وهابیت بر سر دو راهی
وهابيت بر سر دو راهى نوشته آيت‌اللّه مكارم شيرازى به زبان فارسى دربارۀ عوامل داخلى سقوط وهابيت و مقابله‌هايى كه از درون اهل سنت با آنها شده است.
| وهابیت بر سر دو راهی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مکارم شیرازی، ناصر (نویسنده) |
| ناشر | مدرسة الإمام علي بن أبي‌طالب علیه‌السلام |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1386 ش |
| چاپ | 9 |
| شابک | 978-964-8139-84-6 |
| موضوع | وهابیه - دفاعیه‌ها و ردیه‌ها |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 207/6 /م7و9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
وهابيت بر سر دو راهى از يك مقدمه و دو فصل تشكيل شده است.فصل اول آن با يك سؤال شروع مى‌شود.
كه آيا وهابيت به پايان عمر خود نزديك مى‌شود؟ايشان پايان عمر آنها را به واسطه اصولى كه در درون خود دارند مى‌داند از جمله:
- خشونت فوق العاده
- تحميل عقائد
- تعصب شديد و افراطى
- عدم آشنايى به ارزشهاى فرهنگى
- جحود و مخالفت با هر پديده نوين 6-ضعف منطق و برداشت نادرست از شش واژۀ قرآنى
فصل دوم اين كتاب اشاره به كسانى دارد كه از قلب وهابيت شجاعانه بر عليه تندروى‌ها و شبهات و عقايدى كه «محمد بن عبدالوهاب» از ابن تيميه گرفتند به‌طور عاقلانه و مؤدبانه مورد نقد و بررسى قرار داده‌اندو اين کتاب‌ها در داخل و خارج عربستان با استقبال پرشور مواجه شد.و از جمله كسانى كه در فصل دوم به نام و كتابشان اشاره شده «سيد محمد بن علوى» مى‌باشد كه كتاب «مفاهيم يجب عن تصحح» در نقد و بررسى عقايد وهابيت نوشته و همچنين كتاب[داعية و ليس نبيا]نوشته شيخ حسن بن فرحان با يكى از دانشمندان معروف اهل سنت عربستان در همين مورد مى‌باشد.
نتيجه اين همه انتقادات شجاعانه و انزواى اجتماعى و بين المللى از رفتار و كردار سراسر خشونت وهابيت سلف اين بود كه هيئت كبار العلماء در جلسه 49 در طائف مورخ 1419/9/2 هجرى قمرى با بيش از 20 نفر از علماى طراز اول آنان از جمله عبدالعزيز بن عبداللّه بن باز تصميم بر اين گرفتند كه تكفير يك حكم شرعى است كه بايد معيارش از سوى خدا و رسول او تعيين گردد.
گزارش محتوا
اين كتاب، وهابيت را به 2 شاخۀ سلفى و متعصب و وهابى معتدل تقسيم كرده و اشاره به اين دارد كه با ظهور روبروز وهابيونى كه معتدل هستند و اصولشان اصول منطق و گفتمان است و به افكار ساير انديشمندان احترام مى‌گذارند ديگر عمر وهابيون سلفى و متعصب به پايان رسيده.
با اين بيان اولا صف وهابيون سلفى و متعصب را از وهابيون معتدل جدا كرده و ثانيا عوامل سقوط و شكست وهابيون سلف را بازگو مى‌كند و ثالثا جريانهايى كه از قبال وهابيت به وجود آمده تشريح مى‌كند.از مهمترين اصولى كه در افراطى‌گرى وهابيون شرط مى‌باشد بخش ضعف منطق و برداشت نادرست از شش واژه قرآنى مى‌باشد شاهكار مهم اين مذهب در مسئله توحيد و شرك است كه برگرفته از عقايد ابن تيميه دمشقى مى‌باشد.
محمد بن عبدالوهاب در رساله «كشف الشبهات» در اين باره سخنى دارد كه خلاصه‌اش اينچنين است.
- توحيدى كه اسلام به آن دعوت كرده، توحيد در عبادت است زيرا مشركان عرب توحيد خالق را قبول داشتند و مى‌گفتند:عالم مخلوق خداستو لئن سألتهم من خلق السموات و الارض ليقولنّ خلفهنّ العزيز العليم[زخرف آيه 9] و در جاى ديگر مى‌فرمايد:قل لن يرزقكم من السماء و الارض أمّن يملك السّمع و الابصار و من يخرج الحىّ من الميّت و يخرج الميّت من الحىّ و من يدبّر الامر فسيقولون الله فقل افلا تتّقون[يونس آيه 31]
- با توجه به اين آيات مشركان عرب خالق جهان و رازق بندگان و مدير و مدبّر عالم را خداوند يگانه مى‌دانستند پس شرك آنها در چه بود؟اشكال كار آنها فقط در توحيد عبادت بود يعنى بتها و بعضى از صالحان را پرستش می‌كردند و با اين حرف آنها مشرك در عبادت خدا بودند و اسلام آنها را به عبادت خداى يگانه دعوت فرمود.
