نوایی، عبدالحسین: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
    بدون خلاصۀ ویرایش
     
    (۴۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    <div class="wikiInfo">
    [[پرونده:NUR02126.jpg|بندانگشتی|نوایی، عبدالحسین]]
    [[پرونده:NUR02126.jpg|بندانگشتی|نوایی، عبدالحسین]]
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    |-
    |-
    ! نام!! data-type='authorName'|نوایی، عبدالحسین
    ! نام!! data-type="authorName" |نوایی، عبدالحسین
    |-
    |-
    |نام های دیگر  
    |نام‌های دیگر  
    |data-type='authorOtherNames'|  
    | data-type="authorOtherNames" |  
    |-
    |-
    |نام پدر  
    |نام پدر  
    |data-type='authorfatherName'|
    | data-type="authorfatherName" |
    |-
    |-
    |متولد  
    |متولد  
    |data-type='authorbirthDate'|1302 هـ.ش
    | data-type="authorbirthDate" |16 مرداد سال 1302ش
    |-
    |-
    |محل تولد
    |محل تولد
    |data-type='authorBirthPlace'|
    | data-type="authorBirthPlace" |تهران
    |-
    |-
    |رحلت  
    |رحلت  
    |data-type='authorDeathDate'|1383 هـ.ش
    | data-type="authorDeathDate" |18 مهرماه 1383ش
    |-
    |-
    |اساتید
    |اساتید
    |data-type='authorTeachers'|
    | data-type="authorTeachers" |[[فروزانفر، بدیع‌الزمان|بدیع‌الزمان فروزانفر]]
     
    [[بهار، محمدتقی|بهار]]
     
    [[بهمنیار، احمد|بهمنیار]]
    |-
    |-
    |برخی آثار
    |برخی آثار
    |data-type='authorWritings'|
    | data-type="authorWritings" |[[تاریخ گزیده]]
    |-class='articleCode'
     
    |کد مولف
    [[أحسن التواریخ]]
    |data-type='authorCode'|AUTHORCODE2126AUTHORCODE
    |}
    </div>
    ==ولادت==


    «[[نوایی، عبدالحسین|عبدالحسين نوايى]]»، در سال 1302ش، در تهران متولد گرديد.
    [[اسناد و مكاتبات سیاسى ایران (شاه صفی)]]


    [[نادر شاه و بازماندگانش، همراه با نامه‌های سلطنتی و اسناد سیاسی و اداری]]


    ==تحصیلات==
    [[شاه عباس: مجموعه اسناد و مكاتبات تاریخى همراه با یادداشتهاى تفصیلى]]


    وى تحصيلات خود رادر مدارس ابتدايى (تمدن) و ([[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]) آغاز نمود. او در دوره متوسطه در مدرسه شرف تحصيل كرد و پس از گذراندن اين دوره، على‌رغم ميل باطنى خود، به دانشسراى عالى رفت. دكتر نوايى دراين مورد مى‌نويسد: برخلاف ميلم به دانشسرا رفتم؛ چون علاقه به اين حرفه نداشتم. تمايل داشتم كه ديپلمات شوم.
    [[زبور آل داود: (شرح ارتباط سادات مرعشی با سلاطین صفویه)]]
    |- class="articleCode"
    |کد مؤلف
    | data-type="authorCode" |AUTHORCODE02126AUTHORCODE
    |}
    </div>
    {{کاربردهای دیگر|نوایی (ابهام‌زدایی)}}
    '''عبدالحسین نوایى''' (۱۳۰۲– ۱۳۸۳ش)، نویسنده، پژوهشگر، مورخ، نسخه‌شناس، استاد دانشگاه، از مفاخر فرهنگی و چهره‌های ماندگار


    دكتر نوايى پس از دوره دانشسراى عالى، تحصيلات خود را در دانشكده حقوق پى گرفت، اما به دلايلى از ادامه تحصيل در رشته حقوق بازماند. البته وى يك سال بعد دوباره در رشته حقوق شركت نمود و توانست شاگرد دوم شود. نوايى به لحاظ اينكه ناگزير بود يكى از دو رشته انتخاب نمايد و با توجه به اينكه يك سال از دوره دانشسرا را نيز گذرانده بود، لذا در همين رشته ادامه تحصيل داد. او سپس به فرانسه رفته و توانست دوره دكترا را از دانشگاه سوربن اخذ نمايد.
    == ولادت ==
    در 16 مرداد سال 1302ش، در تهران متولد گردید. اصالتا اهل روستای نوا در ییلاقات آمل مازندران بود.


