مقریزی، احمد بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۵۹

مقریزی، احمد بن علی

نام	مقریزی، احمد بن علی
نام‌های دیگر	مقریزی، ابوالعباس مقریزی، تقی‌الدین
نام پدر	علی
متولد	766ق
محل تولد	قاهره مصر
رحلت	845 ق
اساتید	عبدالرحمن بن خلدون
برخی آثار	‏اتعاظ الحنفا باخبار الائمه الفاطمیین الخلفا النزاع و التخاصم فی ما بین بنی أمیة و بنی‌هاشم
کد مؤلف	AUTHORCODE00637AUTHORCODE

ابوالعباس تقى‌الدین احمد بن على مقریزى، (766 - 845ق)، از نامورترین مورخان تاریخ مصر، در سده‌هاى هشتم و نهم هجرى در دوره ممالیک مصر، نویسنده کتاب المواعظ و الإعتبار فی ذکر الخطط و الآثار.

مقریزى، منسوب است به محله مقریز در بعلبک لبنان که جد اعلاى او، ابراهیم، از محدّثان بزرگ آن دیار به شمار مى‌آمده است و به سبب شهرت وى، فرزندانش هم به آن مکان منسوب شده‌اند.

ولادت

او در سال 766ق، در قاهره مصر به دنیا آمد و تحت تربیت جدّ مادرى‌اش، معروف به ابن صائغ حنفى، قرار گرفت و حافظ قرآن گردید. وى در خانواده‌اى مشهور به علم و دانش رشد یافت و دانش‌هاى عصر خویش را فراگرفت.

دوران حیات مقریزى، معاصر با سال‌هاى پایانى دولت ممالیک بحرى (648 - 792ق) و آغاز حاکمیت ممالیک برجى و چرکسى (782 - 922ق) است که بر مصر و شام حکومت می‌کردند. این سلسله، سنیان متعصبى بودند و سیاست سنى‌مآبانه ایوبیان را دنبال می‌کردند و اینکه سلسله ناتوانى از خلفاى عباسى را در قاهره نگه داشته بودند، مبیّن همین سیاست است.

از سلاطین معاصر مقریزى که وى براى آنها تاریخ نگاشته است، مى‌توان از الظاهر سیف برقوق (784 - 801ق) و پسرش، الناصر فرج بن برقوق (801 - 808ق) نام برد که کتاب «إغاثة الأمة بکشف الغمة»، پیرامون موضوع بحران‌هاى اقتصادى مصر و علل پیدایش آنها هم‌زمان با سلطنت سلطان اخیر، نوشته شده است.

تحصیلات

مقریزى براى فراگرفتن دانش و نشر آن، به سرزمین‌هایى چون مکه و دمشق، سفر نمود و در آنجا به تدریس مشغول گردید. وى علاقه‌مند بود که در مکه به کتابت مشغول شود و به نقل حدیث بپردازد. این آرزوى او، برآورده شد و مدتى در آنجا اقامت گزید و برخى از آثار خویش را در آنجا نگاشت.

مقریزى، براى فراگرفتن علوم و دانش‌هاى زمان خویش، نزد استادان فراوانى، شاگردى نمود. برخى شمار استادان و شیوخ او را تا 600 تن دانسته‌اند که یکى از بارزترین استادان وى، عبدالرحمن بن خلدون است. به‌طور طبیعى هریک از استادان وى در دانش‌هایى همچون فقه، حدیث، ادبیات، تاریخ و دیگر علوم تأثیرهایى بر او داشته‌اند.

شمار آثار و تألیف‌هاى مقریزى را تا 200 مجلد کتاب نوشته‌اند؛ هرچند فقط تعدادى از آنها را نام برده‌اند. برخى محققانِ آثار مقریزى، شُمار کتاب‌هاى موجود او را 36، 41 و 47 مجلد دانسته و نام همین تعداد را برده‌اند.

