النحو المستطاب: سؤال و جواب و إعراب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'هـ.ق' به 'ق') |
جز (جایگزینی متن - '<references />↵==منابع مقاله==↵' به '<references /> ==منابع مقاله== ') |
||
| (۲۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR15210J1.jpg | |||
| عنوان =النحو المستطاب: سؤال و جواب و إعراب | |||
| عنوان‌های دیگر =سؤال و جواب و اعراب | |||
| پدیدآوران = | |||
[[اهدل، عبدالرحمن]] (نویسنده) | |||
| | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =PJ 6151 /الف9ن3 | |||
| موضوع = | |||
| | زبان عربی - نحو - پرسشها و پاسخها | ||
| ناشر = | |||
دار طيبه | |||
| مکان نشر =ریاض - عربستان | |||
|زبان | | سال نشر = 1425 ق | ||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
|ناشر | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE15210AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =8 | |||
| تعداد جلد =2 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =15210 | |||
| کتابخوان همراه نور =15210 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''النحو المستطاب سؤال و جواب و إعراب'''، تأليف [[اهدل، عبدالرحمن|عبدالرحمن بن عبدالرحمن شميلة الأهدل]]، يكى از نحويان معاصر، است كه به زبان عربى و در دو جلد به نگارش درآمده است. | |||
موضوع كتاب، چنان‌كه از اسم آن برمى‌آيد، بيان مباحث مختلف علم نحو و تطبيق قواعد نحوى بر اعراب قرآن كريم و ارائه شاهد مثال‌هاى متعدد قرآنى و اشعار شاعران عرب در مورد هريك از احكام نحوى مورد بحث است. | موضوع كتاب، چنان‌كه از اسم آن برمى‌آيد، بيان مباحث مختلف علم نحو و تطبيق قواعد نحوى بر اعراب قرآن كريم و ارائه شاهد مثال‌هاى متعدد قرآنى و اشعار شاعران عرب در مورد هريك از احكام نحوى مورد بحث است. | ||
== ساختار == | ==ساختار== | ||
در مقدمه كتاب، نگارنده به چگونگى تدوين كتاب و انتشار متعدد آن در زمان كوتاه به جهت استقبال علاقه‌مندان به علم نحو از آن، اشاره كرده و توضيحاتى اجمالى راجع به محتواى كتاب و نحوه تدوين آن ارائه نموده است.<ref>مقدمه كتاب، صفحات 3 تا 5</ref> | |||
در مقدمه كتاب، نگارنده به چگونگى تدوين كتاب و انتشار متعدد آن در زمان كوتاه به جهت استقبال علاقه‌مندان به علم نحو از آن، اشاره كرده و توضيحاتى اجمالى راجع به محتواى كتاب و نحوه تدوين آن ارائه نموده است | |||
كتاب، به‌صورت سؤال و جواب تنظيم شده است. | كتاب، به‌صورت سؤال و جواب تنظيم شده است. | ||
== گزارش محتوا == | ==گزارش محتوا== | ||
در ابتداى جلد اول، تعريفى از علم نحو و موضوع و فايده آن مطرح شده و اقسام كلمه و كلام كه موضوع علم نحو است مورد بحث و بررسى قرار گرفته است، آن‌گاه نویسنده به بحث در مورد معرب و مبنى و معنا و اقسام آنها پرداخته و نحوه شناسايى اعراب و علايم آنها را بيان نموده و اعراب ظاهرى و تقديرى و فرق ميان آنها را همراه با ذكر نمونه توضيح داده است. | |||
