ترجمه آموزی قرآن کریم: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ی‎گ' به 'ی‌گ'
جز (جایگزینی متن - 'می‎ک' به 'می‌ک')
جز (جایگزینی متن - 'ی‎گ' به 'ی‌گ')
خط ۳۱: خط ۳۱:
در ادامه نگارنده بیان می‎دارد که این اثر کم‎حجم، تنها جنبه یادآوری‎های ترجمه آموزی در حوزه پراهمیت فن ترجمه قرآن کریم را دارد، وگرنه شرح و بسط ریزه‎کاری‎های این فن بیش از آنکه به نوشتار درآید باید به‎صورت عملی در کلاس‎های آموزش قرآن کریم به‎صورت اساسی در قالب عرضه ترجمه آیه به آیه و بحث و گفتگو در جزئیات نکات صرفی، نحوی، بلاغی و ارائه قالب درست و استوار زبان مقصد برای زبان مبدأ در جمع ترجمه آموزان شکل عینی و کاربردی پیدا کند<ref>ر.ک: همان، ص7-8</ref>.
در ادامه نگارنده بیان می‎دارد که این اثر کم‎حجم، تنها جنبه یادآوری‎های ترجمه آموزی در حوزه پراهمیت فن ترجمه قرآن کریم را دارد، وگرنه شرح و بسط ریزه‎کاری‎های این فن بیش از آنکه به نوشتار درآید باید به‎صورت عملی در کلاس‎های آموزش قرآن کریم به‎صورت اساسی در قالب عرضه ترجمه آیه به آیه و بحث و گفتگو در جزئیات نکات صرفی، نحوی، بلاغی و ارائه قالب درست و استوار زبان مقصد برای زبان مبدأ در جمع ترجمه آموزان شکل عینی و کاربردی پیدا کند<ref>ر.ک: همان، ص7-8</ref>.


نویسنده در ابتدای کتاب به معنای ترجمه پرداخته و نظرات لغویان همچون فراهیدی، [[فیروزآبادی، محمد بن یعقوب|فیروزآبادی]]، [[فیومی، احمد بن محمد|فیومی]] و [[ابن فارس، احمد بن فارس|ابن فارس]] را آورده سپس می‎گوید: ترجمه به معنای برگرداندن متنی از زبانی به زبان دیگر با رعایت مفهوم و محتوای آن متن است که در این فرایند متن اصلی را زبان مبدأ و متن ترجمه را زبان مقصد می‎گویند.
نویسنده در ابتدای کتاب به معنای ترجمه پرداخته و نظرات لغویان همچون فراهیدی، [[فیروزآبادی، محمد بن یعقوب|فیروزآبادی]]، [[فیومی، احمد بن محمد|فیومی]] و [[ابن فارس، احمد بن فارس|ابن فارس]] را آورده سپس می‌گوید: ترجمه به معنای برگرداندن متنی از زبانی به زبان دیگر با رعایت مفهوم و محتوای آن متن است که در این فرایند متن اصلی را زبان مبدأ و متن ترجمه را زبان مقصد می‌گویند.


مبحث بعد پیرامون عناصر ترجمه است که دارای دو بخش عنصر ادب و هنر است. عنصر ادب به معنای آگاهی از علوم ادبی، مانند صرف و نحو و لغت است و عنصر هنر آگاهی از علوم بلاغی است، مانند معانی و بیان و بدیع؛ که چنین علومی به دست نمی‎آید جز از راه ممارست و بهره‎گیری از اساتید بزرگ این فنون<ref>ر.ک: متن کتاب، ص10-11</ref>.
مبحث بعد پیرامون عناصر ترجمه است که دارای دو بخش عنصر ادب و هنر است. عنصر ادب به معنای آگاهی از علوم ادبی، مانند صرف و نحو و لغت است و عنصر هنر آگاهی از علوم بلاغی است، مانند معانی و بیان و بدیع؛ که چنین علومی به دست نمی‎آید جز از راه ممارست و بهره‎گیری از اساتید بزرگ این فنون<ref>ر.ک: متن کتاب، ص10-11</ref>.


او می‎گوید: ترجمه را می‎توان به پنج نوع ترجمه تقسیم کرد:
او می‌گوید: ترجمه را می‎توان به پنج نوع ترجمه تقسیم کرد:
# ترجمه تحت‎اللفظی؛
# ترجمه تحت‎اللفظی؛
# ترجمه تطبیقی؛
# ترجمه تطبیقی؛
خط ۷۴: خط ۷۴:
یکی از نکات لازم در ترجمه قرآن این است که اصطلاحات قرآنی را که در ذهن و زبان اهل قرآن تعریف خاص خود را دارند، نباید به‎صورت تحت‎اللفظی ترجمه شوند زیرا چه‎بسا در آن صورت علاوه بر ابهام در معنی آیه مقصود و معانی آیه پوشیده و مخفی می‎ماند بنابراین کلماتی مثل انفاق، ایمان، ذکات، یومنون بالغیب و امثال آن‎ها را نباید معادل‎سازی فارسی کرد<ref>ر.ک: همان، ص24-25</ref>.
یکی از نکات لازم در ترجمه قرآن این است که اصطلاحات قرآنی را که در ذهن و زبان اهل قرآن تعریف خاص خود را دارند، نباید به‎صورت تحت‎اللفظی ترجمه شوند زیرا چه‎بسا در آن صورت علاوه بر ابهام در معنی آیه مقصود و معانی آیه پوشیده و مخفی می‎ماند بنابراین کلماتی مثل انفاق، ایمان، ذکات، یومنون بالغیب و امثال آن‎ها را نباید معادل‎سازی فارسی کرد<ref>ر.ک: همان، ص24-25</ref>.


