الإبدال و المعاقبة و النظائر

الإبدال و المعاقبة و النظائر
پدیدآوران	زجاجی، عبد الرحمان بن اسحاق (نويسنده) تنوخی، عزالدین بن امین (محقق)
عنوان‌های دیگر	کتاب الابدال و المعاقبه و النظائر
ناشر	دار صادر
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1412ق - 1993م
چاپ	2
شابک	‎-
موضوع	زبان عربی - شواهد شعری - زبان عربی - صرف - زبان عربی - قلب و ابدال - زبان عربی - مترادفها و متضادها - زبان عربی - واژه نامه‎‌‌ها
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/‎‏ز‎‏3‎‏الف‎‏2‎‏ 6121 PJ
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

الابدال و المعاقبه و النظائر نوشته ابوالقاسم عبدالرحمن بن اسحاق الزجاجی(متوفی 337ق) ادیب و لغت‌شناس قرن چهارم هجری است که با تحقیق عزالدین التنوخی، چاپ شده است. مؤلف به طور اجمال، به حروفی که در زبان عربی به‌جای حروف دیگر، می‌آید اشاره کرده و ضمن آوردن کلماتی که در آن‌ها ابدال صورت می‌گیرد و بیان معانی آن‌ها، شواهدی را از متون عربی آورده است. وی ابتدا به انواع ابدال که گاهی در یک حرف و گاهی در دو و یا سه حرف، صورت می‌گیرد اشاره می‌کند سپس وارد مصادیق می‌شود.

این اثر نسبت به نمونه‌های مشابه، از ایجاز و اختصار برخوردار است و شاید علت آن این باشد که مؤلف طبق عادت خود که برای مبتدیان، به تصنیف کتب مبادرت می‌ورزیده، این کتاب را نیز برای مبتدی‌های این علم، نوشته باشد.

توضیحات و تعلیقات نسبتاً مفصلی از محقق، آمده است که این تعلیقات گاهی مربوط به شرح و توضیح لغات است و گاهی مربوط به شاعر ابیات و گاهی توضیحاتی مربوط به متن کتاب.

فهرس‌های كتاب شامل: 1-فهرست مقدمة 2- أبواب كتاب 3- لغت 4- شعر و شعراء 5- شعراء و شعر 6- آيات 7- الفاظی که در معجم‌های لغوی نیست 8- مراجع و كتاب‌ها در پایان کتاب آمده است.

منابع مقاله

1. متن کتاب