    [[نوایی، عبدالحسین|عبدالحسين نوايى]] در كنار تحصيلات تكميلى خود در فرانسه، به كار معلمى نيز پرداخت.
    ==تحصیلات==


    [[نوایی، عبدالحسین|عبدالحسين نوايى]] علاوه بر تأليف و خلق آثار متعدد، در دانشگاه‌ها و مؤسسات علمى مختلف به تدريس پرداخته است كه از آن جمله‌اند: دانشگاه تهران و مركز اسناد در سطح ليسانس، دانشگاه‌هاى تربيت مدرس، شهيد بهشتى، الزهرا و پژوهشگاه فرهنگ و مركز اسناد رسمى، دانشگاه‌هاى آزاد واحد شهر رى و ابهر در سطح فوق ليسانس و دكترى.
    وى تحصیلات خود رادر مدارس ابتدایى (تمدن) و ([[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]]) آغاز نمود. او در دوره متوسطه در مدرسه شرف تحصیل كرد و پس از گذراندن این دوره، على‌رغم میل باطنى خود، به دانشسراى عالى رفت. دكتر نوایى دراین مورد مى‌نویسد: برخلاف میلم به دانشسرا رفتم؛ چون علاقه به این حرفه نداشتم. تمایل داشتم كه دیپلمات شوم.


    در سال 64-1363 بخش دكترى تاريخ در دانشگاه آزاد اسلامى ايجاد گرديد و دكتر نوايى از همان سال تا سال 1376 عضو ثابت هيئت علمى آن بوده و همان‌طوركه خود مى‌گويد، اولين دانشجوى فارغ‌التحصيل رشته تاريخ شاگرد وى بوده است.
    دكتر نوایى پس از دوره دانشسراى عالى، تحصیلات خود را در دانشكده حقوق پى گرفت، اما به دلایلى از ادامه تحصیل در رشته حقوق بازماند. البته وى یك سال بعد دوباره در رشته حقوق شركت نمود و توانست شاگرد دوم شود. نوایى به لحاظ اینكه ناگزیر بود یكى از دو رشته انتخاب نماید و با توجه به اینكه یك سال از دوره دانشسرا را نیز گذرانده بود، لذا در همین رشته ادامه تحصیل داد. او سپس به فرانسه رفته و توانست دوره دكترا را از دانشگاه سوربن اخذ نماید.


    [[نوایی، عبدالحسین|عبدالحسين نوايى]] در زمينه اتكاى خود به تاريخ‌نگارى، بخش اعظم فعاليت خود را در دوره قاجاريه متمركز نمود. او تحقيقات و پژوهش‌هاى خود را در دو زمينه آغاز نمود: اول، مطالب مربوط به مسائل مشروطيت و ديگرى، در رابطه با بابيگرى است.
    عبدالحسین نوایى در كنار تحصیلات تكمیلى خود در فرانسه، به كار معلمى نیز پرداخت.


