رسولی، سید هاشم: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - 'تاليف' به 'تألیف')
 
(۱۰۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
<div class="wikiInfo">
[[پرونده:NUR00826.jpg|بندانگشتی|رسولی، هاشم]]
[[پرونده:NUR00826.jpg|بندانگشتی|رسولی، هاشم]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
|-
|-
! نام!! data-type='authorName'|رسولی، هاشم
! نام!! data-type="authorName" |رسولی، هاشم
|-
|-
|نام های دیگر  
|نام‎های دیگر  
|data-type='authorOtherNames'| ح‍س‍ی‍ن‍ی‌ م‍ح‍لات‍ی‌، ه‍اش‍م‌
| data-type="authorOtherNames" | ح‍س‍ی‍ن‍ی‌ م‍ح‍لات‍ی‌، ه‍اش‍م‌


رس‍ول‍ی‌ م‍ح‍لات‍ی‌، ه‍اش‍م‌
رس‍ول‍ی‌ م‍ح‍لات‍ی‌، ه‍اش‍م‌
|-
|-
|نام پدر  
|نام پدر  
|data-type='authorfatherName'|
| data-type="authorfatherName" |سید محمد رسولی‌
|-
|-
|متولد  
|متولد  
|data-type='authorbirthDate'|1308 هـ.ش
| data-type="authorbirthDate" |۲۸ رمضان‌ ۱۳۴۸ق
|-
|-
|محل تولد
|محل تولد
|data-type='authorBirthPlace'|
| data-type="authorBirthPlace" |محلات
|-
|-
|رحلت  
|رحلت  
|data-type='authorDeathDate'|
| data-type="authorDeathDate" | 19 دی ماه 1398ش
|-
|-
|اساتید
|اساتید
|data-type='authorTeachers'|
| data-type="authorTeachers" |[[بروجردی، حسین|آيت‌اللّه بروجردى(ره)]]
 
[[طباطبایی، سید محمدحسین|علّامه طباطبائى]]
 
[[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی(ره)]]
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
|data-type='authorWritings'|
| data-type="authorWritings" |[[الإرشاد في معرفة حجج الله علی العباد]]
|-class='articleCode'
 
|کد مولف
[[الإنصاف فی النص علی الأئمة الإثنی عشر آل محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم الأشراف]]
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE826AUTHORCODE
 
[[صحیفه علویه]]
 
[[الروضة من الکافی]]
 
[[أصول کافي]]
 
[[زندگانی محمد(ص) پیامبر اسلام: ترجمه سیرة النبویه]]
 
[[تفسير نور الثقلين]]
 
[[مجمع البيان في تفسير القرآن]]
 
[[ترجمه تفسير مجمع البيان]]
 
[[غرر الحكم و درر الكلم آمدی (به صورت موضوعی)، با شرح و ترجمه فارسی]]
 
[[الإيقاظ من الهجعة بالبرهان على الرجعة]]
 
[[مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول]]
|- class="articleCode"
|کد مؤلف
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE00826AUTHORCODE
|}
|}
</div>
</div>


'''سيد هاشم رسولى محلاتى''' (1308-1398ش)، مؤلف، مترجم و گردآورنده آثاری در حوزه تاریخ اسلام و سیره ائمه اطهار(ع)، ریاست شورای سیاست گذاری ائمه جمعه کشور (از 1372-1382)، نماینده دومین دوره مجلس خبرگان رهبری از استان تهران، مسئول بخش وجوهات و مسائل شرعی دفتر مقام معظم رهبری،
== ولادت ==
او در  ۲۸ رمضان‌ ۱۳۴۸ق/ ۱۳۰۹ ش‌ در شهرستان‌ محلات‌ دیده‌ به‌ جهان‌ گشود. پدر وی‌ سید محمد رسولی‌، روحانی‌ وارسته‌ از اهالی‌ روستای‌ قزلق‌ منطقه‌ی‌ راوند کاشان‌ بود که‌ در محلات‌ رحل‌ اقامت‌ افکنده‌ بود. وی‌ از شاگردان‌ برجسته‌ی‌ [[حائری یزدی، عبدالکریم|آیت‌الله‌ شیخ‌ عبدالکریم‌ حائری‌ یزدی‌]]، معروف‌ به‌ «آیت‌الله‌ مؤسس‌» و از مدرسین‌ حوزه‌ی‌ علمیه‌ی‌ قم‌ بود که‌ دوستی‌ نزدیکی‌ با حضرت‌ امام‌ داشت‌. مادر سیدهاشم‌ هم‌ حاجیه‌ خانم‌ رباب‌ محمدی‌ بود که‌ به‌ علت‌ ورع‌ و تقوای‌ زیاد به‌ «ستاره‌ی‌ فامیل‌» معروف‌ بود. 
== تحصیلات ==
دوران كودكى تا دوازده سالگى را در محلّات سپرى كرد و تحصيلات ابتدايى را در آن جا نزد برادران مجد كه هر دو معلّم بودند، فرا گرفت. پس از آن به همراه پدر به قم آمد و تا كلاس ششم ابتدايى در مدرسه باقريّه كه در جنوب مدرسه فيضيّه قرار داشت و تحت نظر مرحوم برقعى اداره مى‌شد، تحصيل كرد.


