محقق داماد، سید مصطفی

    از ویکی‌نور
    محقق داماد، سید مصطفی
    NURسید مصطفی محقق داماد.jpg
    نام کاملسید مصطفی محقق احمدآبادی
    لقبمحقق داماد
    نام پدرآیت‌الله سید محمد محقق داماد
    ولادت1324‌ش
    محل تولدقم، ایران
    همسرفاضله لاریجانی
    فرزندانمریم‌السادات محقق، صدیقه محقق، زهرا محقق و دو پسر
    دیناسلام
    مذهبشیعه دوازده‌امامی
    پیشهاستاد حوزه و دانشگاه، حقوقدان، فیلسوف
    منصبرئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم ایران، عضو هیئت امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران
    اطلاعات علمی
    اجازه اجتهاد از
    درجه علمیدکترای حقوق بین‌الملل
    دانشگاهدانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه شهید مطهری، دانشگاه علوم اسلامی رضوی
    علایق پژوهشیفقه، حقوق، فلسفه اسلامی، حقوق بین‌الملل
    اساتید
    برخی آثار
    وبگاه رسمی
    roshangaridini.org

    سید مصطفی محقق داماد (متولد 1324ش)، مجتهد، فیلسوف، حقوقدان، عضو پیوسته و رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم ایران، استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه شهید مطهری، و از عالمان دینی معاصر است. وی از شاگردان شهیدان بهشتی و مطهری و دارای تألیفات متعددی در زمینه فقه، حقوق و فلسفه اسلامی می‌باشد. 

    ولادت

    سید مصطفی محقق احمدآبادی، معروف به محقق داماد، در سال 1324 شمسی در شهر مقدس قم دیده به جهان گشود. وی فرزند آیت‌الله سيد محمد محقق داماد از فقهای برجسته حوزه علمیه قم و نوه دختری آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی (بنیان‌گذار حوزه علمیه قم) می‌باشد. اصالتاً اهل احمدآباد اردکان در استان یزد است.

    تحصیلات

    سید مصطفی پس از طی تحصیلات ابتدایی، در اوایل جوانی وارد حوزه علمیه قم شد و مقدمات و منطق را فرا گرفت. سپس نزد استادانی چون حضرات آیات شهید دکتر بهشتی، شهيد مطهرى و منتظرى دوره سطح را به پایان برد. فلسفه اسلامی را نیز از محضر شهيد مطهرى فرا گرفت. آنگاه به حوزه درس خارج فقه و اصول آیات عظام: سيد محمدرضا گلپايگانى، ميرزا هاشم آملى و شيخ مرتضى حائرى يزدى راه یافت و سالیانی چند از محضر این بزرگان بهره‌مند گردید و در سال 1348ش به درجه اجتهاد نائل آمد.

    وی در کنار تحصیلات علوم حوزوی، پس از طی مقطع دبیرستان در سال 1344ش وارد دانشگاه تهران شد و موفق به اخذ مدرک کارشناسی ارشد در رشته‌های فلسفه و حقوق اسلامی گردید. سپس برای اخذ درجه دکترا در سال 1988م، در بخش حقوق بین‌الملل به دانشگاه کاتولیک لوون بلژیک وارد شد و در سال 1995م موفق به اخذ درجه علمی PHD در رشته حقوق بین‌الملل عمومی از این دانشگاه گردید.

    عنوان پایان‌نامه دکتری ایشان «Protection of individuals in Times of ARMED Conflict under international and Islamic laws» رسالۀ مذبور با راهنمائی پروفسور ورهون رئیس بخش حقوق بین‌الملل دانشگاه لوون انجام یافته به اتفاق آراء هیأت داوران با درجۀ ممتاز پذیرفته شد و درسال 2004 توسط یکی از ناشران بین‌المللی در نیویورک به چاپ رسیده است.

    فعالیت‌ها

    محقق داماد از ابتدای انقلاب اسلامی در سمت‌های گوناگون اجرایی، قضایی و فرهنگی ایفای نقش کرده است. از سال 1360 تا 1373 ریاست سازمان بازرسی کل کشور را عهده‌دار بود. وی همچنین رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم ایران، رئیس گروه حقوق دانشگاه شهید بهشتی، عضو شورای علمی دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، عضو هیئت امنای دانشگاه شهید مطهری، عضو هیئت امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و استاد مدعو چندین دانشگاه معتبر کشور می‌باشد.

    وی علاوه بر بهره‌گیری از دو نظام آموزشی حوزه و دانشگاه، به زبان‌های عربی و انگلیسی تسلط کامل دارد و با زبان فرانسه آشنایی دارد. از جمله افتخارات وی می‌توان به پژوهشگر نمونه سال‌های 1377 و 1387، برنده رتبه اول فقه، اصول، حدیث و علوم قرآنی در جشنواره بین‌المللی فارابی و نامزد عضویت در کمیته حقوق بشر سازمان ملل متحد در 1994 اشاره کرد.

    آثار

    • قواعد فقه (دوره پنج جلدی)
    • قواعد فقه: بخش مدنی (جلد ۱ و ۲)
    • قواعد فقه ۴، بخش جزایی
    • قواعد فقه (۳)، بخش قضایی
    • مباحثی از اصول فقه
    • اصول فقه (دوره سه جلدی)
    • بررسی فقهی و حقوقی وصیت
    • ایقاع اخذ به شفعه
    • تحلیل و بررسی احتکار از نظر فقه اسلام
    • حقوق خانواده (نکاح و انحلال آن)
    • دین، فلسفه و قانون
    • فاجعه جهل مقدس
    • در دادگاه جهل مقدس
    • الهیات و محیط زیست
    • روشنگری دینی
    • بازخوانی فقهی امر به معروف و نهی از منکر و اجرای حدود
    • حکمت برتر: درسگفتاری درباره نوآوری‌های فلسفه صدرا
    • حکمت و دیانت
    • پژوهشی در سیر تحول نگارش قواعد فقهی در میان فقهای امامیه
    • تعهد به نفع شخص ثالث از نظر شیخ انصاری
    • نخبگان علم و عمل ایران
    • حقوق بشر دوستانه بین‌المللی؛ رهیافت اسلامی
    • سوال و جوال استفتائات و آراء فقیه کبیر حاج سید محمد کاظم یزدی صاحب عروة الوثقی

    ترجمه‌ها

    • حقوق روابط بین‌الملل در اسلام (اثر محمد حمیدالله)
    • سلوک بین‌المللی دولت اسلامی (اثر محمد حمیدالله)
    • مطالعات تطبیقی در فلسفه اسلامی (اثر محمد سعید شیخ)
    • سیر فلسفه در جهان اسلام
    • حقوق بین‌المللی عمومی اسلامی

    مقالات شاخص

    • فلسفه حقوق در اندیشه اسلامی
    • مقومات معنوی سلامت در الهیات اسلامی
    • بررسی فقهی-حقوقی عملیات استشهادی و عملیات انتحاری
    • رجم از دیدگاه قرآن و سنت
    • خودکشی از منظر حکمت عملی، فلسفه اخلاق و فقه اسلامی
    • نقش عنصر زمان و مکان در اجتهاد شیعی
    • اصول فقه شیعی و مکتب‌های آن
    • پیشینه فلسفه حقوق در اندیشه اسلامی
    • قانون به عنوان واقعیتی اجتماعی
    • مبانی تطبیق پذیری قوانین اسلامی با تحولات اجتماعی
    • تعارضات منطقی (بحث‌های منتشرنشده‌ای از استاد مرتضی مطهری)
    • بررسی اثبات کذب بودن سوگند در حقوق ایران و فرانسه
    • اثر تسلیم در انتقال مالکیت مبیع کلی فی الذمه

    منابع مقاله

    1. دانشنامه امام علی‌ عليه‌السلام: در آمد، 311
    2. مفاخر يزد: (عالمان دينى)، ص 605

    وابسته‌ها

    قواعد فقه، بخش مدنی (مالکیت - مسئولیت)

    قواعد فقه

    قواعد فقه 1

    قواعد فقه، بخش مدنی 2

    قواعد فقهی (مدنی - جزایی)

    قواعد فقه 4، بخش جزایی

    قواعد فقه 4

    قواعد فقه (3)، بخش قضایی

    قواعد فقه (محقق داماد، سید مصطفی)

    بررسی فقهی و حقوقی وصیت

    فقه استدلالی جزایی تطبیقی

    ایقاع اخذ به شفعه

    مباحثی از اصول فقه

    مباحثی از اصول فقه (محقق داماد)

    مباحثی از اصول فقه: مباحث الفاظ

    مباحثی از اصول فقه: مباحثی از اصول عملیه و تعارض ادله

    مباحثی از اصول فقه: منابع فقه

    سؤال و جواب: استفتائات و آراء فقیه کبیر حاج سید محمدکاظم یزدی (طاب‌ثراه) صاحب عروة الوثقی

    آفاق حقیقت در سپهر شریعت: گفتگوی حامد زارع با سید مصطفی محقق داماد

    حکمت برتر: درسگفتاری دربارۀ نوآوری‌های فلسفۀ صدرا

    الهیات محیط زیست

    المحاضرات فی فقه الرهن

    بازخوانی فقهی امر به معروف، نهی از منکر و اجرای حدود

    بررسی فقهی حقوق خانواده، نکاح و انحلال آن (مواد 1034 تا 1157 قانون مدنی)

    بررسی فقهی حقوق خانواده نکاح و انحلال آن(طبع جدید)

    التعلیقات لجامع الحکمتین العلامة الدکتور مهدی الحائري الیزدي علی تحفة الحکیم للفقیه المتأله آیت‌الله الحاج شیخ محمد حسین الإصفهاني

    تحلیل و بررسی احتکار از نظرگاه فقه اسلام

    حقوق قراردادها در فقه امامیه

    بازاندیشی در آیین استنباط