    چنان‌كه خود درباره قاجاريه مى‌گويد: «من قاجاريه را به آن بدى نمى‌بينم كه ديگران مى‌بينند. افراد را در زمان خودشان و با معيارهاى زمان خودشان بايد مورد قضاوت قرار داد و الا با مسائل يك قرن يا دو قرن بعد نمى‌شود افرادى را كه دو قرن - سه قرن پيش از ما بوده‌اند، داورى كرد. من قاجاريه را بدون اينكه بخواهم ادعا كنم مردان بزرگ و يا نام‌آورى بوده‌اند، افراد خائن و نادرستى نمى‌دانم، اما مى‌توانم ادعا كنم كه در اين دوره غير از دو يا سه نفر، واقعا خائن؛ يعنى كسى كه آمده و به كشورش خيانت كرده، بيشتر نداريم. بقيه، كسانى هستند كه خواسته‌اند اين مملكت را حفظ كنند، اما ممكن است به علت جهل و بى‌اطلاعى و عقب‌ماندگى از دانش اروپا، مسائل سياسى اروپا و روابط بين دول، اشتباهاتى كرده باشند؛ اما آنان هرگز قصد خيانت نداشتند. شايد در آن زمان به‌درستى به نقش استعمار و مطامع قدرت‌هاى اروپايى پى نبرده بودند و شايد به اندازه لازم آگاهى نداشتند؛ چون شناخت استعمار منوط است به دانستن مفاهيم و اصطلاحات علوم سياسى، شناخت روابط بين‌الملل، شناخت مسائل اقتصادى، شناخت اينكه كارخانه اروپاييان بايد با مواد خام ارزان بگردد؛ اين مسائل را نمى‌دانستند، كجا درس خوانده بودند كه بدانند؟ اطلاعى نداشتند».
    عبدالحسین نوایى علاوه بر تألیف و خلق آثار متعدد، در دانشگاه‌ها و مؤسسات علمى مختلف به تدریس پرداخته است كه از آن جمله‌اند: دانشگاه تهران و مركز اسناد در سطح لیسانس، دانشگاه‌هاى تربیت مدرس، شهید بهشتى، الزهرا و پژوهشگاه فرهنگ و مركز اسناد رسمى، دانشگاه‌هاى آزاد واحد شهر رى و ابهر در سطح فوق لیسانس و دكترى.


    == اساتيد ==
    در سال 64-1363 بخش دكترى تاریخ در دانشگاه آزاد اسلامى ایجاد گردید و دكتر نوایى از همان سال تا سال 1376 عضو ثابت هیئت علمى آن بوده و همان‌طوركه خود مى‌گوید، اولین دانشجوى فارغ‌التحصیل رشته تاریخ شاگرد وى بوده است.


    عبدالحسین نوایى در زمینه اتكاى خود به تاریخ‌نگارى، بخش اعظم فعالیت خود را در دوره قاجاریه متمركز نمود. او تحقیقات و پژوهش‌هاى خود را در دو زمینه آغاز نمود: اول، مطالب مربوط به مسائل مشروطیت و دیگرى، در رابطه با بابیگرى است.


    # بديع‌الزمان فروزانفر؛
    چنان‌كه خود درباره قاجاریه مى‌گوید: «من قاجاریه را به آن بدى نمى‌بینم كه دیگران مى‌بینند. افراد را در زمان خودشان و با معیارهاى زمان خودشان باید مورد قضاوت قرار داد و الا با مسائل یك قرن یا دو قرن بعد نمى‌شود افرادى را كه دو قرن - سه قرن پیش از ما بوده‌اند، داورى كرد. من قاجاریه را بدون اینكه بخواهم ادعا كنم مردان بزرگ و یا نام‌آورى بوده‌اند، افراد خائن و نادرستى نمى‌دانم، اما مى‌توانم ادعا كنم كه در این دوره غیر از دو یا سه نفر، واقعا خائن؛ یعنى كسى كه آمده و به كشورش خیانت كرده، بیشتر نداریم. بقیه، كسانى هستند كه خواسته‌اند این مملكت را حفظ كنند، اما ممكن است به علت جهل و بى‌اطلاعى و عقب‌ماندگى از دانش اروپا، مسائل سیاسى اروپا و روابط بین دول، اشتباهاتى كرده باشند؛ اما آنان هرگز قصد خیانت نداشتند. شاید در آن زمان به‌درستى به نقش استعمار و مطامع قدرت‌هاى اروپایى پى نبرده بودند و شاید به اندازه لازم آگاهى نداشتند؛ چون شناخت استعمار منوط است به دانستن مفاهیم و اصطلاحات علوم سیاسى، شناخت روابط بین‌الملل، شناخت مسائل اقتصادى، شناخت اینكه كارخانه اروپاییان باید با مواد خام ارزان بگردد؛ این مسائل را نمى‌دانستند، كجا درس خوانده بودند كه بدانند؟ اطلاعى نداشتند».
    # بهار؛
    # بهمنيار؛
    # ميرزا عبدالعظيم خان قريب.