== معرفى اجمالى ==
سپس در اثر تشويق پدرش به تحصيل علوم اسلامى پرداخت. قسمت‌هاى زيادى از دو جلد شرح لمعه را نزد حضرات آيت‌اللّه شهيد صدوقى و حجّت‌الاسلام شيخ اسداللّه نوراللّهى اصفهانى خواند. قسمت عمده معالم‌الاصول را نيز نزد پدر خواند و بخشى از مطوّل را نزد آيةاللّه [[مطهری، مرتضی|شهيد مطهّرى]] فرا گرفت و نيز قسمت‌هايى از قوانين را از آيت‌اللّه شيخ عبدالجواد اصفهانى و قسمتى از كفايۀ‌الاصول را از آيت‌اللّه مجاهدى تبريزى و قسمت ديگر آن را نزد حضرت آيت‌اللّه سيّد محمدباقرطباطبائى بروجردى بهره برد. سپس در درس خارج فقه و اصول [[خمینی، سید روح‌الله|حضرت امام]](ره) حاضر شد و بيش‌ترين استفاده درس خارج را، از ايشان برد؛ به طورى كه اغلب درس‌هاى ايشان را مى‌نوشت و نسخه‌هاى دست‌نويس آن‌ها موجود است.


هم‌چنين حدود هفت سال در درس خارج [[بروجردی، حسین|آيت‌اللّه بروجردى(ره)]] حاضر شد. در اين بين مدّتى در درس تفسير مرحوم استاد [[طباطبایی، سید محمدحسین|علّامه طباطبائى]] هم حاضر شد و به كمک جمعى از دوستان در استنساخ [[الميزان في تفسير القرآن|تفسير الميزان]] نيز شركت داشت.


«سيّد هاشم رسولى محلّاتى»، از نويسندگان و مترجمين معاصر است كه خود در شرح زندگانيش چنين مى‌گويد: «در رمضان سال در محلات متولد شدم. دوران كودكى تا دوازده سالگى را در محلّات سپرى كردم و تحصيلات ابتدايى را در آن جا نزد برادران مجد كه هر دو معلّم بودند، فرا گرفتم. پس از آن به همراه مرحوم پدرم كه از عالمان محلّات و از شاگردان حاج شيخ [[حائری یزدی، عبدالکریم|عبدالكريم حائرى]](ره) بود، به قم آمدم و تا كلاس ششم ابتدايى در مدرسه باقريّه كه در جنوب مدرسه فيضيّه قرار داشت و تحت نظر مرحوم برقعى اداره مى‌شد، تحصيل كردم.
همين مسئله سبب شد تا گاه‌گاهى برخى از مسائل پيچيده و غامض تفسيرى را در جلسات خصوصى از ايشان پرسيده، استفاده‌هايى ببرد. تا سالى كه [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام(ره)]] به تركيه تبعيد شد، در جلسات درس فقه و اصول ايشان حضور مى‌يافت و از آن پس در سال 1344ش و پس از تبعيد [[خمینی، سید روح‌الله|حضرت امام]] به تركيه، ناچار به تهران هجرت كرد و در محلّه درخونگاه تهران اقامت گزيد و در مسجد امام صادق(ع) كه تازه بنا شده بود، به اقامه نماز جماعت و بيان احكام الهى و تشكيل كلاس‌هاى درس براى برادران و خواهران و دانش‌جويان پرداخت. متأسّفانه اين برنامه‌ها با اين‌كه بسيار سودمند و مورد علاقه اهالى محلّ بود، بيش از حدود چهار ماه ادامه نداشت و با فوت پدرش پايان يافت.  


سپس در اثر تشويق مرحوم پدرش به تحصيل علوم اسلامى پرداختم. قسمت‌هاى زيادى از دو جلد شرح لمعه را نزد حضرات آيةاللّه شهيد صدوقى و حجّة الاسلام شيخ اسداللّه نوراللّهى اصفهانى خواندم. قسمت عمده معالم‌الاصول را نيز نزد پدرم خواندم و بخشى از مطوّل را نزد آيةاللّه شهيد مطهّرى فرا گرفتم و نيز قسمت‌هايى از قوانين را از آيةاللّه شيخ عبدالجواد اصفهانى و قسمتى از كفايۀ‌الاصول را از آيةاللّه مجاهدى تبريزى و قسمت ديگر آن را نزد حضرت آيةاللّه سيّد محمد باقر طباطبائى بروجردى بهره بردم. سپس در درس خارج فقه و اصول حضرت امام(ره) حاضر شدم و بيش‌ترين استفاده درس خارج من، از ايشان بود؛ به طورى كه اغلب درس‌هاى ايشان را مى‌نوشتم كه الآن نسخه‌هاى دست‌نويس آن‌ها موجود است.
== مسافرت به عراق ==
در اين سال‌ها، سفرهاى مكرّرى هم به كشور عراق داشت و چند ماهى هم در نجف اشرف از درس‌هاى خارج [[حکیم، سید محسن|آيت‌اللّه حكيم]] و [[هاشمی شاهرودی، سید محمود|آيت‌اللّه سيّد محمود شاهرودى]] و اساتيد ديگر استفاده كردم.


هم‌چنين حدود هفت سال در درس خارج آيۀ‌اللّه بروجردى(ره) حاضر شدم. در اين بين مدّتى در درس تفسير مرحوم استاد علّامه طباطبائى هم حاضر شدم و به كمك جمعى از دوستان در استنساخ [[الميزان في تفسير القرآن|تفسير الميزان]] نيز شركت داشتم. همين مسئله سبب شد تا گاه‌گاهى برخى از مسائل پيچيده و غامض تفسيرى را در جلسات خصوصى از ايشان پرسيده، استفاده‌هايى ببرم. تا سالى كه امام(ره) به تركيه تبعيد شد، در جلسات درس فقه و اصول ايشان حضور مى‌يافتم و از آن پس در سال 1344ش و پس از تبعيد حضرت امام به تركيه، ناچار به تهران هجرت كردم و در محلّه درخونگاه تهران اقامت گزيدم و در مسجد امام صادق(ع) كه تازه بنا شده بود، به اقامه نماز جماعت و بيان احكام الهى و تشكيل كلاس‌هاى درس براى برادران و خواهران و دانش‌جويان پرداختم. متأسّفانه اين برنامه‌ها با اين‌كه بسيار سودمند و مورد علاقه اهالى محلّ بود، بيش از حدود چهار ماه ادامه نداشت و با فوت پدرم پايان يافت. در اين سال‌ها، سفرهاى مكرّرى هم به كشور عراق داشتم و چند ماهى هم در نجف اشرف از درس‌هاى خارج آيةاللّه حكيم و آيةاللّه سيّد محمود شاهرودى و اساتيد ديگر استفاده كردم.
پدرش سال‌ها در محلّات و قم سكونت داشت. او ايّام تحصيل را در قم و ايّام تعطيل را در محلّات به ارشاد و تبليغ مى‌پرداخت.


پدرم سال‌ها در محلّات و قم سكونت داشت. او ايّام تحصيل را در قم و ايّام تعطيل را در محلّات به ارشاد و تبليغ مى‌پرداخت.
== دیگر فعالیت‌ها ==


حدود سال‌هاى 1330ش بود كه جمعى از اهالى امام‌زاده قاسم شميران خدمت آيةاللّه بروجردى آمده، درخواست اعزام عالمى به امام‌زاده شميران كردند و اتّفاقاً پدرم نيز همان روز براى انجام كارى خدمت وى رفته بود و اين تقارن موجب شد كه مهاجرت به امام‌زاده قاسم شميران به ايشان پيشنهاد شود كه با اصرار آيةاللّه بروجردى و پس از استخاره، مرحوم پدرم موافقت كرد و سرانجام به تهران مهاجرت كرد و در امام‌زاده قاسم سكونت يافت. من نيز تا زمانى كه در قم بودم، در ايّام تعطيل و به‌خصوص در تابستان به جاى مرحوم پدرم به محلّات مى‌رفتم؛ امّا وقتى كه حضرت امام(ره) را به تركيه تبعيد كردند، بنده نيز به سبب گرفتارى‌هاى داخلى و محدوديّتى كه از سوى ساواك برايم فراهم شده بود، نتوانستم در قم بمانم و ناچار به تهران هجرت كردم و در مسجد امام صادق(ع) - واقع در محلّه درخونگاه - به اقامه نماز و نشر احكام مشغول شدم. هنوز برنامه‌هاى تبليغى‌ام سر و سامانى نيافته بود كه متأسّفانه فوت پدرم پيش آمد و اين برنامه ناتمام ماند.
=== امامت جماعت امام‌زاده قاسم شمیران ===
حدود سال‌هاى 1330ش بود كه جمعى از اهالى امام‌زاده قاسم شميران خدمت [[بروجردی، حسین|آيت‌اللّه بروجردى]] آمده، درخواست اعزام عالمى به امام‌زاده شميران كردند و اتّفاقاً پدرش نيز همان روز براى انجام كارى خدمت وى رفته بود و اين تقارن موجب شد كه مهاجرت به امام‌زاده قاسم شميران به ايشان پيشنهاد شود كه با اصرار [[بروجردی، حسین|آيت‌اللّه بروجردى]] و پس از استخاره، مرحوم پدر موافقت كرد و سرانجام به تهران مهاجرت كرد و در امام‌زاده قاسم سكونت يافت.  


پس از فوت وى، اهالى امام‌زاده قاسم نزد آيةاللّه سيّد احمد خوانسارى(ره) رفتند و از ايشان خواستند كه مرا به جاى پدرم به آن جا بفرستد. من نيز به سبب سرپرستى مادر و خواهرانم ناچار به پذيرش اين پيشنهاد شدم و به همان برنامه‌هايى كه داشتم، ادامه دادم. قبل از پيروزى انقلاب، توفيق بسيارى در تأليف، ترجمه و ساير امور علمى داشتم؛ زيرا اين جا محيطى آرام و بى‌سر و صدا است و براى تحقيقات علمى، مطالعه، تأليف و ترجمه جاى بسيار مناسبى است.
ایشان هم نيز تا زمانى كه در قم بود، در ايّام تعطيل و به‌خصوص در تابستان به جاى مرحوم پدرش به محلّات مى‌رفت؛ امّا وقتى كه [[خمینی، سید روح‌الله|حضرت امام]](ره) را به تركيه تبعيد كردند، ایشان نيز به سبب گرفتارى‌هاى داخلى و محدوديّتى كه از سوى ساواک برایشان فراهم شده بود، نتوانست در قم بماند و ناچار به تهران هجرت كرد و در مسجد امام صادق(ع) - واقع در محلّه درخونگاه - به اقامه نماز و نشر احكام مشغول شد. هنوز برنامه‌هاى تبليغى‌ ایشان سر و سامانى نيافته بود كه متأسّفانه فوت پدر ایشان پيش آمد و اين برنامه ناتمام ماند.


از همان سال‌هاى نخست تحصيل، علاقه وافرى به مطالعه حديث، تفسير و تاريخ داشتم و پيوسته در كنار درس‌هاى صرف، نحو، فقه، اصول و ساير درس‌ها و نيز در اوقات فراغت، از مطالعه كتاب‌هاى تاريخى، تفاسير شيعه و سنّى و احاديث اهل‌بيت(ع) غافل نبودم و به همين دليل، پيوسته در صدد تهيّه كتاب‌هايى در اين زمينه‌ها بودم؛ ولى متأسّفانه همواره با اين مشكلات مواجه بودم:
پس از فوت وى، اهالى امام‌زاده قاسم نزد [[موسوی خوانساری، سید احمد|آيت‌اللّه سيّد احمد خوانسارى(ره)]] رفتند و از ايشان خواستند كه آیت‌الله سید هاشم محلاتی  به جاى پدر ایشان به آن جا بفرستد. ایشان نيز به سبب سرپرستى مادر و خواهرانش ناچار به پذيرش اين پيشنهاد شدند و به همان برنامه‌هايى كه داشت، ادامه داد.


1- نداشتن بودجه كافى براى تهيّه كتاب
=== استاد حوزه قائم چیذر ===
او علاوه‌ بر امامت‌ جماعت‌ امامزاده‌ قاسم‌، مدرس‌ حوزه علمیه قائم چیذر هم‌ بود که‌ یکی‌ از برجسته‌ترین‌ شاگردان‌ ایشان‌ در آن‌ مدرسه‌ شهید سیدعلی‌ اندرزگو بود.


2- كمبود اين‌گونه كتاب‌ها در آن روزگار
با پیروزی‌ انقلاب‌ اسلامی‌ به‌ رهبری‌ امام‌، حجت‌الاسلام‌ سیدهاشم‌ رسولی‌ بار دیگر به‌ بیت‌ امام‌ پیوست‌ و مسئول‌ نگارش‌ نامه‌ها، پیام‌ها و نیز جواب‌ نامه‌های‌ ایشان‌ گردید و تا پایان‌ عمر مبارک‌ حضرت‌ امام‌ در این‌ سمت‌ بود. بعد از فوت‌ حضرت‌ امام‌ وی‌ به‌‌عنوان‌ نماینده‌ی‌ ولی‌فقیه‌ در بنیاد مسکن‌ انقلاب‌ اسلامی‌ منصوب‌ گردید.  ضمن‌ اینکه‌ کرسی‌ استادی‌ تاریخ‌ اسلام‌ را در دانشگاه‌ امام‌ صادق (ره‌) و دانشکده‌ی‌ الهیات‌ دانشگاه‌ تهران‌ برعهده‌ داشتند.


3- وجود اغلاط فراوان و نامناسب بودن چاپ‌هاى سنگى كتاب‌هاى مورد نظر
== وفات ==
بالاخره ایشان پس از یک دوره بیماری در سن ۸۹ سالگی در شب پنج‌شنبه 19 دی ماه 1398ش  در تهران درگذشت.


به هر صورت، در اثر مراجعه به كتاب فروشى‌ها و كتاب‌خانه‌هاى عمومى با برخى از كتاب شناسان و اساتيد فنّ تصحيح و طبع كتاب آشنا شده و از كمك‌هاى فكرى آنان در راه رفع نياز خود استفاده كردم».
== آثار ==
آیت‌الله‌ رسولی‌ محلاتی‌ آثار متعددی‌ را به‌ رشته‌ی‌ تحریر درآورده‌ است‌ که‌ می‌توان‌ آنها را در سه‌ مجموعه‌ی‌ تألیفات‌، ترجمه‌ها و تصحیح‌ها طبقه‌بندی‌ کرد. از تألیفات‌ ایشان‌ می‌توان‌ به‌ موارد ذیل‌ اشاره‌ کرد:


وى در ادامه سخنان خود، به چگونگى شكل‌گيرى چاپخانه و شركتى جهت چاپ كتب مذهبى اشاره كرده است كه ذكر آن در اين مقال ضرورتى ندارد.
{{ستون-شروع|2}}
#احادیث‌ اخلاق
#تاریخ‌ انبیا
#تاریخ‌ زندگی‌ پیامبر اسلام‌(ص‌)
#تاریخ‌ زندگی‌ حضرت‌ فاطمه‌ الزهرا(س‌)
#تاریخ‌ زندگانی‌ حضرت‌ امیرالمؤمنین‌(ع‌)
#تاریخ‌ زندگانی‌ امام‌ حسن‌ مجتبی‌(ع‌)
#تاریخ‌ زندگانی‌ حضرت‌ امام‌ حسین‌(ع‌)
#تاریخ‌ تحلیلی‌ اسلام‌
#چهل‌ حدیث‌ (در نه‌ جلد)
#سخنی‌ درباره‌ی‌ زکاة
#سخنی‌ درباره‌ی‌ قرآن‌
#سخنی‌ درباره‌ی‌ نماز
# کیفر گناه‌
#مبارزه‌ با گناه‌.
{{پایان}}


== آثار==
ترجمه‌های‌ وی‌ عبارت‌اند از:


