۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
شکل‌گیری سازمان روحانیت شیعه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' ،' به '،'
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>') |
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،') |
||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
در بخش نخست، ابتدا توضیح کوتاهی درباره برخی مفاهیم همچون روحانیت، شیعه، سازمان اجتماعی، ارائه شده است<ref>متن کتاب، ص21</ref> | در بخش نخست، ابتدا توضیح کوتاهی درباره برخی مفاهیم همچون روحانیت، شیعه، سازمان اجتماعی، ارائه شده است<ref>متن کتاب، ص21</ref> | ||
نویسنده، معتقد است تشکیلات روحانیت شیعه یک سازمان اجتماعی فعال نیست، بلکه می‌توان آن را به‌صورت شبه‌سازمان در نظر گرفت؛ به‌ویژه با توجه به ابتدای شکل‌گیری، که حاوی ویژگی‌ها و مؤلفه‌هایی که امروزه از مفهوم «سازمان» به ذهن متبادر می‌شود، نبوده است. تشکیلات روحانیت در اوایل پیدایش، به‌صورت یک سازمان اجتماعی فعال نبوده، بلکه به‌مثابه شبه‌سازمان اجتماعی در پی اهداف خاصی شکل گرفت. در این دوره، عملکردهای اجتماعی و فرهنگی آن به‌صورت ساده و ابتدایی بود و با گذشت زمان، بر پیچیدگی‌اش افزوده شد و بدنه سازمانی، کارکردها و عملکردهای آن گسترش یافت. به نظر وی، با توجه به کارکردهای تشکیلات روحانیت، این نظام در اوایل شکل‌گیری و اندکی بعد، نه به‌عنوان یک سازمان اجتماعی فعال، بلکه به‌عنوان شبه‌سازمان اجتماعی در نظر گرفته می‌شد و تنها پس از عصر غیبت و حضور افرادی چون [[مفید، محمد بن محمد|شیخ مفید]] ، سید مرتضی و [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] ، در عرصه‌های علمی و اجتماعی است که مؤلفه‌های یک سازمان بیشتر در آن دیده می‌شود. به اعتقاد وی، در عصر حاضر، شاهد پیچیدگی و گستردگی بیشتری در تشکیلات روحانیت با کارکردهای متنوع آن هستیم. بنابراین خود به این نکته اشاره دارد که هرگاه در کتاب از روحانیت به‌عنوان یک سازمان اجتماعی یاد شده، منظور شبه‌سازمان اجتماعی است<ref>ر.ک: همان، ص23</ref> | نویسنده، معتقد است تشکیلات روحانیت شیعه یک سازمان اجتماعی فعال نیست، بلکه می‌توان آن را به‌صورت شبه‌سازمان در نظر گرفت؛ به‌ویژه با توجه به ابتدای شکل‌گیری، که حاوی ویژگی‌ها و مؤلفه‌هایی که امروزه از مفهوم «سازمان» به ذهن متبادر می‌شود، نبوده است. تشکیلات روحانیت در اوایل پیدایش، به‌صورت یک سازمان اجتماعی فعال نبوده، بلکه به‌مثابه شبه‌سازمان اجتماعی در پی اهداف خاصی شکل گرفت. در این دوره، عملکردهای اجتماعی و فرهنگی آن به‌صورت ساده و ابتدایی بود و با گذشت زمان، بر پیچیدگی‌اش افزوده شد و بدنه سازمانی، کارکردها و عملکردهای آن گسترش یافت. به نظر وی، با توجه به کارکردهای تشکیلات روحانیت، این نظام در اوایل شکل‌گیری و اندکی بعد، نه به‌عنوان یک سازمان اجتماعی فعال، بلکه به‌عنوان شبه‌سازمان اجتماعی در نظر گرفته می‌شد و تنها پس از عصر غیبت و حضور افرادی چون [[مفید، محمد بن محمد|شیخ مفید]]، سید مرتضی و [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]]، در عرصه‌های علمی و اجتماعی است که مؤلفه‌های یک سازمان بیشتر در آن دیده می‌شود. به اعتقاد وی، در عصر حاضر، شاهد پیچیدگی و گستردگی بیشتری در تشکیلات روحانیت با کارکردهای متنوع آن هستیم. بنابراین خود به این نکته اشاره دارد که هرگاه در کتاب از روحانیت به‌عنوان یک سازمان اجتماعی یاد شده، منظور شبه‌سازمان اجتماعی است<ref>ر.ک: همان، ص23</ref> | ||
در ادامه، مطالبی از جمله عصر رسالت، آموزش و تشکیل گروه فعال و عصر امامت، مورد بررسی قرار گرفته، آمده است<ref>همان، ص32-24</ref> | در ادامه، مطالبی از جمله عصر رسالت، آموزش و تشکیل گروه فعال و عصر امامت، مورد بررسی قرار گرفته، آمده است<ref>همان، ص32-24</ref> | ||
بخش دوم، به آغاز شکل‌گیری سازمان روحانیت اختصاص یافته و در سه بخش، وضعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی قم و ری پس از غیبت صغری در عصر عالمانی همچون ثقةالاسلام کلینی، جعفر بن محمد بن قولویه و [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]]، وضعیت بغداد و اوضاع شیعیان در قرن چهارم (در دو قسمت حوزه علمیه بغداد پس از عصر غیبت صغری و شاخص‌های حوزه علمیه شیعه در بغداد) و پایه‌گذاران حوزه‌های علمیه وسازمان روحانیت شیعه از جمله [[مفید، محمد بن محمد|شیخ مفید]] ، سید مرتضی علم‌الهدی و [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] ، مورد بررسی قرار گرفته است<ref>همان، ص113-61</ref> | بخش دوم، به آغاز شکل‌گیری سازمان روحانیت اختصاص یافته و در سه بخش، وضعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی قم و ری پس از غیبت صغری در عصر عالمانی همچون ثقةالاسلام کلینی، جعفر بن محمد بن قولویه و [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]]، وضعیت بغداد و اوضاع شیعیان در قرن چهارم (در دو قسمت حوزه علمیه بغداد پس از عصر غیبت صغری و شاخص‌های حوزه علمیه شیعه در بغداد) و پایه‌گذاران حوزه‌های علمیه وسازمان روحانیت شیعه از جمله [[مفید، محمد بن محمد|شیخ مفید]]، سید مرتضی علم‌الهدی و [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]]، مورد بررسی قرار گرفته است<ref>همان، ص113-61</ref> | ||
از جمله شاخص‌هایی که برای حوزه علمیه شیعه در بغداد در این دوران ذکر گردیده، داشتن منابع مالی، البته به‌صورت ابتدایی و به‌قدر مختصر است. نویسنده بر این باور است که هرچند منبع مالی‌ای به‌صورت جداگانه و مشخص برای تأمین امور دانش‌آموزان در آن زمان وجود نداشت و نظام شهریه هم به‌صورت مشخصی نبود و چنین اذعان می‌شود که بیشتر شاگردان، یا خود دارای حرفه و شغل بودند و یا از سوی خانواده، هزینه زندگی‌شان تأمین می‌شد، با این وصف، گاه از سوی افراد نیکوکار و دانش‌دوست، کمک‌هایی برای رشد تحصیلی و تهیه کتاب و کتابخانه، انجام می‌گرفت<ref>ر.ک: همان، ص91</ref> | از جمله شاخص‌هایی که برای حوزه علمیه شیعه در بغداد در این دوران ذکر گردیده، داشتن منابع مالی، البته به‌صورت ابتدایی و به‌قدر مختصر است. نویسنده بر این باور است که هرچند منبع مالی‌ای به‌صورت جداگانه و مشخص برای تأمین امور دانش‌آموزان در آن زمان وجود نداشت و نظام شهریه هم به‌صورت مشخصی نبود و چنین اذعان می‌شود که بیشتر شاگردان، یا خود دارای حرفه و شغل بودند و یا از سوی خانواده، هزینه زندگی‌شان تأمین می‌شد، با این وصف، گاه از سوی افراد نیکوکار و دانش‌دوست، کمک‌هایی برای رشد تحصیلی و تهیه کتاب و کتابخانه، انجام می‌گرفت<ref>ر.ک: همان، ص91</ref> | ||