    == جوايز ==
    == اساتید ==
    # [[فروزانفر، بدیع‌الزمان|بدیع‌الزمان فروزانفر]]؛
    # [[بهار، محمدتقی|ملک‌الشعراء بهار]]؛
    # [[بهمنیار، احمد|بهمنیار]]؛
    # [[میرزا عبدالعظیم خان قریب]].


    == جوایز ==


    در سال 1349ش، دكتر نوايى موفق به دريافت جايزه بهترين كتاب سال به جهت تصحيح و تعليق كتاب «أحسن التواريخ» و در سال 1364ش، موفق به دريافت جايزه بهترين كتاب سال به‌خاطر تأليف كتاب «اسناد تاريخى ايران از 1038 تا 1105ق» شد.
    در سال 1349ش، دكتر نوایى موفق به دریافت جایزه بهترین كتاب سال به جهت تصحیح و تعلیق كتاب «[[أحسن التواريخ|أحسن التواریخ]]» و در سال 1364ش، موفق به دریافت جایزه بهترین كتاب سال به‌خاطر تألیف كتاب «[[اسناد و مکاتبات سیاسی ایران از سال ۱۱۰۵ تا ۱۱۳۵ه.ق|اسناد و مکاتبات تاریخى ایران از 1038 تا 1105ق]]» شد.


    ==وفات==


    عبدالحسین نوایى در صبح روز پنجشنبه 18 مهرماه 1383ش در سن 81 سالگی در تهران از دنیا رفتند و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
    == آثار ==
    == آثار ==
    {{ستون-شروع|3}}


    # آيين؛
    # آيين؛
    خط ۱۳۲: خط ۱۴۷:
    # مهر؛
    # مهر؛
    # نادر و جانشينانش همراه با نامه‌هاى سلطنتى و اسناد سياسى و ادارى؛
    # نادر و جانشينانش همراه با نامه‌هاى سلطنتى و اسناد سياسى و ادارى؛
    و...
    و...


     
    {{پایان}}
    ==وفات==
     
    [[نوایی، عبدالحسین|عبدالحسين نوايى]] در 18 مهرماه 1383 از دنيا رفتند.




    == منابع مقاله ==
    == منابع مقاله ==


    #[https://www.ettelaat.com/?p=207964 دکتر عبدالحسین نوایی و ۶ دهه خدمات علمی و آموزشی، روزنامه اطلاعات، سه شنبه ۱۸ خرداد ۱۳۹۵]
    #[https://rasekhoon.net/mashahir/show/601020/%20%D9%86%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%8C%20%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86/ ر.ک. پایگاه اینترنتى راسخون]


    پايگاه اينترنتى راسخون در 27 مردادماه 1394 به آدرس:
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


    https://rasekhoon.net/mashahir/show/601020/%20%D9%86%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%8C%20%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86/ .
    [[تاریخ گزیده]]


    [[تاریخ عضدی]]


    == وابسته‌ها ==
    [[أحسن التواریخ]]
    {{وابسته‌ها}}
    [[تاریخ گزیده]] / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام


    [[أحسن التواریخ ]] / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام
    [[اسناد و مكاتبات سیاسى ایران (شاه صفی)]]  


    [[اسناد و مكاتبات سیاسى ایران (شاه صفی)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: گردآورنده
    [[نادر شاه و بازماندگانش، همراه با نامه‌های سلطنتی و اسناد سیاسی و اداری]]