#ترجمه‌ی‌ اصول‌ و روضه‌ی‌ کافی‌ در سه‌ جلد
#الارشاد شیخ‌ مفید در دو جلد
#تفسیر مجمع‌ البیان‌
#ترجمه‌ی‌ مفاتیح‌الجنان‌ اثر شیخ‌ عباس‌ قمی‌
#ترجمه‌ی‌ صحیفه‌ی‌ علویه‌
#مقاتل‌ الطالبین‌ ابوالفرج‌ اصفهانی‌


برخى از آثار ايشان به شرح زير است:
و همچنین‌ کتب‌ ذیل‌ را تصحیح‌ کردند:


زندگانى امام حسين(ع)، زندگانى اميرالمومنين(ع)، زندگانى حضرت فاطمه زهرا(س) و دختران آن حضرت، تاريخ اسلام: از پيدايش عرب تا پايان خلافت عثمان، تصحيح اثبات الهداه شيخ حرعاملى(صاحب وسائل الشيعه) در هفت جلد، ترجمه مقاتل الطالبين، ترجمه مفاتيح‌الجنان [[قمی، عباس|محدث قمى]]، ترجمه قسمت آخر اصول كافى، ترجمه روضه كافى در جلد، تحقيق و بررسى تأليفات [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و شروح و تعليقات آن‌ها، ترجمه سيره ابن‌هشام در جلد، كيفر گناه، آداب معاشرت در اسلام، راه مبارزه با گناه، تاريخ انبياء در جلد.
#تصحیح‌ «اثبات‌ الحمدات‌ بالنصوص‌ و المعجزات‌ اثر علامه‌ حر عاملی‌
#تصحیح‌ ایقاض‌ الحجه‌ بالبرهان‌ علی‌ الرجعه‌ اثر علامه‌ حر عاملی‌
#تصحیح‌ مجمع‌ البیان‌ اثر فضل‌الله‌ طباطبایی‌
#مناقب‌ ابن‌ شهر آشوب‌ ۵٫ تصحیح‌ دارالسلام‌ مرحوم‌ حاجی‌ علی‌ نوری‌
#تصحیح‌ مرآت‌ المعقول‌ علامه‌ مجلسی‌
#نورالثقلین‌ عبدالعلی‌ هویزی‌.


==منابع مقاله==
#[http://www.masjedfereshteh.ir/?page_id=358 پایگاه مسجد فرشته]


== وابسته‌ها ==
{{سرور زنان جهان}}
{{امام حسن مجتبی علیه‌السلام}}
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}
[[کتاب الطهارة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح


[[الإرشاد في معرفة حجج الله علی العباد]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم
[[القرآن الكریم با ترجمه و تفسیر مختصر فارسی]]
 
[[كتاب الطهارة (الإمام خميني)]]
 
[[وصايا الرسول(ص) و الأئمة(ع)]]
 
[[الإرشاد في معرفة حجج الله علی العباد]]  
 
[[الإنصاف فی النص علی الأئمة الإثنی عشر آل محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم الأشراف]]
 
[[صحیفه علویه]]


[[الإنصاف فی النص علی الأئمة الإثنی عشر آل محمد صلی الله علیه و سلم الأشراف]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم
[[الروضة من الکافی]]  


[[ صحیفه علویه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم
[[أصول کافي]]  


[[الروضة من الکافی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم
[[سخنی درباره دعا]]  


[[أصول کافي]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم
[[زندگانی محمد(ص) پیامبر اسلام: ترجمه سیرة النبویه]]


[[زندگانی محمد(ص) پیامبر اسلام: ترجمه سیرة النبویه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم
[[زندگانی حضرت محمد خاتم النبیین صلی‌الله‌علیه‌وآله]]


[[تفسير نور الثقلين]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح
[[زندگانی امیرالمؤمنین علیه‌السلام]]  


[[مجمع البيان في تفسير القرآن]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح
[[زندگانی حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها و دختران آن حضرت]]  


[[ترجمه تفسير مجمع البيان]] / نوع اثر: کتاب / نقش: ترجمه و تصحيح
[[زندگانی امام حسن مجتبی علیه‌السلام]]  


[[ غرر الحکم و درر الکلم آمدی (ره) (به صورت موضوعی) با شرح و ترجمه فارسی. شامل بیش از پنج هزار از کلمات قصار امیرالمومنین علی بن ابی طالب(ع) (محلاتی)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم و شارح
[[زندگانی امام حسین علیه‌السلام]]  


[[الإيقاظ من الهجعة بالبرهان على الرجعة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح
[[واقعه‌ی عاشورا: در منابع کهن]]  


[[مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح
[[تفسير نور الثقلين]]  


[[التفسير (عیاشی)|التفسير]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح
[[مجمع البيان في تفسير القرآن]]  


[[كشف الغمة في معرفة الأئمة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: حاشيه نويس
[[ترجمه تفسير مجمع البيان]]  


[[المناقب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح
[[غرر الحكم و درر الكلم آمدی (به صورت موضوعی)، با شرح و ترجمه فارسی]]  


[[مقتضب الأثر في النصّ على الأئمة الإثنی عشر]] / نوع اثر: کتاب / نقش: معلق
[[الإيقاظ من الهجعة بالبرهان على الرجعة]]  


[[زینب عقیله بنی هاشم]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول]]  


[[درسهایی از: تاریخ تحلیلی اسلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[التفسير (عیاشی)|التفسير]]  


[[زندگانی امیرالمومنین(ع)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[كشف الغمة في معرفة الأئمة (اربلی)]]  


[[زندگانی امام صادق(ع)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[المناقب]]  


[[زندگانی حضرت فاطمه سلام الله علیها و دختران آن حضرت]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[مقتضب الأثر في النصّ على الأئمة الإثنی عشر]]  


[[زندگانی حضرت محمد(ص)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[زینب عقیله بنی هاشم]]  


[[زندگینامه مقام معظم رهبری]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[درسهایی از: تاریخ تحلیلی اسلام]]  


[[زندگانی امام حسن علیه السلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[زندگانی امام صادق(ع)]]  


[[قرآن کریم]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[زندگی‌نامه مقام معظم رهبری]]  


[[کلیات مفاتیح نوین]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم
[[قرآن کریم (ترجمه رسولی محلاتی)]]  


[[تاریخ اسلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[کلیات مفاتیح نوین]]  


[[وصایا الرسول صلی الله علیه و آله و الائمة علیهم السلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: تألیف و ترجمه
[[تاریخ اسلام]]  


[[ترجمه مقاتل الطالبیین]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم
[[ترجمه مقاتل الطالبیین]]  


[[تمدن اسلام و عرب ترجمه حضارة العرب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم
[[تمدن اسلام و عرب ترجمه حضارة العرب]]  


[[نگاهي کوتاه به زندگي حضرت فاطمه زهرا «س» و زينب کبري «س»]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[نگاهي کوتاه به زندگی حضرت فاطمه زهرا «س» و زينب کبري «س»]]  


[[نگاهی کوتاه به زندگی زينب کبری (س)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[نگاهی کوتاه به زندگی زينب کبری(س)]]  


[[خاطرات آیت‌الله سيد هاشم رسولي محلاتي]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[خاطرات آیت‌الله سيد هاشم رسولي محلاتي]]  


[[زندگاني امام حسين عليه السلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده


[[أصول کافي]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم و شارح


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:مترجمان]]
[[رده:استادان دانشگاه]]
[[رده:شاگردان امام خمینی]]
[[رده:درگذشتگان 1398]]
[[رده:مدیران]]
[[رده:اعضای مجلس خبرگان رهبری]]
[[رده:مورّخان]]
[[رده:مترجمان قرآن]]
[[رده:مفسران شیعه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۵۶

سيد هاشم رسولى محلاتى (1308-1398ش)، مؤلف، مترجم و گردآورنده آثاری در حوزه تاریخ اسلام و سیره ائمه اطهار(ع)، ریاست شورای سیاست گذاری ائمه جمعه کشور (از 1372-1382)، نماینده دومین دوره مجلس خبرگان رهبری از استان تهران، مسئول بخش وجوهات و مسائل شرعی دفتر مقام معظم رهبری،

ولادت

او در ۲۸ رمضان‌ ۱۳۴۸ق/ ۱۳۰۹ ش‌ در شهرستان‌ محلات‌ دیده‌ به‌ جهان‌ گشود. پدر وی‌ سید محمد رسولی‌، روحانی‌ وارسته‌ از اهالی‌ روستای‌ قزلق‌ منطقه‌ی‌ راوند کاشان‌ بود که‌ در محلات‌ رحل‌ اقامت‌ افکنده‌ بود. وی‌ از شاگردان‌ برجسته‌ی‌ آیت‌الله‌ شیخ‌ عبدالکریم‌ حائری‌ یزدی‌، معروف‌ به‌ «آیت‌الله‌ مؤسس‌» و از مدرسین‌ حوزه‌ی‌ علمیه‌ی‌ قم‌ بود که‌ دوستی‌ نزدیکی‌ با حضرت‌ امام‌ داشت‌. مادر سیدهاشم‌ هم‌ حاجیه‌ خانم‌ رباب‌ محمدی‌ بود که‌ به‌ علت‌ ورع‌ و تقوای‌ زیاد به‌ «ستاره‌ی‌ فامیل‌» معروف‌ بود. 

تحصیلات

دوران كودكى تا دوازده سالگى را در محلّات سپرى كرد و تحصيلات ابتدايى را در آن جا نزد برادران مجد كه هر دو معلّم بودند، فرا گرفت. پس از آن به همراه پدر به قم آمد و تا كلاس ششم ابتدايى در مدرسه باقريّه كه در جنوب مدرسه فيضيّه قرار داشت و تحت نظر مرحوم برقعى اداره مى‌شد، تحصيل كرد.

سپس در اثر تشويق پدرش به تحصيل علوم اسلامى پرداخت. قسمت‌هاى زيادى از دو جلد شرح لمعه را نزد حضرات آيت‌اللّه شهيد صدوقى و حجّت‌الاسلام شيخ اسداللّه نوراللّهى اصفهانى خواند. قسمت عمده معالم‌الاصول را نيز نزد پدر خواند و بخشى از مطوّل را نزد آيةاللّه شهيد مطهّرى فرا گرفت و نيز قسمت‌هايى از قوانين را از آيت‌اللّه شيخ عبدالجواد اصفهانى و قسمتى از كفايۀ‌الاصول را از آيت‌اللّه مجاهدى تبريزى و قسمت ديگر آن را نزد حضرت آيت‌اللّه سيّد محمدباقرطباطبائى بروجردى بهره برد. سپس در درس خارج فقه و اصول حضرت امام(ره) حاضر شد و بيش‌ترين استفاده درس خارج را، از ايشان برد؛ به طورى كه اغلب درس‌هاى ايشان را مى‌نوشت و نسخه‌هاى دست‌نويس آن‌ها موجود است.

