درر العقود الفريدة في تراجم الأعيان المفيدة
| درر العقود الفريدة في تراجم الأعيان المفيدة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مقریزی، احمد بن علی (نویسنده) جلیلی، محمود (محقق و معلق) |
| ناشر | دار الغرب الإسلامي |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1423 ق یا 2002 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اسلام - سرگذشت‌نامه
کشورهای اسلامی - سرگذشت‌نامه - متون قدیمی تا قرن 14 کشورهای عربی - سرگذشت‌نامه - متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 4 |
| کد کنگره | CT 203 /ع4م7 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
درر العقود الفريدة فى تراجم الاعيان المفيدة اثر تقى‌الدين مقريزى است كه به زبان عربى پيرامون ترجمه و شرح حال زندگى بزرگان معاصر مقريزى است، كه با تحقيق و بررسى محمد كمال‌الدين عزالدين على در دو مجلد چاپ و منتشر شده است.
انگيزه تألیف
او در مقدمه به انگيزه خويش در تأليف آن اشاره كرده و مى‌گويد: چون سنّ من از پنجاه گذشت، جاى بسيارى از دوستان و نزدیک ان را خالى ديدم و اين امر مرا، غمگين نمود، بنابراین براى تسلّى خاطر خويش گفتم حال كه از ديدار آنان محروم شده ام، به جاى آن به نگارش اخبار زندگى شان مى پردازم و به همين سبب دست به نگارش چنين اثرى زدم.
ساختار
شامل سه مقدمه و شرح حال مصنف و تأليفات وى مى‌باشد. در ادامه متن كتاب با ذكر 382 شخصيت كه ابتداى نام آنان الف و عين بوده تكميل مى‌گردد.
گزارش محتوا
مقدمه اول از محقق كتاب پيرامون علم رجال و جايگاه آن، همچنين كتب رجالى معروف به خصوص كتاب حاضر مى‌باشد. بعد از آن مقدمه‌اى است كه به معرفى كتاب مى‌پردازد و مختصرى از زندگانى مؤلف و جايگه علمى او به علاوه از آثار وى مطابى را خاطر نشان مى‌كند. در ادامه تصاويرى از صفحات نسخه خطى كتاب و بعد از آن متن اصلى درر العقود با مقدمه مؤلف كه در بردارنده انگيزه وى از تألیف كتاب مى‌باشد، ادامه پيدا مى‌كند.
از نظر زمانى، شخصيّت‌هايى كه او شرح حال آن‌ها را نوشته است، بين سال 760ق تا زمان وفات او در 845ق را شامل است؛ امّا از نظر مكانى اين افراد منحصر به مصر نيستند، بلكه شرح حال معاصران نویسنده در سرزمين‌هاى شام، حجاز، يمن، عراق، مغرب عربى، هند و الحبشه و... را نيز در بردارد.
اين شخصيت‌ها اعم از كسانى است كه وى آن‌ها را درك نموده يا از وى غائب بوده‌اند. شامل اخبار ملوك و أمراء، كاتبان و وزراء، راويان حديث و فقها، صاحبان علم و شعرا، كسانى كه داراى ذكر و ياد مشهورى هستند يا قدر و منزلت خطیرى دارند، از رجال دنيا يا طالبان امور آخرت مى‌باشد. وى در كتاب ترتيب هجائى براى اسما مترجمين ذكر نكرده است و با اسماى ابراهيم، ابوبكر، اسحاق، احمد، اسكندر و اسماعيل آغاز نموده است. جلد دوم كتابش با ادامه حرف الف آغاز مى‌گردد و به ذكر شخصيت‌هايى كه با عين شروع مى‌شوند، پرداخته و از سائر حروف در اين دو جلد بحثى نيست.
382 ترجمه در كتاب ذكر شده است كه از جهت ايجاز و بسط بسيار با هم متفاوت هستند. بر حاشيه‌هاى كتاب، تصحيحات و تعليقاتى ذكر شده كه به خط مورخ، آقاى ابن قاضى شهبه بوده است.
وضعيت كتاب
7 فهرست براى كتاب به قرار زير در پايان آن ذكر شده است:
- اعلام مترجمون
- اعلام غير مترجمون
- مصطلحات
- اشعار
- بلدان و اماكن و ما فى باب‌ها
- اقوام و قبائل و جماعات و ما فى باب‌ها
- كتب مذكوره در متن كتاب.
ذكرى از فهرست مطالب، در كتاب نشده است.
پاورقى‌هاى كتاب از محققین محترم آقايان دكتر عدنان درويش و محمد مصرى مى‌باشد كه بيشتر به ذكر اسناد و نقل شرح حال بيشترى درباره شخصيتهاى مذكور در كتاب مى‌باشد.
منابع مقاله
- متن و مقدمه كتاب
- مقاله در پايگاه مجلات تخصصى نور: مجله تاريخ در آيينه پژوهش. عنوان مقاله: شناخت شخصيت و آثار تقى‌الدين مقريزى. نویسنده: غلامى دهقى، على.