ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'هـ.ق' به 'ق') |
|||
| (۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR02155.jpg|بندانگشتی|ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد]] | [[پرونده:NUR02155.jpg|بندانگشتی|ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد | ||
|- | |- | ||
|نام‌های دیگر | |نام‌های دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | بیرونی، ابوریحان محمد بن احمد | ||
بیرونی، محمد بن احمد | بیرونی، محمد بن احمد | ||
بیرونی خوارزمی، محمد بن احمد | بیرونی خوارزمی، محمد بن احمد | ||
Al-Biruni | |||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" |احمد | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" |362ق | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" |بيرون در حومۀ خوارزم | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |440 ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" | | ||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" |[[تحقیق ما للهند]] | ||
|-class= | |||
[[پاتانجلی]] | |||
[[الآثار الباقیة عن القرون الخالیة]] | |||
[[الصیدنة في الطب]] | |||
[[تحدید نهایات الأماکن لتصحیح مسافات المساکن]] | |||
[[القانون المسعودي]] | |||
|- class="articleCode" | |||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
|data-type= | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE02155AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''ابوريحان محمد بن احمد بيرونى''' (362-440ق)، ستاره‌شناس، ریاضی‌دان، تاریخدان، جغرافی‌دان، هندشناس، فیلسوف، داروشناس، از دانشمندان بزرگ قرن چهارم و پنجم هجرى | |||
== | == ولادت == | ||
در 14 شهریور 352 ش (دوم ذى الحجه سال 362ق) در محلّى به نام بيرون در حومۀ خوارزم زاده شد و نسبت بيرونى را از آن‌جا گرفت. | |||
دربارۀ نسب و پدر وى اطلاع چندانى در دست نيست.كنيۀ ابوريحان نيز روشن نيست. | |||
نامش محمد بن احمد است‌كه چيزى از آن نمى‌شود فهمید. | |||
== تحصیلات == | |||
وى به خوبى از عهدۀ فراگیرى علوم زمان خویش برآمد و سفرهاى بسيار و دوره گردى و شوق معرفت، كه از آغاز سن عواطف او را ملتهب كرده بود، به وسعت معلومات وى كمك كرد.از همان آغاز در زمینۀ دانش به مسائلى توجه داشت كه در میان متعلّمان قرون وسطاى اسلامى چندان معهود و شناخته شده نبود. | |||
وى در سن 20 سالگى وطن خود را ترك كرد و به سوى سواحل درياى قزوین (خزر) روانه شد.در گرگان از توجهات قابوس بن وشمگیر زيارى بهره برد و نخستين تأليف‌بزرگ خود«آثار الباقية» را به او پيشكش كرد. | |||
وى مكاتباتى با [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، معاصركوچكترش-داشت كه عمق معرفت فلسفى و تندخویى او را نشان مى‌دهد. | |||
در حدودسال 400ق به وطن خویش بازگشت و خيلى زود دستخوش دسيسه‌ها و توطئه‌هاى سياسى شد و در سال 408ق محمود غزنوى وى را به عنوان عنصر نامطمئن با خود به غزنه برد و پيوسته تحت نظر وى بود. | |||
در این دوران كه زندگى برایش سخت بود و ابزار و لوازم علمى برای ادامه تحقيقات را در اختيار نداشت، تعدادى کتاب بزرگ و از جمله اثر معروف «[[تحقيق ما للهند]]» را تأليف كرد. | |||
گرچه نام بيرونى در نوشته‌هاى عربى در زمینۀ جغرافيا و جهان‌گردى مقامى دارد اما چنانكه از مؤلفات وى برمى‌آيد، وى جغرافى‌شناس نبوده است. | |||
به تعبير درست‌تر او بيشتر از آنكه جغرافى‌دان باشد، مؤلفى بوده با معرفتى بسيار گسترده كه همه علوم دوران را آموخته است.قلمرو مطالعات وى چنان گسترده بود كه تعيين شمار علومى كه در آن دستى نداشت آسانتر از تعيين علوم مورد علاقۀ اوست.قلمرو فعاليت علمى او رياضيات و نجوم و علوم مربوط به آن است و طبيعى است كه ابوريحان در زمینۀ جغرافيا به ناحيۀ رياضى و نجومى آن توجه داشته است. | |||
== وفات == | |||
وفات ابوریحان در غزنه در آغاز حکومت سلجوقیان و پادشاهی مسعود بن محمود غزنوی و در سن 78 سالگی بوده است. برخی درگذشتِ او را در ۲۲ آذر ۴۲۷ خورشیدی (۲۷ جمادی‌الثانی ۴۴۰ قمری، برابرِ ۱۳ دسامبر ۱۰۴۸ میلادی) می‌دانند. | |||
