نجمی، محمدصادق
| نام | نجمی، محمدصادق |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | میرزا احمد آقا هریسى |
| متولد | 1315 ش |
| محل تولد | روستاى «هریس» از توابع شبستر |
| رحلت | 25 شهریور 1390ش یا 1432 ق |
| اساتید | عبدالله نورانى |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00684AUTHORCODE |
محمدصادق نجمى (1315-1390ش)،
ولادت
به سال 1315ش، در روستاى «هریس» از توابع شبستر، متولد شد. وى زندگى خود را این گونه گزارش مى‌دهد: «پدرم، ثقةالاسلام، حاج میرزا احمد آقا هریسى و چند تن از اجدادم، از علما و روحانیون مورد اعتماد مردم بوده‌اند. مادرم، از سادات کوه‌کمرى است. پدر وى، حاج میرى آقا، عموى آیت‌الله حجت(ره) مى‌باشد. اینجانب تا حدود 15 سالگى، در همان روستا که داراى مردمى متدین مى‌باشد، رشد کرده‌ام؛ روستایى که در اثر فراوانى آب، از طراوت و خرمى برخوردار است. مردم این روستا، علاقه‌مند به مذهب و اهل‌بیت(ع) و پایبند به اصول اخلاقى مى‌باشند.
تحصیلات
هشت یا نه ساله بود که به مکتب‌خانه رفت. تحصیل را با روخوانى قرآن شروع کرد و پس از آن با بخشى از ادبیات فارسى آشنا شد. در آن روز در مکتب‌خانه‌هاى آذربایجان، «گلستان» سعدى، «نصاب الصبیان»، «تاریخ وصاف»، «ابواب الجنان» و... آموزش داده مى‌شد. در تدریس برخى از این کتاب‌ها، علاوه بر فراگیرى ادبیات فارسى، آموزش مسائل اخلاقى نیز مورد توجه بود.
پس از این دوره، در نزد پدرش «جامع المقدمات»، «سیوطى» و «شرح جامى» را فراگرفت. تقریبا در پانزده سالگى، پدرش ایشان را به مدرسه «طالبیه تبریز» برد و از آن زمان به بعد من هم به صف طالبان علوم دینى پیوست. شوق فراوانى نسبت به تحصیل علوم دینى داشت. پس از یک سال و چند ماه توقّف در تبریز و تکمیل کردن درس‌هایى که نزد پدرش آغاز کرده بود، سرانجام در اواخر تابستان سال 1332ش، رهسپار حوزه علمیه قم شد و با فضل خداوند در مدرسه فیضیّه سکونت گزید. ورود این ایشان به قم، با ماه محرم سال 1372ق، مصادف بود، چهار ماه پس از ورودش به قم، در ماه جمادى‌الاولى، حضرت آیت‌الله حجّت رحلت کرد.
دوران تحصیل ایشان از این تاریخ تا سال 1359ش؛ یعنى تقریباً سى سال، ادامه داشت. در این مدّت، علاوه بر تحصیل و تدریس دروس متداول حوزه علمیّه، به تألیف و ترجمه کتاب‌هاى متعدّدى موفّق شد. بیشترین تحصیل ایشانه، در حوزه علمیّه قم و بخشى دیگر در حوزه علمیه مشهد بود، زیرا تقریباً نه ماه پس از ورودش به قم که هوا رو به گرمى مى‌رفت، والدین ایشان به قصد زیارت مشهد، وارد قم شدند و ایشان نیز به همراه آنان به مشهد مقدّس عزیمت نمود. در این سفر، پدرش مقدمات توقّفش را در تعطیلات تابستانى در حوزه علمیه مشهد، فراهم کرد و اجازه اقامت ایشان را در یکى از حجره‌هاى مدرسه «خیرات خان»، از متولى این مدرسه، آقاى دربندى دریافت نمود. این برنامه که مصادف با اولین ماه‌هاى ورود آیت‌الله میلانى از عراق به مشهد مقدس براى تعطیلات تابستانى بود، در سال‌هاى بعد هم برای ایشان الگو شد و اکثر تعطیلات تابستانى را در مشهد مقدس مشغول تحصیل و مطالعه مى‌شد. تألیف کتاب «سیرى در صحیحین»، از ثمرات این حوزه مقدس و از عنایات حضرت على بن موسى الرضا(ع)مى‌باشد.
