خویی، سید ابوالقاسم: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌نور
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'خویی (ابهام زدایی)' به 'خویی (ابهام‌زدایی)')
 
(۱۶۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱۱ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
[[پرونده:NUR00013.jpg|بندانگشتی|خویی، ابوالقاسم ]]
| عنوان = سید ابوالقاسم خویى
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
| تصویر = NUR00013.jpg
|-
| اندازه تصویر =
! نام!! data-type='authorName'|خویی، ابوالقاسم
| توضیح تصویر =  
|-
| نام کامل = خویی، سید ابوالقاسم
|نام های دیگر  
| نام‌های دیگر = آیت‌الله خویی
|data-type='authorOtherNames'| آیت‌الله خویی


ابوالقاسم خویی
ابوالقاسم خویی


خویی غروی، ابوالقاسم
خویی غروی، ابوالقاسم
|-
| لقب =
|نام پدر
| تخلص =
|data-type='authorfatherName'|سید علی‌اکبر خوئی
| نسب =  
|-
| نام پدر =
|متولد
| ولادت = 1278ش / 1317ق / 1899م
|data-type='authorbirthDate'|۱۵ رجب ۱۳۱۷ق. یا 1899 م
| محل تولد = خوی
|-
| کشور تولد =
|محل تولد
| محل زندگی =
|data-type='authorBirthPlace'|خوی
| رحلت = 1371ش / 1413ق / 1992م
|-
| شهادت =
|رحلت
| مدفن =
|data-type='authorDeathDate'|1371 هـ.ش یا 1413 هـ.ق یا 1992 م
| طول عمر =
|-
| نام همسر =  
|اساتید
| فرزندان =
|data-type='authorTeachers'|آيت الله شيخ فتح الله شريعت اصفهانى ، آيت الله ميرزاى نائينى ، آيت الله آقا ضياء عراقى ، آيت الله شيخ محمد حسين غروى اصفهانى ، آيت الله شيخ محمد جواد بلاغى نجفى ،آيت الله آقا ميرزا على آقا قاضى
| خویشاوندان =
|-
| دین =  
|برخی آثار
| مذهب =
|data-type='authorWritings'|معجم رجال الحديث - البيان في تفسير القرآن - فقه الشيعة - مستند العروة الوثقى - التنقيح
| پیشه =
|-class='articleCode'
| منصب =  
|کد مولف
| پس از =  
|data-type='authorCode'|13
| پیش از =
|}
| اساتید = آیت‌الله [[شریعت اصفهانی، فتح‌الله|فتح‌الله شریعت اصفهانى]]
</div>


==ولادت==
آیت‌الله [[نایینی، محمدحسین|میرزاى نائینى]]


'''سيد ابو القاسم خويى''' از فقیه و اصولی و یکی از مراجع تقلید شیعه،  شب پانزدهم ماه رجب سال 1317 هجرى قمرى، در خانوادۀ علم و دانش و تقوا در شهرستان خوى ديده به جهان گشود.
[[عراقی، ضیاءالدین|آقا ضیاء عراقى]]


==خاندان==
آیت‌الله شیخ [[اصفهانی، محمدحسین|محمدحسین غروى اصفهانى]]
| مشایخ  =  
| معاصرین =  
| شاگردان =  
| اجازه اجتهاد از =  
| درجه علمی =
| دانشگاه =
| حوزه =
| علایق پژوهشی =
| سبک نوشتاری =
| آثار = [[معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة]]


پدر او مرحوم آيت الله حاج سيد على اكبر، فرزند سيد هاشم موسوى خويى، يكى از شخصيتهاى برجستۀ خوى بود و مردم به او به ديدۀ اكرام و احترام مى‌نگريستند.
[[البيان في تفسير القرآن]]


آيت الله سيد على اكبر خويى در 28 صفر 1285 هجرى قمرى در شهرستان خوى به دنيا آمد.وى در سال 1307 هجرى قمرى، براى فراگيرى علوم دينى به عتبات عاليات رفت و در محضر اساتيد بزرگ سامرا و نجف، از جمله علامه فاضل شربيانى و علامه شيخ محمد حسن مامقانى به فراگيرى علوم اسلامى پرداخت.
فقه الشيعة


او در سال 1315 هجرى قمرى، به زادگاه خويش بازگشت و رياست دينى شهر را برعهده گرفت.
مستند العروة الوثقى


سيد على اكبر در سال 1328 هجرى قمرى، به علت عدم موافقت با مشروطۀ غير مشروعه به نجف مهاجرت كرد و در آنجا مورد اعتماد آيت الله سيد محمد كاظم يزدى (صاحب عروة) قرار گرفت و در ادارۀ حوزۀ نجف، فعاليتهاى چشمگيرى از خود نشان داد.
التنقيح
| وبگاه =
| امضا =
| کد مؤلف = AUTHORCODE00013AUTHORCODE
}}
{{کاربردهای دیگر|خویی (ابهام‌زدایی)}}
'''سید ابوالقاسم خویى''' (1317- 1413ق)، فقیه، اصولی، عالم بزرگ رجالی، مفسر قرآن، متکلم، از مراجع تقلید شیعه، نویسنده مجموعه 24 جلدی [[معجم رجال الحديث و تفصيل طبقات الرواة]]


وى در سال 1346 هجرى به مشهد مقدس هجرت نمود و در سن هشتاد و شش سالگى، در سفر زيارت مولاى متقيان على عليه السلام، در 18 شعبان 1371 هجرى بدرود حيات گفت و پس از تشييع و نماز علامه شيخ آقا بزرگ تهرانى بر پيكرش، در حرم امير المؤمنين عليه السلام به خاك سپرده شد.
== ولادت ==
در شب پانزدهم ماه رجب سال 1317ق، در خانواده علم و دانش و تقوا در شهرستان خوى دیده به جهان گشود.


==کسب علم و دانش==
==تحصیلات==


آيت الله سيد ابو القاسم خويى در دامان پاك پدر و مادرش دوران كودكى را پشت سر نهاده، پس از آموختن قرآن و خواندن و نوشتن، در 13 سالگى (سال 1330 هجرى قمرى) همراه برادر بزرگ خويش مرحوم سيد عبد الله خويى و ديگر افراد خانواده رهسپار نجف شد.
آیت‌الله سید ابوالقاسم خویى در دامان پاک پدر و مادرش دوران کودکى را پشت سر نهاده و پس از آموختن قرآن و خواندن و نوشتن، در 13 سالگى (سال 1330ق) همراه برادر بزرگ خویش مرحوم سید عبدالله خویى و دیگر افراد خانواده رهسپار نجف شد.


ايشان از دوران كودكى و نوجوانى به هوش و ذكاوت و حافظه و استعداد در ميان همسالان خود معروف بوده و در اندك زمانى گوى سبقت را از همگان ربود.
ایشان از دوران کودکى و نوجوانى به هوش و ذکاوت و حافظه و استعداد در میان همسالان خود معروف بود و در اندک زمانى گوى سبقت را از همگان ربود.


==تدريس==
او شش سال به تحصیل مقدمات و سطوح عالی حوزه پرداخت و سپس ۱۴ سال در درس استادان علوم مختلف از جمله فقه و اصول شرکت کرد. از این میان، چنانکه خود او در زندگی‌نامه خودنوشت آورده، بیشترین استفاده را از [[نائینی، محمدحسین|محمدحسین نائینی]] و [[اصفهانی، محمدحسین|محمدحسین غروی اصفهانی]] داشته است.


آيت الله خويى در خلال تحصيل، به تدريس نيز مى‌پرداخت و هر كتابى را كه مى‌آموخت، كتاب پيش از آن را تدريس مى‌كرد. معظم له خود در اين باره چنين مى‌فرمايد:
===اساتید===
{{ستون-شروع|2}}
# پدر بزرگوارش؛
# آیت‌الله شیخ [[شریعت اصفهانی، فتح‌الله|فتح‌الله شریعت اصفهانى]] (متوفاى 1339ق)؛
# آیت‌الله [[نایینی، محمدحسین|میرزاى نائینى]] (متوفاى 1355ق)؛
# آیت‌الله [[عراقی، ضیاءالدین|آقا ضیاء عراقى]] (متوفاى 1361ق)؛
# آیت‌الله شیخ [[اصفهانی، محمدحسین|محمدحسین غروى اصفهانى]] (متوفاى 1361ق)؛
# آیت‌الله میرزا على‌آقا شیرازى فرزند [[میرزای شیرازی، سید محمدحسن|میرزاى شیرازى]] (متوفاى 1355ق)؛
# آیت‌الله شیخ [[بلاغی، محمدجواد|محمدجواد بلاغى نجفى]] (متوفاى 1352ق)؛
# آیت‌الله سید حسین بادکوبه‌اى (متوفاى 1358ق)؛
# آیت‌الله آقا [[قاضی تبریزی، سید علی|میرزا على‌آقا قاضى]] (متوفاى 1366ق)؛ و...
{{پایان}}


«زمانى كه دومين جلد شرح لمعه را فرا مى‌گرفتم. خود به تدريس و تعليم اولين جلد اين كتاب پرداختم.»
===مشایخ روایت===


ايشان سالها به تدريس خارج فقه و اصول و تفسر قرآن كريم اشتغال داشت.
آیت‌الله خویى درحالى‌که هنوز جوان بود، موفق شد از بزرگان حوزه نجف اجازه نقل حدیث دریافت داشته و توسط آن، کتاب‌هاى دانشمندان شیعه و سنى را روایت کند. یکى از این مشایخ، مرحوم [[نایینی، محمدحسین|میرزاى نائینى]] بود که به‌وسیله ایشان از استادش مرحوم [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدّث نورى]]، کتاب‌هایى مانند: «[[الكافي (ط. الاسلاميه)|اصول کافى]]»، «[[من‌ لا‌يحضره‌ الفقيه]]»، «[[تهذيب الأحكام|تهذیب]]»، «[[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]]»، «[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]»، «[[بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام|بحار الأنوار]]»، «[[الوافي|وافى]]» و... را روایت مى‌نمود.


