تنوخی، عزالدین بن امین

عزّالدین بن امین (1307-1386ق)، مشهور به «عزّالدین بن علم‌الدین تنوخی»، شاعر، واژه‌شناس، روزنامه‌نگار، پژوهشگر و یکی از مؤسسان و نایب رئیس «مجمع علمی عربی (دمشق)» و یکی از شخصیت‌های علمی و ادبی سوریه در دوران معاصر، الرحلة التنوخية از آثار اوست.

تنوخی، عزالدین بن امین
NUR16686.jpg
ولادت1307ق/ 1889م
محل تولددمشق، سوریه
محل زندگیسوریه، فلسطین، مصر، فرانسه، عراق و حجاز
رحلتروز جمعه 5 ربیع‌الأول 1386ق/1966م
مدفنقبرستان باب صغیر
طول عمر76–77
پیشهشاعر، واژه‌شناس، روزنامه‌نگار، پژوهشگر
منصبیکی از مؤسسان و نایب رئیس «مجمع علمی عربی (دمشق)»

ولادت و تربیت

  • عزّالدین بن علم‌الدین تنوخی، در سال 1307ق، در دمشق به دنیا آمد و در کشورهای سوریه، فلسطین، مصر، فرانسه، عراق و حجاز زندگی کرد. قرائت قرآن کریم را در مدرسه سباهیه به پایان رساند و آنگاه نخستین درس‌هایش را در مدرسه ابتدایی رشدی در دمشق آموخت و سپس همراه با خانواده‌اش به شهر یافا (فلسطین) منتقل شد و به مدرسه فرانسوی فریر پیوست و در آنجا دروس آمادگی‌اش را تکمیل کرد و آنگاه به الأزهر ملحق شد و بعد از 5 سال به دمشق بازگشت....

واژه‌گزینی

  • عزّالدین تنوخی اولین کسی است که در عربی جدید، از واژه «الفيزياء» در برابر اصطلاح «فیزیک» استفاده کرد.

مشاغل

  • معلم زراعت در مرکز کشاورزی بیروت.
  • عضو مؤسس «المجمع العلمي العربي» (دمشق).
  • تدریس در دبیرستان‌های بغداد.
  • تأسیس «المجمع العلمي العراقي».
  • استاد زبان و ادبیات عربی در دبیرستان‌های حمص و دمشق.
  • مدیر اداره معارف (آموزش‌وپرورش) استان سویداء.
  • بازرس معارف و عضو گروه تعلیم و تربیت در دمشق.
  • استاد دانشکده ادبیات.
  • عضو «لجنة المطبوعات» و مجله «المجمع العلمي العربي» و مشارکت در بزرگداشت امیر شاعران «احمد شوقی» در قاهره.

وفات

  • سرانجام عزّالدین تنوخی، صبح روز جمعه 5 ربیع‌الأول 1386ق، در 79 سالگی در دمشق جان به جان‌آفرین تسلیم کرد و در قبرستان باب صغیر دفن شد[۱].

آثار

  • عزّالدین تنوخی آثار علمی و ادبی بسیاری در زمینه تألیف، ترجمه و تحقیق پدید آورد:
  1. تألیف:
    1. الرحلة التنوخية.
    2. الفتح المُبين في شرح عينية الرئيس ابن سينا.
  2. تحقیق و تصحیح:
    1. «وصف المطر و السحاب» (نوشته ابن درید).
    2. «ديوان السلطان سليمان بن سليمان النبهاني».
    3. «الإيضاح» (قزوینی).
    4. «مقدمة في النحو» (خلف الأحمر).
    5. معاني الشعر (اشناندانی).
  3. ترجمه:
    1. «مبادئ الفيزياء» (از زبان فرانسه).
    2. المعجم الكندي العسكري (مشارکت در ترجمه).

اشعار او

  • اشعار بسیاری از تنوخی منتشر شده است، مانند:
  • قصیده «أكابرنا» در «الأدب المعاصر في سورية».
  • قصیده «يا أسفًا على عدنان» در «المالكي رجل و قضية».
  • قصیده‌هایی در مجله «الرسالة» (مصر)، از جمله قصیده «صوت دمشق».

پانویس

  1. ر.ک: معجم البابطين لشعراء العربية في القرنين التاسع عشر و العشرين

منابع مقاله

«معجم البابطين لشعراء العربية في القرنين التاسع عشر و العشرين»، «عزالدین التنوخی»




وابسته‌ها