تجلی قرآن در صحیفه مبارکه سجادیه: تفاوت میان نسخه‌ها

| پیش از =  

}}

==ساختار==

==گزارش محتوا==

مقدمه‌ی کتاب با تبیین حقیقت دعا آغاز می‌شود؛ دعا در باطن یک نیاز ذاتی، رابطه‌ محض با خالق هستی و وسیله‌ی ارتباطی انسان با ائمه معصومین(ع) است. درجات دعا سه سطح هستند: دعای لفظی و ظاهری که تأثیر کمی دارد؛ دعای زبانی که مرتبه‌ای بالاتر است و در آن بنده تنها اظهار خضوع می‌کند؛ و دعای سوم که بالاترین سطح است و در آن انسان به کمال استعداد خود می‌رسد و مستجاب می‌گردد. از شرایط اصلی استجابت دعا می‌توان به اخلاص، یعنی توجه قلبی به خداوند و قطع امید از غیر او، و اضطرار، یعنی درک کامل درماندگی و نیاز محض به خدا اشاره کرد؛ زیرا تنها در حال اضطرار است که انسان از غیر خدا ناامید شده و امید به او می‌بندد<ref>ر.ک: مقدمه، ص22-30</ref> ‏.

بوستان اول: ستایش خدای عزوجل:

بوستان دوم: درود بر رسول خدا (ص):

بوستان سوم: درود بر حاملان عرش و تمام فرشتگان مقرب:

محتوای این بوستان شامل درود بر فرشتگان و حاملان عرش الهی است؛ این فرشتگان همواره مشغول تسبیح و تقدیس خداوند هستند و هر یک مأموریت خاصی در عالم وجود دارند، از جمله: میکائیل، جبریل، اسرافیل، و روح موکل بر فرشتگان حُجُب <ref>ر.ک: همان، ص245،242،239 </ref>‏.

بوستان پنجم: دعا برای خود و پیروانش:

این دعا از سه بخش محتوایی برخوردار است که شامل دعاهای رهبانه (ناشی از ترس جهنم)، راغبانه (ناشی از شوق بهشت) و محّبانه (ناشی از محبت و معرفت الهی) است. <ref>ر. : همان، جلد دوم، ص25-26 </ref>‏.

امام در توصیف قلب سلیم می‌فرمایند: تنها کسی نجات پیدا می‌کند که قلب سالم داشته باشد؛ خدایا! سلامت قلبمان را در این قرار ده که به یاد عظمت تو باشیم. در ریاض السالکین ذیل این فراز آمده است: برای قلب ظاهری است و باطنی. ظاهر آن، همان قلب صنوبری و لطیف است که صلاح و فساد بدن به آن نسبت داده می‌شود و  باطن آن، همان لطیفه ربانی و نورانی و صاحب علم است که محل نزول انوار الهی و انسانیت انسان به آن است و آدمی به سبب آن، آمادگی امتثال امر الهی را می‌یابد و صلاح و فساد او بدان است، و از آن، به نفس ناطقه و روح تعبیر می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص61-62 </ref>‏.

بوستان ششم: دعا هنگام صبح و شام:

این بوستان به دعای امام در هنگام صبح و شام می‌پردازد و بر اهمیت شب و روز به عنوان دو مخلوق و پدیده‌ الهی تأکید دارد که خداوند هر یک را در خدمت انسان و برای آسایش و کسب روزی قرار داده است. امام در این دعا، زمان شب و روز را فرصت‌هایی برای عبادت و رسیدن به کمال انسانی می‌شمارد. همچنین، این دعا مشتمل بر بخش‌هایی در مورد بهره‌مندی بندگان مخلص خدا از ساعات شبانه‌روز و شهادت «زمان» در دادگاه الهی است؛ به این معنا که روز، عمل و اعمال خیر انسان را گواهی می‌دهد<ref>ر. : همان، ص82-97 </ref>‏.

بوستان هشتم: پناه‌جستن از ناپسندی‌ها و اخلاق زشت:

این دعا که برای پناه بردن از اخلاق ناپسند است، اهمیت تزکیه نفس را بیان می‌کند. مضامین این بوستان شامل پناه‌جویی از هیجان حرص (یعنی میل شدید به جمع کردن آنچه بیشتر از نیاز است)، و آتش خشم (که افراط در غضب و میل به انتقام است) و همچنین پناه بردن از بدخویی و افراط در خواهش‌های نفسانی است. هدف این دعا، تعلیم بنده است که بداند تنها با استعانت از خدا می‌تواند بر طبیعت پست خود غلبه کند و به صفات حمیده آراسته شود<ref>ر. : همان، ص190،181،180 </ref>‏.

بوستان نهم: در شوق به طلب آمرزش از خدای متعال:

در این دعا، امام عارفان، ضمن اشتیاق به آمرزش الهی، به نکاتی توجه می‌دهند که موجب جلب هر چه بیشتر رحمت الهی است؛ تا بندگان را بندگی بیاموزند و شوق ملاقات حضرت حق را در قلب‌هایشان بیفزایند<ref>ر.ک: همان، ص261 </ref>‏.

بوستان دهم: پناه‌بردن به خداوند متعال: