درر العقود الفریدة فی تراجم الأعیان المفیدة (تحقیق: درویش و مصری)
| درر العقود الفريدة في تراجم الأعيان المفيدة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مقریزی، احمد بن علی (نویسنده)
مصري، محمد (محقق) درويش، عدنان (محقق) |
| ناشر | جمهورية العربية السورية، منشورات وزارة الثقافة |
| مکان نشر | سوريه - دمشق |
| سال نشر | 1995م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | 1.اسلام - سرگذشت‌نامه
2.کشورهای اسلامی - سرگذشت‌نامه - متون قديمی تا قرن 14 3.کشورهای عربی - سرگذشت‌نامه - متون قديمی تا قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | CT 203 /ع4م7 1374 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
درر العقود الفریدة فی تراجم الأعیان المفیدة، اثر احمد بن علی مقریزی، با تحقیق عدنان درویش و محمد مصری، سرگذشت‌نامه‌ای است از مشاهیر معاصر مقریزی، اعم از شاهان، امیران، وزیران، کاتبان، فقیهان، عالمان و شاعران که به زبان عربی و در قرن نهم هجری نوشته شده است.
آنچه باعث اهمیت کتاب می‌شود، این است که اکثر مترجمین کتاب، از معاصرین نویسنده بوده و این امر بر ارزش و اعتبار آن می‌افزاید[۱]
ساختار
کتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز و مطالب که دربردارنده شرح حال 380 نفر از مشاهیر معاصر نویسنده در قرن هشتم و نیمه اول قرن نهم هجری می‌باشد، به ترتیب حروف الفبا و در دو جلد، تنظیم گشته است. ابن تغری بردی در این مورد گفته است: «در این کتاب، مشاهیری که بعد از تولد مقریزی (سال 776ق) تا زمان وفات وی (در 26 رمضان 845ق) زیسته یا وفات یافته‌اند، ذکر شده است»[۲]
گزارش محتوا
در مقدمه محقق، ضمن ارائه زندگی نامه نویسنده، توضیحاتی پیرامون کتاب و محتوای آن، داده شده است.[۳]
در مقدمه مؤلف، به موضوع کتاب اشاره شده است.[۴] اولین شرح حال مذکور در کتاب، از آنِ شیخ برهان‌الدین ابراهیم بن محمد بن بهادر بن عبدالله[۵]و آخرین نفر، عمارة بن ابی‌الحسن علی بن زیدان بن احمد می‌باشد[۶]
شرح حال‌های مذکور در کتاب، از لحاظ بسط و ایجاز، با یکدیگر متفاوت می‌باشند؛ به گونه‌ای که برخی بسیار مفصل و در حد چند صفحه هستند، درحالی که برخی دیگر، بیش از چند سطر را به خود اختصاص نمی‌دهد. از جمله شرح حال‌های مختصر، عبارتند از شرح حال ابراهیم بن یحیی بن محمد بن حمو بن ابی‌بکر بن مکی[۷]؛ ابراهیم بن احمد بن ابراهیم بن عبدالله بن عبدالمنعم معروف به ابن امین‌الدوله[۸]؛ ابراهیم بن خلیل بن عبدالله معروف به ابن سمول؛ ابراهیم بن احمد بن ابراهیم[۹]؛ ابراهیم بن محمد بن عیسی بن مطیر[۱۰]و از جمله شرح حال‌های مفصل تر نیز می‌توان از ترجمه ابراهیم بن محمد بن ابی‌بکر بن عیسی[۱۱]؛ ابراهیم بن موسی بن ایوب[۱۲]و ابراهیم بن علامه جمال‌الدین ابوالمظفر[۱۳]نام برد.
نویسنده در این کتاب، به شرح حال کسانی پرداخته که یا آن‌ها را از نزدیک دیده، یا می‌شناسد و یا هم عصر او بوده و آن‌ها را ندیده، ولی اخبارشان به او رسیده است؛ به غیر از 21 ترجمه که پنج نفر از رجال قرن اول، دو نفر از رجال قرن دوم، یک نفر از رجال قرن چهارم، پنج نفر از رجال قرن ششم و هشت نفر از رجال قرن هفتم می‌باشند و احتمال دارد نویسنده قصد داشته این افراد را در کتاب دیگری ذکر کند، ولی سهوا در این کتاب آورده است.[۱۴]
این کتاب، منبع بسیاری از مورخان، علما و نویسندگان پس از مؤلف بوده؛ به عنوان مثال، سخاوی بسیاری از مطالب کتاب «الضوء اللامع» را از آن اقتباس نموده است.[۱۵]
وضعیت کتاب
فهارس کتاب، در انتهای جلد دوم جای گرفته است که عبارتند از فهرست اعلام مترجمین؛ اعلام غیر مترجمین؛ مصطلحات؛ اشعار؛ جماعات و اماکن.
پاورقی‌ها توسط محقق نوشته شده و در آن‌ها، اطلاعات بیشتری نسبت به آنچه در متن پیرامون اعلام ذکر گردیده، ارائه شده است.[۱۶]
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.