ابن عبدالحکم، عبدالله بن عبدالحکم
| ابن عبدالحکم، عبدالله بن عبدالحکم | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | عبدالله بن عبدالکریم بن اعین |
| نام پدر | عبدالکریم |
| ولادت | بین سالهای۱۵۰ق- ۱۵۴ یا ۱۵۵ق |
| محل تولد | اسکندریه |
| رحلت | ۲۱۴ق یا۲۱۰ یا ۲۱۳ یا ۲۱۵ و ۲۲۴ق |
| مدفن | قاهره در کنار قبر شافعی |
| فرزندان | محمد؛ |
| خویشاوندان | |
| دین | اسلام؛ |
| مذهب | مالکی، شافعی؛ |
| پیشه | ریاست مذهب مالکى، قضاوت؛ |
| منصب | ریاست مذهب مالکى، قضاوت؛ |
| اطلاعات علمی | |
| درجه علمی | فقیه، بزرگ‌ِ مالکیان مصر، دانشمندترین یار مالک بن انس؛ |
| اساتید | |
| مشایخ | مالک، شافعى، لیث بن سعد، مفضّل بن فُضاله، بکر بن مضر، عبدالله بن لَهیعه، عبدالله ابن وهب، عبدالرحمان بن قاسم؛ |
| معاصرین | ابوعمرو اشهب،عبدالله بن طاهر، معتصم، عیسى بن مُنکدر؛ |
| برخی آثار | 1- سیره عمر بن عبدالعزیز على مارواه الامام مالک بن انس و اصحابه، 2- المختصر الکبیر فى الفقه، 3. المختصر الاوسط؛ |
برای دیگر کاربردها، ابن عبدالحکم (ابهام‌زدایی) را ببینید.
عبدالله بن عبدالکریم بن اعین(۱۵۰-۲۱۴ق)، مشهور به «ابن عبدالحکم»، حافظ، محدث و فقیه مالکی قرن دوم و سوم هجری قمری در مصر، که با مالک بن انس ارتباط مستقیم داشت و پس از اشهب بن عبدالعزیز قیسی (د ۲۰۴ق)، ریاست مذهب مالکی به او رسید.
نسب و ولادت
- ابومحمد عبدالله بن عبدالکریم بن اعین بن لیث مصری مکی، به سال ۱۵۰ق، در اسکندریه به دنیا آمد[۱]. تولد عبدالله را در سال ۱۵۴ یا ۱۵۵ق، نیز نوشته‌اند[۲].
استادان و شاگردان
- ابن عبدالحکم، از مالک بن انس، اسماعیل بن عیّاش و اسد بن فرات روایت کرده است. عبدالله بن عبدالحکم نخست از یاران مالک بن انس بود و ۳ جزء از اجزایِ حدیثی و همه الموطأ را از مالک شنید و به نقل و روایت کتاب «السنة في الفقه» و دیگر آرای او پرداخت، پس از آن به شافعی پیوست و از نزدیکان بااخلاص او شد...
- اولاد ابن عبدالحکم (محمد، عبدالرحمان، عبدالحکم و سعد) و همچنین ربیع بن سلیمان جیزی و محمد بن سهل بن عسکر از او روایت کرده‌اند.
صفات
- وی از یاران برجسته مالک بود و در مذهب مالک، تفقّه نمود و به دسته‌بندی اصول مذهب وی پرداخت. وی کتاب الموطأ مالک را از خودش شنید و کتاب فقهی «السنة» او را روایت کرد. بشر بن بکر می‌گوید: مالک را در خواب دیدم که گفت: در شهر شما مردی است که به او ابن عبدالحکم گویند؛ از او روایت اخذ کنید که ثقه است.
وفات
- در تاریخ وفات وی اختلاف است، ولی اکثر منابع آن را در قاهره و به سال ۲۱۴ق، دانسته‌اند. وی در کنار قبر شافعی به خاک سپرده شد[۳]. همچنین درگذشت او را در ۲۱۰ یا ۲۱۳ یا ۲۱۵ و ۲۲۴ق، هم نوشته‌اند[۴].
آثار
- سيرة عمر بن عبدالعزيز (61-101ق): علی ما رواه الإمام مالك بن أنس و أصحابه؛
- المختصر الكبير في الفقه؛
- المختصر الأوسط؛
- المختصر الصغير؛
- المسائل و أجوبتها؛
- الأهوال؛
- القضاء في البنيان؛
- المناسك.
پانویس
منابع مقاله
- گروهی از پژوهشگران، «فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامى»، مقاله «عبدالله مصری»، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، 1389ش.
- کسایی، نورالله، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر سید کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1370ش.
وابسته‌ها
سیرة عمر بن عبد العزیز علی ما رواه الإمام مالک بن أنس و أصحابه
زيادة اختلاف فقهاء الأمصار في المختصر الصغیر لعبدالله بن عبدالحکم
الخليفة العادل عمر بن عبد العزيز خامس الخلفاء الراشدين
شرح الشیخ أبي بکر الأبهري البغدادي المالکي لکتاب الجامع لعبدالله بن عبدالحکم المصري المالکي
سیرة عمر بن عبدالعزیز (61 - 101هـ): علی ما رواه الإمام مالک بن أنس و أصحابه