اراکی، محمدعلی
| نام | اراکی، محمد علی |
|---|---|
| نام های دیگر | آیت الله اراکی
اراکی، محمد علی بن احمد آقا (میرزا آقا فراهانی) |
| نام پدر | |
| متولد | 1273 هـ.ش یا 1894 م |
| محل تولد | |
| رحلت | 1373 هـ.ش یا 1415 هـ.ق یا 1994 م |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مولف | 96 |
ولادت
آيت‌الله حاج شيخ محمدعلى اراكى در 24 جمادى الثانى 1312ق در اراك ديده به جهان گشود. پدرش، حاج احمد آقا، مشهور به ميرزا آقا فراهانى از علماى مشهور آن سامان بود. مادرش نيز از نوادگان امامزاده سيد حسن واقف است.
کسب علم و دانش
وى پس از يادگيرى خواندن و نوشتن، در نوجوانى وارد حوزه علميه اراك شد و در درس استاد سيد جعفر شيثى حضور يافت و مقدمات علوم اسلامى را از او فراگرفت. دروس سطح حوزه را نزد آيت‌الله سيد محمد تقى خوانسارى به خوبى گذراند. آيت‌الله اراكى هم زمان با تحصيل دوره سطح، در درس شرح منظومه آيت‌الله شيخ محمد باقر اراكى معروف به سلطان آبادى شركت كرد و از دانش آن حكيم فرزانه خوشه‌ها چيد. ايشان سالها در درس آيت‌الله آقا نور الدين اراكى و آيت‌الله شيخ عبدالكريم حائرى يزدى شركت كرد و از دانش و تقواى آن دو مرجع بزرگ تقليد شيعيان، بهره‌ها برد. آيت‌الله حائرى علاقه زيادى به او داشت. نبوغ فكرى آيت‌الله اراكى مورد توجه استاد قرار گرفت و به سفارش استاد معمم شد.
آيت‌الله اراكى پس از سالها تحصيل در حوزه علميه اراك، به دنبال هجرت آيت‌الله حائرى يزدى به قم، وارد حوزه علميه قم شد و در درس ايشان شركت كرد. ايشان در اين سالها با امام خمينى آشنا شد. وى علاقه خاصى به امام خمينى(ره) داشت و همواره از فعاليت‌هاى سياسى ايشان عليه رژيم پهلوى پشتيبانى مى‌نمود.
آيت‌الله اراكى در طول بيش از 35 سال تدريس در حوزه علميه قم، پيچيده‌ترين مباحث علمى را با گفتارى شيوا و بيانى رسا مطرح مى‌كرد. از ويژگى‌هاى درس ايشان پرهيز از تكرار و زياده‌گويى بود. كلام را گزيده و پر معنى اداء مى‌كرد. اعتقادش بر اين بود كه طالب علم بايد قبل از حضور در درس، مطالعه نمايد.
آيت‌الله اراكى پس از وفات آيت‌الله سيد محمد تقى خوانسارى (متوفاى 1371ش) به درخواست شمارى از شاگردان او، به تدريس خارج فقه و اصول پرداخت. بسيار از استادان برجسته حوزه علميه قم و مسؤولان نظام جمهورى اسلامى سالها از محضر ايشان كسب فيض نمودند.
مرجع بزرگ حضرت آيت‌الله اراكى(ره) از سال ها پيش از پيروزى انقلاب اسلامى، در مسجد امام حسن عسكرى قم نماز جمعه اقامه مى‌كردند. در نماز جمعه ايشان بسيارى از علما و فضلا و بزرگان حوزه علميه قم شركت مى‌جستند. وى همچنين حدود چهل سال در مدرسه فيضيه و حرم مطهر، نماز جماعت اقامه مى‌كردند و دانشمندان و طلاب حوزه با شور و اشتياق در نماز ايشان شركت مى‌كردند؛ به طورى كه نماز جماعت ايشان مجمع و كانون علماى بزرگ و مجتهدان قم بود. كسانى كه قبل از سال 1342ش در نماز بسيار باصفا و سراسر معنويت مرحوم آيت‌الله اراكى در مدرسه فيضيه شركت كرده‌اند، مى‌گويند لحظاتى قبل از اذان مى‌ديده‌اند كه حضرت امام خمينى(رض) در نماز جماعت آقاى اراكى حاضر مى‌شدند و اين نشان دهنده اوج احترام و علاقه و اطمينان امام به تقوا و ورع ايشان بود.
شاگردان
شاگردان و بزرگان بسيارى ازمحضر آيت‌الله اراكى مرجع بزرگ خوشه‌چينى كرده و مراحل عالى علم و عمل را پيموده‌اند. شهيد سعيد، شيخ مهدى شاه آبادى، آية الله شيخ محمد تقى ستوده، آية الله استادى، آيت‌الله شيخ على‌پناه اشتهاردى،از آن جمله‌اند.
آثار
تعدادى از آثار ايشان عبارتند از:
- تقريرات درس آيت‌الله شيخ محمد سلطان العلما
- تقريرات درس فقه آيت‌الله شيخ عبدالكريم حائرى يزدى
- تقريرات درس اصول فقه آيت‌الله شيخ عبدالكريم حائرى يزدى
- حاشيه بر «درر الاصول» نوشته آيت‌الله شيخ عبدالكريم حائرى يزدى
- تقريرات درس فقه آيت‌الله سيد محمد تقى خوانسارى
- حاشيه بر «عروه الوثقى»
- شرح «عروه الوثقى»
- توضيح المسائل
- مناسك حج
- رساله استفتائات
- مقدمه بر كتاب «القرآن و العقل» نوشته آيت‌الله سيد نور الدين اراكى
- النكاح و الطلاق
رحلت
سرانجام در شامگاه روز سه شنبه هشتم آذرماه 1373 مرجع جهان تشيع، حضرت آيت‌الله اراكى پس از يك قرن زندگى افتخارآميز به ملكوت اعلى پيوست. با شنيدن خبر ارتحال اين مرجع عالى قدر، ايران اسلامى به سوگ نشست.پيكر مطهر ايشان پس از مراسم تشييع پرشكوه و كم‌نظيرى در تهران و قم، بعد از ظهر روز پنجشنبه دهم آذرماه 1373 در مسجد بالاسر، در جوار مرقد مطهر حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.
وابسته‌ها
الخیارات(للاراکی) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
رسالة في الارث (للاراکی) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
رسالة في الخمس (للاراکی) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
رسالة في الدماء الثلاثه و احکام الاموات و التیمم / نوع اثر: کتاب / نقش: محقق
رسالة في نفقه الزوجه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
کتاب البيع (اراکی) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
کتاب الصلاه (للاراکی) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
کتاب الطهارة (اراکی) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
کتاب النکاح (للاراکی ) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
المسایل الواضحه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
المکاسب المحرمه (للاراکی) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
أصول الفقه ( اراکی، محمدعلی ) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
درر الفوائد ( حائری یزدی، عبدالکریم - طبع جدید ) / نوع اثر: کتاب / نقش: معلق
رسالة في الاجتهاد و التقلید ( اراکی، محمدعلی ) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
تعليقة علی (العروة الوثقی) / نوع اثر: کتاب / نقش: حاشيه نويس
رساله توضیح المسائل / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
رسالتان في الإرث و نفقة الزوجة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده