فرهنگ (ابهام‌زدایی)

فرهنگ ممکن است عنوان برای کتاب‌های ذیل باشد:

• فرهنگ آثار: معرفى آثار مكتوب ملل جهان از آغاز تا امروز دائرةالمعارفى است در شش جلد بزرگ كه از فرانسه به فارسى ترجمه شده و در آن به معرفى آثار مكتوب در زمينه ادبيات و گزارش خلاصه‌اى از محتواى آنها پرداخته شده است.

• فرهنگ ابجدی الفبایی (عربی ـ فارسی) ترجمه کامل المنجد الأبجديترجمه‌ى كتاب «المنجد الابجدى» اثر فؤاد افرام بستانی، در موضوع لغت است، كه توسط رضا مهيار از زبان عربى به فارسى ترجمه و در يك جلد منتشر شده است. اين اثر مورد استفاده دانشجويان و نوآموزان زبان عربى قرار گرفته است.

• فرهنگ اصطلاحات آثار شیخ اشراق شهاب‌الدین سهروردى تألیف محمدخالد غفاری مجموعه‏‌ای است از اصطلاحات فلسفى و منطقى و اشراقى - عرفانى آثار غیر رمزى شیخ اشراق، همراه با تعاریف یا توصیف‌هایی که خود او از این اصطلاحات به دست داده است و شرحى که جناب آقای غفاری از این تعاریف به عمل آورده که در مجموع فرهنگ اصطلاحات آثار شیخ اشراق را تشکیل داده است.

• فرهنگ اصطلاحات اصول اثر مجتبى ملكى اصفهانى در واقع نوعى معجم نگارى است كه مولّف با بهره گيرى از مصادر و منابع مختلف آن را در قالب دو جلد به رشته تحرير درآورده است.

• فرهنگ اصطلاحات اصولی اثر محمدحسين مختارى مازندرانى، لغت‌نامه‌اى است كه در آن، به توضيح و تشريح اصطلاحات علم اصول، پرداخته شده است.

• فرهنگ اصطلاحات درایة الحدیث و رجال تألیف محسن قاسم‌پور و حسین ستار، حاوی شرح و توضیح اصطلاحات علوم حدیث به زبان فارسی است.

• فرهنگ اصطلاحات روز (قاموس فارسی - عربی) اثر محمد غفرانی و مرتضی آیت‌الله‌زاده، فرهنگ واژگان و اصطلاحات فارسی - ‌عربی است که راهنمای آموزشی زائران فارسی‌زبان بوده که جهت انجام زیارت به شهرهای مقدس عراق و دیگر زیارتگاه‌ها سفر می‌کنند.

• فرهنگ زندگی‌نامه‌ها به همكارى سيروس مهدوى، عباس جلالى، سيروس پارسائى، محمد قاسم‌زاده، شيدا مرادى و زير نظر حسن انوشه تهيه شده است. كتاب، در زمان معاصر و به زبان فارسى درباره تراجم عمومى به رشته تحرير درآمده است.

• فرهنگ اصطلاحات فقه اسلامی تأليف محسن جابرى عربلو از اولين فرهنگ‌نامه‌هاى فقهى به زبان فارسى است.

• فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول تأليف عيسى ولائى است كه در آن اصطلاحات متنوع و پراكنده علم اصول را گردآورده و در حدّ لزوم به توضيح آنها پرداخته است.

• فرهنگ اصطلاحات اصولی اثر محمدحسين مختارى مازندرانى، لغت‌نامه‌اى است كه در آن، به توضيح و تشريح اصطلاحات علم اصول، پرداخته شده است.

• فرهنگ اصطلاحات قرآنی نوشته محمد يوسف حريرى، كتابى است به فارسى كه با انگيزۀ آشنا شدن جوانان با برخى اطلاعات قرآنى صورت گرفته است.مؤلف در اين كتاب به شرح و توضيح اصطلاحات قرآنى، چه اصل عربى اصطلاح و يا ترجمه فارسى آن، پرداخته و در هر مورد آيه‌اى از قرآن را كه از آن اصطلاح يا برگردان آن در آن استفاده شده ذكر مى‌كند.