    [[نادر شاه و بازماندگانش، همراه با نامه های سلطنتی و اسناد سیاسی و اداری]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[شاه عباس: مجموعه اسناد و مكاتبات تاریخى همراه با یادداشتهاى تفصیلى]]


    [[شاه عباس: مجموعه اسناد و مكاتبات تاریخى همراه با یادداشتهاى تفصیلى ]] / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام
    [[زبور آل داود: (شرح ارتباط سادات مرعشی با سلاطین صفویه)]]  


    [[زبور آل داود: (شرح ارتباط سادات مرعشی با سلاطین صفویه)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح
    [[اسناد و مکاتبات سیاسی ایران از سال ۱۱۰۵ تا ۱۱۳۵ه.ق]]  


    [[اسناد و مکاتبات سیاسی ایران از سال ۱۱۰۵ تا ۱۱۳۵هـ.ق: همراه با یادداشتهای تفصیلی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: گردآورنده
    [[اسناد و مکاتبات تاریخی ایران از تیمور تا شاه اسماعیل]]  


    [[اسناد و مکاتبات تاریخی ایران از تیمور تا شاه اسماعیل]] / نوع اثر: کتاب / نقش: گردآورنده
    [[دولتهای ایران از آغاز مشروطیت تا اولتیماتم]]


    [[دولتهای ایران از آغاز مشروطیت تا اولتیماتم]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[مرآت الوقایع مظفری]]  


    [[مرآت الوقایع مظفری]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح
    [[تاریخ ادبیات ایران از صفویه تا عصر حاضر (براون)]]  


    [[تاریخ ادبیات ایران از صفویه تا عصر حاضر (براون)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: معلق
    [[مطلع سعدین و مجمع بحرین]]  


    [[مطلع سعدین و مجمع بحرین]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محقق
    [[فهرس التواریخ]]  


    [[فهرس التواریخ]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محقق
    [[تاریخ آل مظفر]]


    [[تاریخ آل مظفر]] / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام
    [[نوای تاریخ: یادداشت‌ها و مقدمه‌های دکتر عبدالحسین نوایی]]


    [[رجال کتاب حبیب السیر]] / نوع اثر: کتاب / نقش: گردآورنده
    [[رجال کتاب حبیب السیر]]  


    [[مرآة البلدان]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محقق
    [[مرآة البلدان]]  


    [[ظفرنامه (شرف الدین علی یزدی)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محقق
    [[ظفرنامه (شرف‌الدین علی یزدی)]]  


    [[اشعار عامیانه ایران (در عصر قاجاری)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: تصحيح و تنظيم
    [[اشعار عامیانه ایران (در عصر قاجاری)]]  


    [[متون تاریخی به زبان فارسی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[متون تاریخی به زبان فارسی]]


    [[ روابط سیاسی و اقتصادی ایران در دوره صفویه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[روابط سیاسی و اقتصادی ایران در دوره صفویه]]


    [[ مرآت الوقایع مظفری و یادداشتهای ملک المورخین]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح
    [[مرآت الوقایع مظفری و یادداشتهای ملک المورخین]]  


    [[ سام و بهرام، منظومه اي از فياض لاهيجي]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح
    [[سام و بهرام، منظومه‌ای از فياض لاهيجي]]  


    [[مهد عليا به روايت اسناد]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[مهد عليا به روايت اسناد]]


    [[گزيده فرمانها (موجود در کتابخانه ملي)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه‌نويس
    [[گزيده فرمانها (موجود در کتابخانه ملي)]]  


    [[نايبيان کاشان (بر اساس اسناد)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[نايبيان کاشان (بر اساس اسناد)]]


    [[ اثر آفرينان: زندگينامه نام آوران فرهنگي ايران (از آغاز تا سال 1300ش)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: زير نظر
    [[اثر آفرينان: زندگی‌نامه نام آوران فرهنگی ايران (از آغاز تا سال 1300ش)]]  


