بداءة النحو (صفایی)
بداءة النحو، اثر غلامعلی صفایی حائری، کتابی است یک جلدی، به زبان عربی با موضوع ادبیات عرب که توسط مرکز تدوین متون درسی حوزه‌های علمیه، برای تدریس در مدارس حوزوی به‌منظور آموزش نحو و ادبیات عرب به طلاب علوم دینی، نگاشته شده است. نسخه حاضر از این کتاب، نسخه تصحیح‌شده از آن است. نشر پیشین آن متعلق به سال 1385ش، بوده که برای سال 1386ش، برای بار دوم چاپ شده است. این کتاب، پیش‌تر از 1385ش، در سال 1384ش، نیز چاپ شده بوده است[۱].
| بداءة النحو | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صفایی، غلامعلی (نویسنده) مرکز مديريت حوزه هاي علميه، دفتر تدوين متون درسي حوزه هاي علميه (نویسنده) |
| ناشر | مرکز مديريت حوزه هاي علميه. دفتر تدوين متون درسي حوزه هاي علميه |
| مکان نشر | ايران - قم |
| چاپ | 11 |
| شابک | 978-964-2638-04-8 |
| زبان | عربي |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | ص7ب4 / 6151 PJ |
ناشر هر دو اثر، مرکز تدوین متون درسی حوزه علمیه بوده است. در روی جلد نسخه حاضر از کتاب، عبارت «طبعة مصححة» نوشته شده است که به معنای «نسخه تصحیح‌شده» است. ابتدای مطالب هر دو کتاب با مقدمه دفتر تدوین متون حوزوی آغاز می‌شود و این مقدمه‌ها تا یک جایی شبیه هم هستند، ولی در اواخر آن، اندکی با هم متفاوت میشوند و هرکدام زیادت و نقصانی دارند که البته زیادت مطالب، در نسخه پیشین بیشتر است و چند مطلبی که در انتهای مقدمه آن نسخه با عنوان «تنبیهات» تذکر داده شده بوده، از انتهای مقدمه نسخه حاضر، حذف شده است و تنها یکی از موارد، در ادامه محتوای مقدمه آمده و عبارت تنبیهات را از عنوان آن برداشته‌اند[۲].
مدخل (مقدمه نویسنده) نسخه پیشین مبسوط‌تر از مقدمه نسخه حاضر است. در مقدمه کتاب، آموزش اصولی علم نحو را متوقف بر آموختن آن در دو مرحله می‌داند که عبارت است از مرحله تحصیل نظری قواعد و مرحله تحصیل عملی آن[۳]. در پایان همین مقدمه، از حجج اسلام سید حمید جزایری، مرتضی خاکسار و ابراهیم کفیل، تشکر شده است که البته در مقدمه نسخه پیشین، از این افراد به فامیلی تنها یاد شده و به‌جای حجت‌الاسلام جزایری، مدیر پیشین مرکز تدوین، یعنی آقای رفیعی نام برده شده و همچنین نام فرد دیگری، یعنی آقای روحانی نیز در میان این افراد است؛ به‌عبارت‌دیگر در مقدمه نسخه پیشین، از آقایان رفیعی، خاکسار، روحانی و کفیل، تشکر شده است[۴].
نسخه حاضر با فونت و حروف‌چینی و صفحه‌بندی بسیار بهتر نسبت به نسخه قبل ارائه شده است. همچنین در تعداد منابع مورد استفاده، یک منبع بیشتر از نسخه قبلی دارد؛ یعنی تعداد منابع مورد استفاده در نسخه پیشین، 62 منبع و تعداد منابع نسخه حاضر، 63 منبع است که البته در هر دو نسخه، قرآن کریم به‌عنوان اولین منبع کتاب، ذکر شده است[۵].
پانویس
منابع مقاله
- صفایی بوشهری، غلامعلی، «بداءة النحو»، مركز التخطيط و إعداد مناهج الدرسية (مرکز تدوین متون درسی حوزوی)، قم، چاپ دوم، 1386ش.
- مقدمه و متن کتاب.
وابسته‌ها
البهجة المرضية علی ألفية ابن مالك
تحفة الأديب في نحاة مغني اللبيب
النحو الوافي مع ربطه بالأساليب الرفيعة و الحياة اللغوية المتجددة
معجم القواعد العربية في النحو و التصريف
مبادئ العربية في الصرف و النحو
النحو المستطاب: سؤال و جواب و إعراب
أصول النحو عند السيوطي بين النظرية و التطبيق
الإنصاف في مسائل الخلاف بين النحو البصريين و الكوفيين
همع الهوامع شرح جمع الجوامع في النحو
شرح ملاجامي علی متن الكافية في النحو
أوضح المسالك إلی ألفية ابن مالك
النحو الواضح في قواعد اللغة العربية (المرحلة الابتدائية)
شرح الشواهد الشعرية في أمات الكتب النحوية لأربعة آلاف شاهد شعري
شرح المكودي علی الألفية في علمي الصرف و النحو
شرح الدرة البهية، «نظم الآجرومية»، في أصول علم اللغة العربية
النحو التطبيقي وفقا لمقررات النحو العربي في المعاهد و الجامعات العربية