ابن ‌عبدالحکم، عبدالله ‌بن عبدالحکم

    از ویکی‌نور
    ابن ‌عبدالحکم، عبدالله ‌بن عبدالحکم
    NUR68784.jpg
    نام کاملعبدالله بن عبدالکریم بن اعین
    نام پدرعبدالکریم
    ولادتبین سالهای۱۵۰ق- ۱۵۴ یا ۱۵۵ق‌
    محل تولداسکندریه
    رحلت۲۱۴ق یا۲۱۰ یا ۲۱۳ یا ۲۱۵ و ۲۲۴ق
    مدفنقاهره در کنار قبر شافعی
    مذهبمالکی
    پیشهمحدث و فقیه
    اطلاعات علمی
    اساتید

    عبدالله بن عبدالکریم بن اعین(۱۵۰-۲۱۴ق)، مشهور به «ابن ‌عبدالحکم»، حافظ، محدث و فقیه مالکی قرن دوم و سوم هجری قمری در مصر، که با مالک‌ بن‌ انس‌ ارتباط مستقیم‌ داشت‌ و پس‌ از اشهب‌ بن‌ عبدالعزیز قیسی‌ (د ۲۰۴ق‌)، ریاست‌ مذهب‌ مالکی‌ به‌ او رسید.

    نسب و ولادت

    • ابومحمد عبدالله بن عبدالکریم بن اعین بن لیث مصری مکی، به سال ۱۵۰ق، در اسکندریه به دنیا آمد[۱]. تولد عبدالله‌ را در سال ۱۵۴ یا ۱۵۵ق‌، نیز نوشته‌اند[۲].

    استادان و شاگردان

    • ابن ‌عبدالحکم، از مالک بن انس، اسماعیل بن عیّاش و اسد بن فرات روایت کرده است. عبدالله بن ‌عبدالحکم نخست‌ از یاران‌ مالک‌ بن‌ انس‌ بود و ۳ جزء از اجزایِ حدیثی‌ و همه الموطأ را از مالک‌ شنید و به‌ نقل‌ و روایت‌ کتاب‌ «السنة في ‌الفقه»‌ و دیگر آرای او پرداخت‌، پس‌ از آن‌ به‌ شافعی‌ پیوست‌ و از نزدیکان‌ بااخلاص‌ او شد...
    • اولاد ابن ‌عبدالحکم (محمد، عبدالرحمان، عبدالحکم و سعد) و همچنین ربیع بن سلیمان جیزی و محمد بن سهل بن عسکر از او روایت کرده‌اند.

    صفات

    • وی از یاران برجسته مالک بود و در مذهب مالک، تفقّه نمود و به دسته‌بندی اصول مذهب وی پرداخت. وی کتاب الموطأ مالک را از خودش شنید و کتاب فقهی «السنة» او را روایت کرد. بشر بن بکر می‌گوید: مالک را در خواب دیدم که گفت: در شهر شما مردی است که به او ابن عبدالحکم گویند؛ از او روایت اخذ کنید که ثقه است.

    وفات

    • در تاریخ وفات وی اختلاف است، ولی اکثر منابع آن را در قاهره و به سال ۲۱۴ق، دانسته‌اند. وی در کنار قبر شافعی به خاک سپرده شد[۳]. همچنین درگذشت‌ او را در ۲۱۰ یا ۲۱۳ یا ۲۱۵ و ۲۲۴ق،‌ هم نوشته‌اند[۴].

    آثار

    1. سيرة عمر بن عبدالعزيز (61-101ق): علی ما رواه الإمام مالك بن أنس و أصحابه؛
    2. المختصر الكبير في الفقه؛
    3. المختصر الأوسط؛
    4. المختصر الصغير؛
    5. المسائل و أجوبتها؛
    6. الأهوال؛
    7. القضاء في البنيان؛
    8. المناسك.

    پانویس

    1. ر.ک: گروهی از پژوهشگران، ج۱، ص488
    2. ر.ک: کسایی، ج۴، ص183
    3. ر.ک: گروهی از پژوهشگران، ج۱، ص488
    4. ر.ک: کسایی، ج۴، ص183

    منابع مقاله

    • گروهی از پژوهشگران، «فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامى»، مقاله «عبدالله مصری»، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، 1389ش.
    • کسایی، نورالله، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر سید کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1370ش.

    وابسته‌ها