۱۰۶٬۳۳۳
ویرایش
←وابسته‌ها
جز (جایگزینی متن - ' »' به '»') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۴۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR01406J1.jpg | |||
| عنوان =[[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك]] الوسائل و مستنبط المسائل | |||
| عنوان‌های دیگر = | |||
| پدیدآوران = | |||
[[مؤسسة آل البيت عليهم‌السلام لاحياء التراث]] (محقق) | |||
| | |||
| | |||
[[نوری، حسین بن محمدتقی]] ( | [[نوری، حسین بن محمدتقی]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 135 /ح4 و5019 1367 | ||
| موضوع = | |||
احادیث شیعه - قرن 12ق. | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
اخلاق اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 | اخلاق اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام لإحیاء التراث | ||
| مکان نشر =بیروت - لبنان | |||
| سال نشر = 1408 ق یا 1987 م | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01406AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =30 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =01406 | |||
| کتابخوان همراه نور =01406 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر|مستدرك (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل'''، به زبان عربى، تأليف حاج [[نوری، حسین بن محمدتقی|ميرزا حسين نورى]]، مشهور به «[[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]]»، از چهره‌هاى درخشان علماى شيعه در قرن چهاردهم هجرى(1254 - 1320 هجرى)، حاوى روايات و احاديث ائمه اطهار(ع) درباره مسائل و احكام شرعى است. | |||
''' | |||
اين كتاب، در جهت | اين كتاب، در جهت تدارک رواياتى كه در كتاب «[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]» ذكر نشده، نگارش يافته است. | ||
[[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]]، در حدود سال 1295ق، در شهر سامرا، در جوار حرم شريف امام هادى و امام حسن | [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]]، در حدود سال 1295ق، در شهر سامرا، در جوار حرم شريف امام هادى و [[امام حسن عسکری(ع)]] و در خدمت [[میرزای شیرازی، سید محمدحسن|ميرزاى شيرازى]]، نگارش كتاب را شروع كرد و در سال 1313ق؛ يعنى يك سال بعد از وفات [[میرزای شیرازی، سید محمدحسن|ميرزاى شيرازى]]، بخش اصلى آن را به اتمام رساند و در سال 1319ق، در شهر نجف اشرف، بخش دوم آن را كه خاتمه آن است، به پايان رساند. | ||
وى، حدود 24 سال از عمر شريف خود را در جمع‌آورى اين كتاب ارزش‌مند صرف نموده است. | وى، حدود 24 سال از عمر شريف خود را در جمع‌آورى اين كتاب ارزش‌مند صرف نموده است. | ||
علامه، [[آقا بزرگ تهرانى]]، | علامه، [[آقا بزرگ تهرانى]]، درباره اين كتاب، مى‌فرمايد: «كتاب مستدرك الوسائل، از بزرگ‌ترين و ارزش‌مندترين تأليفات [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] به شمار مى‌آيد. وى، اين كتاب را در جمع‌آورى رواياتى كه در [[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]] [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] نيامده، نگاشته است. | ||
اين كتاب، بسيار مورد قبول علماى بزرگ شيعه و صاحب‌نظران متأخرين قرار گرفته و همگى به مقام و منزلت و مهارت و پيش‌قدمى مؤلف آن اعتراف نموده‌اند. | اين كتاب، بسيار مورد قبول علماى بزرگ شيعه و صاحب‌نظران متأخرين قرار گرفته و همگى به مقام و منزلت و مهارت و پيش‌قدمى مؤلف آن اعتراف نموده‌اند. | ||
| خط ۵۵: | خط ۴۳: | ||
اعتبار اين كتاب، مانند ديگر مجموعه‌هاى روايى معتبرى است كه در اين اواخر نگاشته شده است و بر همه مجتهدين لازم است تا در استنباط احكام شرعى به روايات اين كتاب نيز توجه نموده تا فحص و جست‌وجوى آنان در روايات كامل شده و يقين به عدم معارض حاصل نمايند.» | اعتبار اين كتاب، مانند ديگر مجموعه‌هاى روايى معتبرى است كه در اين اواخر نگاشته شده است و بر همه مجتهدين لازم است تا در استنباط احكام شرعى به روايات اين كتاب نيز توجه نموده تا فحص و جست‌وجوى آنان در روايات كامل شده و يقين به عدم معارض حاصل نمايند.» | ||
[[آخوند خراسانى]]، در مورد اين كتاب، فرموده‌اند: «در عصر و دوران ما بر هيچ مجتهدى حجت تمام نمى‌شود مگر آنكه به كتاب | [[آخوند خراسانى]]، در مورد اين كتاب، فرموده‌اند: «در عصر و دوران ما بر هيچ مجتهدى حجت تمام نمى‌شود مگر آنكه به كتاب «مستدرك الوسائل» [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] مراجعه كند و از روايات آن اطلاع يابد». | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب، در 30 جلد تنظيم شده است كه 18 جلد اول آن، مشتمل بر تمام ابواب فقهى و شامل بيش از 23 هزار روايت، به ترتيب كتاب «وسائل» است و 12 جلد آن، مشتمل بر 12 فايده مختلف است و 3 جلد آخر، شامل فهرست‌هاى كتاب مى‌باشد. | كتاب، در 30 جلد تنظيم شده است كه 18 جلد اول آن، مشتمل بر تمام ابواب فقهى و شامل بيش از 23 هزار روايت، به ترتيب كتاب «وسائل» است و 12 جلد آن، مشتمل بر 12 فايده مختلف است و 3 جلد آخر، شامل فهرست‌هاى كتاب مى‌باشد. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
[[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]]، در مقدمه كتاب، كلامى با اين مضمون دارد: | [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]]، در مقدمه كتاب، كلامى با اين مضمون دارد: | ||
| خط ۷۱: | خط ۵۵: | ||
اين كتاب، مرجع شيعه و جمع آورنده دستورهاى شريعت است، چنان‌كه هيچ كتابى به پاى آن نمى‌رسد و هيچ مجتهد فقيهى براى استنباط احكام شرعى، از آن، بى‌نياز نيست، ولى ما با مراجعه به ديگر كتاب‌هاى روايى اصحاب، به بخش ديگرى از روايات برخورديم كه كتاب ارزش‌مند«[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]» آنها را در بر ندارد و آن روايات، بر چند بخش است: | اين كتاب، مرجع شيعه و جمع آورنده دستورهاى شريعت است، چنان‌كه هيچ كتابى به پاى آن نمى‌رسد و هيچ مجتهد فقيهى براى استنباط احكام شرعى، از آن، بى‌نياز نيست، ولى ما با مراجعه به ديگر كتاب‌هاى روايى اصحاب، به بخش ديگرى از روايات برخورديم كه كتاب ارزش‌مند«[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]» آنها را در بر ندارد و آن روايات، بر چند بخش است: | ||
# رواياتى كه در كتاب‌هاى روايى معتبر قديمى بوده، ولى به دست [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حُر عاملى]] نرسيده است؛ | |||
# رواياتى كه در كتاب‌هايى بوده كه ايشان، به نام آنها و نام مؤلف آنها دسترسى پيدا نكرده و ما با تحقيقات خود كه در خاتمه [[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك]] آورده‌ايم، به نام آنها و نام مؤلفان آنها و اعتبار آنها پى برده‌ايم؛ | |||
# برخى روايات در كتاب‌هاى معتبرى كه در اختيار ايشان بوده وجود داشته، اما وى از آنها اعراض كرده و يا متوجه آنها نشده است. | |||
پس از آنكه به اين روايات دسترسى پيدا كردم، ديدم كه جمع‌آورى آنها و الحاقشان به كتاب «وسائل»، از بهترين عبادات و اعمال براى نزديكى به درگاه خداوند متعال است، چرا كه در جمع‌آورى آنها فوايد بزرگ و مهمى براى حفظ روايات اهل‌بيت(ع) است و اساس دين با آنها كامل گشته و شريعت پيامبر خاتم(ص) با آنها درخشان‌تر خواهد شد. | |||
پس از آنكه به اين روايات | |||
