موسوی گرمارودی، سید علی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class="wikiInfo">
{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
[[پرونده:NUR02714.jpg|بندانگشتی|موسوی گرمارودی، سید علی]]
| عنوان = سید علی موسوی گرمارودی
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
| تصویر = NUR02714.jpg
|-
| اندازه تصویر =
! نام!! data-type="authorName" |موسوی گرمارودی، سید علی
| توضیح تصویر =
|-
| نام کامل = سید علی موسوی گرمارودی
|نام‌های دیگر
| نام‌های دیگر =
| data-type="authorOtherNames" |  
| لقب =
|-
| تخلص =
|نام پدر
| نسب =
| data-type="authorfatherName" |سید محمدعلى
| نام پدر = سید محمدعلی موسوی گرمارودی
|-
| ولادت = ۱۳۲۰ش
|متولد
| محل تولد = قم، محله چهارمردان
| data-type="authorbirthDate" |1320 ش
| کشور تولد = ایران
|-
| محل زندگی = قم، مشهد، تهران
|محل تولد
| رحلت =
| data-type="authorBirthPlace" |محله چهارمردان قم
| شهادت =
|-
| مدفن =
|رحلت
| طول عمر =
| data-type="authorDeathDate" |
| نام همسر =
|-
| فرزندان =
|اساتید
| خویشاوندان =
| data-type="authorTeachers" |[[مصفا، مظاهر|مظاهر مصفا]]
| دین = اسلام
| مذهب = شیعه
| پیشه = شاعر، نویسنده، مترجم، محقق، منتقد
| درجه علمی = دکترای ادبیات فارسی
| دانشگاه = دانشگاه تهران
| علایق پژوهشی = شعر معاصر، حافظ‌پژوهی، ترجمه متون دینی
| منصب = مشاور فرهنگی رئیس جمهور، رایزن فرهنگی در تاجیکستان، مدیر تالار وحدت
| پس از =
| پیش از =
| اساتید = {{فهرست جعبه عمودی | [[سید محمد حسینی بهشتی]] | [[محمد مفتح]] | [[مرتضی مطهری]] | [[مظاهر مصفا]] | [[سید جعفر شهیدی]] | [[احمد مهدوی دامغانی]]}}
| مشایخ =
| معاصرین =
| شاگردان =
| اجازه اجتهاد از =
| آثار = {{فهرست جعبه عمودی | [[خط خون]] | [[در سایه‌سار نخل ولایت]] | [[قرآن کریم (ترجمه گرمارودی)]] | [[نهج‌البلاغه (ترجمه گرمارودی)]] | [[صحیفه سجادیه (ترجمه گرمارودی)]] | [[گوشواره عرش]]}}
| سبک نوشتاری =
| وبگاه =
| امضا =
| کد مؤلف = AUTHORCODE02714AUTHORCODE
}}
'''سید علی موسوی گرمارودی''' (متولد ۱۳۲۰ش)، شاعر، نویسنده، مترجم، محقق و منتقد معاصر ایرانی، چهره ماندگار شعر در سال ۱۳۸۵ و برنده جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران برای ترجمه قرآن در سال ۱۳۹۰. وی از پیشگامان شعر نو شیعی و انقلابی و از پایه‌گذاران شعر آیینی و مقاومت به شمار می‌رود. گرمارودی تحصیلات حوزوی و دانشگاهی دارد و دانش‌آموخته دکترای ادبیات فارسی از دانشگاه تهران است. از مهمترین اساتید او می‌توان به [[مطهری، مرتضی|مرتضی مطهری]]، [[شهیدی، سید جعفر|سید جعفر شهیدی]] و [[مهدوی دامغانی، احمد|مهدوی دامغانی]] اشاره کرد. ترجمه قرآن، نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه از مهمترین آثار اوست.


[[مفتح، محمد|شهید دکتر مفتح]]
==ولادت==
 
سید علی موسوی گرمارودی در ۳۱ فروردین‌ماه ۱۳۲۰ش برابر با ۲۲ ربیع‌الاول ۱۳۶۰ق در محله چهارمردان قم متولد شد. پدرش، حجت‌الاسلام سید محمدعلی موسوی گرمارودی، از بزرگان اهل گرمارود الموت قزوین و مادرش اهل تنکابن مازندران بود. نیاکان پدری او از سادات روستای "میخسار" کجور مازندران بودند که در دوره قاجاریه به الموت و سپس به گرمارود کوچ کرده بودند. پدر وی ابتدا در مسجد جامع گرمارود به ارشاد مردم می‌پرداخت، سپس در دوران جوانی به قم و پس از آن به نجف مهاجرت کرد و سرانجام در قم ساکن شد.
[[آيت‌الله بهشتى|آیت‌الله بهشتى]]
 
[[مطهری، مرتضی|شهید آیت‌الله مرتضى مطهرى]]
|-
|برخی آثار
| data-type="authorWritings" |
|- class="articleCode"
|کد مؤلف
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE02714AUTHORCODE
|}
</div>
 
'''سید على موسوى گرمارودى''' (متولد 1320ش)، شاعر معاصر،
 
== ولادت ==
در 31 فروردین‌ماه 1320ش، در محله چهارمردان قم متولد شد. پدرش، حجت‌الاسلام سید محمد موسوی گرمارودی، از بزرگان اهل گرمارود الموت قزوین و مادرش تنکابنی بود.
 
''' '''پدر سیدعلی موسوی گرمارودی ابتدا در مسجد جامع «گرمارود» مردم را راهنمایی می‌کرد، سپس در دوران جوانی وی به قم و سپس نجف، هجرت و آنگاه دوباره به قم بازگشت و در همانجا سکنی گزید.


== تحصیلات ==
== تحصیلات ==
سید على از پنج‌سالگى تحصیلات مقدماتى را نزد پدر آغاز کرد. «قرآن»، «نصاب الصبیان» ابونصر فراهى، «گلستان» سعدى، «طاقدیس» شیخ نراقى و گزیده‌هایى از «خمسه» نظامى را فراگرفت.


سپس به دبستان ملى «باقریه» رفت. تحصیلات متوسطه را در دبیرستان «دین و دانش» - که شهید [[آيت‌الله بهشتى|آیت‌الله بهشتى]] دایر کرده بود - دنبال نمود و از محضر اساتید برجسته‌اى چون [[على‌اصغر فقيهى|على‌اصغر فقیهى]]، دکتر [[حسين اشراقى|حسین اشراقى]]، [[مفتح، محمد|شهید دکتر مفتح]]، دکتر [[بزرگ‌نيا|بزرگ‌نیا]]، دکتر [[مصفا، مظاهر|مظاهر مصفا]]، دکتر [[شيمى|شیمى]]، دکتر رضوانى و شهید دکتر بهشتى بهره برد. در 1338ش، همراه پدر به مشهد رفت، مدت چهار سال در آنجا اقامت گزید. او در حوزه علمیه مشهد نزد حاج شیخ [[مجتبى قزوينى|مجتبى قزوینى]] و شیخ [[محمدتقى اديب نيشابورى|محمدتقى ادیب نیشابورى]] مشهور به ادیب ثانى تلمذ کرد و کتاب‌هاى «سیوطى»، «[[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب|مغنى]]» و «[[المطول|مطول]]» را خواند. همچنین منطق و مقدمات اصول و فقه را نزد مدرسان دیگر حوزه مشهد ازجمله مرحوم «نهنگ» و «واعظ طبسى» آموخت.  
سید علی موسوی گرمارودی تحصیلات خود را از پنج‌سالگی نزد پدر آغاز کرد و کتاب‌هایی چون قرآن، نصاب الصبیان، گلستان سعدی، طاقدیس شیخ نراقی و گزیده‌هایی از خمسه نظامی را فراگرفت. سپس وارد دبستان ملی باقریه شد. دوره متوسطه را در دبیرستان دین و دانش قم زیر نظر شهید آیت‌الله بهشتی گذراند و از محضر استادانی چون [[على‌اصغر فقيهى|على‌اصغر فقیهى]]، دکتر [[حسين اشراقى|حسین اشراقى]]، [[مفتح، محمد|شهید دکتر مفتح]]، دکتر [[بزرگ‌نيا|بزرگ‌نیا]]، دکتر [[مصفا، مظاهر|مظاهر مصفا]]، دکتر [[شيمى|شیمى]]، دکتر رضوانى و شهید دکتر بهشتى بهره برد. در 1338ش، همراه پدر به مشهد رفت، مدت چهار سال در آنجا اقامت گزید. او در حوزه علمیه مشهد نزد حاج شیخ [[مجتبى قزوينى|مجتبى قزوینى]] و شیخ [[محمدتقى اديب نيشابورى|محمدتقى ادیب نیشابورى]] مشهور به ادیب ثانى تلمذ کرد و کتاب‌هاى «سیوطى»، «[[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب|مغنى]]» و «[[المطول|مطول]]» را خواند. همچنین منطق و مقدمات اصول و فقه را نزد مدرسان دیگر حوزه مشهد ازجمله مرحوم «نهنگ» و «واعظ طبسى» آموخت.  


مدت یک سال نیز در حوزه «فردوس» به تدریس پرداخت. سرانجام پس از بهره‌گیرى از اساتید برجسته حوزه علمیه مشهد، به قم بازگشت. با قیام 15 خردادماه 1342ش و دستگیرى [[امام خمينى(ره)|امام خمینى]](ره)، همراه پدر به تهران آمد و در دبیرستان «علوى» به تدریس پرداخت.
مدت یک سال نیز در حوزه «فردوس» به تدریس پرداخت. سرانجام پس از بهره‌گیرى از اساتید برجسته حوزه علمیه مشهد، به قم بازگشت. با قیام 15 خردادماه 1342ش و دستگیرى [[امام خمينى(ره)|امام خمینى]](ره)، همراه پدر به تهران آمد و در دبیرستان «علوى» به تدریس پرداخت.
خط ۶۲: خط ۶۳:
دکتر موسوى گرمارودى با پیروزى انقلاب اسلامى، همراه [[صفارزاده، طاهره|طاهره صفارزاده]]، شاعر معاصر، «کانون فرهنگى نهضت اسلامى» را تأسیس کرد و به سمت دبیرى کانون منصوب شد. مدتى نیز سرپرست انتشارات فرانکلین و مدیر عامل افست گردید. حدود هشت ماه نیز مشاور فرهنگى و سخنگوى وزارت پست و تلگراف و تلفن شد.  
دکتر موسوى گرمارودى با پیروزى انقلاب اسلامى، همراه [[صفارزاده، طاهره|طاهره صفارزاده]]، شاعر معاصر، «کانون فرهنگى نهضت اسلامى» را تأسیس کرد و به سمت دبیرى کانون منصوب شد. مدتى نیز سرپرست انتشارات فرانکلین و مدیر عامل افست گردید. حدود هشت ماه نیز مشاور فرهنگى و سخنگوى وزارت پست و تلگراف و تلفن شد.  


از 15 فروردین‌ماه 1359ش، با سمت مشاور مطبوعاتى و فرهنگى رئیس جمهور در دوران ریاست جمهورى بنى‌صدر مشغول به کار گردید، اما چند ماه بعد، از سمت مشاور مطبوعاتى استعفا داد. پس از فرار ابوالحسن بنى‌صدر، به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى بازگشت؛ زیرا کارمند رسمى آنجا بود. مدت دو سال بر اثر همکارى که سابقاً با بنى‌صدر داشت، مورد آزار و اذیت قرار گرفت و خانه‌نشین شد. بعدها مجله ادبى «گلچرخ» را بنیان نهاد که به‌طور ماهنامه انتشار مى‌یافت. از 1378 تا 1382ش، با سمت رایزن فرهنگى به تاجیکستان رفت.
از 15 فروردین‌ماه 1359ش، با سمت مشاور مطبوعاتى و فرهنگى رئیس جمهور در دوران ریاست جمهورى بنى‌صدر مشغول به کار گردید، اما چند ماه بعد، از سمت مشاور مطبوعاتى استعفا داد. پس از فرار ابوالحسن بنى‌صدر، به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى بازگشت؛ زیرا کارمند رسمى آنجا بود. مدت دو سال بر اثر همکارى که سابقاً با بنى‌صدر داشت، مورد آزار و اذیت قرار گرفت و خانه‌نشین شد. از دیگر مناصب و مسئولیت‌های ایشان مدیریت تالار وحدت تهران و رایزن فرهنگی ایران در تاجیکستان (۱۳۷۸-۱۳۸۲ش) را می‌توان نام برد. وی بنیان‌گذار و مسئول ماهنامه ادبی "گلچرخ" بود. در سال ۱۳۸۵ش به عنوان چهره ماندگار بخش شعر انتخاب شد و در سال ۱۳۹۰ش نیز انجمن آثار و مفاخر فرهنگی وی را به عنوان یکی از مفاخر ایران‌زمین معرفی کرد.


== آثار ==
== آثار ==
تاکنون آثار ارزنده‌اى از این شاعر و مترجم تواناى معاصر منتشر شده است که از آن جمله مى‌توان به مجموعه شعرهاى «چمن لاله»، «خط خون»، «تا ناکجا» (این اثر به زبان ایتالیایى ترجمه شده است)، «دستچین»، «باران اخم»، «گزیده شعر نیستان»، «سرود رگبار»، «در فصل مردن سرخ»، «چمن لاله»، «خط خون»، «آغاز روشنایى آیینه»، «گوشواره عرش»، «تا محراب آن دو ابرو»، «برآشفتن گیسوى تاک»، «سفر به فطرت گل‌سنگ»، «پیوند زیتون بر شاخه ترنج»، «خواب ارغوانى» و «ما کجا، آن خوب، آن زیبا کجا» و تألیف کتاب‌هاى «غوطه در مهتاب: بررسى و نقد شعر 32 شاعر معاصر»، «شعر و زندگى ادیب‌الممالک فراهانى»، «از ساقه تا صدر»، «دگرخند: بررسى طنز و هزل و هجو در ادب فارسى»، «زندگانى حاج شیخ محمدتقى بافقى» و داستان‌هاى «پرتو انسان‌ها» (2 جلد)، «در مسلخ عشق»، «صلیب نخل»، «داستان پیامبران» (2 جلد) و ترجمه کتاب‌هاى «در کرانه با دریا»، «منشور دادگرى»، «قرآن مجید» و «صحیفه سجادیه» و ده‌ها مقاله سودمند در نشریات مختلف اشاره کرد.
'''شعر'''
{{ستون-شروع|3}}
* عبور (۱۳۴۸) - اولین دفتر شعر 
* در سایه‌سار نخل ولایت (۱۳۵۶) 
* سرود رگبار 
* چمن لاله (۱۳۶۳) 
* خط خون (۱۳۶۳) 
* تا ناکجا (ترجمه شده به ایتالیایی) 
* دستچین (۱۳۶۸) 
* باران اخم (۱۳۷۳)
* گزیده شعر نیستان 
* در فصل مردن سرخ (۱۳۵۸) 
* آغاز روشنایی آیینه 
* گوشواره عرش (مجموعه کامل اشعار آیینی) 
* تا محراب آن دو ابرو 
* برآشفتن گیسوی تاک 
* سفر به فطرت گل‌سنگ 
* پیوند زیتون بر شاخه ترنج 
* خواب ارغوانی 
* ما کجا، آن خوب، آن زیبا کجا (۱۳۷۲) 
* گزیده اشعار گرمارودی (۱۳۷۵) 
* سایه بد (۱۳۴۸)
{{پایان}}
 
'''کتاب‌های ادبی و پژوهشی'''
{{ستون-شروع|2}}
* غوطه در مهتاب: بررسی و نقد شعر ۳۲ شاعر معاصر 
* شعر و زندگی ادیب‌الممالک فراهانی (رساله دکتری) 
* از ساقه تا صدر (تذکره شعرای قرن بیستم تاجیکستان) 
* دگرخند: بررسی طنز و هزل و هجو در ادب فارسی 
* جوشش و کوشش در شعر (پایان‌نامه کارشناسی ارشد) 
* زندگی حاج شیخ محمدتقی بافقی 
* صدای سبز (مجموعه‌اشعار و زندگی‌نامه خودنوشت) 
* اختر چرخ ادب (مقدمه و انتخاب اشعار پروین اعتصامی) 
* به‌گزین علی‌نامه (کهن‌ترین منظومه شیعه فارسی)
{{پایان}}
'''داستان'''
{{ستون-شروع|2}}
* پرتو انسان‌ها (۲ جلد)
* در مسلخ عشق 
* صلیب نخل 
* داستان پیامبران (۲ جلد)
* بابا تاریخ (داستان برای نوجوانان) 
* با دل شیر 
* نواب صفوی 
* به کوتاهی آه به بلندای ماه (زندگی حضرت زهرا(س))
{{پایان}}


دکتر گرمارودى کتاب‌هاى «با دل شیر»، «بابا تاریخ»، «نواب صفوى»، «مرد خوش‌دل»، «هر که نان از عمل خویش خورد»، «آموزش دین»، «یونس(ع)»، «[[رازی، محمد بن زکریا‏|زکریاى رازى]]» و «داستان حضرت نوح(ع)» را براى نوجوانان تألیف کرده است. استاد [[خرمشاهی، بهاءالدین|بهاءالدین خرمشاهى]] نیز در 1375ش، گزینه پنجاه شعر او را با مقدمه‌اى مفصل به چاپ رساند.
'''ترجمه'''
* قرآن کریم (برنده کتاب سال ۱۳۹۰)
* نهج‌البلاغه (مورد تقدیر در جایزه کتاب سال)
* صحیفه سجادیه 
* در کرانه با دریا 
* منشور دادگری (عهدنامه مالک اشتر)


انجمن آثار و مفاخر فرهنگى به پاس سال‌ها فعالیت علمى و فرهنگى وى، طى برگزارى مراسم بزرگداشتى در اول شهریورماه 1390 ایشان را به‌عنوان یکى از مفاخر ایران‌زمین معرفى کرد و لوح تقدیرى همراه با نشان زرین انجمن به استاد اهدا نمود.
'''مقالات و پژوهش‌های ادبی'''
* مقالات متعدد درباره جریان شعر معاصر تاجیکستان 
* مقاله "از دوزخ بگو" در روزنامه کیهان (۱۳۵۷) 
* مقالات تحقیقی متعدد در زمینه ادبیات فارسی


== منابع مقاله ==
'''اجراهای صوتی'''
اجرای صوتی کلیه غزل‌های حافظ (بر اساس نسخه قزوینی و غنی)


'''آثار درباره موسوی گرمارودی'''
* بزرگداشت‌نامه دکتر سید علی موسوی گرمارودی (انجمن آثار و مفاخر فرهنگی) 
* مجموعه زندگینامه‌ها دکتر سید علی موسوی گرمارودی 
* به جرم شاعری (نوشته مجید شفیعی) 
* مستند "[https://www.aparat.com/v/lzr01m1 آفریدگار کلام]" (شبکه چهار صدا و سیما)
* [https://www.noormags.ir/view/fa/congress/tome/122493 مجموعه مقالات بزرگداشت استاد دکتر سیدعلی موسوی گرمارودی، در پایگاه تخصصی مجلات نورمگز]


سایت انجمن آثار و مفاخر فرهنگى در تاریخ 18 تیرماه 1392 به آدرس: http://anjom.ir/component/content/article/8/658-bozorgdashtmusavigarmarudi1.html.
== منابع مقاله ==
*ر.ک. سایت انجمن آثار و مفاخر فرهنگى در تاریخ 18 تیرماه 1392
*[http://golshanadab.blogfa.com/post/189 ر.ک.زندگي وآثارعلي موسوي گرمارودي، گلشن ادب، مباحث ومسائل ادبي (گروه ادبيات فارسی متوسطه شهرستان دهاقان)]
*[https://www.noormags.ir/view/fa/congress/tome/122493 مجموعه مقالات بزرگداشت استاد دکتر سیدعلی موسوی گرمارودی، در پایگاه تخصصی مجلات نورمگز]
*[https://www.aparat.com/v/lzr01m1 مستند "آفریدگار کلام" در پایگاه آپارات]


{{شعر و شاعری}}


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
خط ۸۱: خط ۱۴۸:


[[به‌گزین علی‌نامه]]  
[[به‌گزین علی‌نامه]]  
[[قرآن کریم (ترجمه گرمارودی)]]
[[عربی‌های دیوان حافظ]]
[[صحیفه سجادیه: نیایش‌های جاودانی حضرت علی بن الحسین(ع)]]


[[با کاروان ابراهیم]]  
[[با کاروان ابراهیم]]  
[[قرآن کریم (ترجمه گرمارودی)]]


[[گزیده ادبیات معاصر: مجموعه شعر]]  
[[گزیده ادبیات معاصر: مجموعه شعر]]  
خط ۹۳: خط ۱۶۴:


[[مجموعه مقالات انجمن واره بررسی مسائل ايران‌شناسی]]  
[[مجموعه مقالات انجمن واره بررسی مسائل ايران‌شناسی]]  
[[به گزینه شعر عبدالرحمن مشفقی بخارایی شاعر و طنزپرداز قرن دهم]]
[[به‌گزینه شعر عرفی شیرازی: شاعر سبک هندی در آغاز دورۀ صفوی]]


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:شاعران]]
[[رده:مترجمان]]
[[رده:قرآن‌پژوهان]]
[[رده:مهر(1400)]]
[[رده:شاگردان شهید مفتح]]
[[رده:شاگردان دکتر سید جعفر شهیدى]]
[[رده:شاگردان استاد شهید مطهری]]
[[رده:مترجمان قرآن]]
[[رده:بازنگری شده(آبان)]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۴:۰۹

سید علی موسوی گرمارودی (متولد ۱۳۲۰ش)، شاعر، نویسنده، مترجم، محقق و منتقد معاصر ایرانی، چهره ماندگار شعر در سال ۱۳۸۵ و برنده جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران برای ترجمه قرآن در سال ۱۳۹۰. وی از پیشگامان شعر نو شیعی و انقلابی و از پایه‌گذاران شعر آیینی و مقاومت به شمار می‌رود. گرمارودی تحصیلات حوزوی و دانشگاهی دارد و دانش‌آموخته دکترای ادبیات فارسی از دانشگاه تهران است. از مهمترین اساتید او می‌توان به مرتضی مطهری، سید جعفر شهیدی و مهدوی دامغانی اشاره کرد. ترجمه قرآن، نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه از مهمترین آثار اوست.

سید علی موسوی گرمارودی
NUR02714.jpg
نام کاملسید علی موسوی گرمارودی
نام پدرسید محمدعلی موسوی گرمارودی
ولادت۱۳۲۰ش
محل تولدقم، محله چهارمردان، ایران
محل زندگیقم، مشهد، تهران
دیناسلام
مذهبشیعه
پیشهشاعر، نویسنده، مترجم، محقق، منتقد
منصبمشاور فرهنگی رئیس جمهور، رایزن فرهنگی در تاجیکستان، مدیر تالار وحدت
اطلاعات علمی
درجه علمیدکترای ادبیات فارسی
دانشگاهدانشگاه تهران
علایق پژوهشیشعر معاصر، حافظ‌پژوهی، ترجمه متون دینی
اساتید
برخی آثار

ولادت

سید علی موسوی گرمارودی در ۳۱ فروردین‌ماه ۱۳۲۰ش برابر با ۲۲ ربیع‌الاول ۱۳۶۰ق در محله چهارمردان قم متولد شد. پدرش، حجت‌الاسلام سید محمدعلی موسوی گرمارودی، از بزرگان اهل گرمارود الموت قزوین و مادرش اهل تنکابن مازندران بود. نیاکان پدری او از سادات روستای "میخسار" کجور مازندران بودند که در دوره قاجاریه به الموت و سپس به گرمارود کوچ کرده بودند. پدر وی ابتدا در مسجد جامع گرمارود به ارشاد مردم می‌پرداخت، سپس در دوران جوانی به قم و پس از آن به نجف مهاجرت کرد و سرانجام در قم ساکن شد.