آثار مقریزى را بر اساس معیارهاى گوناگون مى‌توان به چند دسته تقسیم نمود. اگر معیارِ تقسیم، حجم آثار باشد مى‌توان گفت کتاب‌هاى او بر دو گونه‌اند:

برخى از آثار او به‌صورت دائرةالمعارف مى‌باشند، مانند کتاب «المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار» که به خطط مقریزى شهرت یافته است و نیز کتاب «السلوک لمعرفة دول الملوک».

برخى دیگر از آثار او، کتاب‌هاى کم‌حجم در موضوع‌هاى معینى هستند، مانند کتاب «النزاع و التخاصم فى ما بین بنى امیة و بنى هاشم» و کتاب «اغاثة الأمة بکشف الغمة». این چند کتاب، از مشهورترین آثار مقریزى هستند که سخاوى و زرکلى از آنها نام برده‌اند.

اما اگر در کتاب‌هاى مقریزى، مکان و سرزمین، معیار تقسیم قرار گیرد، باز مى‌توان مجموعه آثار او را بر دو نوع تقسیم نمود:

برخى از آثار وى در خصوص تاریخ مصر نگاشته شده‌اند (مقریزى با نگارش آثارى در تاریخ مصر پس از اسلام، تاریخ این کشور را انسجام ویژه‌اى بخشید)، مانند «عقد الجواهر الأسفاط فى ملوک مصر و الفسطاط» که با عنوان «عقد جواهر الأسفاط فى أخبار مدینة الفسطاط» نیز از آن نام برده‌اند و نیز کتاب «اتعاظ الحنفاء بأخبار الأئمة الفاطمیین الخلفاء».

دسته دوم، آثارى هستند که در تاریخ عمومى و سیره نوشته شده‌اند، مانند «الخبر عن البشر» و نیز «إمتاع الأسماع بما للرسول من الأبناء و الأموال و الحفدة و المتاع».

وفات

وى پس از گذراندن عمر خویش در کسب و نشر دانش و علوم اسلامى و تألیف کتاب‌هاى فراوان و بر عهده داشتن عنوان‌هاى دینى و دولتى همچون قاضى، محتسب، مدرس و امام جماعت، در شانزدهم رمضان سال 845ق، در قاهره درگذشت.

آثار

اتعاظ الحنفاء بأخبار الأئمة الفاطمیین الخلفاء؛
عقد جواهر الأسفاط فى أخبار مدینة الفسطاط؛
السلوک لمعرفة دول الملوک؛
اغاثة الأمة بکشف الغمة؛
التاریخ الکبیر المقفى فى تاریخ اهل مصر و الواردین علیها؛
درر العقود الفریدة فى تراجم الأعیان المفیدة؛
الدرر المضیئة فى تاریخ الدولة الإسلامیة؛
الخبر عن البشر؛
البیان و الإعراب عما فى أرض مصر من الأعراب؛
الإلمام فى من تأخر بأرض الحبشة من ملوک الإسلام؛
الطرفة الغریبة من أخبار حضرموت العجیبة؛
معرفة ما یجب لآل البیت النبوى من الحقّ على من عداهم؛
الإشارة و الإعلام ببناء الکعبة بیت‌الله الحرام یا تاریخ بناء الکعبة؛
ذکر من حجّ من الملوک و الخلفاء؛
النزاع و التخاصم فى ما بین بنى امیة و بنى هاشم؛
ضوء السارى فى معرفة تمیم الدّارى؛
الأوزان و الأکیال الشرعیة؛
جنى الأزهار من الروض المعطار؛
إزالة التعب و العناء فى معرفة الحال فى الغناء؛
الإشارة و الإیماء فى حلّ لغز الماء؛
البیان المفید فى الفرق بین التوحید و التلحید؛
تجرید التوحید المفید؛
شارع النجاة.

