باستانی پاریزی، محمدابراهیم
محمدابراهیم باستانی پاریزی (۱۳۰۴-۱۳۹۳ش)، نویسنده، مورخ، ادیب، شاعر و استاد بازنشسته دانشگاه تهران که از پرکارترین و پرخوانندهترین مورخان و نویسندگان معاصر ایران به شمار میرود. سبک خاص تاریخنگاری او که آمیخته با ادبیات، طنز و حکایت است، آثارش را از حالت خشک تاریخی خارج کرده و برای عموم مردم خواندنی نموده است. وی دارای نشان درجه یکم دانش بود.
ولادت
محمدابراهیم باستانی پاریزی در سوم دیماه ۱۳۰۴ در روستای پاریز از توابع شهرستان سیرجان در استان کرمان متولد شد. پدرش شیخ علی اکبر (مشهور به حاج آخوند پاریزی) خطیبی زبردست و مدیر مدرسه در پاریز بود که او را از اوان کودکی با روزنامه و کتاب آشنا کرد.
تحصیلات
وی تا پایان تحصیلات ششم ابتدایی در پاریز تحصیل کرد و همزمان از محضر پدر خود بهره میبرد. پس از دو سال ترک تحصیل اجباری، در سال ۱۳۲۰ تحصیلات خود را در دانشسرای مقدماتی کرمان ادامه داد و پس از اخذ دیپلم در سال ۱۳۲۵ برای ادامه تحصیل به تهران آمد. در سال ۱۳۲۶ در دانشگاه تهران در رشته تاریخ پذیرفته شد و تحصیلات خود را پی گرفت. در سال ۱۳۳۰ از دانشگاه تهران فارغالتحصیل شد و برای انجام تعهد دبیری به کرمان بازگشت. در سال ۱۳۳۷ در آزمون دکتری تاریخ پذیرفته شد و دوره دکترای تاریخ را در دانشگاه تهران گذراند و با ارائه پایاننامهای درباره ابن اثیر، دانشنامه دکترای خود را دریافت کرد.
فعالیتها
باستانی پاریزی کار خود را در دانشگاه تهران از سال ۱۳۳۸ با مدیریت مجله داخلی دانشکده ادبیات شروع کرد و تا سال ۱۳۸۷ استاد تماموقت این دانشگاه بود. وی در مرداد ۱۳۸۷ به صورت غیرمترقبه و همزمان با ۲۱ استاد دیگر دانشگاه تهران بازنشسته شد. وی در بیش از ۵۰ سمینار داخلی و خارجی شرکت داشت و در سه دوره کنگره شرقشناسان (مطالعات آسیای مرکزی و شمال آفریقا) در تورنتو، پاریس و مونترال حضور یافت. در سال ۱۳۸۴ نشان درجه یکم دانش به وی اهدا شد.
وفات
باستانی پاریزی صبح روز سهشنبه پنجم فروردین ۱۳۹۳ پس از یک ماه بیماری کبد در بیمارستان مهر تهران درگذشت و طبق وصیت خود در قطعه ۲۵۰ بهشت زهرا در کنار همسرش به خاک سپرده شد.
آثار
- پیغمبر دزدان (اولین کتاب، چاپ ۱۳۲۴)
- خاتون هفت قلعه
- آسیای هفت سنگ
- نای هفت بند
- اژدهای هفت سر
- کوچه هفت پیچ
- زیر این هفت آسمان
- سنگ هفت قلم
- هشت الهفت
- از پاریز تا پاریس
- حماسه کویر
- تلاش آزادی
- یعقوب لیث
- گنجعلی خان
- تاریخ شاهی قراختائیان
- سیاست و اقتصاد عصر صفوی
- ذوالقرنین یا کوروش کبیر
- یادبود من (مجموعه شعر)
- راهنمای آثار تاریخی کرمان
- سلجوقیان و غز در کرمان
- فرماندهان کرمان (تصحیح و تحشیه تاریخ شیخ یحیی)
- تذکره صفویه کرمان
- صحیفه الارشاد (پایان صفویه)
- محیط سیاسی و زندگی مشیرالدوله
- اصول حکومت آتن
- اخبار ایران از ابن اثیر (ترجمه الکامل)