آيت الله خويى در هر روز چهار نوبت به تدريس پرداخته و اكثر اوقات خويش را به تتبع، تحقيق، تأليف، تدريس و تعليم شاگردان سپرى ساخته و حتى از استراحت خود براى ازدياد ساعات مطالعه مى‌كاستند و اين همه پر كارى و بزرگوارى نشان بارز دانش دوستى آن فقيه فرزانه بود.
اجازه دیگر ایشان، اجازه روایى علامه سترگ آیت‌الله [[شرف‌الدین، سید عبدالحسین|سید عبدالحسین شرف‌الدین عاملى]] صاحب «[[المراجعات]]»، (متوفاى 1377) بود که به‌واسطه ایشان کتاب‌ها و تألیفات دانشمندان اهل سنت را روایت مى‌کند.


او پس از درس، مدتى طولانى نزديك به يك ساعت براى پاسخ به پرسش‌هاى علمى شاگردان خويش در محفل درس مى‌نشست و در مجالس خصوصى نيز صحبت علمى به ميان مى‌آورد و حتى در كوچه و خيابان هم به سؤالات شاگردان و افراد ديگر پاسخ مى‌داد.
===شاگردان===
{{ستون-شروع|2}}
# آیت‌الله سید ابوالحسن شیرازى؛
# آیت‌الله [[خوانساری، ابوالفضل|ابوالفضل نجفى خوانسارى]]؛
# آیت‌الله [[گرجی، ابوالقاسم|ابوالقاسم گرجى]]؛
# آیت‌الله [[دشتی نجفی، احمد|احمد دشتى]]؛
# آیت‌الله اسماعیل محقق بلخى؛
# آیت‌الله [[قرشی، باقر شریف|باقر شریف قرشى]]؛
# آیت‌الله سید جلال‌الدین فقیه ایمانى؛
# آیت‌الله [[تبریزی، جواد|میرزا جواد تبریزى]]؛ و...
{{پایان}}


== ويژگيهاى اخلاقى ==
===تدریس===


فقهاى بزرگ شيعه در زندگى خويش پيوسته اخلاق نيكوى پيامبران را الگوى خويش قرار داده و با حركت در مسير انبيا براى هدايت و سعادت بشريت اسوۀ حسنه هستند.
آیت‌الله خویى در خلال تحصیل، به تدریس نیز مى‌پرداخت و هر کتابى را که مى‌آموخت، کتاب پیش از آن را تدریس مى‌کرد.


علماى تشيع با نصب العين قرار دادن خُلق عظيم پيامبران الهى و ائمۀ اطهار عليهم السلام والاترين حماسه‌هاى شكوهمند تاريخ بشريت را ايجاد كرده‌اند. آيت الله العظمى خويى يكى از عالى‌ترين نمونه‌ها است كه در اينجا برخى از خصايص اخلاقى آن راد مرد فرزانه را برمى‌شماريم:
ایشان سا‌ل‌ها به تدریس خارج فقه و اصول و تفسیر قرآن کریم اشتغال داشت.


=== '''يارى ضعيفان''' ===
وی در هر روز چهار نوبت به تدریس پرداخته و اکثر اوقات خویش را به تتبع، تحقیق، تألیف، تدریس و تعلیم شاگردان سپرى ساخته و حتى از استراحت خود براى ازدیاد ساعات مطالعه مى‌کاستند.


از ويژگيهاى بارز رفتار ايشان دستگيرى از نيازمندان و كمك به درماندگان بود . هر جا احساس مى‌نمود عده‌اى به كمك و رسيدگى نياز دارند بدون درنگ به يارى آنان مى‌شتافت لذا مى‌بينيم كه مؤسسات خيريۀ زيادى به نام ايشان در هند و پاكستان و تايلند و ايران و عراق و لبنان تأسيس شده است.
او پس از درس، مدتى طولانى نزدیک به یک ساعت براى پاسخ به پرسش‌هاى علمى شاگردان خویش در محفل درس مى‌نشست و در مجالس خصوصى نیز صحبت علمى به میان مى‌آورد و حتى در کوچه و خیابان هم به سؤالات شاگردان و افراد دیگر پاسخ مى‌داد.


به خصوص در ماههاى رمضان و ذى الحجه، توجه و اهتمام ايشان به زندگى فقرا و ايتام، بيشتر مى‌شد.
== ویژگی‌هاى اخلاقى ==


=== '''عفو و گذشت''' ===
===یارى ضعیفان===
آيت الله خويى در طول زندگانى خويش با بدخواهان و حسودان و مخالفان زيادى مواجه شد و با وجود اينكه آنان بر عليه ايشان سخن گفتند و حركاتى انجام دادند؛ اما آيت الله فقيد با آنان به بزرگى و متانت رفتار نموده و از سر تقصيرات و اشتباهات آنان درمى‌گذشت و حتى وقتى كه با آنان مواجه مى‌شد بذل توجهى نيز به حالشان مى‌نمود.


=== '''بهره بردارى از وقت''' ===
از ویژگی‌هاى بارز رفتار ایشان دستگیرى از نیازمندان و کمک به درماندگان بود. هر جا احساس مى‌نمود عده‌اى به کمک و رسیدگى نیاز دارند بدون درنگ به یارى آنان مى‌شتافت؛ لذا مى‌بینیم که مؤسسات خیریه زیادى به نام ایشان در هند و پاکستان و تایلند و ایران و عراق و لبنان تأسیس شده است.
ايشان هيچ وقتِ اضافه و باطلى نداشت و تمام اوقات شبانه روز خود را به تدريس، مطالعه، عبادت و تهجد، قرائت قرآن، جواب استفتائات، ملاقات با مردم، تأليف، نماز جماعت و زيارات مى‌گذرانيد.


=== '''ساده زيستى''' ===
به‌خصوص در ماه‌هاى رمضان و ذى‌الحجه، توجه و اهتمام ایشان به زندگى فقرا و ایتام، بیشتر مى‌شد.
مرجع بزرگوار، در زندگى بى‌آلايش و ساده بود. از تجمل و رفاه زايد دورى مى‌كرد. خوراكش را غذايى ساده تشكيل مى‌داد و در صرف وجوهات شرعى كاملا احتياط مى‌نمود.


از بسيارى كارهاى مشروع به خاطر منافات داشتن با روح زهد و تقوا دورى مى‌كرد.
===عفو و گذشت===


=== '''تواضع و فروتنى''' ===
آیت‌الله خویى با بدخواهان و حسودان و مخالفان خویش، با بزرگى و متانت رفتار می‌نمود و از سر تقصیرات و اشتباهات آنان مى‌گذشت و حتى به آنان احسان مى‌کرد.
آيت الله خويى در زندگى، تواضع را پيشۀ خود ساخته از كبر و غرور و عجب سخت بدش مى‌آمد و از كارهايى كه رنگ و بوى بزرگ منشى و خود بينى داشت به شدت پرهيز مى‌نمود.


با اينكه وى از مدرسان بزرگ جهان تشيع به شمار مى‌رفت و شاگردان و پرورش يافتگان مكتبش همه از پيشوايان فكرى جهان تشيع محسوب مى‌شدند و حوزۀ درسى ايشان از پر آوازه‌ترين محافل علمى جهان اسلام بود، از مظاهر كبر و غرور دورى كرده و درِ خانه‌اش به روى همه باز بود. همه مى‌توانستند شخصا با آقا ملاقات نموده و مسائل خود را با ايشان در ميان بگذارند.
=== بهره‌بردارى از وقت===


=== '''تقيد به زيارت''' ===
ایشان هیچ لحظه‌ای را به بطالت نمی‌گذراند، بلکه تمام اوقات شبانه‌روز خود را جز اندکی که ناگزیر از استراحت بود، در راه تدریس، مطالعه، عبادت و تهجد، قرائت قرآن، جواب استفتائات، ملاقات با مردم، تألیف، نماز جماعت و زیارت مصروف می‌داشت.
حضرت آيت الله خويى به زيارت حضرت امير المومنين عليه السلام بسيار علاقه داشته و هر روز پيش از شروع درس به حرم مطهر رفته و پس از زيارت و عرض سلام براى تدريس به مسجد خضراء تشريف مى‌آوردند.


در ايام زيارت مخصوص امام حسين عليه السلام، به كربلا رفته و آن حضرت را زيارت مى‌كردند و به همين منظور خانه‌اى هم در كربلا اجاره كرده بودند. مدتى نيز با ماشينى كه توسط برخى افراد خيِّر تهيه شده بود هر شب جمعه به زيارت سيد الشهداء عليه السلام مى‌رفتند.
=== ساده‌زیستى ===


=== '''تجليل از مراجع معاصر و اهل علم''' ===
وی در زندگى بى‌آلایش و ساده بود. از تجمل و رفاه زاید دورى مى‌کرد. خوراکش را غذایى ساده تشکیل مى‌داد و در صرف وجوهات شرعى کاملا احتیاط مى‌نمود.
معظم له براى مراجع تقليد احترام خاصى قايل بودند و از آنان تجليل مى‌نمودند .ايشان و مرحوم آيت الله شيرازى، در دوران مرجعيت عامۀ آيت الله العظمى بروجردى از باب احترام و ادب، شهريۀ ايشان را مى‌پذيرفتند. در حالى كه خود از مدرّسان بزرگ و مشهور تشيع بوده و بى‌نياز از آن بودند.