تحصیلات

سید علی موسوی گرمارودی تحصیلات خود را از پنج‌سالگی نزد پدر آغاز کرد و کتاب‌هایی چون قرآن، نصاب الصبیان، گلستان سعدی، طاقدیس شیخ نراقی و گزیده‌هایی از خمسه نظامی را فراگرفت. سپس وارد دبستان ملی باقریه شد. دوره متوسطه را در دبیرستان دین و دانش قم زیر نظر شهید آیت‌الله بهشتی گذراند و از محضر استادانی چون على‌اصغر فقیهى، دکتر حسین اشراقى، شهید دکتر مفتح، دکتر بزرگ‌نیا، دکتر مظاهر مصفا، دکتر شیمى، دکتر رضوانى و شهید دکتر بهشتى بهره برد. در 1338ش، همراه پدر به مشهد رفت، مدت چهار سال در آنجا اقامت گزید. او در حوزه علمیه مشهد نزد حاج شیخ مجتبى قزوینى و شیخ محمدتقى ادیب نیشابورى مشهور به ادیب ثانى تلمذ کرد و کتاب‌هاى «سیوطى»، «مغنى» و «مطول» را خواند. همچنین منطق و مقدمات اصول و فقه را نزد مدرسان دیگر حوزه مشهد ازجمله مرحوم «نهنگ» و «واعظ طبسى» آموخت.

مدت یک سال نیز در حوزه «فردوس» به تدریس پرداخت. سرانجام پس از بهره‌گیرى از اساتید برجسته حوزه علمیه مشهد، به قم بازگشت. با قیام 15 خردادماه 1342ش و دستگیرى امام خمینى(ره)، همراه پدر به تهران آمد و در دبیرستان «علوى» به تدریس پرداخت.

موسوى گرمارودى در 1345ش، به دانشکده حقوق دانشگاه تهران رفت و در رشته علوم قضایى مشغول تحصیل شد. در این ایام با برخى از چهره‌هاى فعال سیاسى چون شهید رجایى و شهید باهنر آشنا گردید. در 1348ش، در مسابقه شعرى که در مجله ادبى «یغما» به مناسبت آغاز پانزدهمین قرن بعثت برگزار شده بود، در زمینه «شعر نو» شرکت کرد و منظومه «خاستگاه نور» را ارائه داد و رتبه اول را کسب کرد.

از 1348ش، به‌عنوان دبیر در اداره آموزش و پرورش به کار پرداخت. همچنین در اداره برنامه‌ها در وزارت آموزش و پرورش «برنامه آئین نگارش کل کشور» را نوشت. مدتى نزد شهید آیت‌الله مرتضى مطهرى «شرح منظومه» را آموخت.

فعالیت‌ها

در 1352ش، به واسطه فعالیت‌های انقلابى علیه رژیم پهلوى، توسط ساواک دستگیر شد و چهار سال به زندان افتاد. او پس از رهایى، شرح ماجراى دستگیرى و زندانى شدن خود را طى مقاله‌اى در روزنامه «کیهان» تحت عنوان «از دوزخ بگو» در 1357ش، منتشر کرد. او پس از آزادى، چاپ دوم مجموعه شعر «عبور» و سپس «سایه‌سار نخل ولایت» و آنگاه «سرود رگبار» را منتشر کرد.

گرمارودى تحصیلات خود را در مقطع فوق لیسانس در رشته ادبیات در دانشگاه تهران ادامه داد. پایان‌نامه او با عنوان «جوشش و کوشش در شعر» بود که با راهنمایى استاد سید ضیاءالدین سجادى به انجام رسید. بعد تحصیلات خود را در مقطع دکترا در همان دانشگاه پى گرفت و موفق به اخذ دانشنامه دکتراى ادبیات شد. موضوع رساله دکتراى وى، «زندگى و شعر ادیب‌الممالک فراهانى» بود که با راهنمایى دکتر سید جعفر شهیدى به انجام رسید. این اثر بعدها به‌صورت کتاب منتشر شد و تاکنون نیز دو بار تجدید چاپ گردیده است.

دکتر موسوى گرمارودى با پیروزى انقلاب اسلامى، همراه طاهره صفارزاده، شاعر معاصر، «کانون فرهنگى نهضت اسلامى» را تأسیس کرد و به سمت دبیرى کانون منصوب شد. مدتى نیز سرپرست انتشارات فرانکلین و مدیر عامل افست گردید. حدود هشت ماه نیز مشاور فرهنگى و سخنگوى وزارت پست و تلگراف و تلفن شد.