    [[ تاریخ روابط فرهنگی ایران]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[تاریخ روابط فرهنگی ایران]]


    [[دانشجويان ايراني در اروپا، اسناد مربوط به قانون اعزام محصل(ازسال 1307 تا 1313)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[دانشجويان ايراني در اروپا، اسناد مربوط به قانون اعزام محصل(ازسال 1307 تا 1313)]]


    [[هفت ديوان محتشم کاشانی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه، تصحیح و تعلیقات
    [[هفت دیوان محتشم]]


    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:آذر(1400)]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۲ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۱۰

    عبدالحسین نوایى (۱۳۰۲– ۱۳۸۳ش)، نویسنده، پژوهشگر، مورخ، نسخه‌شناس، استاد دانشگاه، از مفاخر فرهنگی و چهره‌های ماندگار

    ولادت

    در 16 مرداد سال 1302ش، در تهران متولد گردید. اصالتا اهل روستای نوا در ییلاقات آمل مازندران بود.

    تحصیلات

    وى تحصیلات خود رادر مدارس ابتدایى (تمدن) و (ابن سینا) آغاز نمود. او در دوره متوسطه در مدرسه شرف تحصیل كرد و پس از گذراندن این دوره، على‌رغم میل باطنى خود، به دانشسراى عالى رفت. دكتر نوایى دراین مورد مى‌نویسد: برخلاف میلم به دانشسرا رفتم؛ چون علاقه به این حرفه نداشتم. تمایل داشتم كه دیپلمات شوم.

    دكتر نوایى پس از دوره دانشسراى عالى، تحصیلات خود را در دانشكده حقوق پى گرفت، اما به دلایلى از ادامه تحصیل در رشته حقوق بازماند. البته وى یك سال بعد دوباره در رشته حقوق شركت نمود و توانست شاگرد دوم شود. نوایى به لحاظ اینكه ناگزیر بود یكى از دو رشته انتخاب نماید و با توجه به اینكه یك سال از دوره دانشسرا را نیز گذرانده بود، لذا در همین رشته ادامه تحصیل داد. او سپس به فرانسه رفته و توانست دوره دكترا را از دانشگاه سوربن اخذ نماید.

    عبدالحسین نوایى در كنار تحصیلات تكمیلى خود در فرانسه، به كار معلمى نیز پرداخت.

    عبدالحسین نوایى علاوه بر تألیف و خلق آثار متعدد، در دانشگاه‌ها و مؤسسات علمى مختلف به تدریس پرداخته است كه از آن جمله‌اند: دانشگاه تهران و مركز اسناد در سطح لیسانس، دانشگاه‌هاى تربیت مدرس، شهید بهشتى، الزهرا و پژوهشگاه فرهنگ و مركز اسناد رسمى، دانشگاه‌هاى آزاد واحد شهر رى و ابهر در سطح فوق لیسانس و دكترى.

    در سال 64-1363 بخش دكترى تاریخ در دانشگاه آزاد اسلامى ایجاد گردید و دكتر نوایى از همان سال تا سال 1376 عضو ثابت هیئت علمى آن بوده و همان‌طوركه خود مى‌گوید، اولین دانشجوى فارغ‌التحصیل رشته تاریخ شاگرد وى بوده است.

    عبدالحسین نوایى در زمینه اتكاى خود به تاریخ‌نگارى، بخش اعظم فعالیت خود را در دوره قاجاریه متمركز نمود. او تحقیقات و پژوهش‌هاى خود را در دو زمینه آغاز نمود: اول، مطالب مربوط به مسائل مشروطیت و دیگرى، در رابطه با بابیگرى است.