ترجمه صحیح و دقیق واژگان مترادف از دیگر موارد حائز اهمیت در ترجمه قرآن کریم است؛ ترادف و هم معنایی چند واژه به یک معنا در زبان عربی و قرآن کریم در نگاه عالمان اصول فقه از امور اختلافی است که برخی قائل به ترادف الفاظ و برخی منکر ترادف آن هستند که البته ریشه اختلاف‎نظرها درباره ترادف لغات به فرق گذاشتن میان اسم و صفت برمی‎گردد. با توجه به این نکته در ترجمه آیات آنگاه‎که با الفاظ به‎ظاهر مترادف مواجه می‎شویم باید برای هر واژه‎ای معادل مناسب آن را بیاوریم<ref>ر.ک: همان، ص26-27</ref>.
ترجمه صحیح و دقیق واژگان مترادف از دیگر موارد حائز اهمیت در ترجمه قرآن کریم است؛ ترادف و هم معنایی چند واژه به یک معنا در زبان عربی و قرآن کریم در نگاه عالمان اصول فقه از امور اختلافی است که برخی قائل به ترادف الفاظ و برخی منکر ترادف آن هستند که البته ریشه اختلاف‎نظرها درباره ترادف لغات به فرق گذاشتن میان اسم و صفت برمی‌گردد. با توجه به این نکته در ترجمه آیات آنگاه‎که با الفاظ به‎ظاهر مترادف مواجه می‎شویم باید برای هر واژه‎ای معادل مناسب آن را بیاوریم<ref>ر.ک: همان، ص26-27</ref>.


در بخش بعدی، قاعده تضمین و احتباک مورد بررسی قرار گرفته است. تضمین به این معناست که گاه در یک کلمه معنای کلمه دیگر را می‎گنجانند و اصطلاحاً آن را اشراب می‌کنند تا یک کلمه حامل دو معنا باشد؛ و احتباک به معنای استحکام بخشیدن، استوار نمودن و بافتن است و در اصطلاح فنون بلاغی یکی از انواع حذف به شمار می‎آید که می‎تواند در ترجمه و تفسیر نقش به سزایی داشته باشد‎<ref>ر.ک: همان، ص27-33</ref>.
در بخش بعدی، قاعده تضمین و احتباک مورد بررسی قرار گرفته است. تضمین به این معناست که گاه در یک کلمه معنای کلمه دیگر را می‌گنجانند و اصطلاحاً آن را اشراب می‌کنند تا یک کلمه حامل دو معنا باشد؛ و احتباک به معنای استحکام بخشیدن، استوار نمودن و بافتن است و در اصطلاح فنون بلاغی یکی از انواع حذف به شمار می‎آید که می‎تواند در ترجمه و تفسیر نقش به سزایی داشته باشد‎<ref>ر.ک: همان، ص27-33</ref>.


نگارنده در بخش بعد به موضوع لغزشگاه‎های مترجمان می‌پردازد. لغزش‎ها در ترجمه مترجمان کم‎وبیش به خاطر عدم‎تشخیص فعل لازم از متعدی، عدم شناخت محذوفات، بی‎توجهی به ساختار صرفی کلمات، ترجمه تحت‎اللفظی شماری از اصطلاحات قرآنی، عدم‎تشخیص معلوم از مجهول، ناتوانی از آوردن معادل‎های صحیح، ضعف در نکات نحوی و ترکیب صحیح آیات، ناآگاهی از مرجع ضمیر، شناخت ناکافی از صفت و موصوف و سایر ریزه‎کاری‎هایی که در ضمن تطبیق یک ترجمه بر متن دانسته می‎شود<ref>ر.ک: همان، ص35-39</ref>.
نگارنده در بخش بعد به موضوع لغزشگاه‎های مترجمان می‌پردازد. لغزش‎ها در ترجمه مترجمان کم‎وبیش به خاطر عدم‎تشخیص فعل لازم از متعدی، عدم شناخت محذوفات، بی‎توجهی به ساختار صرفی کلمات، ترجمه تحت‎اللفظی شماری از اصطلاحات قرآنی، عدم‎تشخیص معلوم از مجهول، ناتوانی از آوردن معادل‎های صحیح، ضعف در نکات نحوی و ترکیب صحیح آیات، ناآگاهی از مرجع ضمیر، شناخت ناکافی از صفت و موصوف و سایر ریزه‎کاری‎هایی که در ضمن تطبیق یک ترجمه بر متن دانسته می‎شود<ref>ر.ک: همان، ص35-39</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش