحث دقيق و ظريف دادرسى كيفرى در نظام مجازات اسلامى است در این مبحث طرح شده است. ضمانت شاهدان، تقسيط ضمان و غرامت بر شاهدان و تحالف بينه‌ها از ديگر فروعات قابل توجه است. | ||
==پانويس == | |||
<references /> | |||
==منابع مقاله== | |||
مقدمه و متن کتاب | |||
{{فقه سیاسی}} | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:فقه سیاسی]] | |||
[[رده:اسفند(1400)]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۰:۳۲
| أسس القضاء و الشهادة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | تبریزی، جواد (نویسنده) |
| ناشر | دفتر مؤلف |
| مکان نشر | قم - ایران |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
أسس القضاء و الشهادة بخش اول مباحث آيين دادرسى در اسلام از سلسله دروس خارج آیت‌الله میرزا جواد تبريزى مى‌باشد، كه بر پايه متن شرائع الاسلام كه از متون جامع و دست اول و كلاسیک فقه استدلالى شيعه است سامان يافته است.
انگیزه تألیف
هدف مؤلف استخراج احكام اجتماعى و عمومى دادرسى اسلامى نظام كيفرى اسلامى است كه به دليل جامعيت و اتقان و طبقه‌بندى مناسب كتاب شرائع الاسلام بر اساس آن كتاب طرح شده است.
ساختار
ابتدا، قطعاتى از متن شرائع در بالاى صفحه آمده و در ذيل آن به كنكاش در تعاريف، طرح فروعات جديد، تشريح مبانى، مسائل، مستندات و احكام هر موضوع اقدام شده است.
گزارش محتوا
چنانچه از عنوان كتاب پيداست به دو موضوع كلى مرتبط است.
بخش اول درباره احكام قضاوت و شرايط و صفات قاضى و احكام مرتبط با مدعى و متهم [۱]و بخش دوم درباره شرايط شاهد و احكام شهادت مى‌باشد[۲]. نخست فرق میان قضاوت، حكومت و فتوا مشخص شده[۳] سپس از صفات قاضى، عدالت، ذكوريت و اجتهاد بحث گرديده است.[۴] آن‌گاه از برخى مباحث اخلاقى قضاوت مانند دورى از قضاوت در حكومت جور و برخى مباحث اقتصادى مانند ارتزاق قاضى از بيت المال مكروهات و مستحباتى كه در امر قضاوت وجود دارد، مطرح گرديده است. مؤلف، معتقد است در مبحث تعديل به حسن ظاهر مى‌توان اكتفا كرد و كنكاش در باطن افراد ضرورتى ندارد.[۵] یک فرع ديگر این است كه مستحب است شهود از یک‌ديگر متفرق شوند[۶] و قاضى بايد میان هر دو خصم، تساوى قايل باشد. در این مبحث از جواب مدعى عليه و اقرار و انكار متهم به تفصيل بحث شده و مفهوم سكوت و يمین و تأثير هر كدام از نظر قضايى ارزيابى شده است. از مباحث قابل توجه كتاب تبيين مبانى، مستندات و ادله فقهى، قسمت، کیفیت قسمت، انواع مقسوم و احكام تقسيم اموال و املاك است كه در كتب استدلالى و تفريعى شيعه در پایان مبحث شركت مطرح شده است اما در اثر حاضر به تبع متن شرائع الاسلام در پایان بخش قضاوت و قبل از مبحث مدعى و متهم و شرايط سماع دعوا آمده است. در این مبحث از قسمت و احكام و مسائل آن بحث شده و جزئيات و مباحث مورد ابتلا از نظر استدلالى مورد مداقه قرار گرفته است. قسمت، به عقدى تعريف شده كه مفاد آن تعيين سهم‌هاى مشخص در مال مشترك مى‌باشد به تفصيل ادله روايى و قرآنى این عقد و احكام خاص آن مطرح شده و فروعات اختلاف متقاسمین كه با مبحث قضاوت مرتبط است در ادامه مسائل ویژه مدعى و مدعى عليه مطرح شده است. در اختلافات مدنى، بينه جايگاه ویژه‌اى دارد. نویسنده از نقش بينه، كاركردها و تأثير آن در رفع اختلاف‌ها و نيز محدوديت‌هاى آن بحث كرده سپس مصاديق اختلاف در حقوق، اختلاف در دعوى عقود، اختلاف در ارث و نيز تعارض میان بينه‌ها را توضيح داده است. در كتاب شهادات نيز به شيوه مرسوم كتب فقهى از شرايط شاهد و به طور مشخص از اشتراط بلوغ، عقل، ايمان و عدالت بحث شده[۷] و فروعاتى به شهادت كافر[۸]، شهادت صغير و شهادت عبد اختصاص يافته است.
شهادت اخرس[۹] و اعمى[۱۰]، شهادت زنان و موارد و مصاديق شهادت زنان به تفصيل در ادامه این بحث آمده است[۱۱]. برخى از احكام اداى شهادت، تحمل شهادت و مسائل فرعى آن نيز در كنار مبحث تعارض شاهدان و بينه‌ها مطرح شده است. برخى از احكام حدود كه با مبحث شهادت مرتبط است در ادامه ارائه شده است. نحوه شهادت بر حدود و تعزيرات كه از مباحث دقيق و ظريف دادرسى كيفرى در نظام مجازات اسلامى است در این مبحث طرح شده است. ضمانت شاهدان، تقسيط ضمان و غرامت بر شاهدان و تحالف بينه‌ها از ديگر فروعات قابل توجه است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب