أكذوبتان... حول الشريف الرضي التقي الزاهد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'جعفر مرتضى عاملى' به 'جعفر مرتضى عاملى ') |
جز (جایگزینی متن - '↵↵|' به ' |') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۶۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR03403J1.jpg | |||
| عنوان =أکذوبتان... حول الشریف الرضي التقي الزاهد | |||
| عنوان‌های دیگر =استدلال و دراسه | |||
| | | پدیدآوران = | ||
[[عاملی، جعفر مرتضی]] (نویسنده) | |||
| | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 55/3 /ش4ع2 | |||
| موضوع = | |||
| | شریف الرضی، محمد بن حسین، 359 - 406ق. - دفاعیهها و ردیهها | ||
|زبان | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
شریف الرضی، محمد بن حسین، 359 - 406ق. - | شریف الرضی، محمد بن حسین، 359 - 406ق. - سرگذشت‌نامه | ||
شیعه - | شیعه - سرگذشت‌نامه | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | [بی نا] | ||
| مکان نشر =[بی جا] - [بی جا] | |||
| سال نشر = 1406 ق | |||
|مکان نشر | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03403AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | |||
| | | تعداد جلد =1 | ||
| | | کتابخانۀ دیجیتال نور =03403 | ||
| | | کتابخوان همراه نور =03403 | ||
| | | کد پدیدآور = | ||
|کد | | پس از = | ||
| | | پیش از = | ||
| | }} | ||
'''اكذوبتان حول الشريف الرضى التقى الزاهد'''، تأليف علامه [[عاملی، جعفرمرتضی|جعفر مرتضى عاملى]] به زبان عربى است. این کتاب به بررسى و ردّ دو اتهام كه به [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره) از سوى اهل‌سنت وارد شده، پرداخته است. | |||
==ساختار== | |||
کتاب با یک مقدمه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3403/%D8%A3%DA%A9%D8%B0%D9%88%D8%A8%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AD%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%82%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%B2%D8%A7%D9%87%D8%AF-:-%D8%A7%D8%B3%D8 ر.ک: مقدمه، ص5]</ref> و تمهيد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3403/%D8%A3%DA%A9%D8%B0%D9%88%D8%A8%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AD%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%82%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%B2%D8%A7%D9%87%D8%AF-:-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84-%D9%88-%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A9?pageNumber=8&viewType=html ر.ک: تمهید، ص8]</ref> آغاز شده است. مطالب کتاب در دو فصل كلى تنظيم شده است كه فصل اول در ضمن یک بخش<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3403/%D8%A3%DA%A9%D8%B0%D9%88%D8%A8%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AD%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%82%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%B2%D8%A7%D9%87%D8%AF-:-%D8%A7%D8%B3%D8 ر.ک: همان، ص11]</ref> و فصل دوم <ref>[https://noorlib.ir/book/view/3403/%D8%A3%DA%A9%D8%B0%D9%88%D8%A8%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AD%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%82%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%B2%D8%A7%D9%87%D8%AF-:-%D8%A7%D8%B3%D8 ر.ک: همان، ص23]</ref>در ضمن دو بخش به بررسى اتهامات مذكور پرداخته است. در آخر نيز مطلب مختصرى به عنوان خاتمه آمده است. | |||
== | ==گزارش محتوا== | ||
[[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]] شخصيت بزرگى است كه تمامى بزرگانى تاريخ كه پس از او آمده‌اند با عظمت از او ياد كرده و همواره از او متأثر بوده‌اند. با مطالعه زندگى این مرد بزرگ به شرافت، علم، فضل و والايى نفسانى و مكارم اخلاق او يقين خواهى كرد. | |||
در واقع آنچه سبب نگارش کتاب شده است، دست‌يابى نویسنده به دو نص است كه با مطالب فوق متمايز است و لذا نویسنده بررسى و پاسخ به این اثر را ضرورى دانسته و اقدام به تأليف این اثر كرده است. | |||
در ادامه به ترتيب خلاصه‌اى از مطالب کتاب ارائه مى‌شود: | |||
1-اولین دروغى كه به [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] نسبت داده شده، كلامى از ابن عتبه است: «و در بعضى از كتب يافتم كه رضى زيدى مذهب بوده است و...»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/486/269 ر.ک: عاملی، سید جعفر مرتضی، ص269]</ref>. | |||
نویسنده ابتدا در استدلال به شيعه بودن [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره)، بخشى‌هایى از قصيده مشهور او را كه نام ائمه اطهار(ع) را در ضمن آن آورده ذكر مى‌كند. | |||
در ادامه مطلب نویسنده به زمینه‌هاى اتهام مذكور اشاره كرده و به نقل از شيخ [[عبدالحسين حلى]] مى‌نویسد: «آن تهمت زيديه قبلاً به حسن اطروش جد مادريش و فرزندان او هم نسبت داده شده بود، لكن نزد علماى رجال امامیه ثابت است و [[علم‌الهدی، علی بن حسین|شريف مرتضى]] هم در کتابش، «[[مسائل الناصريات|شرح المسائل الناصريه]]» پاکى عقيده وى و جمیع فرزندانش را متذكر شده است. نویسنده در انتها به این نتيجه مى‌رسد كه اتهام مذكور از یک اشتباه ناشى شده است. در حقيقت نام ناصر امام زيديه كه ملقب به الداعى‌للحق بوده است، با نام [[حسن بن على اطروش]] كه ملقب به الناصرللحق بوده است، مشتبه شده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/486/269 ر.ک: همان، ص270]</ref>. | |||
2-اتهام ديگرى كه به [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره) وارد شده است، مطلبى به نقل از «حصرى» است كه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] در مجلسى كه كوران مغنى شراب مى‌نوشيده است، متهم به سرقت ردا مى‌شود و...<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/486/271 ر.ک: همان، ص271]</ref> | |||
نویسنده در نقد این سخن به دو طريق مناقشه مى‌كند: | |||
الف: مناقشات قابل رد؛ از جمله عبارتند از: 1- حصرى سند این روايت را ذكر نكرده و مشخص نمى‌كند كه این قصه را از چه كسى شنيده است. 2- [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]] از طائفه امامیه است كه تمامى انواع خمر را حرام مى‌دانند. 3- نص از مشاركت [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]](ره) در شرب خمر حكايت نمى‌كند و.... نویسنده در آخر موارد مذكور را منافى با حضور سيد در آن مجلس و عيب و مخلّ به مروّت نمى‌داند. وى تشكيل چنين مجالسى را در حضور خلفا و اعيان و اشراف امرى عادى تلقّى مى‌كند؛ بنابراین در ردّ این اتهام به مناقشه ديگرى مبادرت مى‌نمايد.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3403/%D8%A3%DA%A9%D8%B0%D9%88%D8%A8%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AD%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%82%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%B2%D8%A7%D9%87%D8%AF-:-%D8%A7%D8%B3%D8 ر.ک: متن کتاب، ص13]</ref> | |||
ب: مناقشه معقوله: علامه در ادامه پس از استناد به منابع مختلف و متعددى كه همگى به ورع و تدين [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره) اعتراف دارند، صدور این گونه اعمال را در شأن عالم پرهيزگار و باتقوايى؛ مانند [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]](ره) نمى‌داند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3403/%D8%A3%DA%A9%D8%B0%D9%88%D8%A8%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AD%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%82%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%B2%D8%A7%D9%87%D8%AF-:-%D8%A7%D8%B3%D8 ر.ک: همان، ص18]</ref>. وى سپس به مراجعه به اشعار [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره)، دلائل مختلفى را ذكر مى‌كند كه با توجه به آن‌ها قبول روايت حصرى امرى دشوار به نظر مى‌رسد. این شخصيت بزرگ عالم اسلام حتى از ايراد كلمات زشت و اشعار هجو و وصف خمر و مجالس لهو و غنا پرهيز مى‌كرده است. در ادامه این بحث به كلام قال دكتر [[حلو، عبدالفتاح محمد|عبدالفتاح محمد الحلو]] بر ديوان اشعار [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره) و همچنين سخن معتزلى حنفى در شرح نهج‌البلاغة در نقل داستان چگونگى پذيرش سرپرستى و آموزش آن‌ها توسط [[شيخ مفيد]](ره) اشاره كرده است. | |||