هم‌چنين حدود هفت سال در درس خارج آيت‌اللّه بروجردى(ره) حاضر شد. در اين بين مدّتى در درس تفسير مرحوم استاد علّامه طباطبائى هم حاضر شد و به كمک جمعى از دوستان در استنساخ تفسير الميزان نيز شركت داشت.

همين مسئله سبب شد تا گاه‌گاهى برخى از مسائل پيچيده و غامض تفسيرى را در جلسات خصوصى از ايشان پرسيده، استفاده‌هايى ببرد. تا سالى كه امام(ره) به تركيه تبعيد شد، در جلسات درس فقه و اصول ايشان حضور مى‌يافت و از آن پس در سال 1344ش و پس از تبعيد حضرت امام به تركيه، ناچار به تهران هجرت كرد و در محلّه درخونگاه تهران اقامت گزيد و در مسجد امام صادق(ع) كه تازه بنا شده بود، به اقامه نماز جماعت و بيان احكام الهى و تشكيل كلاس‌هاى درس براى برادران و خواهران و دانش‌جويان پرداخت. متأسّفانه اين برنامه‌ها با اين‌كه بسيار سودمند و مورد علاقه اهالى محلّ بود، بيش از حدود چهار ماه ادامه نداشت و با فوت پدرش پايان يافت.

مسافرت به عراق

در اين سال‌ها، سفرهاى مكرّرى هم به كشور عراق داشت و چند ماهى هم در نجف اشرف از درس‌هاى خارج آيت‌اللّه حكيم و آيت‌اللّه سيّد محمود شاهرودى و اساتيد ديگر استفاده كردم.

پدرش سال‌ها در محلّات و قم سكونت داشت. او ايّام تحصيل را در قم و ايّام تعطيل را در محلّات به ارشاد و تبليغ مى‌پرداخت.

دیگر فعالیت‌ها

امامت جماعت امام‌زاده قاسم شمیران

حدود سال‌هاى 1330ش بود كه جمعى از اهالى امام‌زاده قاسم شميران خدمت آيت‌اللّه بروجردى آمده، درخواست اعزام عالمى به امام‌زاده شميران كردند و اتّفاقاً پدرش نيز همان روز براى انجام كارى خدمت وى رفته بود و اين تقارن موجب شد كه مهاجرت به امام‌زاده قاسم شميران به ايشان پيشنهاد شود كه با اصرار آيت‌اللّه بروجردى و پس از استخاره، مرحوم پدر موافقت كرد و سرانجام به تهران مهاجرت كرد و در امام‌زاده قاسم سكونت يافت.

ایشان هم نيز تا زمانى كه در قم بود، در ايّام تعطيل و به‌خصوص در تابستان به جاى مرحوم پدرش به محلّات مى‌رفت؛ امّا وقتى كه حضرت امام(ره) را به تركيه تبعيد كردند، ایشان نيز به سبب گرفتارى‌هاى داخلى و محدوديّتى كه از سوى ساواک برایشان فراهم شده بود، نتوانست در قم بماند و ناچار به تهران هجرت كرد و در مسجد امام صادق(ع) - واقع در محلّه درخونگاه - به اقامه نماز و نشر احكام مشغول شد. هنوز برنامه‌هاى تبليغى‌ ایشان سر و سامانى نيافته بود كه متأسّفانه فوت پدر ایشان پيش آمد و اين برنامه ناتمام ماند.

پس از فوت وى، اهالى امام‌زاده قاسم نزد آيت‌اللّه سيّد احمد خوانسارى(ره) رفتند و از ايشان خواستند كه آیت‌الله سید هاشم محلاتی به جاى پدر ایشان به آن جا بفرستد. ایشان نيز به سبب سرپرستى مادر و خواهرانش ناچار به پذيرش اين پيشنهاد شدند و به همان برنامه‌هايى كه داشت، ادامه داد.

استاد حوزه قائم چیذر

او علاوه‌ بر امامت‌ جماعت‌ امامزاده‌ قاسم‌، مدرس‌ حوزه علمیه قائم چیذر هم‌ بود که‌ یکی‌ از برجسته‌ترین‌ شاگردان‌ ایشان‌ در آن‌ مدرسه‌ شهید سیدعلی‌ اندرزگو بود.

با پیروزی‌ انقلاب‌ اسلامی‌ به‌ رهبری‌ امام‌، حجت‌الاسلام‌ سیدهاشم‌ رسولی‌ بار دیگر به‌ بیت‌ امام‌ پیوست‌ و مسئول‌ نگارش‌ نامه‌ها، پیام‌ها و نیز جواب‌ نامه‌های‌ ایشان‌ گردید و تا پایان‌ عمر مبارک‌ حضرت‌ امام‌ در این‌ سمت‌ بود. بعد از فوت‌ حضرت‌ امام‌ وی‌ به‌‌عنوان‌ نماینده‌ی‌ ولی‌فقیه‌ در بنیاد مسکن‌ انقلاب‌ اسلامی‌ منصوب‌ گردید. ضمن‌ اینکه‌ کرسی‌ استادی‌ تاریخ‌ اسلام‌ را در دانشگاه‌ امام‌ صادق (ره‌) و دانشکده‌ی‌ الهیات‌ دانشگاه‌ تهران‌ برعهده‌ داشتند.