    چنان‌كه خود درباره قاجاریه مى‌گوید: «من قاجاریه را به آن بدى نمى‌بینم كه دیگران مى‌بینند. افراد را در زمان خودشان و با معیارهاى زمان خودشان باید مورد قضاوت قرار داد و الا با مسائل یك قرن یا دو قرن بعد نمى‌شود افرادى را كه دو قرن - سه قرن پیش از ما بوده‌اند، داورى كرد. من قاجاریه را بدون اینكه بخواهم ادعا كنم مردان بزرگ و یا نام‌آورى بوده‌اند، افراد خائن و نادرستى نمى‌دانم، اما مى‌توانم ادعا كنم كه در این دوره غیر از دو یا سه نفر، واقعا خائن؛ یعنى كسى كه آمده و به كشورش خیانت كرده، بیشتر نداریم. بقیه، كسانى هستند كه خواسته‌اند این مملكت را حفظ كنند، اما ممكن است به علت جهل و بى‌اطلاعى و عقب‌ماندگى از دانش اروپا، مسائل سیاسى اروپا و روابط بین دول، اشتباهاتى كرده باشند؛ اما آنان هرگز قصد خیانت نداشتند. شاید در آن زمان به‌درستى به نقش استعمار و مطامع قدرت‌هاى اروپایى پى نبرده بودند و شاید به اندازه لازم آگاهى نداشتند؛ چون شناخت استعمار منوط است به دانستن مفاهیم و اصطلاحات علوم سیاسى، شناخت روابط بین‌الملل، شناخت مسائل اقتصادى، شناخت اینكه كارخانه اروپاییان باید با مواد خام ارزان بگردد؛ این مسائل را نمى‌دانستند، كجا درس خوانده بودند كه بدانند؟ اطلاعى نداشتند».

    اساتید

    1. بدیع‌الزمان فروزانفر؛
    2. ملک‌الشعراء بهار؛
    3. بهمنیار؛
    4. میرزا عبدالعظیم خان قریب.

    جوایز

    در سال 1349ش، دكتر نوایى موفق به دریافت جایزه بهترین كتاب سال به جهت تصحیح و تعلیق كتاب «أحسن التواریخ» و در سال 1364ش، موفق به دریافت جایزه بهترین كتاب سال به‌خاطر تألیف كتاب «اسناد و مکاتبات تاریخى ایران از 1038 تا 1105ق» شد.

    وفات

    عبدالحسین نوایى در صبح روز پنجشنبه 18 مهرماه 1383ش در سن 81 سالگی در تهران از دنیا رفتند و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

    آثار

    1. آيين؛
    2. اسطوره اهل حق؛
    3. اسناد عبدالوهاب خان آصف‌الدوله در خراسان؛
    4. اسناد مربوط به نايب‌حسين كاشى؛
    5. اسناد و مكاتبات سياسى ايران از 1308 تا 1105ق؛
    6. اسناد و مكاتبات تاريخى از تيمور تا شاه اسماعيل؛
    7. اطلاعات ماهيانه؛
    8. ايران و جهان؛
    9. باستان‌شناسى و تاريخ؛
    10. بررسى‌هاى تاريخى؛
    11. پست تهران؛
    12. تاريخ آل مظفر؛
    13. تاريخ روابط فرهنگى ايران؛
    14. تاريخ عضدى؛
    15. تاريخ گزيده؛
    16. وجه تسميه شهرهاى ايران؛
    17. تكملة الأخبار؛
    18. جغرافياى تاريخى و تاريخ مفصل کرمانشاهان و باختران؛
    19. حديقة الشعراء؛
    20. نشريه وزارت امور خارجه؛
    21. خاطرات عباس‌ميرزا ملك‌آرا؛
    22. خبرنامه سمينار بين‌المللى نهضت مشروطيت؛
    23. دولت‌هاى ايران از مشروطيت تا اولتيماتوم؛
    24. ديوان محتشم كاشانى؛
    25. روزنامه باختر؛
    26. روابط سياسى و اقتصادى ايران در دوره صفويه؛
    27. روزنامه آژنگ؛
    28. روزنامه اصفهان؛
    29. روزنامه اميد؛
    30. روزنامه بهرام؛
    31. زيور آل داود؛
    32. سير و سياحت؛
    33. شاه اسماعيل صفوى؛
    34. شاه تهماسب؛
    35. شاه عباس؛
    36. شرح حال رجال حبيب السير؛
    37. صدف؛
    38. فتح تهران؛
    39. فتنه باب؛
    40. فصلنامه تاريخ معاصر ايران؛
    41. فصلنامه تحقيقات تاريخى گنجينه اسناد؛
    42. فهرس التواريخ؛
    43. كريم‌خان زند؛
    44. گزيده فرمان‌هاى موجود در كتابخانه ملى؛
    45. گوهر؛
    46. ماهنامه فرهنگ؛
    47. ماهنامه ادبستان؛
    48. متون تاريخى به زبان فارسى؛
    49. مجله توشه؛
    50. مجله فردوسى؛
    51. مجله كيهان فرهنگى؛
    52. مجله يادگار؛
    53. مجله يغما؛
    54. مجموعه اسناد نايبيان كاشان؛
    55. مرآة البلدان؛
    56. مرآة الوقايع مظفرى و يادداشت‌هاى ملك‌المورخين سپهر؛
    57. مطلع سعدين؛
    58. مطلع سعدين و مجمع بحرين؛
    59. مظفرالدين شاه؛
    60. مقاله دوره مجله يادگار؛
    61. مقدمه بر جغرافياى تاريخى شهرهاى ايران؛
    62. مقدمه بر كتاب‌هايى چون گنج دانش؛
    63. مهد عليا؛
    64. مهر؛
    65. نادر و جانشينانش همراه با نامه‌هاى سلطنتى و اسناد سياسى و ادارى؛