نویسنده در پایان چنين نتيجه‌گیرى مى‌كند كه روايت كوران مغنى بى‌اساس بوده و آن را ناشى از حسد و بغى مى‌داند. | |||
==وضعيت کتاب== | |||
پاورقى‌هاى مختصر کتاب كه بيشتر آدرس منابع است، به قلم نویسنده آمده است. | |||
==پانويس == | |||
<references /> | |||
==منابع مقاله== | |||
#مقدمه و متن کتاب | |||
#[[:noormags:951750|العاملی، السید جعفر مرتضی؛ اكذوبتان حول الشريف الرضى، سيد جعفر مرتضى، پایگاه مجلات تخصصی نور، تراثنا شوال - ذوالحجة 1406، السنة الأولی - العدد الخاص (11 صفحه - از 268 تا 278)]]. | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[الدرجات الرفيعة في طبقات الشيعة]] | |||
[[كاخ دلاویز یا تاریخ شریف رضی]] | |||
[[دایرةالمعارف شیعه]] | |||
[[یادنامه مفسر کبیر استاد علامه طباطبایی]] | |||
[[الشريف الرضي]] | |||
[[در آستان اهل‌بیت، امام حسن و امام حسین(ع)]] | |||
[[استدراك علی الفصل الثالث من تشريح الأفلاك]] | |||
[[پیشگامان تشیع در ایران، همراه با رویکردی تفصیلی به رجال اشعریان]] | |||
[[شیعه و پایه‌گذاری علوم اسلامی]] | |||
[[اختران فضیلت]] | |||
[[حياة الشيخ محمد بن يعقوب الكليني]] | |||
[[مصفی المقال في مصنفي علم الرجال]] | |||
[[ | [[التدوين في أخبار قزوين]] | ||
[[سید رضی مؤلف نهج‌البلاغه]] | |||
[[زندگی‌نامه و خدمات علمی و فرهنگی علامه میرزا ابوالحسن شعرانی]] | |||
[[مع علماء النجف الأشرف]] | |||
[[معجم أعلام الشيعة]] | |||
[[تأسيس الشيعة لعلوم الإسلام]] | |||
[[أهل‌البيت من أعيان الشيعة]] | |||
[[تراجم الرجال: مجموعه تراجم لأعلام اکثرهم مغمورون تنشر موادها التاریخیة لاول مرة]] | |||
[[همرهی خضر: بیست‌و‌پنج سال همراه علامه امینی، گوشه‌هایی از زندگی علامه امینی]] | |||
[[طبقات أعلام الشيعة و هو نقباء البشر في القرن الرابع عشر (دار المرتضی)]] | |||
[[الفوائد الرضوية في أحوال علماء المذهب الجعفرية]] | |||
[[یادنامه علامه طباطبایی]] | |||
[[تكملة أمل الآمل]] | |||
[[میرحامد حسین (حکیمی)]] | |||
[[فهرست آل بابويه و علماء البحرين]] | |||
[[النصرة لشيعة البصرة]] | |||
[[مهر تابان: یادنامه و مصاحبات تلمیذ و علامه عالم ربانی علامه سید محمدحسین طباطبائی تبریزی (طبع جدید)]] | |||
[[مهر تابان: یادنامه و مصاحبات تلمیذ و علامه، عالم ربانی علامه سید محمدحسین طباطبائی تبریزی (طبع قدیم)]] | |||
[[میر محمدمؤمن استرآبادی مروج تشیع در جنوب هند]] | |||
[[مؤلفو الشيعة في صدر الإسلام]] | |||
[[مطلع انوار: احوال دانشوران شیعه پاکستان و هند]] | |||
[[رياض العلماء و حياض الفضلاء (مطبعة الخيام)]] | |||
[[موسوعة طبقات الفقهاء]] | |||
[[آینه دانشوران]] | |||
[[محسن الأمين العاملي و منهجه في كتابة التاريخ أعيان الشيعة أنموذجاً]] | |||
[[الشمس الساطعة؛ رسالة في ذكری العالم الرباني العلامة السيد محمدحسين الطباطبائي التبريزي]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]] | [[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]] | ||
[[رده: | [[رده:سرگذشتنامههای فردی]] | ||
[[رده:علما و ائمه]] | [[رده:علما و ائمه]] | ||
[[رده:اسفند(1400)]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۹ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۰۸
| أکذوبتان... حول الشریف الرضي التقي الزاهد | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عاملی، جعفر مرتضی (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | استدلال و دراسه |
| ناشر | [بی نا] |
| مکان نشر | [بی جا] - [بی جا] |
| سال نشر | 1406 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | شریف الرضی، محمد بن حسین، 359 - 406ق. - دفاعیهها و ردیهها
شریف الرضی، محمد بن حسین، 359 - 406ق. - سرگذشت‌نامه شیعه - سرگذشت‌نامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 55/3 /ش4ع2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اكذوبتان حول الشريف الرضى التقى الزاهد، تأليف علامه جعفر مرتضى عاملى به زبان عربى است. این کتاب به بررسى و ردّ دو اتهام كه به سيد رضى(ره) از سوى اهل‌سنت وارد شده، پرداخته است.