- مفهوم شرك آن است كه انسان غير خداوند يگانه را بخواند و براى حلّ مشكلات به او پناه بردبه عنوان مثال(يا رسول‌اللّه و يا على بگويد) زيرا قرآن مجيد مى‌گويدفلا تدعوا مع الله احدا[جن آيه 18]
- اگر كسى از پيامبر اسلام يا هركس از پيشوايان اسلام و صالحان شفاعت بطلبد كار او شرك است و جان و مال او بر موحدان مباح است زيرا او مشرك به استناد اين آيه از قرآن مى‌باشد:
- قل للّه شفاعة جميعا لّه ملك السماوات و الارض ثمّ اليه ترجعون[زمر آيه 44]
- به علاوه مشركان عرب هنگامى كه از جهت بت‌پرستى مورد اعتراض واقع شدند گفتند:ما نعبدهم الاّ ليقرّبونا الى اللّه زلفىبنابراین پرستش آنها نسبت به بتها براى خالق و رازق بودن آنها نبود بلكه براى شفاعت بتها عند اللّه بود پس هركس غير خدا را شفيع بداند مانند مشركان عرب است و جان و مال او مباح مى‌باشد.
اين بود عصاره كلام آنها در مسئله توحيد و شرك.
در واقع تكيه‌گاه عمده وهابيون در کتاب‌هاى مختلف در بحث توحيد و شرك همان چند آيه بالا است كه در همه جا به آن استناد مى‌جويند و سعى دارند از كنار ساير آيات قرآن به سادگى بگذرند و آنها را ناديده بگيرند يعنى در برابر قرآن به‌طور كامل گزينشى عمل كنند در ضمن براى اينكه علماى مخالف را كه به آيات ديگر قرآن خطاهاى آنها را روشن مى‌سازند، خلع سلاح كنند در يك ادعاى بى‌سابقه مى‌گويند تمام آياتى كه ديگران براى ردّ اين برداشت در مسئله توحيد و شرك به آن استدلال كرده‌اند از آيات متشابه است و تنها آياتى كه آنها به آن استناد جسته‌اند از محكمات قرآن است.
در يك بررسى دقيق اين نكته به دست مى‌آيد كه خطا و اشتباه و برداشت نادرست از شش واژۀ قرآنى سبب شده كه همۀ مسلمين را به جز پيروان عقائد خود مشرك شمارند و حكم كفر آنها را صادر كنند و متأسفانه جهان اسلام براى خطاى آنها در تفسير اين شش واژه بهاى سنگينى را تاكنون پرداخته است به هرحال اين شش كلمه سرنوشت‌ساز عبارتند از: «1-شرك و مشرك،2-اله در لا اله الاّ الله، 3-عبادت،4-شفاعت،5-دعا،6-بدعت در قرآن و حديث»
معرفى نسخه
اين كتاب در سال 1384 تأليف شده و تا سال 1386 براى بار نهم به تيراژ 10000 و تا 200 صفحه در انتشارات مدرسه امام على بن ابى‌طالب(ع) و چاپخانه سليمان زاده به چاپ رسيد.
همچنين اين كتاب داراى فهرست آياتى كه در كتاب به كار رفته و فهرست روايات، فهرست اشخاص و گروه‌ها، فهرست اماكن و فهرست منابع مى‌باشد البته منابعى كه به آن اشاره شده به صورت پاورقى در ذيل سطر آورده شده است.
وابسته‌ها
التحفة المدنية في العقيدة السلفية
المسائل و الرسائل المروية عن الإمام أحمد بن حنبل في العقيدة
لوامع الأنوار البهية و سواطع الأسرار الأثرية
تاریخ حرم ائمه بقیع و آثار دیگر در مدینه منوره
محبوبیت ائمه بقیع علیهم‌السلام نزد اهل سنت
الوهابية بين المباني الفكرية و النتايج العملية
شناخت سلفیه معنا شناسی تاریخچه پیدایش و تحولات آن
الأجوبة النجفية في الرد علی الفتاوی الوهابية
الوهابية بين المباني الفكرية و النتايج العملية
معجم المؤلفات الإسلامية في الرد علی الفرقة الوهابية
الأجوبة النجفية في الرد علی الفتاوی الوهابية
مباحث في عقائد أهل السنة المسمی المهند علی المفند
وهابیت از دیدگاه مذاهب اهل سنت