از خداوند، طلب خير نمودم و آن مرواريدهاى گران‌بها را جمع‌آورى نمودم و آن جواهرات ارزش‌مند را به نظم درآوردم و اين دو كتاب، همچون دو ستاره درخشان كه موجب هدايت و راهنمايى ره‌جويان مى‌شود يا همچون دو درياى شگرف كه از دل آنها مرواريد و جواهرات گران‌بها بيرون مى‌آيد، گرديد. | از خداوند، طلب خير نمودم و آن مرواريدهاى گران‌بها را جمع‌آورى نمودم و آن جواهرات ارزش‌مند را به نظم درآوردم و اين دو كتاب، همچون دو ستاره درخشان كه موجب هدايت و راهنمايى ره‌جويان مى‌شود يا همچون دو درياى شگرف كه از دل آنها مرواريد و جواهرات گران‌بها بيرون مى‌آيد، گرديد. | ||
[[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]]، اين دانشمند بزرگ، اگر چه ميوه‌هاى رسيده و زيبايى از اين باغستان بزرگ روايات | [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]]، اين دانشمند بزرگ، اگر چه ميوه‌هاى رسيده و زيبايى از اين باغستان بزرگ روايات اهل‌بيت(ع) چيده و از گلستان احاديث آن بزرگواران گل‌هاى عطرانگيزى را به ارمغان آورده و براى جويندگان بعد از خود، مقدار كمى را رها ساخته، اما به شكر خدا و منت و كرم او، بعد از سعى و تلاش فراوان و جست‌وجوى سخت در كتاب‌هاى روايى، توانستم اين مجموعه بزرگ و ارزش‌مند را جمع‌آورى نمايم كه روايات آن، در حدود روايات «وسائل» شده و همچون روايات آن، ارزش‌مند و گران‌بها مى‌باشد». | ||
منابع و كتب معتبر روايى كه در «[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]» از آنها يادى نشده، شامل 75 كتاب روايى معتبر شيعه است كه [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] از آنها روايت كرده و در خاتمه كتاب، اعتبار هر يك از آنها را به اثبات رسانده است. | منابع و كتب معتبر روايى كه در «[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]» از آنها يادى نشده، شامل 75 كتاب روايى معتبر شيعه است كه [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] از آنها روايت كرده و در خاتمه كتاب، اعتبار هر يك از آنها را به اثبات رسانده است. | ||
| خط ۹۱: | خط ۷۳: | ||
در اين كتاب، از صاحب «وسائل»، به «شيخ» تعبير شده و از كتاب «وسائل» با عنوان اصلى نام برده شده است. | در اين كتاب، از صاحب «وسائل»، به «شيخ» تعبير شده و از كتاب «وسائل» با عنوان اصلى نام برده شده است. | ||
در پايان بيشتر ابواب، نكات مهمى | در پايان بيشتر ابواب، نكات مهمى درباره مباحث ابواب آمده، مانند احكامى كه بايد در آن باب‌ها مطرح مى‌شد يا نبايد مطرح مى‌شد و... | ||
گاهى روايتى را [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] در باب خاصى نياورده و در جاى ديگرى آورده است، ولى [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] آن روايت را در آن باب خاص نيز كه به نظر وى لازم بوده، آورده است. | گاهى روايتى را [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] در باب خاصى نياورده و در جاى ديگرى آورده است، ولى [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] آن روايت را در آن باب خاص نيز كه به نظر وى لازم بوده، آورده است. | ||
ويژگى‌هاى كتاب | ويژگى‌هاى كتاب «مستدرك الوسائل»: | ||
# برخى از روايات ضعيف در كتاب «وسائل»، در اين كتاب، با سند صحيح ذكر شده است؛ | |||
# كثرت و فراوانى برخى از روايات كه در «وسائل»، غريب و نادر به شمار آمده‌اند، در اين كتاب ثابت شده است؛ | |||
# سند بعضى از روايات مرسله، در اين كتاب آمده است؛ | |||
# بعضى از روايات موقوف، در اين كتاب، مستند شده است؛ | |||
# دلالت برخى از روايات غير ظاهر، روشن و آشكار گرديده است؛ | |||
# برخى از آداب شرعى و فروع و احكام كه در «وسائل» براى آنها روايتى نيامده، در اين كتاب، براى آنها روايت ذكر شده است. | |||
== خاتمة مستدرك الوسائل == | |||
