تجلی قرآن در صحیفه مبارکه سجادیه: تفاوت میان نسخه‌ها

[[علی بن حسین (ع)، امام چهارم]] (نویسنده)

| موضوع =علی بن حسین (ع)، امام چهارم، 38 - 94ق. -- صحیفه سجادیه -- جنبه‌های قرآنی  - علی بن حسین (ع)، امام چهارم، 38 - 94ق. صحیفه سجادیه - نقد و تفسیر - دعاها - نقد و تفسیر

'''تجلی قرآن در صحیفه‌ مبارکه‌ سجادیه'''، [[احمدی، فاطمه|فاطمه احمدی]] (متولد 1349ش)، ترجمه‌ای نوین و شرحی اجمالی بر صحیفه‌ سجادیه امام سجاد(ع) است که به‌ویژه به تبیین جلوه‌های آیات قرآن کریم در دعاهای امام سجاد (ع) اختصاص دارد. نوآوری اصلی در این کتاب، پیوندزدن فرازهای دعا به آیات قرآن کریم است تا پرده از اسرار نهفته در صحیفه سجادیه بردارد.

مقدمه‌ی کتاب با تبیین حقیقت دعا آغاز می‌شود؛ دعا در باطن یک نیاز ذاتی، رابطه‌ محض با خالق هستی و وسیله‌ی ارتباطی انسان با ائمه معصومین (ع) است. درجات دعا سه سطح هستند: دعای لفظی و ظاهری که تأثیر کمی دارد؛ دعای زبانی که مرتبه‌ای بالاتر است و در آن بنده تنها اظهار خضوع می‌کند؛ و دعای سوم که بالاترین سطح است و در آن انسان به کمال استعداد خود می‌رسد و مستجاب می‌گردد. از شرایط اصلی استجابت دعا می‌توان به اخلاص، یعنی توجه قلبی به خداوند و قطع امید از غیر او، و اضطرار، یعنی درک کامل درماندگی و نیاز محض به خدا اشاره کرد؛ زیرا تنها در حال اضطرار است که انسان از غیر خدا ناامید شده و امید به او می‌بندد<ref>ر.ک: مقدمه، ص22-30</ref> ‏.

این بوستان به شرح دعای اول صحیفه که ستایش خداوند است، اختصاص دارد. در این دعا مفاهیمی چون «اولیّت و آخریّت خداوند» مطرح می‌شود که بیانگر آن است که خداوند در وجود، مُقَدَّم بر همه‌ ممکنات و مبدأ آفرینش است و همه چیز پس از وجود و اراده‌ او پدید می‌آید. همچنین در این دعا، امام سجاد (ع) عجز همه‌ وصف‌کنندگان از وصف کامل ذات الهی را بیان می‌دارد. این بوستان به مفاهیم عمیقی چون حمد، ربوبیت خداوند، اخلاص در توحید، و همچنین بازتاب اعمال انسان در دنیا و آخرت می‌پردازد؛ به‌گونه‌ای که انسان‌ها در گرو عمل خود هستند و پاداش و کیفر آنان در قیامت، مطابق اعمالشان خواهد بود<ref>ر.ک:متن کتاب، جلد اول، ص63،97، 88، 104</ref>‏.

امام سجاد (ع) با این درود، به بیان مقام والای پیامبر(ص) و عظمت ایشان که قافله سالار همه‌ی خوبی‌ها هستند، پرداخته است. این دعا همچنین به برتری امّت پیامبر(ص) بر سایر امت‌ها اشاره شده است؛ بدین معنا که امت پیامبر(ص) در روز قیامت شاهد بر دیگر امت‌ها خواهند بود و حق و عدل میان آن‌ها جاری خواهد شد<ref>ر.ک:همان، ص196</ref>‏.

این بوستان شامل دعایی است که برای زمان وقوع مصائب و مشکلات وارد شده است. مضمون اصلی آن توکل کامل به خداوند و طلب یاری و گشایش امور از اوست. در این دعا، امام سجاد (ع) به درگاه الهی شکوه برده و به این نکته اشاره می‌فرماید که خداوند تنها کسی است که بر کشف بلاها و دفع مصیبت‌ها قدرت تام دارد و برطرف کردن مشکلات، صرفاً در دست اوست<ref>ر. : همان، ص151-152 </ref>‏.

این بخش از صحیفه شامل دعای دهم است که در آن امام سجاد (ع) از خداوند پناه می‌طلبد و در آغاز دعا به عدل الهی و منشأ انتقام اشاره می‌کند. این دعا تأکید می‌کند که خداوند صاحب ملک و ملکوت است و هرگونه تصرف در امور، فقط به دست اوست و هیچ موجودی مالک حقیقی نیست؛ بنابراین، بنده باید برای گشایش و نجات تنها به سوی خداوند رجوع کند. یکی از مباحث این بوستان، پناه بردن از غنای غیر خدایی و فقر غیر خدایی است. <ref>ر. : همان، ص303،297 </ref>‏.