وفات

بالاخره ایشان پس از یک دوره بیماری در سن ۸۹ سالگی در شب پنج‌شنبه 19 دی ماه 1398ش در تهران درگذشت.

آثار

آیت‌الله‌ رسولی‌ محلاتی‌ آثار متعددی‌ را به‌ رشته‌ی‌ تحریر درآورده‌ است‌ که‌ می‌توان‌ آنها را در سه‌ مجموعه‌ی‌ تألیفات‌، ترجمه‌ها و تصحیح‌ها طبقه‌بندی‌ کرد. از تألیفات‌ ایشان‌ می‌توان‌ به‌ موارد ذیل‌ اشاره‌ کرد:

  1. احادیث‌ اخلاق
  2. تاریخ‌ انبیا
  3. تاریخ‌ زندگی‌ پیامبر اسلام‌(ص‌)
  4. تاریخ‌ زندگی‌ حضرت‌ فاطمه‌ الزهرا(س‌)
  5. تاریخ‌ زندگانی‌ حضرت‌ امیرالمؤمنین‌(ع‌)
  6. تاریخ‌ زندگانی‌ امام‌ حسن‌ مجتبی‌(ع‌)
  7. تاریخ‌ زندگانی‌ حضرت‌ امام‌ حسین‌(ع‌)
  8. تاریخ‌ تحلیلی‌ اسلام‌
  9. چهل‌ حدیث‌ (در نه‌ جلد)
  10. سخنی‌ درباره‌ی‌ زکاة
  11. سخنی‌ درباره‌ی‌ قرآن‌
  12. سخنی‌ درباره‌ی‌ نماز
  13. کیفر گناه‌
  14. مبارزه‌ با گناه‌.

ترجمه‌های‌ وی‌ عبارت‌اند از:

  1. ترجمه‌ی‌ اصول‌ و روضه‌ی‌ کافی‌ در سه‌ جلد
  2. الارشاد شیخ‌ مفید در دو جلد
  3. تفسیر مجمع‌ البیان‌
  4. ترجمه‌ی‌ مفاتیح‌الجنان‌ اثر شیخ‌ عباس‌ قمی‌
  5. ترجمه‌ی‌ صحیفه‌ی‌ علویه‌
  6. مقاتل‌ الطالبین‌ ابوالفرج‌ اصفهانی‌

و همچنین‌ کتب‌ ذیل‌ را تصحیح‌ کردند:

  1. تصحیح‌ «اثبات‌ الحمدات‌ بالنصوص‌ و المعجزات‌ اثر علامه‌ حر عاملی‌
  2. تصحیح‌ ایقاض‌ الحجه‌ بالبرهان‌ علی‌ الرجعه‌ اثر علامه‌ حر عاملی‌
  3. تصحیح‌ مجمع‌ البیان‌ اثر فضل‌الله‌ طباطبایی‌
  4. مناقب‌ ابن‌ شهر آشوب‌ ۵٫ تصحیح‌ دارالسلام‌ مرحوم‌ حاجی‌ علی‌ نوری‌
  5. تصحیح‌ مرآت‌ المعقول‌ علامه‌ مجلسی‌
  6. نورالثقلین‌ عبدالعلی‌ هویزی‌.

منابع مقاله

  1. پایگاه مسجد فرشته

وابسته‌ها

القرآن الكریم با ترجمه و تفسیر مختصر فارسی

كتاب الطهارة (الإمام خميني)

وصايا الرسول(ص) و الأئمة(ع)

الإرشاد في معرفة حجج الله علی العباد

الإنصاف فی النص علی الأئمة الإثنی عشر آل محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم الأشراف

صحیفه علویه

الروضة من الکافی

أصول کافي

سخنی درباره دعا

زندگانی محمد(ص) پیامبر اسلام: ترجمه سیرة النبویه

زندگانی حضرت محمد خاتم النبیین صلی‌الله‌علیه‌وآله

زندگانی امیرالمؤمنین علیه‌السلام

زندگانی حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها و دختران آن حضرت

زندگانی امام حسن مجتبی علیه‌السلام

زندگانی امام حسین علیه‌السلام

واقعه‌ی عاشورا: در منابع کهن

تفسير نور الثقلين

مجمع البيان في تفسير القرآن

ترجمه تفسير مجمع البيان

غرر الحكم و درر الكلم آمدی (به صورت موضوعی)، با شرح و ترجمه فارسی

الإيقاظ من الهجعة بالبرهان على الرجعة

مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول

التفسير

كشف الغمة في معرفة الأئمة (اربلی)

المناقب

مقتضب الأثر في النصّ على الأئمة الإثنی عشر

زینب عقیله بنی هاشم

درسهایی از: تاریخ تحلیلی اسلام

زندگانی امام صادق(ع)

زندگی‌نامه مقام معظم رهبری

قرآن کریم (ترجمه رسولی محلاتی)

کلیات مفاتیح نوین

تاریخ اسلام

ترجمه مقاتل الطالبیین

تمدن اسلام و عرب ترجمه حضارة العرب

نگاهي کوتاه به زندگی حضرت فاطمه زهرا «س» و زينب کبري «س»

نگاهی کوتاه به زندگی زينب کبری(س)

خاطرات آیت‌الله سيد هاشم رسولي محلاتي