شبیری زنجانی، سید موسی
سید موسی شبیری زنجانی (متولد ۱۳۴۶ق/۱۳۰۶ش)، فقیه، مجتهد، رجالی و یکی از مراجع تقلید هفتگانه منتخب جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است. ایشان از شاگردان برجسته آیات عظام بروجردی، محقق داماد و خویی بوده و بیش از چهل سال به تدریس خارج فقه و اصول اشتغال داشتهاند. از ویژگیهای بارز درس ایشان، توجه ویژه به مبانی رجالی، دقت در متن و دلالت روایات و مراجعه به نسخههای خطی معتبر حدیثی است.
| سید موسی شبیری زنجانی | |
|---|---|
 شبیری زنجانی، موسی | |
| نام کامل | سید موسی شبیری زنجانی |
| نامهای دیگر | آيتالله شبيري زنجاني، آیتالله سيد موسى بن سيد احمد شبيرى زنجانى |
| لقب | آیتالله العظمی |
| نسب | حسینی |
| نام پدر | سید احمد |
| ولادت | ۱۳۴۶ق / ۱۳۰۶ش |
| محل تولد | قم، ایران |
| محل زندگی | قم |
| فرزندان | آیتالله سید محمدجواد شبیری |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه دوازده امامی |
| پیشه | فقیه، مجتهد، مرجع تقلید، استاد حوزه علمیه |
| منصب | امام جماعت حرم حضرت معصومه(س) |
| اطلاعات علمی | |
| درجه علمی | مرجع تقلید |
| علایق پژوهشی | فقه، اصول، رجال، حدیث |
| اساتید | |
| شاگردان | |
| برخی آثار | |
ولادت
سید موسی فرزند آیتالله سید احمد شبیری زنجانی، در هشتم ماه رمضان سال ۱۳۴۶ق مطابق با دهم اسفند ۱۳۰۶ش در شهر قم متولد شد. تولد ایشان سه ماه پس از ورود والد معظمشان به قم و در جوار حرم حضرت معصومه(س) اتفاق افتاد و به احترام این مکان مقدس، نام "موسی" برای ایشان انتخاب گردید. پدر ایشان از عالمان برجسته و پارسای زمان خود بود که حدود ۶۰ کتاب و رساله در علوم دینی تألیف نموده و به مدت ۲۵ سال در مدرسه سید زنجان به تحصیل و تدریس اشتغال داشت.
تحصیلات و اساتید
آیتالله شبیری زنجانی دروس حوزوی را در سالهای ۱۳۵۹-۱۳۶۰ق آغاز کرد و طی سه تا چهار سال، دروس سطح را به پایان رساند و در درس خارج سیّد صدرالدین صدر(م 1373ق) حاضر گردید.
علاوه بر این، ایشان در محضر چند عالم دیگر همچون حضرات آیات عظام بروجردی(م 1380ق) و سیّد محمد محقق داماد(م 1388ق) شرکت کرد؛ و در دو سفری که به نجف اشرف در سالهای 1373 و 1374ق داشتند از درس فقه یا اصول حضرات آیات عظام سیّد عبدالهادی شیرازی(م 1382ق) و سید محسن حکیم(م 1390ق) و سیّد ابوالقاسم خویی(م 1413ق) بهرهمند گشت.
روش تحصیلی ایشان ترکیبی از روشهای دقیق استادانش به ویژه توجه به تتبّع گسترده و تحقیق عمیق در مسائل فقهی و رجالی بود.
فعالیتها
آیتالله شبیری زنجانی بیش از چهل سال است که به تدریس خارج فقه و اصول، اشتغال دارد. درس خارج فقه را در زمان حیات استاد محقق خود، مرحوم آیتالله محقق داماد (م 1388) آغاز نمود و تاکنون نیز ادامه دارد.
ایشان مؤسس مدرسه فقهی امام محمد باقر(ع) و مرکز فقهی امام محمد باقر(ع) هستند که با هدف پرورش فقیهان و احیای آثار علمی تأسیس شدهاند. از دیگر فعالیتهای ایشان میتوان به امامت جماعت در حرم حضرت معصومه(س) پس از فوت پدرشان اشاره کرد. ایشان در دوران مبارزه با نظام پهلوی نیز برخی اعلامیهها را امضاء کردهاند. روش تدریس ایشان دارای امتیازات ویژهای از جمله طرح نظرات فقهای قدیم، مراجعه به تمام کتب استدلالی، بحث تفصیلی در مبانی و قواعد کلی، و دقت نظر در احادیث و جوانب مختلف آنها است.
آثار
فقه و اصول
- تحریر الجواهر (کتاب حج)؛
- تحریر فتاوی الجواهر (کتاب حج)؛
- شرح بر حج عروة الوثقی (فصل اقسام حج)؛
- تعلیقات بر جامع احادیث شیعه مخصوصاًً کتاب حج؛
- پژوهشهایی در احکام حج؛
- برگزیدههایی از کتب فقهی و حدیثی و... بهویژه آنچه با کتاب حج ارتباط دارد؛
- توضیح المسائل فارسی؛
- دروس حج؛
- دروس اجاره؛
- دروس خمس؛
- دروس نکاح؛
- دروس صوم؛
- دروس اعتکاف؛
- دروس بیع؛
- تقریرات پراکندهای از دروس اساتید؛
- بحثهایی در تعادل و تراجیح؛
- بحثهایی در قاعده فراغ و تجاوز؛
- کتب مناسک حج (به فارسی و عربی و مناسک مختصری به فارسی با نام مناسک زائر مطابق با فتاوای معظم له)؛
- المسائل الشرعیه (که رساله عربی ایشان است)؛
- جرعهای از دریا.
رجال و درایه
- تعلیقات بر اکثر کتب حدیثی بهویژه درباره سند آنها، بالأخص در کتب اربعه؛
- دو تعلیقه بر رجال شیخ: تعلیقه کبیره (تا اواسط باب ما روی عن النبی صلیاللهعلیهوآله من الصحابه) در یک مجلّد و تعلیقه صغیره (تا آخر کتاب) در یک مجلّد؛
- تعلیقات بر کتب رجالی همچون کتاب رجال نجاشی؛
- دروس درایه و قواعد عامه علم رجال؛
- فهارس رجالی بر اسناد اکثر کتب حدیثی (بهجز کتب اربعه) در مجلدات بسیار؛
- اسناد اصحاب اجماع با تعیین راوی و مروی عنه (در پنج جلد)[۱].
پانویس
منابع مقاله
پایگاه اطلاعرسانی دفتر مرجع عالیقدر آیتالله شبیری زنجانی.
وابستهها
تعلیقات آیتالله سید موسی شبیری زنجانی بر اصحاب اجماع
التعليقات الرجالية علی كتب الحديث
اختران فقاهت (بررسی زندگی علمی و سیاسی گروهی از علمای سده اخیر)
ترتيب أسانيد و فهرست الرجال شيخ صدوق
فهرست أسانيد تأويل الآيات در تفسير ابن ماهيار
أسانيد الأمالي شيخ الطائفة و مجالسه
أسانيد كامل الزيارات و أعلام أسانيده
درسنامه فقه و مناسک آموزش تکمیلی
رساله توضیح المسائل (شبیری زنجانی)
فهرست مندرجات تفصیلی کتاب نکاح
سيری در سيره علمی و عملی آخوند ملا محمدکاظم خراسانی رحمهالله