وابسته‌ها

النزاع و التخاصم فی ما بین بنی أمیة و بنی‌هاشم

الإلمام بأخبار من بأرض الحبشة من ملوك الإسلام

المواعظ و الإعتبار بذکر الخطط و الآثار المعروف بالخطط المقریزیة (دار الکتب العلمیة)

إمتاع الأسماع بما للنبي من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع

السلوك لمعرفة دول الملوك

الذهب المسبوك في ذكر من حج من الخلفاء و الملوك

رسائل المقريزي

المواعظ و الإعتبار في ذکر الخطط و الآثار

المقفی الکبیر

درر العقود الفریدة فی تراجم الأعیان المفیدة (تحقیق: درویش و مصری)

درر العقود الفريدة في تراجم الأعيان المفيدة

تاريخ الأقباط المعروف بالقول الإبريزي

جنی الأزهار من الروض المعطار

تاريخ اليهود و آثارهم في مصر

فضل آل البیت (نوادر التراث)

اتعاظ الحنفا باخبار الائمه الفاطمیین الخلفا

المنتقی من اخبار مصر لابن میسر تاج‌الدین محمد بن علی بن یوسف بن جلب راغب

إغاثة الأمة بکشف الغمة (أو تاريخ المجاعات في مصر)

ستیز و دشمنی بنی‌أمیه و بنی هاشم و پیامد‌های آن

معجزات الرسول الاعظم محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم

تجريد التوحيد المفيد؛ ويليه تطهير الاعتقاد عن أدران الإلحاد

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+<div class="wikiInfo">
 [[پرونده:NUR00637.jpg|بندانگشتی|مقریزی، احمد بن علی]]
 {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
 |-
-! نام!! data-type='authorName'|مقریزی، احمد بن علی
+! نام!! data-type="authorName" |مقریزی، احمد بن علی
 |-
-|نام های دیگر
+|نام‌های دیگر
-|data-type='authorOtherNames'| مقریزی، ابوالعباس
+| data-type="authorOtherNames" | مقریزی، ابوالعباس
 مقریزی، تقی‌الدین
 |-
 |نام پدر
-|data-type='authorfatherName'|
+| data-type="authorfatherName" |علی
 |-
 |متولد
-|data-type='authorbirthDate'|
+| data-type="authorbirthDate" |766ق
 |-
 |محل تولد
-|data-type='authorBirthPlace'|
+| data-type="authorBirthPlace" |قاهره مصر
 |-
 |رحلت
-|data-type='authorDeathDate'|845 ق
+| data-type="authorDeathDate" |845 ق
 |-
 |اساتید
-|data-type='authorTeachers'|
+| data-type="authorTeachers" |[[ابن خلدون، عبدالرحمن‌ بن‌ محمد|عبدالرحمن بن خلدون]]
 |-
 |برخی آثار
-|data-type='authorWritings'|[[‏اتعاظ الحنفا باخبار الائمه الفاطمیین الخلفا]]
+| data-type="authorWritings" |[[‏اتعاظ الحنفا باخبار الائمه الفاطمیین الخلفا]]
 [[النزاع و التخاصم فی ما بین بنی أمیة و بنی‌هاشم]]
-|-class='articleCode'
+|- class="articleCode"
 |کد مؤلف
-|data-type='authorCode'|AUTHORCODE637AUTHORCODE
+| data-type="authorCode" |AUTHORCODE00637AUTHORCODE
 |}
 </div>
