صادقی، علی‌اشرف

صادقی، علی ‎اشرف
نام کامل	دکتر علی‌اشرف صادقی
ولادت	۲۵ اردیبهشت ۱۳۲۰ش
محل تولد	قم
اطلاعات علمی
درجه علمی	دکتری
دانشگاه	دانشگاه تهران
حوزه	زبان و ادب فارسی
اساتید	بدیع‌الزمان فروزانفر جلال‌الدین همایی ابراهیم پورداود محمدتقی مدرس رضوی
برخی آثار	بررسی گویش‌های ایرانی تهران تکوین زبان فارسی

علی‌اشرف صادقی (متولد 1320ش)، مؤلف، مترجم و مصحح، استاد تمام دانشگاه تهران، از اعضای فرهنگستان زبان و ادب فارسی، چهره ماندگار عرصه زبان و ادبیات فارسی است. از وی آثار فراوانی در زمینه فرهنگ و ادب فارسی تألیف، ترجمه و تصحیح شده است.

ولادت

وی در ۲۵ اردیبهشت ۱۳۲۰ش در قم در یک خانواده فرهنگی متولد شد. پدربزرگش آقا نصرالله ملقب به اشرف‌الواعظین، واعظ مشهور شهر بود. جدش مرحوم حاجی ملا محمدصادق قمی فقیه بسیار معروف زمان ناصرالدین‌شاه بود که شرح حالش در منابع دوره قاجاری از قبیل «المآثر و الآثار» اعتمادالسلطنه درج است.

تحصیلات

تحصیلات ابتدایی وی در مدرسه شایگان به نام دکتر سید علی شایگان، به مدیریت پدرش تا کلاس چهارم ابتدایی و دبستان بدر، کلاس‌های پنجم و ششم ابتدایی و در دبیرستان حکیم نظامی قم (امام صادق کنونی) بوده است. پس از گرفتن دیپلم متوسطه ادبی در ۱۳۳۸ در کنکور رشته ادبیات فارسی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران شرکت کرد و در همان سال قبول شد. در سه سال دوره کارشناسی (لیسانس) نزد مرحومان بدیع‌الزمان فروزانفر، جلال‌الدین همایی، ابراهیم پورداود، محمدتقی مدرس رضوی، میر جلال‌الدین محدث ارموی و غیره تلمذ کرد و در پایان دوره با رتبه اول در سال ۱۳۴۱ فارغ‌التحصیل شد.

در سال ۱۳۴۲ با استفاده از بورس دولتی به کشور فرانسه عازم شد و در رشته زبان‌شناسی عمومی در دانشگاه سربن ثبت‌نام کرد و در سال ۱۳۴۶ (۱۹۶۷م)، موفق به اخذ دکترای سیکل سوم در رشته زبان‌شناسی شد. استاد راهنمایش آندره مارتینه زبان‌شناس معروف و بنیان‌گذار مکتب نقش‌گرایی فرانسه در زبان‌شناسی بود.

او سرانجام در آغاز سال تحصیلی ۱۳۸۶–۱۳۸۷ به درخواست خود، بازنشسته شد، زیرا می‌ خواست تمام همت خود را صرف تدوین فرهنگ جامع زبان فارسی کند.

صادقی مدیر گروه فرهنگ‌ نویسی فرهنگستان است و دبیریِ مجلهٔ فرهنگ‌ نویسی را برعهده دارد. او همچنین پایه‌گذار مجلهٔ زبان‌شناسی است و تا سال ۱۳۸۶ سردبیر آن بود. صادقی همچنین از ویراستاران دانشنامهٔ ایران و اسلام، دانشنامهٔ جهان اسلام و دائرةالمعارف بزرگ اسلامی‌ بوده‌ است.

انتخاب به عنوان چهره ماندگار عرصه زبان و ادبیات فارسی در نخستین همایش چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۰ از افتخارات این استاد تمام دانشگاه تهران است.

فعالیت‌ها

از جمله مهم‌ترین فعالیت‌ها و سمت‌های صادقی به قرار زیر است:

1340-1342، همکاری بامؤسسه لغت‌نامه دهخدا و تدوین بخشی از حرف گاف؛

1349-1357، ویراستاری دانشنامه ایران و اسلام؛

1364-1372، ویراستاری دایرةالمعارف بزرگ اسلامی؛

1370، تاکنون عضویت پیوسته و دائمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی.

آثار: تألیف، تصحیح و ترجمه

1. تکوین زبان فارسی؛
2. لغت فرس؛
3. زبان‌های ایرانی، یوسیف م. ارانسکی (ترجمه)؛
4. مسائل تاریخی زبان فارسی (مجموعه مقالات)؛
5. خلاصة الأشعار و زبدة الأفكار، تألیف میر تقی‌الدین کاشانی، (تصحیح و تحقیق).

منابع مقاله

1. صادقی، علی‌اشرف، زندگی‌نامه خودنوشت، جایزه ادبی و تاریخی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار یزدی «علی‌اشرف صادقی»
2. پایگاه اطلاع رسانی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
3. مقالات علی‌اشرف صادقی در پایگاه نورمگز

وابسته‌ها

بررسی گویش‌های ایرانی

لغت فرس: نسخه‌برگردان شش دستنویس

فرهنگ‌های فارسی

فعل مرکب در زبان فارسی

فرهنگ املایی خط فارسی بر اساس دستور خط فارسی مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی

خلاصة الأشعار و زبدة الأفکار (بخش قم و ساوه)

تهران

لهجه تهرانی

مسائل تاریخی زبان فارسی

زبانهای ایرانی

تکوین زبان فارسی

خلاصه لغت فرس اسدی طوسی

فرهنگ جامع زبان فارسی

خورشيد عرفان، پير گيلان