==آثار او== | ==آثار او== | ||
| خط ۴۹: | خط ۸۲: | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[تحقیق ما للهند]] | [[تحقیق ما للهند]] | ||
[[پاتانجلی]] | |||
[[الآثار الباقیة عن القرون الخالیة]] | [[الآثار الباقیة عن القرون الخالیة]] | ||
| خط ۶۱: | خط ۹۷: | ||
[[القانون المسعودي]] | [[القانون المسعودي]] | ||
[[التفهیم | [[التفهیم لأوائل صناعة التنجیم]] | ||
[[آثار الباقیه]] | [[آثار الباقیه]] | ||
[[استيعاب الوجوه الممکنه في صنعه الاصطرلاب]] | [[استيعاب الوجوه الممکنه في صنعه الاصطرلاب]] | ||
[[الجماهر في الجواهر]] | [[الجماهر في الجواهر]] | ||
[[راشیکات الهند (تناسب نزد هندیان)]] | [[راشیکات الهند (تناسب نزد هندیان)]] | ||
[[الأجوبة عن مسائل أبي الريحان البيروني]] | |||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:ریاضیدانان]] | |||
[[رده:منجمان]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۱۷
| نام | ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | بیرونی، ابوریحان محمد بن احمد
بیرونی، محمد بن احمد بیرونی خوارزمی، محمد بن احمد Al-Biruni |
| نام پدر | احمد |
| متولد | 362ق |
| محل تولد | بيرون در حومۀ خوارزم |
| رحلت | 440 ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | تحقیق ما للهند
الآثار الباقیة عن القرون الخالیة |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02155AUTHORCODE |
ابوريحان محمد بن احمد بيرونى (362-440ق)، ستاره‌شناس، ریاضی‌دان، تاریخدان، جغرافی‌دان، هندشناس، فیلسوف، داروشناس، از دانشمندان بزرگ قرن چهارم و پنجم هجرى
ولادت
در 14 شهریور 352 ش (دوم ذى الحجه سال 362ق) در محلّى به نام بيرون در حومۀ خوارزم زاده شد و نسبت بيرونى را از آن‌جا گرفت.
دربارۀ نسب و پدر وى اطلاع چندانى در دست نيست.كنيۀ ابوريحان نيز روشن نيست.
نامش محمد بن احمد است‌كه چيزى از آن نمى‌شود فهمید.
تحصیلات
وى به خوبى از عهدۀ فراگیرى علوم زمان خویش برآمد و سفرهاى بسيار و دوره گردى و شوق معرفت، كه از آغاز سن عواطف او را ملتهب كرده بود، به وسعت معلومات وى كمك كرد.از همان آغاز در زمینۀ دانش به مسائلى توجه داشت كه در میان متعلّمان قرون وسطاى اسلامى چندان معهود و شناخته شده نبود.
وى در سن 20 سالگى وطن خود را ترك كرد و به سوى سواحل درياى قزوین (خزر) روانه شد.در گرگان از توجهات قابوس بن وشمگیر زيارى بهره برد و نخستين تأليف‌بزرگ خود«آثار الباقية» را به او پيشكش كرد.
وى مكاتباتى با ابن سينا، معاصركوچكترش-داشت كه عمق معرفت فلسفى و تندخویى او را نشان مى‌دهد.
در حدودسال 400ق به وطن خویش بازگشت و خيلى زود دستخوش دسيسه‌ها و توطئه‌هاى سياسى شد و در سال 408ق محمود غزنوى وى را به عنوان عنصر نامطمئن با خود به غزنه برد و پيوسته تحت نظر وى بود.
در این دوران كه زندگى برایش سخت بود و ابزار و لوازم علمى برای ادامه تحقيقات را در اختيار نداشت، تعدادى کتاب بزرگ و از جمله اثر معروف «تحقيق ما للهند» را تأليف كرد.
گرچه نام بيرونى در نوشته‌هاى عربى در زمینۀ جغرافيا و جهان‌گردى مقامى دارد اما چنانكه از مؤلفات وى برمى‌آيد، وى جغرافى‌شناس نبوده است.
به تعبير درست‌تر او بيشتر از آنكه جغرافى‌دان باشد، مؤلفى بوده با معرفتى بسيار گسترده كه همه علوم دوران را آموخته است.قلمرو مطالعات وى چنان گسترده بود كه تعيين شمار علومى كه در آن دستى نداشت آسانتر از تعيين علوم مورد علاقۀ اوست.قلمرو فعاليت علمى او رياضيات و نجوم و علوم مربوط به آن است و طبيعى است كه ابوريحان در زمینۀ جغرافيا به ناحيۀ رياضى و نجومى آن توجه داشته است.
وفات
وفات ابوریحان در غزنه در آغاز حکومت سلجوقیان و پادشاهی مسعود بن محمود غزنوی و در سن 78 سالگی بوده است. برخی درگذشتِ او را در ۲۲ آذر ۴۲۷ خورشیدی (۲۷ جمادی‌الثانی ۴۴۰ قمری، برابرِ ۱۳ دسامبر ۱۰۴۸ میلادی) می‌دانند.
آثار او
برخى آثار او عبارتند از:کتاب تحديد الأماكن لتصحيح مسافات المساكن، کتاب القانون للمسعودى، آثار الباقية، الصيدنة في الطب، تحقيق ما للهند و...