-'''ابوالعباس تقى‌الدين احمد بن على مقريزى'''، (766 - 845ق)، از نامورترين مورخان تاريخ مصر، در سده‌هاى هشتم و نهم هجرى است. مقريزى، منسوب است به محله مقريز در بعلبك لبنان كه جد اعلاى او، ابراهيم، از محدّثان بزرگ آن ديار به شمار مى‌آمده است و به سبب شهرت وى، فرزندانش هم به آن مكان منسوب شده‌اند.
-او در سال 766ق، در قاهره مصر به دنيا آمد و تحت تربيت جدّ مادرى‌اش، معروف به ابن صائغ حنفى، قرار گرفت و حافظ قرآن گرديد. وى در خانواده‌اى مشهور به علم و دانش رشد يافت و دانش‌هاى عصر خويش را فراگرفت.
+'''ابوالعباس تقى‌الدین احمد بن على مقریزى'''، (766 - 845ق)، از نامورترین مورخان تاریخ مصر، در سده‌هاى هشتم و نهم هجرى در دوره ممالیک مصر، نویسنده کتاب [[المواعظ و الإعتبار في ذکر الخطط و الآثار|المواعظ و الإعتبار فی ذکر الخطط و الآثار]].
-دوران حيات مقريزى، معاصر با سال‌هاى پايانى دولت مماليك بحرى (648 - 792ق) و آغاز حاكميت مماليك برجى و چركسى (782 - 922ق) است كه بر مصر و شام حكومت مى‌كردند. اين سلسله، سنيان متعصبى بودند و سياست سنى‌مآبانه ايوبيان را دنبال مى‌كردند و اينكه سلسله ناتوانى از خلفاى عباسى را در قاهره نگه داشته بودند، مبيّن همين سياست است.
+مقریزى، منسوب است به محله مقریز در بعلبک لبنان که جد اعلاى او، ابراهیم، از محدّثان بزرگ آن دیار به شمار مى‌آمده است و به سبب شهرت وى، فرزندانش هم به آن مکان منسوب شده‌اند.
-از سلاطين معاصر مقريزى كه وى براى آنها تاريخ نگاشته است، مى‌توان از الظاهر سيف برقوق (784 - 801ق) و پسرش، الناصر فرج بن برقوق (801 - 808ق) نام برد كه كتاب «إغاثة الأمة بكشف الغمة»، پيرامون موضوع بحران‌هاى اقتصادى مصر و علل پيدايش آنها هم‌زمان با سلطنت سلطان اخير، نوشته شده است.
+==ولادت==
+او در سال 766ق، در قاهره مصر به دنیا آمد و تحت تربیت جدّ مادرى‌اش، معروف به ابن صائغ حنفى، قرار گرفت و حافظ قرآن گردید. وى در خانواده‌اى مشهور به علم و دانش رشد یافت و دانش‌هاى عصر خویش را فراگرفت.
-مقريزى براى فراگرفتن دانش و نشر آن، به سرزمين‌هايى چون مكه و دمشق، سفر نمود و در آنجا به تدريس مشغول گرديد. وى علاقه‌مند بود كه در مكه به كتابت مشغول شود و به نقل حديث بپردازد. اين آرزوى او، برآورده شد و مدتى در آنجا اقامت گزيد و برخى از آثار خويش را در آنجا نگاشت.
+دوران حیات مقریزى، معاصر با سال‌هاى پایانى دولت ممالیک بحرى (648 - 792ق) و آغاز حاکمیت ممالیک برجى و چرکسى (782 - 922ق) است که بر مصر و شام حکومت می‌کردند. این سلسله، سنیان متعصبى بودند و سیاست سنى‌مآبانه ایوبیان را دنبال می‌کردند و اینکه سلسله ناتوانى از خلفاى عباسى را در قاهره نگه داشته بودند، مبیّن همین سیاست است.
-وى پس از گذراندن عمر خويش در كسب و نشر دانش و علوم اسلامى و تأليف كتاب‌هاى فراوان و بر عهده داشتن عنوان‌هاى دينى و دولتى همچون قاضى، محتسب، مدرس و امام جماعت، در شانزدهم رمضان سال 845ق، در قاهره درگذشت.
+از سلاطین معاصر مقریزى که وى براى آنها تاریخ نگاشته است، مى‌توان از الظاهر سیف برقوق (784 - 801ق) و پسرش، الناصر فرج بن برقوق (801 - 808ق) نام برد که کتاب «إغاثة الأمة بکشف الغمة»، پیرامون موضوع بحران‌هاى اقتصادى مصر و علل پیدایش آنها هم‌زمان با سلطنت سلطان اخیر، نوشته شده است.
-مقريزى، براى فراگرفتن علوم و دانش‌هاى زمان خويش، نزد استادان فراوانى، شاگردى نمود. برخى شمار استادان و شيوخ او را تا 600 تن دانسته‌اند كه يكى از بارزترين استادان وى، عبدالرحمن بن خلدون است. به‌طور طبيعى هريك از استادان وى در دانش‌هايى همچون فقه، حديث، ادبيات، تاريخ و ديگر علوم تأثيرهايى بر او داشته‌اند.
+==تحصیلات==
+مقریزى براى فراگرفتن دانش و نشر آن، به سرزمین‌هایى چون مکه و دمشق، سفر نمود و در آنجا به تدریس مشغول گردید. وى علاقه‌مند بود که در مکه به کتابت مشغول شود و به نقل حدیث بپردازد. این آرزوى او، برآورده شد و مدتى در آنجا اقامت گزید و برخى از آثار خویش را در آنجا نگاشت.
-شمار آثار و تأليف‌هاى مقريزى را تا 200 مجلد كتاب نوشته‌اند؛ هرچند فقط تعدادى از آنها را نام برده‌اند. برخى محققانِ آثار مقريزى، شُمار كتاب‌هاى موجود او را 36، 41 و 47 مجلد دانسته و نام همين تعداد را برده‌اند.
+مقریزى، براى فراگرفتن علوم و دانش‌هاى زمان خویش، نزد استادان فراوانى، شاگردى نمود. برخى شمار استادان و شیوخ او را تا 600 تن دانسته‌اند که یکى از بارزترین استادان وى، [[ابن خلدون، عبدالرحمن‌ بن‌ محمد|عبدالرحمن بن خلدون]] است. به‌طور طبیعى هریک از استادان وى در دانش‌هایى همچون فقه، حدیث، ادبیات، تاریخ و دیگر علوم تأثیرهایى بر او داشته‌اند.
-آثار مقريزى را بر اساس معيارهاى گوناگون مى‌توان به چند دسته تقسيم نمود. اگر معيارِ تقسيم، حجم آثار باشد مى‌توان گفت كتاب‌هاى او بر دو گونه‌اند:
+شمار آثار و تألیف‌هاى مقریزى را تا 200 مجلد کتاب نوشته‌اند؛ هرچند فقط تعدادى از آنها را نام برده‌اند. برخى محققانِ آثار مقریزى، شُمار کتاب‌هاى موجود او را 36، 41 و 47 مجلد دانسته و نام همین تعداد را برده‌اند.
-برخى از آثار او به‌صورت دائرةالمعارف مى‌باشند، مانند كتاب «المواعظ و الاعتبار بذكر الخطط و الآثار» كه به خطط مقريزى شهرت يافته است و نيز كتاب «السلوك لمعرفة دول الملوك».
+آثار مقریزى را بر اساس معیارهاى گوناگون مى‌توان به چند دسته تقسیم نمود. اگر معیارِ تقسیم، حجم آثار باشد مى‌توان گفت کتاب‌هاى او بر دو گونه‌اند:
-برخى ديگر از آثار او، كتاب‌هاى كم‌حجم در موضوع‌هاى معينى هستند، مانند كتاب «النزاع و التخاصم فى ما بين بنى امية و بنى هاشم» و كتاب «اغاثة الأمة بكشف الغمة». اين چند كتاب، از مشهورترين آثار مقريزى هستند كه سخاوى و [[زرکلی، خیرالدین|زركلى]] از آنها نام برده‌اند.