اگر احاديث و روايات كتاب «مستدرك» از اطلاعات گسترده [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] درباره روايات و احاديث پرده برمى‌دارد و تتبع و تحقيق عميق ايشان را در سخنان اهل‌بيت(ع) آشكار مى‌سازد، خاتمه نيز آينه‌اى است كه نبوغ و استعداد فراوان ايشان را در علم رجال و كتاب‌شناسى به تصوير مى‌كشد. | |||
وى، در فوايد دوازده‌گانه پايان كتاب، به بسيارى از مطالب مهم رجالى و مباحث مشكل علم حديث، با توجه فراوان به توثيقات عامه و اختلاف سبک ها و مبانى علمى گوناگون اشاره دارد. | |||
وى، در فوايد دوازده‌گانه پايان كتاب، به بسيارى از مطالب مهم رجالى و مباحث مشكل علم حديث، با توجه فراوان به توثيقات عامه و اختلاف | |||
[[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]]، در اين بخش، توجه فراوانى به تتبع اقوال و بررسى نظريات گوناگون علماى اين علم دارد. | [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]]، در اين بخش، توجه فراوانى به تتبع اقوال و بررسى نظريات گوناگون علماى اين علم دارد. | ||
| خط ۱۳۳: | خط ۱۰۹: | ||
==عناوين خاتمه== | ==عناوين خاتمه== | ||
[[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]]، در فوايد مطرح شده در خاتمه كتاب، به اين مباحث اشاره دارد: | [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]]، در فوايد مطرح شده در خاتمه كتاب، به اين مباحث اشاره دارد: | ||
# منابع كتاب؛ | |||
# معرفى و اعتبار منابع كتاب و مؤلفين آنها؛ | |||
# سند [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] به اين كتاب‌ها و مشايخ روايى وى؛ | |||
# شرح حال كتاب «[[الکافی|كافى]]»، نوشته ثقةالاسلام [[کلینی، محمد بن یعقوب|كلينى]]؛ | |||
# شرح مشيخه كتاب «[[من لا‌يحضره الفقيه]]»، نوشته [[شيخ صدوق]]؛ | |||
# نكاتى درباره كتاب «تهذيب»، نوشته [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]؛ | |||
# اصحاب اجماع و تعداد آنها؛ | |||
# توثيق اصحاب [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]]؛ | |||
# الفاظ دال بر وثاقت و امارات آن؛ | |||
# روات معتبرى كه در خاتمه «[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]»، نام آنها برده نشده است؛ | |||
# ديدگاه اخبارى‌ها درباره حجيت قطع؛ | |||
# ارزش و منزلت علم حديث. | |||
== نسخه‌هاى خطى == | == نسخه‌هاى خطى == | ||
# نسخه‌اى در كتاب‌خانه آستان قدس رضوى، مشهد مقدس(اين نسخه، به خط مؤلف كتاب مى‌باشد و تاريخ پايان نگارش آن، دهم ربيع الثانى، سال‌روز تولد [[امام حسن عسکری(ع)]]، در سال 1319ق؛ يعنى يك سال قبل از وفات [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] است. در پايان اين نسخه، خط [[آقا بزرگ تهرانى]] نيز موجود است كه اين نسخه را تأييد كرده است)؛ | |||
# نسخه‌اى در كتاب‌خانه علامه حجت‌الاسلام سيد [[طباطبایی، سید عبدالعزیز|عبدالعزيز طباطبايى]] (در اين نسخه، حواشى [[آقا بزرگ تهرانى]] بر «مستدرك الوسائل» نيز آمده است)؛ | |||
# نسخه‌اى در كتاب‌خانه نصيرى تهران. | |||
{{کتاب سال جمهوری اسلامی ایران}} | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[جامع نوادر المسائل من مستدرک الوسائل]] | |||
[[جواهر الکلام في شرح شرائع الإسلام]] | [[جواهر الکلام في شرح شرائع الإسلام]] | ||
| خط ۱۸۴: | خط ۱۵۰: | ||
[[عیون الحقائق الناظرة في تتمةالحدائق الناضرة]] | [[عیون الحقائق الناظرة في تتمةالحدائق الناضرة]] | ||
[[ | [[كتاب الخلل في الصلاة (للإمام الخميني)]] | ||
[[مستمسک العروة الوثقی]] | [[مستمسک العروة الوثقی]] | ||
[ | [[أنوار الوسائل]] | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
| خط ۱۹۴: | خط ۱۶۱: | ||
[[رده:متون احادیث]] | [[رده:متون احادیث]] | ||
[[رده:احادیث شیعه]] | [[رده:احادیث شیعه]] | ||
[[رده:کتاب سال جمهوری اسلامی ایران]] | |||