• فرهنگ اصطلاحات فلسفه و کلام اسلامی تألیف جمعی از پژوهشگران، دومین مجلد از «مجموعه فرهنگ‌های اصطلاحات علوم و معارف اسلامی» است که توسط سید محمود موسوی مورد ویرایش قرار گرفته است. سید حسین صدر این اثر را اصلاح نموده و در ابتدای آن مقدمه‌ای نگاشته است.

• فرهنگ لغات و اصطلاحات و تعبیرات عرفانی عنوان اثری است 1 جلدی به زبان فارسی از سید جعفر سجادی با موضوع تصوف و واژه‌نامه‌ها. سجادی در این اثر مجموعه‌ای از اصطلاحات صوفیه را در قالب فرهنگ لغت صوفیان توضیح داده است.

• فرهنگ اصطلاحات روز (قاموس فارسی - عربی) اثر محمد غفرانی و مرتضی آیت‌الله‌زاده، فرهنگ واژگان و اصطلاحات فارسی - ‌عربی است که راهنمای آموزشی زائران فارسی‌زبان بوده که جهت انجام زیارت به شهرهای مقدس عراق و دیگر زیارتگاه‌ها سفر می‌کنند.

• فرهنگ اصطلاحات فلسفی ملاصدرا از آثار استاد دكتر سيد جعفر سجادى (اصفهان 1303 - 1392ش) است كه در آن واژگان و اصطلاحات فلسفى صدرالمتألهين شيرازى را به‌صورت الفبايى ذكر كرده و در مورد هركدام با استفاده از متون اصيل فلسفى توضيح داده است.

• فرهنگ اصطلاحات آثار شیخ اشراق شهاب‌الدین سهروردى تألیف محمدخالد غفاری مجموعه‏‌ای است از اصطلاحات فلسفى و منطقى و اشراقى - عرفانى آثار غیر رمزى شیخ اشراق، همراه با تعاریف یا توصیف‌هایی که خود او از این اصطلاحات به دست داده است و شرحى که جناب آقای غفاری از این تعاریف به عمل آورده که در مجموع فرهنگ اصطلاحات آثار شیخ اشراق را تشکیل داده است.

• فرهنگ اصطلاحات اصول اثر مجتبى ملكى اصفهانى در واقع نوعى معجم نگارى است كه مولّف با بهره گيرى از مصادر و منابع مختلف آن را در قالب دو جلد به رشته تحرير درآورده است. اين كتاب هرچند «فرهنگ اصطلاحات اصول» ناميده مى‌شود ولى عملاً به توضيح برخى از اصطلاحات علوم ديگر نيز پرداخته است. مساعدت‌ها و راهنمايى‌هاى آیت‌الله سبحانى اين مجموعه را پربارتر كرده است.

• فرهنگ اصطلاحات فلسفه، کلام و منطق از آثار آقاى جواد قاسمى (متولد 1338ش)، فرهنگ‌نامه‌اى دوزبانه (فارسى و انگليسى) و دوسويه (فارسى به انگليسى و انگليسى به فارسى) است كه در آن، نویسنده واژه‌ها و اصطلاحات علوم عقلى (منطق، كلام و فلسفه) در حوزه فرهنگ و تمدن اسلامى را همراه با معادل‌هاى انگليسى آن به ترتيب الفباى فارسى و انگليسى بدون هيچ توضيحى آورده است.

• فرهنگ اصطلاحات فلسفی ملاصدرا از آثار استاد دكتر سيد جعفر سجادى (اصفهان 1303 - 1392ش) است كه در آن واژگان و اصطلاحات فلسفى صدرالمتألهين شيرازى را به‌صورت الفبايى ذكر كرده و در مورد هركدام با استفاده از متون اصيل فلسفى توضيح داده است. البته در اين اثر، هزارها واژه بيان شده كه بسيارى از آن‌ها، به معناى دقيق كلمه، اصطلاحات فلسفى نيست و كلماتى است كه در متون فلسفى نيز آمده است و در نوشته‌هاى ملاصدرا نيز معانى خاصى غير از معانى لغوى‌اشان ندارند و گاه از قبيل اصطلاحات فلسفى‌اند، ولى اختصاصى به ملاصدرا ندارند و از اصطلاحات ويژه حكمت متعاليه شمرده نمى‌شوند.