+برخى از آثار او به‌صورت دائرةالمعارف مى‌باشند، مانند کتاب «المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار» که به خطط مقریزى شهرت یافته است و نیز کتاب «السلوک لمعرفة دول الملوک».
-اما اگر در كتاب‌هاى مقريزى، مكان و سرزمين، معيار تقسيم قرار گيرد، باز مى‌توان مجموعه آثار او را بر دو نوع تقسيم نمود:
+برخى دیگر از آثار او، کتاب‌هاى کم‌حجم در موضوع‌هاى معینى هستند، مانند کتاب «النزاع و التخاصم فى ما بین بنى امیة و بنى هاشم» و کتاب «اغاثة الأمة بکشف الغمة». این چند کتاب، از مشهورترین آثار مقریزى هستند که سخاوى و [[زرکلی، خیرالدین|زرکلى]] از آنها نام برده‌اند.
-برخى از آثار وى در خصوص تاريخ مصر نگاشته شده‌اند (مقريزى با نگارش آثارى در تاريخ مصر پس از اسلام، تاريخ اين كشور را انسجام ويژه‌اى بخشيد)، مانند «عقد الجواهر الأسفاط فى ملوك مصر و الفسطاط» كه با عنوان «عقد جواهر الأسفاط فى أخبار مدينة الفسطاط» نيز از آن نام برده‌اند و نيز كتاب «اتعاظ الحنفاء بأخبار الأئمة الفاطميين الخلفاء».
+اما اگر در کتاب‌هاى مقریزى، مکان و سرزمین، معیار تقسیم قرار گیرد، باز مى‌توان مجموعه آثار او را بر دو نوع تقسیم نمود:
-دسته دوم، آثارى هستند كه در تاريخ عمومى و سيره نوشته شده‌اند، مانند «الخبر عن البشر» و نيز «إمتاع الأسماع بما للرسول من الأبناء و الأموال و الحفدة و المتاع».
+برخى از آثار وى در خصوص تاریخ مصر نگاشته شده‌اند (مقریزى با نگارش آثارى در تاریخ مصر پس از اسلام، تاریخ این کشور را انسجام ویژه‌اى بخشید)، مانند «عقد الجواهر الأسفاط فى ملوک مصر و الفسطاط» که با عنوان «عقد جواهر الأسفاط فى أخبار مدینة الفسطاط» نیز از آن نام برده‌اند و نیز کتاب «اتعاظ الحنفاء بأخبار الأئمة الفاطمیین الخلفاء».
-== بعضى از مهم‌ترين آثار او==
+دسته دوم، آثارى هستند که در تاریخ عمومى و سیره نوشته شده‌اند، مانند «الخبر عن البشر» و نیز «[[إمتاع الأسماع بما للنبي من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع|إمتاع الأسماع بما للرسول من الأبناء و الأموال و الحفدة و المتاع]]».
+== وفات ==
+وى پس از گذراندن عمر خویش در کسب و نشر دانش و علوم اسلامى و تألیف کتاب‌هاى فراوان و بر عهده داشتن عنوان‌هاى دینى و دولتى همچون قاضى، محتسب، مدرس و امام جماعت، در شانزدهم رمضان سال 845ق، در قاهره درگذشت.
-#اتعاظ الحنفاء بأخبار الأئمة الفاطميين الخلفاء؛
+== آثار ==
-#عقد جواهر الأسفاط فى أخبار مدينة الفسطاط؛
+#اتعاظ الحنفاء بأخبار الأئمة الفاطمیین الخلفاء؛
-#السلوك لمعرفة دول الملوك؛
+#عقد جواهر الأسفاط فى أخبار مدینة الفسطاط؛
-#اغاثة الأمة بكشف الغمة؛
+#السلوک لمعرفة دول الملوک؛
-#التاريخ الكبير المقفى فى تاريخ اهل مصر و الواردين عليها؛