از 15 فروردین‌ماه 1359ش، با سمت مشاور مطبوعاتى و فرهنگى رئیس جمهور در دوران ریاست جمهورى بنى‌صدر مشغول به کار گردید، اما چند ماه بعد، از سمت مشاور مطبوعاتى استعفا داد. پس از فرار ابوالحسن بنى‌صدر، به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى بازگشت؛ زیرا کارمند رسمى آنجا بود. مدت دو سال بر اثر همکارى که سابقاً با بنى‌صدر داشت، مورد آزار و اذیت قرار گرفت و خانه‌نشین شد. از دیگر مناصب و مسئولیت‌های ایشان مدیریت تالار وحدت تهران و رایزن فرهنگی ایران در تاجیکستان (۱۳۷۸-۱۳۸۲ش) را می‌توان نام برد. وی بنیان‌گذار و مسئول ماهنامه ادبی "گلچرخ" بود. در سال ۱۳۸۵ش به عنوان چهره ماندگار بخش شعر انتخاب شد و در سال ۱۳۹۰ش نیز انجمن آثار و مفاخر فرهنگی وی را به عنوان یکی از مفاخر ایران‌زمین معرفی کرد.

آثار

شعر

  • عبور (۱۳۴۸) - اولین دفتر شعر
  • در سایه‌سار نخل ولایت (۱۳۵۶)
  • سرود رگبار
  • چمن لاله (۱۳۶۳)
  • خط خون (۱۳۶۳)
  • تا ناکجا (ترجمه شده به ایتالیایی)
  • دستچین (۱۳۶۸)
  • باران اخم (۱۳۷۳)
  • گزیده شعر نیستان
  • در فصل مردن سرخ (۱۳۵۸)
  • آغاز روشنایی آیینه
  • گوشواره عرش (مجموعه کامل اشعار آیینی)
  • تا محراب آن دو ابرو
  • برآشفتن گیسوی تاک
  • سفر به فطرت گل‌سنگ
  • پیوند زیتون بر شاخه ترنج
  • خواب ارغوانی
  • ما کجا، آن خوب، آن زیبا کجا (۱۳۷۲)
  • گزیده اشعار گرمارودی (۱۳۷۵)
  • سایه بد (۱۳۴۸)

کتاب‌های ادبی و پژوهشی

  • غوطه در مهتاب: بررسی و نقد شعر ۳۲ شاعر معاصر
  • شعر و زندگی ادیب‌الممالک فراهانی (رساله دکتری)
  • از ساقه تا صدر (تذکره شعرای قرن بیستم تاجیکستان)
  • دگرخند: بررسی طنز و هزل و هجو در ادب فارسی
  • جوشش و کوشش در شعر (پایان‌نامه کارشناسی ارشد)
  • زندگی حاج شیخ محمدتقی بافقی
  • صدای سبز (مجموعه‌اشعار و زندگی‌نامه خودنوشت)
  • اختر چرخ ادب (مقدمه و انتخاب اشعار پروین اعتصامی)
  • به‌گزین علی‌نامه (کهن‌ترین منظومه شیعه فارسی)

داستان

  • پرتو انسان‌ها (۲ جلد)
  • در مسلخ عشق
  • صلیب نخل
  • داستان پیامبران (۲ جلد)
  • بابا تاریخ (داستان برای نوجوانان)
  • با دل شیر
  • نواب صفوی
  • به کوتاهی آه به بلندای ماه (زندگی حضرت زهرا(س))

ترجمه

  • قرآن کریم (برنده کتاب سال ۱۳۹۰)
  • نهج‌البلاغه (مورد تقدیر در جایزه کتاب سال)
  • صحیفه سجادیه
  • در کرانه با دریا
  • منشور دادگری (عهدنامه مالک اشتر)

مقالات و پژوهش‌های ادبی

  • مقالات متعدد درباره جریان شعر معاصر تاجیکستان
  • مقاله "از دوزخ بگو" در روزنامه کیهان (۱۳۵۷)
  • مقالات تحقیقی متعدد در زمینه ادبیات فارسی

اجراهای صوتی اجرای صوتی کلیه غزل‌های حافظ (بر اساس نسخه قزوینی و غنی)

آثار درباره موسوی گرمارودی

منابع مقاله

وابسته‌ها