أوضح المسالك إلی ألفية ابن مالك

أوضح المسالك إلى ألفية ابن مالك، اثر عبدالله بن يوسف بن هشام انصارى، کتابى است در شرح و توصيف ابيات هزارگانه (الفيه) ابن مالك كه در نيمه اول قرن هشتم هجرى، نوشته شده است.

أوضح المسالک إلی ألفیة ابن مالک
پدیدآوران	عبدالحمید، محمد محیی‌الدین (شارح) ابن مالک، محمد بن عبدالله (نویسنده) ابن هشام، عبدالله بن یوسف (نویسنده)
عنوان‌های دیگر	الفیه. شرح اوضح المسالک الی الفیه ابن مالک. شرح کتاب عده السالک الی تحقیق اوضح المسالک و هو الشرح الکبیر من ثلاثه شروح عدة السالک إلی تحقیق اوضح المسالک و هو الشرح الکبیر من ثلاثة شروح
ناشر	المکتبة العصرية
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1429 ق یا 2008 م
چاپ	1
شابک	‎9953-400-44-x
موضوع	ابن مالک، محمد بن عبدالله، 600؟ - 672ق. الفیه - نقد و تفسیر ابن هشام، عبدالله بن یوسف، 708 - 761ق. اوضح المسالک الی الفیه ابن مالک - نقد و تفسیر زبان عربی - شواهد شعری زبان عربی - نحو
زبان	عربی
تعداد جلد	4
کد کنگره	‏PJ‎‏ ‎‏6151‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ ‎‏الف‎‏70227‎‏ ‎‏1386
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

مطالب در چهار جلد به چاپ رسيده و در هریک به‌طور جامع، ابيات هزارگانه ابن مالك (الفيه) شرح و توصيف شده است. بدين ترتيب، کتاب، شرحى است در باب صرف و نحو عربى كه با توضيحات متعدد نگارنده در پاورقى، تدوین شده است.

همان گونه كه از نام کتاب پيداست، مؤلف در این اثر، به شرح مباحثى پرداخته كه در الفيه ابن مالك به ايجاز و ابهام آمده است؛ ازاين‌رو مباحث و سرفصل‌هاى کتاب، با الفيه یکى است؛ جز اينكه به قصد سهولت كار متعلمین و دانش‌پژوهان، به شواهد و مثال‌هاى بيشترى متوسل شده و متن خود ابيات، ذكر نگرديده و فقط توضيحات مربوط به مباحث، آورده شده است.

اين کتاب بارها به چاپ رسيده است، از جمله: كلكته (1832 و 1837م)، قاهره (1304، 1312 و 1316ق)، بيروت (1399ق / 1979م) و نيز قاهره (1967م) به كوشش و شرح محمد محیی‌الدين عبدالحمید با نام «عدّة السالك الى تحقيق اوضح المسالك».

شرح‌هاى متعدد و بسيارى بر این کتاب نوشته شده است كه برخى از آن‌ها، عبارتند از:

1. التصريح بمضمون التوضيح، از خالد بن عبدالله جرجاوى ازهرى كه در بولاق (1294ق) و قاهره (1305ق) به چاپ رسيده است.
2. تهذيب اوضح المسالك از محمد سليم على و احمد مصطفى مراغى كه در قاهره (1329ق) منتشر شده است.
3. منار السالك از عبدالمتعال صعيدى كه در قاهره (1964م) چاپ شده است.

دو حاشيه نيز به نام‌هاى حاشية على التصريح بمضمون التوضيح از ياسين بن زين‌الدين عليمى و حاشية على اوضح المسالك از محمد بن طيب بن عبدالمجيد، بر آن نوشته شده كه کتاب نخست در قاهره (1325ق) و تهران (1286ق) و دومى در فاس (1315ق) به چاپ رسيده است.

فهرست مطالب هر جلد، در انتهاى همان جلد آمده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها

البهجة المرضية علی ألفية ابن مالك

مغني اللبيب عن كتب الأعاريب

تحفة الأديب في نحاة مغني اللبيب

النحو الوافي مع ربطه بالأساليب الرفيعة و الحياة اللغوية المتجددة

النحو الكافي

خودآموز هداية في النحو

معجم القواعد العربية في النحو و التصريف

المعجم المفصل في النحو العربي

مبادئ العربية في الصرف و النحو

النحو المستطاب: سؤال و جواب و إعراب

الجمل في النحو

أصول النحو عند السيوطي بين النظرية و التطبيق

الاقتراح في علم أصول النحو

الإنصاف في مسائل الخلاف بين النحو البصريين و الكوفيين

همع الهوامع شرح جمع الجوامع في النحو

شرح ملاجامي علی متن الكافية في النحو

النحو الواضح في قواعد اللغة العربية (المرحلة الابتدائية)

كشف المشكل في النحو

اللمع في العربية

أسرار العربية

شرح الشواهد الشعرية في أمات الكتب النحوية لأربعة آلاف شاهد شعري

التطبيق النحوي

شرح جمل الزجاجي

شرح المكودي علی الألفية في علمي الصرف و النحو

شرح اللمع في النحو

شرح الدرة البهية، «نظم الآجرومية»، في أصول علم اللغة العربية

الأشباه و النظائر في النحو

مرجع الطلاب في قواعد النحو

الخصائص

النحو التطبيقي وفقا لمقررات النحو العربي في المعاهد و الجامعات العربية

المنهاج في القواعد و الإعراب

المدارس النحوية

شرح كتاب سيبويه

المفصل في صنعة الإعراب

الكواكب الدرية

شرح تسهيل الفوائد و تكميل المقاصد

بداءة النحو (صفایی)