ايشان براى آيت الله العظمى حكيم احترام عميقى قايل بودند و به تأليفات ايشان عنايت خاصى داشتند.
از بسیارى کارهاى مشروع به‌خاطر منافات داشتن با روح زهد و تقوا دورى مى‌کرد.


همچنين ايشان در مناسبتهاى مختلف از شاگردان فاضل خود (همچون مرحوم شهيد صدر و سيد علاء الدين بحر العلوم و استاد آقا شيخ محمد تقى جعفرى) نام برده و مقام فضل و دانش آنان را مى‌ستودند.
===تواضع و فروتنى===


== سفر به قم ==
وی باآنکه از مدرسان بزرگ جهان تشیع بشمار مى‌رفت و شاگردان و پرورش‌یافتگان مکتبش غالباً  از پیشوایان فکرى جهان تشیع محسوب مى‌شدند و حوزه درسى‌اش از پرآوازه‌ترین محافل علمى جهان اسلام بود، از مظاهر کبر و غرور دورى کرده و درِ خانه‌اش به روى همه باز بود و همه مى‌توانستند شخصا با وی ملاقات نموده و مسائل خود را با او در میان بگذارند.


آيت الله خويى در سال 1350 هجرى قمرى، به زيارت حضرت امام رضا (ع) نايل آمده و در سال 1353 هجرى قمرى، به حج مشرف شدند.
===تقید به زیارت===
ایشان به زیارت حضرت [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] بسیار علاقه داشت و هر روز پیش از شروع درس به حرم مطهر می‌رفت و پس از زیارت و عرض سلام براى تدریس به مسجد خضراء مى‌آمد.


در اوايل ماه رجب سال 1368 هجرى قمرى، بار ديگر از نجف اشرف به قصد زيارت حضرت ثامن الحجج عليه السلام و معالجۀ كسالت قلب و سينه، راهى ايران گشته و از راه همدان عازم قم شدند. آن گاه كه خبر ورودشان به قم رسيد بزرگان حوزه و دانشمندان، همراه انبوه مردم تا هشت فرسنگى قم به استقبال او آمدند.
در ایام زیارت مخصوص امام حسین(ع)، به کربلا رفته و آن حضرت را زیارت مى‌کرد و به همین منظور خانه‌اى هم در کربلا اجاره کرده بود. مدتى نیز با ماشینى که توسط برخى افراد خیر تهیه شده بود هر شب جمعه به زیارت مرقد سیدالشهداء(ع) مى‌رفت.


زمانيكه ايشان قصد حركت به تهران كرد بسيارى از مردم تهران و ساكنان شهر رى تا شش فرسنگى به استقبالش آمده و مورد تجليل عموم طبقات واقع شدند.
== سفر به ایران ==


پس از آن به مشهد مقدس مشرف شده و بعد از مدتى به نجف اشرف مراجعت نمودند.
آیت‌الله خویى در سال 1350ق، به زیارت حضرت [[امام رضا(ع)]] نایل آمدند.


==اساتيد==
در اوایل ماه رجب سال 1368ق، بار دیگر از نجف اشرف به قصد زیارت حضرت ثامن‌الحجج(ع) و معالجه کسالت قلب و سینه، راهى ایران گشته و از راه همدان عازم قم شدند. آنگاه که خبر ورودشان به قم رسید بزرگان حوزه و دانشمندان، همراه انبوه مردم تا هشت فرسنگى قم به استقبال او آمدند.


آيت الله خويى پس از يادگيرى مقدمات نزد بزرگان و اساتيد سطح، از جمله پدر بزرگوارش به تدريس كتب درسى فقه و اصول پرداخت و در 21 سالگى به درس خارج روى‌آورد و در فقه و اصول از خرمن دانش دانشوران نام آور حوزۀ نجف خوشه‌ها چيد و فيض‌هابرگرفت. برخى از آن بزرگان عبارتند از:
زمانی که ایشان قصد حرکت به تهران کرد بسیارى از مردم تهران و ساکنان شهر رى تا شش فرسنگى به استقبالش آمده و مورد تجلیل عموم طبقات واقع شدند.


# آيت الله شيخ فتح الله شريعت اصفهانى (متوفاى 1339 هجرى قمرى)
پس از آن به مشهد مقدس مشرف شده و بعد از مدتى به نجف اشرف مراجعت نمودند.
# آيت الله ميرزاى نائينى (متوفاى 1355 هجرى قمرى)
# آيت الله آقا ضياء عراقى (متوفاى 1361 هجرى قمرى)
# آيت الله شيخ محمد حسين غروى اصفهانى (متوفاى 1361 هجرى قمرى)
# آيت الله ميرزا على آقا شيرازى فرزند ميرزاى شيرازى (متوفاى 1355 هجرى قمرى)
# آيت الله شيخ محمد جواد بلاغى نجفى (متوفاى 1352 هجرى قمرى)
# آيت الله سيد حسين بادكوبه‌اى (متوفاى 1358 هجرى قمرى)
# آيت الله آقا ميرزا على آقا قاضى (متوفاى 1366 هجرى قمرى)


==مشايخ روايت==
==خدمات اجتماعى==


آيت الله خويى در حالى كه هنوز جوان بود موفق شد از بزرگان حوزۀ نجف اجازۀ نقل حديث دريافت داشته و توسط آن، كتابهاى دانشمندان شيعه و سنى را روايت كند. يكى از اين مشايخ، مرحوم ميرزاى نائينى بود كه بوسيلۀ ايشان از استادش مرحوم محدّث نورى كتابهايى مانند: اصول كافى، من لا يحضره الفقيه، تهذيب، استبصار، وسائل الشيعة، بحار الأنوار، وافى و... را روايت مى‌نمود.
آن مرجع بزرگ در طول مرجعیت خود با امکاناتى که در اختیار داشت، تأسیسات عظیم و بناهاى بزرگ و کتابخانه‌ها و مدارس و حوزه‌هایى را بنا نهاد که به برخى از آنها اشاره مى‌شود:


اجازۀ ديگر ايشان، اجازۀ روايى علامۀ سترگ آيت الله سيد عبد الحسين شرف الدين عاملى صاحب المراجعات، (متوفاى 1377) بود كه بواسطۀ ايشان كتابها و تأليفات دانشمندان اهل سنت را روايت مى‌كند.
{{ستون-شروع|2}}
# مدينة العلم، آیت‌الله ‌العظمى خویى، قم؛
# مدرسه و کتابخانه‌اى در مشهد مقدس به نام ایشان؛
# دارالعلم و مجتمع امام زمان، اصفهان؛
# المجمع الثقافي الخیرِي، بمبئى؛
# مبرة الإمام الخوئي، بیروت؛
# مدرسة دارالعلم و مكتبة الإمام الخويي، نجف اشرف؛
# مدارس دینى در بانکوک (تایلند) و داکا (بنگلادش)؛
# مكتبة الثقافة و النشر در کشورهاى پاکستان و مالزى؛
# مؤسسة الإمام الخويي و مدرسة الإمام الصادق و مدرسة الزهراء، انگلستان (لندن)؛
# مركز الإمام الخويي، اندونزى (جاکارتا)؛
# مرکز اسلامى در فرانسه؛
# مسجد و مرکز اسلامى در شهرهاى دیترویت، لوس آنجلس و نیویورک آمریکا؛ و...
{{پایان}}


==شاگردان==


آيت الله العظمى خويى در طول حيات پربار خويش حدود 70 سال به تدريس دروس سطح و خارج، اشتغال داشته و قريب 50 سال هم برجسته‌ترين و پربارترين محفل حوزۀ نجف را دارا بود و هزاران نفر از علما و فضلاى كشورهاى مختلف اسلامى از هند و افغان و پاكستان و ايران گرفته تا عراق و حجاز و لبنان و كشورهاى حاشيۀ خليج فارس را در دامان خويش پرورش داده و به اقصى نقاط جهان فرستاده و توده‌هاى مسلمان را به سوى سعادت و هدايت رهنمون بوده است.
==وفات==


در اينجا تنها به نام برخى از شاگردان معظم له اشاره مى‌نمائيم:
{{جعبه گفتاورد
|عنوان = پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب به مناسبت رحلت ایشان
|گفتاورد = بسم الله الرحمن الرحیم


# آيت الله سيد ابو الحسن شيرازى
إنّٰا لِلّٰهِ وَ إنّٰا إلَيهِ راجِعُونَ
# آيت الله ابو الفضل نجفى خوانسارى
# آيت الله ابو القاسم گرجى
# آيت الله احمد دشتى
# آيت الله اسماعيل محقق بلخى
# آيت الله باقر شريف قرشى
# آيت الله سيد جلال الدين فقيه ايمانى
# آيت الله ميرزا جواد تبريزى


==تقريرات درس==
با تأسف و تأثر فراوان باخبر شدیم که عالم جلیل‌القدر و فقیه عظیم‌الشأن آیت‌الله ‌ آقاى حاج سید ابوالقاسم خویى، مرجع تقلید بزرگوار، روز گذشته دار فانى را وداع گفته و به جوار رحمت حق رحلت نمودند.
این حادثه براى جهان اسلام مخصوصاً حوزه‌هاى علمیه مصیبتى بزرگ است. آن عالم بزرگ بقیه سلف صالح و یکى از پرچم‌داران علوم اسلامى و یکى از مراجع بزرگ تقلید دوران معاصر بود.


شاگردان آيت الله العظمى خويى در خلال تحصيل خود، همواره به ضبط بيانات استاد در فقه و اصول پرداخته و در مجلس درس وى به نگاشتن افادات ايشان اشتغال داشته‌اند به نحوى كه شمار تقريرات درس ايشان به چندين عنوان مى‌رسد.
ایشان در بسیارى از علوم اسلامى رایج در حوزه‌هاى علمیه از اساتید مسلم و کم‌نظیر به حساب مى‌آمد. فقیهى بزرگ و اصولى‌اى عمیق و مفسرى نوآور و رجالى‌اى صاحب مکتب و متکلمى زبردست بود.
آثار علمى ارزشمند این مرد بزرگ به ده‌ها جلد کتاب در فقه و اصول و تفسیر و رجال منحصر نمى‌شود؛ هزاران شاگرد تربیت‌یافته در حوزه دروس غنى و سرشار او هم‌اکنون در همه بلاد اسلامى منتشرند.
این بزرگوار یکى از نخستین کسانى بود که پس از شروع نهضت اسلامى به رهبرى [[خمینی، سید روح‌الله|امام خمینى(رض)]]، حوزه علمیه نجف را به اهمیت حوادث ایران متوجه ساخت و سعى و کوششى ارجمند در همراهى با حرکت عظیم روحانیت و مردم در ایران مبذول کرد.


==تأليفات==
در نهضت خونین مردم عراق در رمضان سال 1412ق، قطب اصلى نهضت و مرکز صدور حکم قیام اسلامى بود و به همین جهت پس از سرکوب شدن این نهضت به‌وسیله رژیم خونخوار بعثى، این کهن‌مرد دانشمند مورد آزار و شکنجه و اهانت مأموران سنگدل بعثى قرار گرفت و در معرض خطر جدى واقع شد و پس از آنکه به فضل الهى از خطر نجات یافت تا مد‌ت‌ها در شرایط سخت زیر نظر مأموران بعثى قرار داشت.
عمر طولانى و پربرکت این مرد بزرگ که نزدیک به یک قرن امتداد یافت، سرشار از آزمایش‌هاى الهى و نمایشگر سعى و تلاش یک انسان مؤمن و پرهیزگار است.
این‌جانب مصیبت درگذشت این مرجع بزرگوار تقلید را به حضرت بقية الله الأعظم أرواحنا فداه و جهان تشیع، مخصوصاً به حوزه‌هاى علمیه و علما و فقهاى بزرگ و نیز به خانواده محترم و فرزندان ایشان و همه دوستداران و مقلّدین ایشان تسلیت مى‌گویم و رحمت و فضل و مغفرت الهى را براى ایشان مسئلت مى‌نمایم.


آيت الله خويى از ابتداى زندگى علمى خويش در راستاى نشر معارف اهل بيت عليهم السلام و گسترش دانش اسلام، دمى نياسود.
[[خامنه‌ای، سید علی|سید على خامنه‌اى]]


زمانى بر مسند تدريس نشست و به تربيت و پرورش صدها عالم و دانشمند فرزانه پرداخت و زمانى ديگر دست به قلم برد و به تصنيف و تأليف در تفسير و كلام و فقه و اصول و رجال پرداخت.
یک‌شنبه 9 صفر 1413
|منبع =
|تراز = چپ
|عرض = 400px
|حاشیه =
|اندازه قلم =
|رنگ پس‌زمینه =
|شکل‌بندی =
|پس‌زمینه عنوان =
|رنگ قلم عنوان =
|شکل‌بندی عنوان =
|تراز گفتاورد =
|شکل‌بندی گفتاورد =
|گیومه گفتاورد =
|تراز منبع =
|شکل‌بندی منبع =
}}


با توجه به اشتغالات گوناگون ايشان از هنگام تدريس سطوح تا روزهاى آخر زندگانى پربار، و آن همه مسئووليتهاى مختلف اين همه آثار چشمگير قابل توجه است.
پس از 96 سال حیات پرافتخار و برجاى نهادن خدمات بزرگ دینى و ده‌ها اثر جاویدان و تحمل فشارها و رنج‌ها و مصیبت‌هاى فراوان در حکومت ظالمانه صدام و پس از یک سال دورى از جوار جد بزرگوارش امیرالمؤمنین على(ع) و تبعید به کوفه، سرانجام خورشید فروزان زندگانى آیت‌الله ‌خویى در عصر روز شنبه هشتم صفر 1413ق، براى همیشه غروب کرد و مسلمانان را با اندوهى جانکاه مواجه نمود.


'''برخى از آثار ايشان عبارتند از:'''
او که در زندگى به‌سان جدّش حضرت موسى بن جعفر(ع) به طاغوت عصر خود مبتلا شده بود، پس از وفات نیز به سرنوشت جده مظلومه‌اش حضرت زهرا(س) مبتلا گشته و در نیمه‌هاى شب با حضور مأموران امنیتى بعث، پیکر پاکش غریبانه و مظلومانه و بدون تشییع، پس از نماز توسط حضرت آیت‌الله حاج [[سیستانی، سید علی|سید على سیستانى]]، به‌وسیله چند تن از شاگردان و یارانش در مسجد خضرا در صحن [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام]] به خاک سپرده شد.


# التنقيح، در فقه، 8 جلد
با انتشار خبر وفات ایشان گرچه با اعلام حکومت نظامى در نجف و کوفه و آماده‌باش نیروهاى نظامى در بغداد و شهرهاى مرکزى و جنوبى عراق، از برپایى هرگونه مراسمى جلوگیرى به عمل آمد، اما از نخستین ساعات بامداد روز نهم صفر صداى قرآن در تمام نقاط ایران طنین‌انداز شد و از سوى دولت جمهورى اسلامى سه روز عزاى عمومى اعلام گردید و در و دیوار شهرها و روستاها سیاه‌پوش شد و مردم به نوحه‌خوانى و عزادارى پرداختند.
# مستند العروة الوثقى، در 5 جلد
# فقه الشيعة، در 5 جلد
# منهاج الصالحين، 2 جلد شامل يك دورۀ اجمالى فقه
# مصباح الفقاهة، در 3 جلد
# مصباح الأصول، در 2 جلد
# البيان في تفسير القران، كه در آن مقدمات علوم قرآنى مورد بررسى قرار گرفته است.
# معجم رجال الحديث، در 23 جلد
# تقريرات درسهاى علامۀ نائينى كه در دو جلد با نام أجود التقريرات منتشر شده است.


==آيت الله خويى و انقلاب اسلامى ايران==
در کشورهاى مختلف جهان، از هند و کشمیر و افغانستان و پاکستان و بنگلادش و کویت و سوریه و لبنان و امارات خلیج فارس گرفته تا آمریکا و کانادا و انگلیس و تایلند نیز محافل یادبود مختلفى برگزار شد.


از آغاز حركت خروشان مردم مسلمان ايران به رهبرى امام خمينى قدس سره در جهت نابودى رژيم طاغوت، از سال 1341 هجرى شمسى، كه دولت با طرح مسألۀ انجمنهاى ايالتى و ولايتى در صدد اجراى نقشه‌هاى ضد دينى خود برآمد، مراجع عاليقدر و علماى اعلام به طور يك پارچه نبرد بى امان خويش را با دولت حاكم شروع نمودند .
==آثار==
{{ستون-شروع|2}}
# التنقيح في شرح العروة الوثقی، در فقه، 8 جلد؛
# مستند العروة الوثقى، در 5 جلد؛
# فقه الشيعة، در 5 جلد؛
# منهاج الصالحين، 2 جلد، شامل یک دوره اجمالى فقه؛
# مصباح الفقاهة، در 3 جلد؛
# مصباح الأصول، در 2 جلد؛
# البيان في تفسير القران، که در آن مقدمات علوم قرآنى مورد بررسى قرار گرفته است؛
# معجم رجال الحديث، در 23 جلد؛
# تقریرات درس‌هاى علامه نائینى که در دو جلد با نام «أجود التقريرات» منتشر شده است؛ و...
{{پایان}}


يكى از اين بزرگان آيت الله خويى بود كه از آغاز نهضت با صدور اعلاميه‌ها، پيامها و تلگرامها نقش خود را در پيشبرد حركت اسلامى مردم ايران ايفا كرد. اقدامات ايشان كه از مهرماه 1341 شمسى شروع شده بود همه حاكى از ژرف نگرى و عمق نظر ايشان است.


==خدمات اجتماعى==
==منابع مقاله==


آن مرجع بزرگ در طول مرجعيت خود با امكاناتى كه در اختيار داشت تأسيسات عظيم و بناهاى بزرگ و كتابخانه‌ها و مدارس و حوزه‌هايى را بنا نهاد كه به برخى از آنها اشاره مى‌شود:
ر.ک: «گلشن ابرار»، ج3، ص438، تهیه و تدوین: جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، زیر نظر: پژوهشکده باقرالعلوم(ع) وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی، قم، نشر معروف، 1382.


