محدث (ابهام زدایی)
محدث ممکن است به هر یک از افراد زیر اشاره داشته باشد:
- سید میر جلال‌الدین حسینى ارموى (1283-1358ش)، معروف به محدث ارموى، از مصحّحان و پژوهشگران برجسته در حوزه متون اصیل تاریخ اسلامی
- سید میرهاشم محدث (متولد 1331ش)، از مصححین معاصر که بیش از ۳۰ سال از عمر گران‌بهای خود را صرف تصحیح متون کرده است. از جمله آثار اوست: تصحیح کتبی همچون «ظهور تیمور»، «آثار احمدی» و... وی از شاگردان دکتر سید جعفر شهیدی است.
- محدث استرآبادى (متوفای 1036ق)، فقیه، متکلم، محدث، از علماى مشهور امامى در اوايل قرن يازدهم، از بنيان‌گذاران گرايش اخبارى
- محدث بحرانی (1107-1186ق)، فقیه اخباری، متکلم، رجال‌شناس، محدث و نویسنده الحدائق الناضرة.
- محدث جزایری (1050-1112ق)، معروف به سيد جزايرى، فقیه، محدّث و ادیب، فرزند سيد عبدالله كه نسبش به دوازده واسطه به عبدالله بن امام موسى بن جعفر(ع) مى‌رسد، يكى از اعلام بزرگ شيعه در اواخر قرن يازدهم و اوايل قرن دوازدهم هجرى است. سید نعمت‌الله را به سرعت قلم و کثرت تألیفات وصف کرده‌اند. عبداللّه بن نورالدين جزائری نوه ایشان می‌باشد.
- محدث حموى (644-722ق)، ملقب به ابوالجامع، محدث، صوفی، از علماى شافعی و یا شیعه، نویسنده فرائد السمطین در فضائل امام على، فاطمه زهرا، حسنين عليهم‌السلام، و ائمه ديگر شیعیان علیهم‌السلام
- ابوالفياض قطب‌الدين احمد بن عبدالرحيم فاروقی (1114-1176ق)، معروف به شاه ولى‌الله دهلوى و محدث دهلوى دانشمند مسلمان (قرآن‌شناس، حديث‌پژوه، فقه‌پژوه و متكلم)، اسلام‌شناس و احياگر اصلاح‌گرى عرفانى مشرب بزرگ انديشه دينى، اخلاقى و اجتماعى، سياسى در قرن دوازدهم هجرى در شبه قاره هند (متولد و متوفى و مدفون در دهلى مى‌باشد.
- عباس بن محمدرضا بن ابوالقاسم قمی (۱۲۹۴-۱۳۵۹ق)، مشهور به شیخ عباس قمی معروف به محدث قمی از علما و محدثان پر کار قرن چهاردهم هجری است. مفاتیح الجنان، منتهی الآمال، سفینة البحار از مشهورترین کتابهای اوست.
- میرزا حسین بن محمدتقی بن علی محمد نوری طبرسی (۱۲۵۴-۱۳۲۰ق)، معروف به محدث نوری و حاجی نوری، پژوهشگر، محدث و رجالى بزرگ و چهره سرشناس علماى شيعه در قرن چهاردهم هجرى به شمار مى‌آيد. شهرت محدث نوری بیشتر به سبب تألیف کتاب مستدرک الوسائل و به‌ویژه کتاب فصل الخطاب فی تحریف کتاب رب الارباب است.
- محمّد بن مرتضى مشهور به ملامحسن فیض کاشانى (۱۰۰۷-۱۰۹۱ق)، حکیم، محدث، مفسر، عارف، شاعر و یکى از اکابر علما و فقهای اخباری دوره صفویه در قرن یازدهم هجری و از شاگردان برجسته ملاصدرای شیرازی و معاصر با شاه عباس دوم بوده است. «تفسير الصافي»، از آثار معروف ایشان است.