• فرهنگ عاشورا دائرةالمعارفى از واژه‌هاى مرتبط با واقعه كربلا و قيام حسينى است. جواد محدثى مؤلف اين اثر براى الفاظ، شماره‌اى قرار نداده و تعداد اين واژه‌ها مشخص نيست، ولى تعداد مدخل‌ها فراوان است و به هر كلمه‌اى كه به‌نوعى با قيام امام حسين(ع) از رويدادها، دوست و دشمن، عزادارى در طول تاريخ و... ارتباطى وجود داشته، پرداخته است.

• فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم رجالی اثر محمدحسین مختاری مازندرانی و علی‌اصغر مرادی، فرهنگ‌نامه‌ای است در جهت بیان معنا و مفهوم اصطلاحات علم رجال.

• فرهنگ اصطلاحات علوم و تمدن اسلامی فرهنگ‎نامه فارسی - انگلیسی اصطلاحات علوم و فنون تمدن اسلامی است که توسط محمدتقی اکبری با همکاری علی آخشینی، احمد رضوانی و عبدالله عظیمایی، زیر نظر جواد قاسمی گردآوری شده است.

• فرهنگ اصطلاحات درایة الحدیث و رجال تألیف محسن قاسم‌پور و حسین ستار، حاوی شرح و توضیح اصطلاحات علوم حدیث به زبان فارسی است.

• فرهنگ اصطلاحات منطقی به انضمام واژه نامه فرانسه و انگلیسی اثر صاحب كتاب «منطق صورى»، محمد خوانسارى (اصفهان، 1300-1388ش، تهران) است كه نویسنده در آن، معانى واژگان و اصطلاحات علم منطق صورى را به‌صورت الفبايى، مطرح و با استناد به منابع معتبر اين علم تعريف كرده است.

• فرهنگ علوم فلسفی و کلامی نوشته جعفر سجادی، پژوهشی است در جهت جمع‌آوری اصطلاحات دو علم فلسفه و کلام. این کتاب به زبان فارسی در زمان معاصر و در یک جلد به نگارش درآمده است.

• فرهنگ فلسفی ترجمه «المعجم الفلسفى» تأليف دكتر «جميل صليبا» (1978م.) عضو فرهنگستان زبان دمشق، به قلم منوچهر صانعى دره‌بيدى است.

• فرهنگ مصطلحات پزشکی غیر عربی در کتب پزشکی و داروسازی عربی اثر ابراهيم بن مراد، تحقيقى است گسترده در مورد مصطلحات غير عربى (عمدتاً فارسى، يونانى، سريانى و...) كه در كتب پزشکى انتشاريافته به زبان عربى مشاهده مى‌شود.

• فرهنگ علم کلام اثر دكتر احمد خاتمى، كتابى است كه به زبان فارسى در شرح و اصطلاحاتيكه در كتب كلامى ذكر شده تألیف شده است همچنين اين كتاب از اشخاص و اعلامى مطرح در علم كلام، به ترتيب حروف الفباء نام برده شده است همانند فرهنگنامه‌هاى مختلف.

• فرهنگ‌نامه زیارت اثر جواد محدثى (متولد سراب، 1332ش) است كه نویسنده در آن، تعداد 140 عدد از واژگان و اصطلاحات حجّ و زيارت را به‌صورت الفبايى توضيح داده است.

• فرهنگ معارف اسلامی اثر سيد جعفر سجادى و به زبان فارسى كه در سه جلد شامل شرح لغات و اصطلاحاتى است كه در طول تاريخ وارد فرهنگ و تمدن اسلامى شده، مى‌باشد.

• فرهنگ‌نامه مهدویت اثر خدامراد سليمانيان، فرهنگ الفبايى اعلام و اصطلاحات مربوط به مهدویت است كه در راستاى فرهنگ سازى انتظار، به زبان فارسى و در سال 1387ش نوشته شده است.