دانش‌پژوه، محمدتقی

نام	دانش‌پژوه، محمدتقی
نام‎های دیگر	دانش پژوه، محمدتقی بن احمد
نام پدر	ميرزا احمد لاريجانى
متولد	1290 ش
محل تولد	آمل
رحلت	1375 ش
اساتید	آيت‌الله مرعشى ميرزا ابوالفضل گلپايگانى آخوند ملا على همدانى
برخی آثار	النجاة من الغرق في بحر الضلالات الأقطاب القطبية
کد مؤلف	AUTHORCODE03240AUTHORCODE

محمدتقى دانش‌پژوه (۱۲۹۰- ۱۳۷۵ش)، کتابدار، کتاب‌شناس، محقق، فهرست‌نگار معاصر، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی ایران، استاد دانشگاه تهران و پدر علم نسخه‌شناسی

ولادت

او در ۳۰ فروردین ۱۲۹۰ش در دهکده نانذل، نزدیک شهر آمل به دنیا آمد. پدرش حاج میرزا احمد درکایی دیلارستاقی لاریجانی، از علما و مجتهدان آمل بود.

تحصیلات

وى مقدمات ادبى را نزد ميرزا على بارفروش در مدرسه حاج على‌اكبر كوچك در آمل و نزد پدرش فراگرفت. از ديگر استادان وى در آمل، شيخ ابوالحسن آملى واعظ، ميرزا ابوالحسن پيش‌نماز آملى و آقا ميرزا عزيزالله طبرسى بودند.

مهاجرت به قم

در هجده سالگى بعد از فوت پدر، به تهران آمد و سپس به قم رفت و مدت دو سال به تحصيل پرداخت. وى از محضر استادانى چون ميرزا ابوالفضل گلپايگانى، آخوند ملا على همدانى و آيت‌الله مرعشى بهره برد. دانش‌پژوه، در مدرسه سپهسالار نزد ميرزا مهدى آشتيانى، «شفاء»، «اسفار» و «مكاسب» را خواند.

در 1320ش، موفق به دريافت ليسانس شد. از 1319ش، در كتابخانه دانشكده حقوق مشغول به كار گرديد. از 1321ش، به دبيرى دبيرستان‌هاى تهران اشتغال ورزيد و سپس به دبيرى دانشگاه پرداخت. از سمت‌هاى ديگر وى معاونت كتابخانه دانشكده حقوق، رياست كتابخانه كتب خطى دانشگاه، رياست كتابخانه مركزى، مشاورت فنى كتابخانه مركزى و عضويت كميته كتابخانه مركزى بود. در 1348ش، دانشيار نيمه‌وقت دانشكده الهيات و در 1349ش، دانشيار تمام‌وقت دانشكده ادبيات شد.

در 1334ش، شوراى دانشگاه تهران وى را براى تدريس درس‌هاى دراية الحديث و فرهنگ ايرانيان دانشكده الهيات و معارف اسلامى شايسته دانست. او در دوره‌هاى ليسانس و فوق ليسانس به تدريس منطق، تاريخ فلسفه اسلامى و تاريخ خاورشناسان و روش تحقيق و در دوره دكترى به تدريس عرفان اسلامى مى‌پرداخت.

وفات

وی سرانجام در روز ۲۷ آذر سال ۱۳۷۵، در تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا در کنار یاران و دوستانش عباس زریاب خویی، محمدجواد مشکور، احمد تفضلی و دیگران به‌خاک سپرده شد.