    و...


    منابع مقاله

    1. دکتر عبدالحسین نوایی و ۶ دهه خدمات علمی و آموزشی، روزنامه اطلاعات، سه شنبه ۱۸ خرداد ۱۳۹۵
    2. ر.ک. پایگاه اینترنتى راسخون

    وابسته‌ها

    تاریخ گزیده

    تاریخ عضدی

    أحسن التواریخ

    اسناد و مكاتبات سیاسى ایران (شاه صفی)

    نادر شاه و بازماندگانش، همراه با نامه‌های سلطنتی و اسناد سیاسی و اداری

    شاه عباس: مجموعه اسناد و مكاتبات تاریخى همراه با یادداشتهاى تفصیلى

    زبور آل داود: (شرح ارتباط سادات مرعشی با سلاطین صفویه)

    اسناد و مکاتبات سیاسی ایران از سال ۱۱۰۵ تا ۱۱۳۵ه.ق

    اسناد و مکاتبات تاریخی ایران از تیمور تا شاه اسماعیل

    دولتهای ایران از آغاز مشروطیت تا اولتیماتم

    مرآت الوقایع مظفری

    تاریخ ادبیات ایران از صفویه تا عصر حاضر (براون)

    مطلع سعدین و مجمع بحرین

    فهرس التواریخ

    تاریخ آل مظفر

    نوای تاریخ: یادداشت‌ها و مقدمه‌های دکتر عبدالحسین نوایی

    رجال کتاب حبیب السیر

    مرآة البلدان

    ظفرنامه (شرف‌الدین علی یزدی)

    اشعار عامیانه ایران (در عصر قاجاری)

    متون تاریخی به زبان فارسی

    روابط سیاسی و اقتصادی ایران در دوره صفویه

    مرآت الوقایع مظفری و یادداشتهای ملک المورخین

    سام و بهرام، منظومه‌ای از فياض لاهيجي

    مهد عليا به روايت اسناد

    گزيده فرمانها (موجود در کتابخانه ملي)

    نايبيان کاشان (بر اساس اسناد)

    اثر آفرينان: زندگی‌نامه نام آوران فرهنگی ايران (از آغاز تا سال 1300ش)

    تاریخ روابط فرهنگی ایران

    دانشجويان ايراني در اروپا، اسناد مربوط به قانون اعزام محصل(ازسال 1307 تا 1313)

    هفت دیوان محتشم