# مدينة العلم آيت الله العظمى خويى، قم
{{امام علی علیه‌السلام}}
# مدرسه و كتابخانه‌اى در مشهد مقدس به نام ايشان
{{فقیهان شیعه}}
# دار العلم و مجتمع امام زمان، اصفهان
{{الگو:رجال شیعه}}
# المجمع الثقافي الخيري، بمبئى
# مبرة الإمام الخوئي، بيروت
# مدرسة دار العلم و مكتبة الإمام الخويي، نجف اشرف
# مدارس دينى در بانكوك (تايلند) و داكا (بنگلادش)
# مكتبة الثقافة و النشر در كشورهاى پاكستان و مالزى
# مؤسسة الإمام الخويي و مدرسة الإمام الصادق و مدرسة الزهراء انگلستان (لندن)
# مركز الإمام الخويي، اندونزى (جاكارتا)
# مركز اسلامى در فرانسه
# مسجد و مركز اسلامى در شهرهاى ديترويت، لوس آنجلس و نيويورك آمريكا و...


==وفات==
==وابسته‌ها==
 
{{وابسته‌ها}}
پس از 96 سال حيات پر افتخار و بر جاى نهادن خدمات بزرگ دينى و دهها اثر جاويدان و تحمل فشارها و رنجها و مصيبتهاى فراوان در حكومت ظالمانۀ صدام و پس از يك سال دورى از جوار جد بزرگوارش امير المؤمنين على عليه السلام و تبعيد به كوفه ؛ سرانجام فروغ فروزان زندگانى آيت الله العظمى خويى در عصر روز شنبه هشتم صفر 1413 هجرى قمرى، براى هميشه خاموش شد و مسلمانان را با اندوهى جانكاه مواجه كرد.
 
او كه در زندگى به سان جدّش حضرت موسى بن جعفر عليه السلام به طاغوت عصر خود مبتلا شده بود، پس از وفات نيز به سرنوشت جدۀ مظلومه‌اش حضرت زهرا سلام الله عليها مبتلا گشته و در نيمه‌هاى شب با حضور مأموران امنيتى بعث، پيكر پاكش غريبانه و مظلومانه و بدون تشييع، پس از نماز توسط حضرت آيت الله حاج سيد على سيستانى بوسيلۀ چند تن از شاگردان و يارانش در مسجد خضرا به خاك سپرده شد.
 
با انتشار خبر وفات ايشان گرچه با اعلام حكومت نظامى در نجف و كوفه و آماده باش نيروهاى نظامى در بغداد و شهرهاى مركزى و جنوبى عراق، از برپايى هر گونه مراسمى جلوگيرى به عمل آمد ؛ اما از نخستين ساعات بامداد روز نهم صفر صداى قرآن در تمام نقاط ايران طنين انداز شد و از سوى دولت جمهورى اسلامى سه روز عزاى عمومى اعلام گرديد و در و ديوار شهرها و روستاها سياه پوش شده و مردم به نوحه خوانى و عزادارى پرداختند.


در كشورهاى مختلف جهان، از هند و كشمير و افغانستان و پاكستان و بنگلادش و كويت و سوريه و لبنان و امارات خليج فارس گرفته تا آمريكا و كانادا و انگليس و تايلند نيز محافل يادبود مختلفى برگزار شد.
[[مستند العروة الوثقی]]


و براستى او با اين همه خدمات و آثار جاويدان نمرده و هرگز نخواهد مرد كه: «العُلَماءُ باقُونَ ما بَقِي الدَّهرُ، أَعيانُهم مَفقودَةٌ، و أَمثالُهُم في القُلُوبِ مَوجودَةٌ»
[[مستند العروة الوثقی (مقرر بروجردی)]]


در پايان، پيام حضرت آيت الله العظمى خامنه‌اى را به مناسبت ارتحال ايشان مى‌آوريم:
[[مدارک العروة الوثقی فقه الشیعه: مباحث الاجتهاد و التقلید]]


«بسم الله الرحمن الرحيم
[[معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة]]
 
إنّٰا لِلّٰهِ وَ إنّٰا إلَيهِ راجِعُونَ


::با تأسف و تأثر فراوان باخبر شديم كه عالم جليل القدر و فقيه عظيم الشأن حضرت آيت الله العظمى آقاى حاج سيد ابو القاسم خويى مرجع تقليد بزرگوار روز گذشته دار فانى را وداع گفته و به جوار رحمت حق رحلت نمودند.
[[معجم رجال الحديث و تفصيل طبقات الرواة (23 جلدی)]]
اين حادثه براى جهان اسلام مخصوصا حوزه‌هاى علميّه مصيبتى است آن عالم بزرگ بقيۀ سلف صالح و يكى از پرچمداران علوم اسلامى و يكى از مراجع بزرگ تقليد دوران معاصر بود.


ايشان در بسيارى از علوم اسلامى رايج در حوزه‌هاى علميّه از اساتيد مسلم و كم نظير به حساب مى‌آمد. فقيهى بزرگ و اصولى‌اى عميق و مفسرى نوآور و رجالى‌اى صاحب مكتب و متكلمى زبردست بود.
[[غاية المأمول من علم الأصول]]
آثار علمى ارزشمند اين مرد بزرگ به دهها جلد كتاب در فقه و اصول و تفسير و رجال منحصر نمى‌شود. هزاران شاگرد تربيت يافته در حوزۀ دروس غنى و سرشار او هم اكنون در همۀ بلاد اسلامى منتشرند.
اين بزرگوار يكى از نخستين كسانى بود كه پس از شروع نهضت اسلامى به رهبرى امام خمينى (رض) حوزۀ علميّۀ نجف را به اهميت حوادث ايران متوجه ساخت و سعى و كوششى ارجمند در همراهى با حركت عظيم روحانيت و مردم در ايران مبذول كرد.


در نهضت خونين مردم عراق در رمضان سال 1412 هجرى قمرى، قطب اصلى نهضت و مركز صدور حكم قيام اسلامى بود و به همين جهت پس از سركوب شدن اين نهضت به وسيلۀ رژيم خونخوار بعثى، اين كهن مرد دانشمند مورد آزار و شكنجه و اهانت مأموران سنگدل بعثى قرار گرفت و در معرض خطر جدى واقع شد و پس از آنكه به فضل الهى از خطر نجات يافت تا مدتها در شرايط سخت زير نظر مأموران بعثى قرار داشت.
[[أجود التقریرات]]
عمر طولانى و پر بركت اين مرد بزرگ كه نزديك به يك قرن امتداد يافت سرشار از آزمايشهاى الهى و نمايشگر سعى و تلاش يك انسان مؤمن و پرهيزگار است.
اينجانب مصيبت درگذشت اين مرجع بزرگوار تقليد را به حضرت بقية الله الأعظم ارواحنا فداه و جهان تشيع، مخصوصا به حوزه‌هاى علميّه و علما و فقهاى بزرگ و نيز به خانوادۀ محترم و فرزندان ايشان و همۀ دوستداران و مقلّدين ايشان تسليت مى‌گويم و رحمت و فضل و مغفرت الهى را براى ايشان مسئلت مى‌نمايم.


يكشنبه 9 صفر 1413
[[أحكام الرضاع في فقه الشيعة]]


«سيد على خامنه‌اى»
[[التنقیح في شرح العروة الوثقی]]


[[تعليقات على آراء المرحوم المحقق آيةالله‌العظمى السيد ابوالقاسم الخوئي]]


{{فقیهان شیعه}}
[[الدرر الغوالي في فروع العلم الإجمالي]]  
== وابسته‌ها ==
{{وابسته‌ها}}
[[مدارک العروة الوثقی فقه الشیعه: مباحث الاجتهاد و التقلید]] / نوع اثر: کتاب / نقش: شارح


[[أجود التقریرات]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مقرر
[[صراط النجاة في أجوبة الاستفتاءات]]  


[[احکام الرضاع فی فقه الشیعه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[مدارك العروة الوثقی، فقه الشيعة: كتاب الطهارة]]  


[[التنقیح في شرح العروة الوثقی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[فقه العترة في زکاة الفطرة]]  


[[الدرر الغوالي في فروع العلم الإجمالي]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[مباني العروة الوثقی]]  


[[صراط النجاة في أجوبة الإستفتاءات]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[مبانی تکمله المنهاج]]  


[[مدارک العروة الوثقی فقه الشیعة: کتاب الطهارة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[محاضرات فی المواریث]]  


[[فقه العترة في زکاة الفطرة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[مستند العروة الوثقی: کتاب الصوم]]  


[[مباني العروة الوثقی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[مصباح الفقاهة (طبع قدیم)]]  


[[مبانی تکمله المنهاج]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[معتمد العروة الوثقی]]  


[[محاضرات فی المواریث]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[المعتمد فی شرح المناسک]]  


[[مستند العروة الوثقی: کتاب الصوم]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[منهاج الصالحین (للخویی)]]  


[[مصباح الفقاهة (طبع قدیم)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[منیه السایل]]  


[[معتمد العروة الوثقی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[شرح العروة الوثقی]]  


[[المعتمد فی شرح المناسک]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[مناسك الحج (خویی)]]  


[[منهاج الصالحین (للخویی)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[منهاج الصالحین (للوحید)]]  


[[منیه السایل]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[فقه الأعذار الشرعیة و المسائل الطبیة]]  


[[شرح العروة الوثقی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[العروة الوثقی مع تعلیقات (خمینی، خویی، گلپایگانی، مکارم)]]  


[[معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[بیان در علوم و مسائل کلی قرآن]]  


[[مناسک الحج (للخویی)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[البیان في تفسیر القرآن]]  


[[منهاج الصالحین (للوحید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[دراسات فی علم الأصول]]  


[[فقه الأعذار الشرعیة و المسائل الطبیة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[محاضرات في أصول الفقه (خویی، ابوالقاسم)]]  


[[العروة الوثقی مع تعلیقات (خمینی، خویی، گلپایگانی، مکارم)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: معلق
[[مصباح الأصول (مباحث حجج و امارات)]]  


[[بیان در علوم و مسائل کلی قرآن]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[الهدایة فی الأصول]]  


[[البیان في تفسیر القرآن]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[مرزهای اعجاز]]  


[[دراسات فی علم الأصول]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[نفحات الاعجاز فی رد الکتاب المسمی حسن الایجاز]]  


[[محاضرات في أصول الفقه ( خویی، ابوالقاسم )]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[الرای السدید في الاجتهاد و التقلید و الاحتیاط و القضاء]]  


[[مصباح الأصول ( مباحث حجج و امارات )]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[مصباح الأصول (خوئي)]]  


[[الهدایة فی الأصول]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[محاضرات فی أصول الفقه]]  


[[مرزهای اعجاز]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[مصباح الأصول (مباحث الفاظ)]]  


[[نفحات الاعجاز فی رد الکتاب المسمی حسن الایجاز]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[مصابیح الأصول]]  


[[ غایة المأمول من علم الأصول]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[مباني الاستنباط]]  


[[الرای السدید في الاجتهاد و التقلید و الاحتیاط و القضاء]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[محاظرات في الفقه الجعفري]]  


[[مصباح الأصول]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[محاضرات فی اصول الفقه (جامعه مدرسین)]]  


[[محاضرات فی أصول الفقه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[القضاء و الشهادات (و الحدود)]]  


[[مصباح الأصول ( مباحث الفاظ )]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[المعین علی معجم رجال الحدیث للمرجع‌الدینیالکبیر آیت‌الله السید ابوالقاسم الموسوی الخوئی قدس‌سره الشریف]]  


[[مصابیح الأصول]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[علي إمام البررة]]  


[[مبانی الاستنباط]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[بیان علوم و مسایل کلی قرآن]]  


[[محاضرات في الفقه الجعفري]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[مناسک حج]]  


[[محاضرات فی اصول الفقه(جامعه مدرسین)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[توضیح المسائل (خویی)]]  


[[ الـقضاء و الشهادات (و الحدود)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[استفتاءات (خویی)]]  


[[المعین علی معجم رجال الحدیث للمرجع الدیني الکبیر آیة الله العظمی السید ابو القاسم الموسوی الخوئی قدس سره الشریف]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[فقه المومنات من صراط النجاه]]  


[[علی امام البرره]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[مجمع الرسائل]]  


[[بیان علوم و مسایل کلی قرآن]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[التنقيح في شرح المکاسب]]  


[[مناسک حج]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[دلیل معجم رجال الحدیث]]  


[[توضیح المسایل( آیت الله خویی )]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[المسایل المنتخبه: العبادات و المعاملات]]  


[[استفتائات پرسش و پاسخ از محضر مرجع تقلید آیت الله خویی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[المسایل الشرعیه: (استفتاآت)]]  


[[فقه المومنات من صراط النجاه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[تحديد الكر بحسب الوزن و المساحة]]  


[[مجمع الرسائل]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[مصباح الفقاهة]]  


[[التنقيح في شرح المکاسب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[المعين علی معجم رجال الحديث للمرجمع‌الدینیالکبیر آیت‌الله السید أبوالقاسم الموسوي الخوئي]]  


[[دلیل معجم رجال الحدیث]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[تکملة منهاج الصالحين في أحکام القضاء و الشهادات و الحدود و القصاص و الدیات]]  


[[ المسایل المنتخبه : العبادات و المعاملات]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[مستند العروة الوثقی: کتاب الصلاة]]  


[[ المسایل الشرعیه : (استفتاآت)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[شناخت قرآن]]  


[[تحدید الکر بحسب الوزن و المساحه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[مصباح الفقاهة في المعاملات]]  


[[مصباح الفقاهة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[التعلیقة علی العروة الوثقی]]  


[[المعين علی معجم رجال الحديث للمرجمع الدیني الکبیر آیة الله العظمی السید أبوالقاسم الموسوي الخوئي]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[توضيح المسائل، و باضافه احکام سفته و سر قفلي و بيمه (طبع قديم)]]  


[[تکملة منهاج الصالحين في أحکام القضاء و الشهادات و الحدود و القصاص و الدیات]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة]]  


[[ مستند العروة الوثقی: کتاب الصلاة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[منهاج الصالحین]]  


[[ شناخت قرآن]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[اجود التقريرات، تقريرا لأبحات الأستاذ الأکبر امام المحققين المجدد الميرزا محمدحسین الغروي النائيني]]  


[[ البيان في تفسير القرآن]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[محاضرات فی الفقه الجعفری: المکاسب المحرمة]]  


[[مصباح الفقاهة في المعاملات (بيروت)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[احکام جامع مسایل پزشکی]]  


[[التعلیقة علی العروة الوثقی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[البیان فی تفسیر القرآن]]  


[[توضيح المسايل، و باضافه احکام سفته و سر قفلي و بيمه (طبع قديم )]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[المعتمد فی القضاء و الشهادات و الحدود]]  


[[ معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[مبانیتکمله المنهاج]]  


[[منهاج الصالحین]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[مناسک الحج]]  


[[اجود التقريرات، تقريرا لأبحات الأستاذ الأکبر امام المحققين المجدد الميرزا محمد حسين الغروي النائيني]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مقرر
[[درآمدی بر علم رجال]]  


[[محاضرات فی الفقه الجعفری: المکاسب المحرمة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مقرر
[[مستند العروة الوثقی: کتاب الخمس]]  


[[ احکام جامع مسایل پزشکی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[مستند العروة الوثقی: کتاب الاجارة]]  


[[ البیان فی تفسیر القرآن]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[العروة الوثقی]]  


[[ المعتمد فی القضاء و الشهادات و الحدود]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاور
[[احکام شرعی بانوان]]  


[[مباني تکمله المنهاج]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[المعین علی معجم رجال الحدیث للمرجع‌الدینیالکبیر آیت‌الله السید ابوالقاسم الموسوي الخوئي؛ ملحقا بالفهرس]] -


[[مناسک الحج]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[صراط النجاة في أجوبة الاستفتاءات]]  


[[درآمدی بر علم رجال]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[شرح العروة الوثقی (خویی)]]


[[ مستند العروة الوثقی: کتاب الخمس]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر


[[ مستند العروة الوثقی: کتاب الاجارة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:مراجع تقلید]]
[[رده:رجالیان]]
[[رده:قرآن‌پژوهان]]
[[رده:درگذشتگان 1371]]
[[رده:شاگردان آیت‌‌الله سید علی قاضی]]


[[العروة الوثقی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: حاشيه نويس


[[احکام شرعی بانوان]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[ar:السيد أبوالقاسم الخوئي]]
 
[[en:Sayyid Abu al-Qasim Mousawi Khoei]]
[[المعین علی معجم رجال الحدیث للمرجع الدیني الکبیر آیة الله العظمی السید ابوالقاسم الموسوي الخوئي؛ ملحقا بالفهرس]] / نوع اثر: کتاب / نقش: --
 
[[صراط النجاة في أجوبة الإستفتاءات]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
 
[[پایان]]
 
[[رده:زندگی‌نامه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۱:۴۹

سید ابوالقاسم خویى
NUR00013.jpg
نام کاملخویی، سید ابوالقاسم
نام‌های دیگرآیت‌الله خویی

ابوالقاسم خویی

خویی غروی، ابوالقاسم
ولادت1278ش / 1317ق / 1899م
محل تولدخوی
رحلت1371ش / 1413ق / 1992م
اطلاعات علمی
اساتیدآیت‌الله فتح‌الله شریعت اصفهانى

آیت‌الله میرزاى نائینى

آقا ضیاء عراقى

آیت‌الله شیخ محمدحسین غروى اصفهانى
برخی آثارمعجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة

البيان في تفسير القرآن

فقه الشيعة

مستند العروة الوثقى

التنقيح
برای دیگر کاربردها، خویی (ابهام‌زدایی) را ببینید.

سید ابوالقاسم خویى (1317- 1413ق)، فقیه، اصولی، عالم بزرگ رجالی، مفسر قرآن، متکلم، از مراجع تقلید شیعه، نویسنده مجموعه 24 جلدی معجم رجال الحديث و تفصيل طبقات الرواة

ولادت

در شب پانزدهم ماه رجب سال 1317ق، در خانواده علم و دانش و تقوا در شهرستان خوى دیده به جهان گشود.

تحصیلات

آیت‌الله سید ابوالقاسم خویى در دامان پاک پدر و مادرش دوران کودکى را پشت سر نهاده و پس از آموختن قرآن و خواندن و نوشتن، در 13 سالگى (سال 1330ق) همراه برادر بزرگ خویش مرحوم سید عبدالله خویى و دیگر افراد خانواده رهسپار نجف شد.

ایشان از دوران کودکى و نوجوانى به هوش و ذکاوت و حافظه و استعداد در میان همسالان خود معروف بود و در اندک زمانى گوى سبقت را از همگان ربود.

او شش سال به تحصیل مقدمات و سطوح عالی حوزه پرداخت و سپس ۱۴ سال در درس استادان علوم مختلف از جمله فقه و اصول شرکت کرد. از این میان، چنانکه خود او در زندگی‌نامه خودنوشت آورده، بیشترین استفاده را از محمدحسین نائینی و محمدحسین غروی اصفهانی داشته است.