در حوزه علمیه قم، مدتى در مدرسه فیضیه و مدتى در مدرسه خان و مدتى نیز در مدرسه حجتیه اقامت داشت. در مشهد مقدس نیز گاهى درمدرسه «خیرات خان» و گاهى در مدرسه میرزا جعفر اقامت داشت. پس از انتشار جلد اول کتاب «سیرى در صحیحین»، چند ماه با اجازه آیت‌الله میلانى، در مدرسه وى و در حجره مخصوص او اقامت داشتم. این در شرایطى بود که مطالعه و تألیف جلد دوم همین کتاب را پیگیرى مى‌کردم و عنایات خاص آن مرد بزرگ نیز تشویقى بر ادامه این تألیف بود و جلد اول همین کتاب را با تفسیر «المیزان» و «المراجعات»، به عنوان جایزه به طلاب هدیه مى‌داد. تحصیلات ایشان تنها در علوم حوزوى بود، اما با تلاش شهید بهشتى، یک کلاس آموزش زبان انگلیسى شبانه در دبیرستان «دین و دانش» قم تشکیل مى‌شد و عده‌اى از طلاب که ایشان هم جزء آنان بود، در آن شرکت مى‌نمود».
آیت‌الله نجمى، در سال 1360 به دستور حضرت امام خمینى(ره)، به امامت جمعه شهرستان خوى منصوب و در مدت بیست سال، علاوه بر ایفاى وظیفه امامت جمعه و حل مشکلات اجتماعى و پاسخ‌گویى به نیازهاى مردم، در همان سال اول، ساختمان مدرسه علوم دینى این شهر را تکمیل کرد و حوزه علمیه را سروسامان بخشید. بنا بر وظیفه اسلامى، حضور گسترده‌اى در جبهه‌هاى جنگ داشت.
یکى دیگر از فعالیت‌های وى، تأسیس مؤسسه حمایت از بیماران کلیوى و ایجاد مؤسسه توان‌بخشى مادر است که توانسته است یک‌صد و ده نفر از زنان و دختران عقب‌مانده ذهنى از سراسر استان را بازپرورى نماید.از دیگر خدمات اجتماعى او تأسیس دانشگاه آزاد اسلامى در سال 1364 و ریاست آن تا سال 1380 بود.
آیت‌الله محمدصادق نجمى همچنین نماینده مردم آذربایجان غربى و شرقى در دومین و سومین دوره مجلس خبرگان رهبرى بود.
اساتید
نویسنده از محضر اساتید بسیارى بهره برده است که به نام تعدادى از این بزرگواران اشاره مى‌شود:
- شیخ على‌اکبر اهرى، معروف به نحوى؛
- شیخ عبدالله نورانى؛
- شهید مفتح؛
- شهید مطهرى؛
- سید جواد خطیبى؛
- آیت‌الله مشکینى؛
- آیت‌الله سبحانى؛
- شیخ مرتضى حائرى.
وفات
ایشان، پس از عمرى تلاش و خدمت، سرانجام در شامگاه جمعه، 25 شهریور 1390ش، دار فانى را وداع گفت.
آثار
مرحوم محمدصادق نجمى، بیش از بیست اثر را از خود به یادگار گذاشتند که بیشتر آنها به زبان‌هاى انگلیسى، اردو عربى ترکى ترجمه شده است. وى همچنین با اجازه حضرت آیت‌الله خوئى و علامه عسکرى، کتاب‌هاى «البیان»، «عایشه در دوران على» و «عبدالله بن سبا» را با همکارى استاد هاشم هریسى، به زبان فارسى ترجمه کرد.
- سخنان حسین بن على(ع) از مدینه تا کربلا؛
- سیرى در صحیحین؛
- تاریخ حرم ائمه بقیع؛
- یک مناظره علمى؛
- هدیه غدیریه.