+#اغاثة الأمة بکشف الغمة؛
-#درر العقود الفريدة فى تراجم الأعيان المفيدة؛
+#التاریخ الکبیر المقفى فى تاریخ اهل مصر و الواردین علیها؛
-#الدرر المضيئة فى تاريخ الدولة الإسلامية؛
+#درر العقود الفریدة فى تراجم الأعیان المفیدة؛
+#الدرر المضیئة فى تاریخ الدولة الإسلامیة؛
 #الخبر عن البشر؛
-#البيان و الإعراب عما فى أرض مصر من الأعراب؛
+#البیان و الإعراب عما فى أرض مصر من الأعراب؛
-#الإلمام فى من تأخر بأرض الحبشة من ملوك الإسلام؛
+#الإلمام فى من تأخر بأرض الحبشة من ملوک الإسلام؛
-#الطرفة الغريبة من أخبار حضرموت العجيبة؛
+#الطرفة الغریبة من أخبار حضرموت العجیبة؛
-#معرفة ما يجب لآل البيت النبوى من الحقّ على من عداهم؛
+#معرفة ما یجب لآل البیت النبوى من الحقّ على من عداهم؛
-#الإشارة و الإعلام ببناء الكعبة بيت‌الله الحرام يا تاريخ بناء الكعبة؛
+#الإشارة و الإعلام ببناء الکعبة بیت‌الله الحرام یا تاریخ بناء الکعبة؛
-#ذكر من حجّ من الملوك و الخلفاء؛
+#ذکر من حجّ من الملوک و الخلفاء؛
-#النزاع و التخاصم فى ما بين بنى امية و بنى هاشم؛
+#النزاع و التخاصم فى ما بین بنى امیة و بنى هاشم؛
-#ضوء السارى فى معرفة تميم الدّارى؛
+#ضوء السارى فى معرفة تمیم الدّارى؛
-#الأوزان و الأكيال الشرعية؛
+#الأوزان و الأکیال الشرعیة؛
 #جنى الأزهار من الروض المعطار؛
 #إزالة التعب و العناء فى معرفة الحال فى الغناء؛
-#الإشارة و الإيماء فى حلّ لغز الماء؛
+#الإشارة و الإیماء فى حلّ لغز الماء؛
-#البيان المفيد فى الفرق بين التوحيد و التلحيد؛
+#البیان المفید فى الفرق بین التوحید و التلحید؛
-#تجريد التوحيد المفيد؛
+#تجرید التوحید المفید؛
 #شارع النجاة.
-== وابسته‌ها ==
+==وابسته‌ها==
+{{وابسته‌ها}}
 [[النزاع و التخاصم فی ما بین بنی أمیة و بنی‌هاشم]]
-[[الإلمام بأخبار من بأرض الحبشة من ملوک الإسلام]]
+[[الإلمام بأخبار من بأرض الحبشة من ملوك الإسلام]]
 [[المواعظ و الإعتبار بذکر الخطط و الآثار المعروف بالخطط المقریزیة (دار الکتب العلمیة)]]
@@ خط ۱۰۰: / خط ۱۰۵: @@
 [[إمتاع الأسماع بما للنبي من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع]]
-[[السلوک لمعرفة دول الملوک]]
+[[السلوك لمعرفة دول الملوك]]
+[[الذهب المسبوك في ذكر من حج من الخلفاء و الملوك]]
 [[رسائل المقريزي]]
@@ خط ۱۱۴: / خط ۱۲۱: @@
 [[تاريخ الأقباط المعروف بالقول الإبريزي]]
-[[جنی الازهار من الروض المعطار]]
+[[جنی الأزهار من الروض المعطار]]
 [[تاريخ اليهود و آثارهم في مصر]]
@@ خط ۱۲۶: / خط ۱۳۳: @@
 [[إغاثة الأمة بکشف الغمة (أو تاريخ المجاعات في مصر)]]
-[[ستیز و دشمنی بنی امیه و بنی هاشم و پیامد های آن]]
+[[ستیز و دشمنی بنی‌أمیه و بنی هاشم و پیامد‌های آن]]
 [[معجزات الرسول الاعظم محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم]]