پرش به محتوا

نی‌نامه: شرح و تفسیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۶: خط ۲۶:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''نی‌نامه: شرح و تفسیر''' تألیف جلال‌الدین محمد بلخى (604- 672ق)، با شرح و تفسیر [[رافعی، علی|علی رافعی]]، نویسنده در این تفسیر و شرح با بهره‌گیری از شرح [[جعفری تبریزی، محمدتقی|علامه جعفری]] و مطالبی که طی سال‌ها به صورت حضوری در محضر ایشان تلمذ کرده است، به شرح مثنوی با رویکرد سلوکی و انسان‌سازانه پرداخته است.
'''نی‌نامه: شرح و تفسیر''' تألیف [[مولوی، جلال‌الدین محمد|جلال‌الدین محمد بلخى]] (604- 672ق)، با شرح و تفسیر [[رافعی، علی|علی رافعی]]، نویسنده در این تفسیر و شرح با بهره‌گیری از شرح [[جعفری تبریزی، محمدتقی|علامه جعفری]] و مطالبی که طی سال‌ها به صورت حضوری در محضر ایشان تلمذ کرده است، به شرح مثنوی با رویکرد سلوکی و انسان‌سازانه پرداخته است.


==گزارش کتاب==
==گزارش کتاب==
«مثنوی معنوی» یکی از بزرگ‌ترین کتب عرفانی است که جنبۀ تعلیمی و سازندگی فراوانی دارد. این کتاب دارای ابعاد گوناگونی است و شارحان آن اذعان دارد که این کتاب در حوزۀ علوم انسانی، تفسیر قرآن و احادیث، فلسفه، عرفان، روان‌شناسی، حکمت، اخلاق، جامعه‌شناسی و انسان‌شناسی ناب‌ترین مطالب را بیان کرده است. اگرچه کتاب «مثنوی» طریقت سلوک است و در شرح‌ها و تفاسیر سعی شده که سالکان پابه‌پای مولانا سلوک کنند؛ اما باید بدانیم که خود شارح باید تمام ابعاد وجودی‌اش یعنی قلب و روانش بارور شده باشد و دارای مجموعۀ علوم باشد تا بتواند سالک را به مقصد برساند.
«[[مثنوی معنوی]]» یکی از بزرگ‌ترین کتب عرفانی است که جنبۀ تعلیمی و سازندگی فراوانی دارد. این کتاب دارای ابعاد گوناگونی است و شارحان آن اذعان دارد که این کتاب در حوزۀ علوم انسانی، تفسیر قرآن و احادیث، فلسفه، عرفان، روان‌شناسی، حکمت، اخلاق، جامعه‌شناسی و انسان‌شناسی ناب‌ترین مطالب را بیان کرده است. اگرچه کتاب «مثنوی» طریقت سلوک است و در شرح‌ها و تفاسیر سعی شده که سالکان پابه‌پای [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]] سلوک کنند؛ اما باید بدانیم که خود شارح باید تمام ابعاد وجودی‌اش یعنی قلب و روانش بارور شده باشد و دارای مجموعۀ علوم باشد تا بتواند سالک را به مقصد برساند.


در «مثنوی معنوی» مطالب علمی فراوانی به چشم می‌خورد؛ از جمله کروی‌بودن و جاذبه و گردش زمین به دور خورشید و حتی جاذبه بین ذرات که قبل از گالیله و اندیشمندان دیگر مطرح شده است. هرچند هدف مولوی بیان علومی چون فیزیک، شیمی، کیهان‌شناسی و ... نبوده است، به تناسب آنچه برایش پیش می‌آمد، از این علوم نیز سخن گفته است.
در «[[مثنوی معنوی]]» مطالب علمی فراوانی به چشم می‌خورد؛ از جمله کروی‌بودن و جاذبه و گردش زمین به دور خورشید و حتی جاذبه بین ذرات که قبل از گالیله و اندیشمندان دیگر مطرح شده است. هرچند هدف مولوی بیان علومی چون فیزیک، شیمی، کیهان‌شناسی و ... نبوده است، به تناسب آنچه برایش پیش می‌آمد، از این علوم نیز سخن گفته است.


بی‌شک عصارۀ «مثنوی معنوی» در «نی‌نامه» خلاصه می‌شود؛ زیرا مولوی در آن به رازها و حقایق درونی انسان اشاره می‌کند؛ اینکه انسان پیش از آمدنش در این عالم به حقیقت باری‌تعالی متصل بوده است، اما به امر او نزول می‌کند و در این سیر نزولی با مصایب و رنج‌های بی‌شماری مواجه می شود؛ بنابراین تمام همّ بشر باید این باشد که سرگشتۀ دنیا و تعلقات و فریبایی آن نشود، دل نبندد و بندها را بگسلد و این وجود جداگشته از اصل را به حضرت باری‌تعالی ملحق کند.
بی‌شک عصارۀ «[[مثنوی معنوی]]» در «نی‌نامه» خلاصه می‌شود؛ زیرا [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] در آن به رازها و حقایق درونی انسان اشاره می‌کند؛ اینکه انسان پیش از آمدنش در این عالم به حقیقت باری‌تعالی متصل بوده است، اما به امر او نزول می‌کند و در این سیر نزولی با مصایب و رنج‌های بی‌شماری مواجه می شود؛ بنابراین تمام همّ بشر باید این باشد که سرگشتۀ دنیا و تعلقات و فریبایی آن نشود، دل نبندد و بندها را بگسلد و این وجود جداگشته از اصل را به حضرت باری‌تعالی ملحق کند.


«نی‌نامه» از امهات مطالب مولوی است و تمام «مثنوی» شرح آن است؛ از این‌رو درک نکات ظریف و عمیقی که در این ابیات با دقت و هوشیاری بی‌نظیر مولانا گنجانده شده است، می‌تواند کلیدی برای فهم دریای معارف معنوی قلمداد شود که او در «مثنوی معنوی» برای جهان انسانی به یادگار گذاشته است.
«نی‌نامه» از امهات مطالب [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] است و تمام «مثنوی» شرح آن است؛ از این‌رو درک نکات ظریف و عمیقی که در این ابیات با دقت و هوشیاری بی‌نظیر مولانا گنجانده شده است، می‌تواند کلیدی برای فهم دریای معارف معنوی قلمداد شود که او در «مثنوی معنوی» برای جهان انسانی به یادگار گذاشته است.


نویسنده در این تفسیر و شرح با بهره‌گیری از شرح [[جعفری تبریزی، محمدتقی|علامه جعفری]] و مطالبی که طی سال‌ها به صورت حضوری در محضر ایشان تلمذ کرده است، به شرح مثنوی با رویکرد سلوکی و انسان‌سازانه پرداخته است؛ زیرا معتقد است «مثنوی» یکی از بزرگ‌ترین کتاب‌های انسان‌شناسی و انسان‌سازی است. او که مدت‌ها مفتخر به شاگردی در محضر بزرگانی همچون علامه جعفری و استاد دکتر علی مدرسی بوده است، طی سالیان متمادی ابیات آغازین مثنوی را برای علاقه‌مندان در دانشگاه‌ها و مراکز علمی تدریس کرده است. این کتاب برآمده از سه دوره تدریس نویسنده در انجمن حکمت و فلسفۀ ایران، دانشگاه علم و صنعت و جلسه‌های خصوصی هفتگی است که می‌تواند برای علاقه‌مندان به درک معارف مولانا چراغی روشنگر باشد.
نویسنده در این تفسیر و شرح با بهره‌گیری از شرح [[جعفری تبریزی، محمدتقی|علامه جعفری]] و مطالبی که طی سال‌ها به صورت حضوری در محضر ایشان تلمذ کرده است، به شرح مثنوی با رویکرد سلوکی و انسان‌سازانه پرداخته است؛ زیرا معتقد است «مثنوی» یکی از بزرگ‌ترین کتاب‌های انسان‌شناسی و انسان‌سازی است. او که مدت‌ها مفتخر به شاگردی در محضر بزرگانی همچون [[جعفری تبریزی، محمدتقی|علامه جعفری]] و استاد دکتر [[علی مدرسی]] بوده است، طی سالیان متمادی ابیات آغازین مثنوی را برای علاقه‌مندان در دانشگاه‌ها و مراکز علمی تدریس کرده است. این کتاب برآمده از سه دوره تدریس نویسنده در انجمن حکمت و فلسفۀ ایران، دانشگاه علم و صنعت و جلسه‌های خصوصی هفتگی است که می‌تواند برای علاقه‌مندان به درک معارف مولانا چراغی روشنگر باشد.


ویژگی‌های این شرح و تفسیر عبارت است از:
ویژگی‌های این شرح و تفسیر عبارت است از:
خط ۴۵: خط ۴۵:
در این تفسیر برای مهم‌ترین بحث و مطالب «مثنوی» یعنی عشق، شرح و بسط ویژه‌ای بیان شده و ابعاد حقیقی و مجازی آن بررسی شده است؛ به گونه‌ای که ناگفته‌های بسیاری را در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد.
در این تفسیر برای مهم‌ترین بحث و مطالب «مثنوی» یعنی عشق، شرح و بسط ویژه‌ای بیان شده و ابعاد حقیقی و مجازی آن بررسی شده است؛ به گونه‌ای که ناگفته‌های بسیاری را در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد.


شارح کوشیده است هرکجا که از خلق نخستین، حقیقت اقدس و اعلا و اکمل حضرت محمد (ص) سخن به میان آمده، در حد توان شرح دهد.
شارح کوشیده است هرکجا که از خلق نخستین، حقیقت اقدس و اعلا و اکمل حضرت محمد(ص) سخن به میان آمده، در حد توان شرح دهد.


نویسنده در حد امکان موضوعات «مثنوی» را با کلام و احادیث مولی امیرالمؤمنین علی (ع) مزین کرده است.<ref> [https://literaturelib.com/books/13208 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>
نویسنده در حد امکان موضوعات «[[مثنوی معنوی|مثنوی]]» را با کلام و احادیث مولی [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین علی(ع)]] مزین کرده است.<ref> [https://literaturelib.com/books/13208 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>