ساختار
کتاب با یک مقدمه[۱] و تمهيد[۲] آغاز شده است. مطالب کتاب در دو فصل كلى تنظيم شده است كه فصل اول در ضمن یک بخش[۳] و فصل دوم [۴]در ضمن دو بخش به بررسى اتهامات مذكور پرداخته است. در آخر نيز مطلب مختصرى به عنوان خاتمه آمده است.
گزارش محتوا
شريف رضى شخصيت بزرگى است كه تمامى بزرگانى تاريخ كه پس از او آمده‌اند با عظمت از او ياد كرده و همواره از او متأثر بوده‌اند. با مطالعه زندگى این مرد بزرگ به شرافت، علم، فضل و والايى نفسانى و مكارم اخلاق او يقين خواهى كرد.
در واقع آنچه سبب نگارش کتاب شده است، دست‌يابى نویسنده به دو نص است كه با مطالب فوق متمايز است و لذا نویسنده بررسى و پاسخ به این اثر را ضرورى دانسته و اقدام به تأليف این اثر كرده است.
در ادامه به ترتيب خلاصه‌اى از مطالب کتاب ارائه مى‌شود:
1-اولین دروغى كه به سيد رضى نسبت داده شده، كلامى از ابن عتبه است: «و در بعضى از كتب يافتم كه رضى زيدى مذهب بوده است و...»[۵].
نویسنده ابتدا در استدلال به شيعه بودن سيد رضى(ره)، بخشى‌هایى از قصيده مشهور او را كه نام ائمه اطهار(ع) را در ضمن آن آورده ذكر مى‌كند.
در ادامه مطلب نویسنده به زمینه‌هاى اتهام مذكور اشاره كرده و به نقل از شيخ عبدالحسين حلى مى‌نویسد: «آن تهمت زيديه قبلاً به حسن اطروش جد مادريش و فرزندان او هم نسبت داده شده بود، لكن نزد علماى رجال امامیه ثابت است و شريف مرتضى هم در کتابش، «شرح المسائل الناصريه» پاکى عقيده وى و جمیع فرزندانش را متذكر شده است. نویسنده در انتها به این نتيجه مى‌رسد كه اتهام مذكور از یک اشتباه ناشى شده است. در حقيقت نام ناصر امام زيديه كه ملقب به الداعى‌للحق بوده است، با نام حسن بن على اطروش كه ملقب به الناصرللحق بوده است، مشتبه شده است[۶].
2-اتهام ديگرى كه به سيد رضى(ره) وارد شده است، مطلبى به نقل از «حصرى» است كه سيد رضى در مجلسى كه كوران مغنى شراب مى‌نوشيده است، متهم به سرقت ردا مى‌شود و...[۷]
نویسنده در نقد این سخن به دو طريق مناقشه مى‌كند:
الف: مناقشات قابل رد؛ از جمله عبارتند از: 1- حصرى سند این روايت را ذكر نكرده و مشخص نمى‌كند كه این قصه را از چه كسى شنيده است. 2- شريف رضى از طائفه امامیه است كه تمامى انواع خمر را حرام مى‌دانند. 3- نص از مشاركت شريف رضى(ره) در شرب خمر حكايت نمى‌كند و.... نویسنده در آخر موارد مذكور را منافى با حضور سيد در آن مجلس و عيب و مخلّ به مروّت نمى‌داند. وى تشكيل چنين مجالسى را در حضور خلفا و اعيان و اشراف امرى عادى تلقّى مى‌كند؛ بنابراین در ردّ این اتهام به مناقشه ديگرى مبادرت مى‌نمايد.[۸]
ب: مناقشه معقوله: علامه در ادامه پس از استناد به منابع مختلف و متعددى كه همگى به ورع و تدين سيد رضى(ره) اعتراف دارند، صدور این گونه اعمال را در شأن عالم پرهيزگار و باتقوايى؛ مانند شريف رضى(ره) نمى‌داند[۹]. وى سپس به مراجعه به اشعار سيد رضى(ره)، دلائل مختلفى را ذكر مى‌كند كه با توجه به آن‌ها قبول روايت حصرى امرى دشوار به نظر مى‌رسد. این شخصيت بزرگ عالم اسلام حتى از ايراد كلمات زشت و اشعار هجو و وصف خمر و مجالس لهو و غنا پرهيز مى‌كرده است. در ادامه این بحث به كلام قال دكتر عبدالفتاح محمد الحلو بر ديوان اشعار سيد رضى(ره) و همچنين سخن معتزلى حنفى در شرح نهج‌البلاغة در نقل داستان چگونگى پذيرش سرپرستى و آموزش آن‌ها توسط شيخ مفيد(ره) اشاره كرده است.
نویسنده در پایان چنين نتيجه‌گیرى مى‌كند كه روايت كوران مغنى بى‌اساس بوده و آن را ناشى از حسد و بغى مى‌داند.
وضعيت کتاب
پاورقى‌هاى مختصر کتاب كه بيشتر آدرس منابع است، به قلم نویسنده آمده است.
پانويس
منابع مقاله
وابسته‌ها
الدرجات الرفيعة في طبقات الشيعة
یادنامه مفسر کبیر استاد علامه طباطبایی
در آستان اهل‌بیت، امام حسن و امام حسین(ع)
استدراك علی الفصل الثالث من تشريح الأفلاك
پیشگامان تشیع در ایران، همراه با رویکردی تفصیلی به رجال اشعریان
حياة الشيخ محمد بن يعقوب الكليني
مصفی المقال في مصنفي علم الرجال
زندگی‌نامه و خدمات علمی و فرهنگی علامه میرزا ابوالحسن شعرانی
تراجم الرجال: مجموعه تراجم لأعلام اکثرهم مغمورون تنشر موادها التاریخیة لاول مرة
همرهی خضر: بیست‌و‌پنج سال همراه علامه امینی، گوشه‌هایی از زندگی علامه امینی
طبقات أعلام الشيعة و هو نقباء البشر في القرن الرابع عشر (دار المرتضی)
الفوائد الرضوية في أحوال علماء المذهب الجعفرية
فهرست آل بابويه و علماء البحرين
مهر تابان: یادنامه و مصاحبات تلمیذ و علامه عالم ربانی علامه سید محمدحسین طباطبائی تبریزی (طبع جدید)
مهر تابان: یادنامه و مصاحبات تلمیذ و علامه، عالم ربانی علامه سید محمدحسین طباطبائی تبریزی (طبع قدیم)
میر محمدمؤمن استرآبادی مروج تشیع در جنوب هند
مطلع انوار: احوال دانشوران شیعه پاکستان و هند
رياض العلماء و حياض الفضلاء (مطبعة الخيام)
محسن الأمين العاملي و منهجه في كتابة التاريخ أعيان الشيعة أنموذجاً
الشمس الساطعة؛ رسالة في ذكری العالم الرباني العلامة السيد محمدحسين الطباطبائي التبريزي