صحيفه سجاديه (ترجمه شعرانی)
صحیفه سجادیه امام علی بن الحسین(ع)، با ترجمه و شرح میرزا ابوالحسن شعرانی، کتابی است یک جلدی به زبان فارسی و عربی با موضوع ادعیه و زیارات. علامه شعرانی در این اثر، به ترجمه و شرح صحیفه امام سجاد(ع) پرداخته که مجموعه دعاهای وارده از ایشان است. ابوالحسن شعرانی، مقدمه‌ای با قلم زیبا بر کتاب نوشته و در آن به‌طور مفصل درباره دعا و مسائل مربوط به آن توضیح داده است. در بخشی از این مقدمه آمده: «در روایت از حضرت علی بن الحسین(ع) آورده است در اقسام ذنوب که فرمود: آن گناهان که دعا را رد می‌کند و مانع اجابت دعا می‌شود، نیت زشت است و ناپاکی سرشت و نفاق با برادران و باور نداشتن استجابت دعا و دیر انداختن نماز واجب از وقت و در همین روایت، انواع دیگر گناهان را تفسیر کرده است که بعضی در دعای کمیل نیز وارد است. مناسب آمد چند جمله از آن را در اینجا نقل کنیم: در تفسیر «تغيّر النعم»، فرمود: آن گناهان که نعمت‌ها را تغییر می‌دهد، ستم کردن بر مردم است و ترک عادت نیکو و احسان و کفران نعمت و شکر ناکردن و در «تنزل النقم»، یعنی آن گناهان که نقمت می‌بارد. فرمود: آن‌که خدا را شناسد و نافرمانی او کند و دیگر خویش را برتر از دیگران دانستن و آنان را استهزا کردن و گناهانی که پرده می‌درد، «تهتك العصم»، شراب خوردن و قمار باختن و به کارهای مضحک پرداختن و لغو و مزاح کردن و عیوب مردم گفتن و با مردم ناصالح هم‌نشین شدن و آن گناهان که بلا می‌آورد، به داد بیچارگان نارسیدن و کمک مظلوم نکردن و امر به معروف و نهی از منکر را ترک کردن. و «الذنوب التي تقطع الرجاء»، آن گناهان که امید را قطع می‌کند، یأس از رحمت خداوند و ناامیدی از بخشایش او و به غیر خداوند اعتماد کردن و وعده او را دروغ شمردن است و آن گناهان که باران را بازمی‌دارد، آن است که قضات در احکام خویش عدل نکنند و دیگر، شهادت دروغ گفتن و شهادت حق را پنهان داشتن و زکات و قرض ندادن و از عاریت دادن اسباب خانه دریغ داشتن و با تهیدستان و نیازمندان دل‌سختی نمودن و بر کودکان بی‌پدر و زن بی‌شوهر، ستم کردن و گدا را راندن و شبانه از در خانه بازگردانیدن؛ نعوذ بالله من ذلك بلطفه وكرمه...»[۱].
| صحیفه سجادیه امام علی بن الحسین(ع) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شعرانی، ابوالحسن علي بن حسين (ع)، امام چهارم (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | صحيفه سجاديه. فارسي - عربي. شرح |
| ناشر | سازمان تبليغات اسلامي. شركت چاپ و نشر بين الملل |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| سال نشر | 1393ش. |
| چاپ | چاپ پنجم |
| شابک | 978-964-304-386-5 |
| موضوع | علي بن حسين (ع)، امام چهارم، 38 - 94ق. صحيفه سجاديه - نقد و تفسير دعاها |
| زبان | فارسي - عربي |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ع? ص???1 / 267/1 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
در بخش‌های دیگر مقدمه درباره دعای ملحون و غیر مأثور، سخنی از آیت‌الله مرعشی نجفی، ذکرِ برخی شروح و حواشی و کتاب‌های متعلقه به صحیفه سجادیه و اسناد صحیفه صحبت شده است[۲].
سپس مقدمه صحیفه به‌خوبی و با نثری ادیبانه، زیبا و روان ترجمه شده و تعداد دعاهای آن (54 دعا) هم ذکر شده است. شیوه مترجم بر این است که در یک صفحه از کتاب، متن دعا را ذکر می‌کند و در صفحه مقابل آن، ترجمه‌اش را. برای بهتر شدن دسترسی خواننده به ترجمه، هر دعا را به بخش‌های مختلفی تقسیم کرده و هر بخش را با شماره مشخص کرده و در صفحه مقابلش هم ترجمه آن بخش از دعا با همان شماره که در دعا ذکر شده، آمده است؛ مثلا قسمت شماره 7 از دعای دوم کتاب با عنوان «دعای آن حضرت در سپاسگزاری خداوند و درود بر رسول او(ص)» چنین است: «وهاجر إلی بلاد الغربة ومحل النأی عن موطن رحله وموضع رجله ومسقط رأسه ومأنس نفسه إرادة منه لإعزاز دينك واستنصارا علی أهل الكفر بك حتی استتب له ما حاول في أعدائك واستتم له ما دبّر في أوليائك»، که در ترجمه آن با ذکر همین شماره 7 در صفحه مقابلش چنین آمده: «و سوی شهر غربت هجرت کرد، از وطن و اهل و خانه و زادگاه و هرچه دل‌بستگی داشت، دوری گزید؛ چون می‌خواست دین تو را فیروز گرداند و برای سرکوبی منکران تو یاوران به دست آورد، تا آنچه درباره دشمنان می‌خواست به انجام رسید و آنچه برای دوستان تو می‌خواست، تمام گشت»[۳].
این شیوه ارائه ترجمه علامه شعرانی در کتاب است که شیوه جمله‌به‌جمله و گاه پاراگراف به پاراگراف است. اما شرح و توضیحات او بر کتاب پس از ارائه ترجمه دعاها در انتهای کتاب با ذکر شماره هر دعا به‌صورت مجزا در قالب پی‌نوشت آمده است[۴].
البته در این کتاب، پیش از ارائه پی‌نوشت، سخنی نیز درباره تعداد دعاهای صحیفه سجادیه در ضمن 3 صفحه بیان شده است[۵].
این اثر توسط شرکت چاپ و نشر بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی در سال 1389ش، برای بار چهارم در 380 صفحه چاپ شده است[۶].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.