اساتید

  1. پدر بزرگوارش؛
  2. آیت‌الله شیخ فتح‌الله شریعت اصفهانى (متوفاى 1339ق)؛
  3. آیت‌الله میرزاى نائینى (متوفاى 1355ق)؛
  4. آیت‌الله آقا ضیاء عراقى (متوفاى 1361ق)؛
  5. آیت‌الله شیخ محمدحسین غروى اصفهانى (متوفاى 1361ق)؛
  6. آیت‌الله میرزا على‌آقا شیرازى فرزند میرزاى شیرازى (متوفاى 1355ق)؛
  7. آیت‌الله شیخ محمدجواد بلاغى نجفى (متوفاى 1352ق)؛
  8. آیت‌الله سید حسین بادکوبه‌اى (متوفاى 1358ق)؛
  9. آیت‌الله آقا میرزا على‌آقا قاضى (متوفاى 1366ق)؛ و...

مشایخ روایت

آیت‌الله خویى درحالى‌که هنوز جوان بود، موفق شد از بزرگان حوزه نجف اجازه نقل حدیث دریافت داشته و توسط آن، کتاب‌هاى دانشمندان شیعه و سنى را روایت کند. یکى از این مشایخ، مرحوم میرزاى نائینى بود که به‌وسیله ایشان از استادش مرحوم محدّث نورى، کتاب‌هایى مانند: «اصول کافى»، «من‌ لا‌يحضره‌ الفقيه»، «تهذیب»، «استبصار»، «وسائل الشيعة»، «بحار الأنوار»، «وافى» و... را روایت مى‌نمود.

اجازه دیگر ایشان، اجازه روایى علامه سترگ آیت‌الله سید عبدالحسین شرف‌الدین عاملى صاحب «المراجعات»، (متوفاى 1377) بود که به‌واسطه ایشان کتاب‌ها و تألیفات دانشمندان اهل سنت را روایت مى‌کند.

شاگردان

  1. آیت‌الله سید ابوالحسن شیرازى؛
  2. آیت‌الله ابوالفضل نجفى خوانسارى؛
  3. آیت‌الله ابوالقاسم گرجى؛
  4. آیت‌الله احمد دشتى؛
  5. آیت‌الله اسماعیل محقق بلخى؛
  6. آیت‌الله باقر شریف قرشى؛
  7. آیت‌الله سید جلال‌الدین فقیه ایمانى؛
  8. آیت‌الله میرزا جواد تبریزى؛ و...

تدریس

آیت‌الله خویى در خلال تحصیل، به تدریس نیز مى‌پرداخت و هر کتابى را که مى‌آموخت، کتاب پیش از آن را تدریس مى‌کرد.

ایشان سا‌ل‌ها به تدریس خارج فقه و اصول و تفسیر قرآن کریم اشتغال داشت.

وی در هر روز چهار نوبت به تدریس پرداخته و اکثر اوقات خویش را به تتبع، تحقیق، تألیف، تدریس و تعلیم شاگردان سپرى ساخته و حتى از استراحت خود براى ازدیاد ساعات مطالعه مى‌کاستند.

او پس از درس، مدتى طولانى نزدیک به یک ساعت براى پاسخ به پرسش‌هاى علمى شاگردان خویش در محفل درس مى‌نشست و در مجالس خصوصى نیز صحبت علمى به میان مى‌آورد و حتى در کوچه و خیابان هم به سؤالات شاگردان و افراد دیگر پاسخ مى‌داد.

ویژگی‌هاى اخلاقى

یارى ضعیفان

از ویژگی‌هاى بارز رفتار ایشان دستگیرى از نیازمندان و کمک به درماندگان بود. هر جا احساس مى‌نمود عده‌اى به کمک و رسیدگى نیاز دارند بدون درنگ به یارى آنان مى‌شتافت؛ لذا مى‌بینیم که مؤسسات خیریه زیادى به نام ایشان در هند و پاکستان و تایلند و ایران و عراق و لبنان تأسیس شده است.

به‌خصوص در ماه‌هاى رمضان و ذى‌الحجه، توجه و اهتمام ایشان به زندگى فقرا و ایتام، بیشتر مى‌شد.

عفو و گذشت

آیت‌الله خویى با بدخواهان و حسودان و مخالفان خویش، با بزرگى و متانت رفتار می‌نمود و از سر تقصیرات و اشتباهات آنان مى‌گذشت و حتى به آنان احسان مى‌کرد.

بهره‌بردارى از وقت

ایشان هیچ لحظه‌ای را به بطالت نمی‌گذراند، بلکه تمام اوقات شبانه‌روز خود را جز اندکی که ناگزیر از استراحت بود، در راه تدریس، مطالعه، عبادت و تهجد، قرائت قرآن، جواب استفتائات، ملاقات با مردم، تألیف، نماز جماعت و زیارت مصروف می‌داشت.

ساده‌زیستى

وی در زندگى بى‌آلایش و ساده بود. از تجمل و رفاه زاید دورى مى‌کرد. خوراکش را غذایى ساده تشکیل مى‌داد و در صرف وجوهات شرعى کاملا احتیاط مى‌نمود.

از بسیارى کارهاى مشروع به‌خاطر منافات داشتن با روح زهد و تقوا دورى مى‌کرد.

تواضع و فروتنى

وی باآنکه از مدرسان بزرگ جهان تشیع بشمار مى‌رفت و شاگردان و پرورش‌یافتگان مکتبش غالباً از پیشوایان فکرى جهان تشیع محسوب مى‌شدند و حوزه درسى‌اش از پرآوازه‌ترین محافل علمى جهان اسلام بود، از مظاهر کبر و غرور دورى کرده و درِ خانه‌اش به روى همه باز بود و همه مى‌توانستند شخصا با وی ملاقات نموده و مسائل خود را با او در میان بگذارند.

تقید به زیارت

ایشان به زیارت حضرت امیرالمؤمنین(ع) بسیار علاقه داشت و هر روز پیش از شروع درس به حرم مطهر می‌رفت و پس از زیارت و عرض سلام براى تدریس به مسجد خضراء مى‌آمد.

در ایام زیارت مخصوص امام حسین(ع)، به کربلا رفته و آن حضرت را زیارت مى‌کرد و به همین منظور خانه‌اى هم در کربلا اجاره کرده بود. مدتى نیز با ماشینى که توسط برخى افراد خیر تهیه شده بود هر شب جمعه به زیارت مرقد سیدالشهداء(ع) مى‌رفت.

سفر به ایران

آیت‌الله خویى در سال 1350ق، به زیارت حضرت امام رضا(ع) نایل آمدند.

در اوایل ماه رجب سال 1368ق، بار دیگر از نجف اشرف به قصد زیارت حضرت ثامن‌الحجج(ع) و معالجه کسالت قلب و سینه، راهى ایران گشته و از راه همدان عازم قم شدند. آنگاه که خبر ورودشان به قم رسید بزرگان حوزه و دانشمندان، همراه انبوه مردم تا هشت فرسنگى قم به استقبال او آمدند.

زمانی که ایشان قصد حرکت به تهران کرد بسیارى از مردم تهران و ساکنان شهر رى تا شش فرسنگى به استقبالش آمده و مورد تجلیل عموم طبقات واقع شدند.

پس از آن به مشهد مقدس مشرف شده و بعد از مدتى به نجف اشرف مراجعت نمودند.

خدمات اجتماعى

آن مرجع بزرگ در طول مرجعیت خود با امکاناتى که در اختیار داشت، تأسیسات عظیم و بناهاى بزرگ و کتابخانه‌ها و مدارس و حوزه‌هایى را بنا نهاد که به برخى از آنها اشاره مى‌شود:

  1. مدينة العلم، آیت‌الله ‌العظمى خویى، قم؛
  2. مدرسه و کتابخانه‌اى در مشهد مقدس به نام ایشان؛
  3. دارالعلم و مجتمع امام زمان، اصفهان؛
  4. المجمع الثقافي الخیرِي، بمبئى؛
  5. مبرة الإمام الخوئي، بیروت؛
  6. مدرسة دارالعلم و مكتبة الإمام الخويي، نجف اشرف؛
  7. مدارس دینى در بانکوک (تایلند) و داکا (بنگلادش)؛
  8. مكتبة الثقافة و النشر در کشورهاى پاکستان و مالزى؛
  9. مؤسسة الإمام الخويي و مدرسة الإمام الصادق و مدرسة الزهراء، انگلستان (لندن)؛
  10. مركز الإمام الخويي، اندونزى (جاکارتا)؛
  11. مرکز اسلامى در فرانسه؛
  12. مسجد و مرکز اسلامى در شهرهاى دیترویت، لوس آنجلس و نیویورک آمریکا؛ و...


وفات

پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب به مناسبت رحلت ایشان

بسم الله الرحمن الرحیم

إنّٰا لِلّٰهِ وَ إنّٰا إلَيهِ راجِعُونَ

با تأسف و تأثر فراوان باخبر شدیم که عالم جلیل‌القدر و فقیه عظیم‌الشأن آیت‌الله ‌ آقاى حاج سید ابوالقاسم خویى، مرجع تقلید بزرگوار، روز گذشته دار فانى را وداع گفته و به جوار رحمت حق رحلت نمودند. این حادثه براى جهان اسلام مخصوصاً حوزه‌هاى علمیه مصیبتى بزرگ است. آن عالم بزرگ بقیه سلف صالح و یکى از پرچم‌داران علوم اسلامى و یکى از مراجع بزرگ تقلید دوران معاصر بود.

ایشان در بسیارى از علوم اسلامى رایج در حوزه‌هاى علمیه از اساتید مسلم و کم‌نظیر به حساب مى‌آمد. فقیهى بزرگ و اصولى‌اى عمیق و مفسرى نوآور و رجالى‌اى صاحب مکتب و متکلمى زبردست بود. آثار علمى ارزشمند این مرد بزرگ به ده‌ها جلد کتاب در فقه و اصول و تفسیر و رجال منحصر نمى‌شود؛ هزاران شاگرد تربیت‌یافته در حوزه دروس غنى و سرشار او هم‌اکنون در همه بلاد اسلامى منتشرند. این بزرگوار یکى از نخستین کسانى بود که پس از شروع نهضت اسلامى به رهبرى امام خمینى(رض)، حوزه علمیه نجف را به اهمیت حوادث ایران متوجه ساخت و سعى و کوششى ارجمند در همراهى با حرکت عظیم روحانیت و مردم در ایران مبذول کرد.

در نهضت خونین مردم عراق در رمضان سال 1412ق، قطب اصلى نهضت و مرکز صدور حکم قیام اسلامى بود و به همین جهت پس از سرکوب شدن این نهضت به‌وسیله رژیم خونخوار بعثى، این کهن‌مرد دانشمند مورد آزار و شکنجه و اهانت مأموران سنگدل بعثى قرار گرفت و در معرض خطر جدى واقع شد و پس از آنکه به فضل الهى از خطر نجات یافت تا مد‌ت‌ها در شرایط سخت زیر نظر مأموران بعثى قرار داشت. عمر طولانى و پربرکت این مرد بزرگ که نزدیک به یک قرن امتداد یافت، سرشار از آزمایش‌هاى الهى و نمایشگر سعى و تلاش یک انسان مؤمن و پرهیزگار است. این‌جانب مصیبت درگذشت این مرجع بزرگوار تقلید را به حضرت بقية الله الأعظم أرواحنا فداه و جهان تشیع، مخصوصاً به حوزه‌هاى علمیه و علما و فقهاى بزرگ و نیز به خانواده محترم و فرزندان ایشان و همه دوستداران و مقلّدین ایشان تسلیت مى‌گویم و رحمت و فضل و مغفرت الهى را براى ایشان مسئلت مى‌نمایم.

سید على خامنه‌اى

یک‌شنبه 9 صفر 1413

پس از 96 سال حیات پرافتخار و برجاى نهادن خدمات بزرگ دینى و ده‌ها اثر جاویدان و تحمل فشارها و رنج‌ها و مصیبت‌هاى فراوان در حکومت ظالمانه صدام و پس از یک سال دورى از جوار جد بزرگوارش امیرالمؤمنین على(ع) و تبعید به کوفه، سرانجام خورشید فروزان زندگانى آیت‌الله ‌خویى در عصر روز شنبه هشتم صفر 1413ق، براى همیشه غروب کرد و مسلمانان را با اندوهى جانکاه مواجه نمود.

او که در زندگى به‌سان جدّش حضرت موسى بن جعفر(ع) به طاغوت عصر خود مبتلا شده بود، پس از وفات نیز به سرنوشت جده مظلومه‌اش حضرت زهرا(س) مبتلا گشته و در نیمه‌هاى شب با حضور مأموران امنیتى بعث، پیکر پاکش غریبانه و مظلومانه و بدون تشییع، پس از نماز توسط حضرت آیت‌الله حاج سید على سیستانى، به‌وسیله چند تن از شاگردان و یارانش در مسجد خضرا در صحن امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام به خاک سپرده شد.

با انتشار خبر وفات ایشان گرچه با اعلام حکومت نظامى در نجف و کوفه و آماده‌باش نیروهاى نظامى در بغداد و شهرهاى مرکزى و جنوبى عراق، از برپایى هرگونه مراسمى جلوگیرى به عمل آمد، اما از نخستین ساعات بامداد روز نهم صفر صداى قرآن در تمام نقاط ایران طنین‌انداز شد و از سوى دولت جمهورى اسلامى سه روز عزاى عمومى اعلام گردید و در و دیوار شهرها و روستاها سیاه‌پوش شد و مردم به نوحه‌خوانى و عزادارى پرداختند.

در کشورهاى مختلف جهان، از هند و کشمیر و افغانستان و پاکستان و بنگلادش و کویت و سوریه و لبنان و امارات خلیج فارس گرفته تا آمریکا و کانادا و انگلیس و تایلند نیز محافل یادبود مختلفى برگزار شد.

آثار

  1. التنقيح في شرح العروة الوثقی، در فقه، 8 جلد؛
  2. مستند العروة الوثقى، در 5 جلد؛
  3. فقه الشيعة، در 5 جلد؛
  4. منهاج الصالحين، 2 جلد، شامل یک دوره اجمالى فقه؛
  5. مصباح الفقاهة، در 3 جلد؛
  6. مصباح الأصول، در 2 جلد؛
  7. البيان في تفسير القران، که در آن مقدمات علوم قرآنى مورد بررسى قرار گرفته است؛
  8. معجم رجال الحديث، در 23 جلد؛
  9. تقریرات درس‌هاى علامه نائینى که در دو جلد با نام «أجود التقريرات» منتشر شده است؛ و...


منابع مقاله

ر.ک: «گلشن ابرار»، ج3، ص438، تهیه و تدوین: جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، زیر نظر: پژوهشکده باقرالعلوم(ع) وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی، قم، نشر معروف، 1382.


وابسته‌ها

مستند العروة الوثقی

مستند العروة الوثقی (مقرر بروجردی)

مدارک العروة الوثقی فقه الشیعه: مباحث الاجتهاد و التقلید

معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة

معجم رجال الحديث و تفصيل طبقات الرواة (23 جلدی)

غاية المأمول من علم الأصول

أجود التقریرات

أحكام الرضاع في فقه الشيعة

التنقیح في شرح العروة الوثقی

تعليقات على آراء المرحوم المحقق آيةالله‌العظمى السيد ابوالقاسم الخوئي

الدرر الغوالي في فروع العلم الإجمالي

صراط النجاة في أجوبة الاستفتاءات

مدارك العروة الوثقی، فقه الشيعة: كتاب الطهارة

فقه العترة في زکاة الفطرة

مباني العروة الوثقی

مبانی تکمله المنهاج

محاضرات فی المواریث

مستند العروة الوثقی: کتاب الصوم

مصباح الفقاهة (طبع قدیم)

معتمد العروة الوثقی

المعتمد فی شرح المناسک

منهاج الصالحین (للخویی)

منیه السایل

شرح العروة الوثقی

مناسك الحج (خویی)

منهاج الصالحین (للوحید)

فقه الأعذار الشرعیة و المسائل الطبیة

العروة الوثقی مع تعلیقات (خمینی، خویی، گلپایگانی، مکارم)

بیان در علوم و مسائل کلی قرآن

البیان في تفسیر القرآن

دراسات فی علم الأصول

محاضرات في أصول الفقه (خویی، ابوالقاسم)

مصباح الأصول (مباحث حجج و امارات)

الهدایة فی الأصول

مرزهای اعجاز

نفحات الاعجاز فی رد الکتاب المسمی حسن الایجاز

الرای السدید في الاجتهاد و التقلید و الاحتیاط و القضاء

مصباح الأصول (خوئي)

محاضرات فی أصول الفقه

مصباح الأصول (مباحث الفاظ)

مصابیح الأصول

مباني الاستنباط

محاظرات في الفقه الجعفري

محاضرات فی اصول الفقه (جامعه مدرسین)

القضاء و الشهادات (و الحدود)

المعین علی معجم رجال الحدیث للمرجع‌الدینیالکبیر آیت‌الله السید ابوالقاسم الموسوی الخوئی قدس‌سره الشریف

علي إمام البررة

بیان علوم و مسایل کلی قرآن

مناسک حج

توضیح المسائل (خویی)

استفتاءات (خویی)

فقه المومنات من صراط النجاه

مجمع الرسائل

التنقيح في شرح المکاسب

دلیل معجم رجال الحدیث

المسایل المنتخبه: العبادات و المعاملات

المسایل الشرعیه: (استفتاآت)

تحديد الكر بحسب الوزن و المساحة

مصباح الفقاهة

المعين علی معجم رجال الحديث للمرجمع‌الدینیالکبیر آیت‌الله السید أبوالقاسم الموسوي الخوئي

تکملة منهاج الصالحين في أحکام القضاء و الشهادات و الحدود و القصاص و الدیات

مستند العروة الوثقی: کتاب الصلاة

شناخت قرآن

مصباح الفقاهة في المعاملات

التعلیقة علی العروة الوثقی

توضيح المسائل، و باضافه احکام سفته و سر قفلي و بيمه (طبع قديم)

معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة

منهاج الصالحین

اجود التقريرات، تقريرا لأبحات الأستاذ الأکبر امام المحققين المجدد الميرزا محمدحسین الغروي النائيني

محاضرات فی الفقه الجعفری: المکاسب المحرمة

احکام جامع مسایل پزشکی

البیان فی تفسیر القرآن

المعتمد فی القضاء و الشهادات و الحدود

مبانیتکمله المنهاج

مناسک الحج

درآمدی بر علم رجال

مستند العروة الوثقی: کتاب الخمس

مستند العروة الوثقی: کتاب الاجارة

العروة الوثقی

احکام شرعی بانوان

المعین علی معجم رجال الحدیث للمرجع‌الدینیالکبیر آیت‌الله السید ابوالقاسم الموسوي الخوئي؛ ملحقا بالفهرس -

صراط النجاة في أجوبة الاستفتاءات

شرح العروة الوثقی (خویی)

برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=خویی،_سید_ابوالقاسم&oldid=758228»