در ابتداى جلد اول، تعريفى از علم نحو و موضوع و فايده آن مطرح شده و اقسام كلمه و كلام كه موضوع علم نحو است مورد بحث و بررسى قرار گرفته است، آن‌گاه | |||
در ادامه، وى به بحث در مورد احكام نحوى مربوط به اسم و انواع آن پرداخته و اسامى غير منصرف و علل منع صرف آنها، احكام مربوط به اسامى نكره و معرفه، ضماير و اقسام آنها، اسامى علم، اسامى اشاره، اسامى موصول و اسم معرفه به «ال» و احكام نحوى مربوط به هريك از آنها را بررسى نموده است. | در ادامه، وى به بحث در مورد احكام نحوى مربوط به اسم و انواع آن پرداخته و اسامى غير منصرف و علل منع صرف آنها، احكام مربوط به اسامى نكره و معرفه، ضماير و اقسام آنها، اسامى علم، اسامى اشاره، اسامى موصول و اسم معرفه به «ال» و احكام نحوى مربوط به هريك از آنها را بررسى نموده است. | ||
در همين راستا، | در همين راستا، نویسنده به بيان احكام اسامى مرفوع مانند: فاعل، نائب فاعل، مبتدا و خبر، اسم افعال ناقصه، خبر حروف مشبهة بالفعل، اسم حروف مشبهه به ليس، اسم لاى نفى جنس، اسم افعال مقاربه و افعال قلوب و ساير اسامى كه در جمله، مرفوع واقع مى‌شوند، پرداخته و قواعد نحوى مربوط به هريك از آنها را بيان كرده است. | ||
در مورد شرح هريك از قواعد نحوى مذكور، | در مورد شرح هريك از قواعد نحوى مذكور، نویسنده شاهد مثال‌هایى از آيات قرآنى و اشعار شاعران معروف و قديمى عرب ارائه نموده و ذيل هريك از اين شاهد مثال‌ها توضيحات خود را مطرح كرده و به تجزيه و تركيب عبارات قرآنى و شعرى پرداخته است. | ||
در جلد دوم، در ادامه بيان احكام و قواعد نحوى مربوط به اسما، نگارنده به بيان اسامى منصوب و قوانين مرتبط با آنها پرداخته و قواعد نحوى انواع مفعول (اعم از مفعول‌به، مفعول‌له، مفعول‌معه، مفعول‌فيه و مفعول مطلق)، باب اشتغال، منادا و اقسام ندا، حال، تمييز و استثناء در حال نصب را بيان كرده است. | در جلد دوم، در ادامه بيان احكام و قواعد نحوى مربوط به اسما، نگارنده به بيان اسامى منصوب و قوانين مرتبط با آنها پرداخته و قواعد نحوى انواع مفعول (اعم از مفعول‌به، مفعول‌له، مفعول‌معه، مفعول‌فيه و مفعول مطلق)، باب اشتغال، منادا و اقسام ندا، حال، تمييز و استثناء در حال نصب را بيان كرده است. | ||
| خط ۶۳: | خط ۴۴: | ||
در قسمت ديگرى از كتاب، نگارنده به بحث در مورد احكام و قواعد نحوى مربوط به اسامى در حالت جرى (مجرور) پرداخته و ضمن بيان كلياتى از حروف جر و انواع مجرورات، احكام نحوى مضاف‌اليه و حالات مختلف جرى آن را بيان كرده است. | در قسمت ديگرى از كتاب، نگارنده به بحث در مورد احكام و قواعد نحوى مربوط به اسامى در حالت جرى (مجرور) پرداخته و ضمن بيان كلياتى از حروف جر و انواع مجرورات، احكام نحوى مضاف‌اليه و حالات مختلف جرى آن را بيان كرده است. | ||
در بخش بعدى كتاب، | در بخش بعدى كتاب، نویسنده به تبيين قواعد نحوى مربوط به فعل پرداخته و ابتدا اعراب فعل مضارع را در حالت‌هاى نصبى، رفعى و جزمى مورد بحث و بررسى قرار داده است. | ||
در ادامه، وى به بحث در مورد توابع و اعراب آنها در حالت‌هاى مختلف رفعى، نصبى، جرى و جزمى در جمله پرداخته و متابعت كردن صفت، معطوف، عطف بيان، بدل، تأكيد و عطف نسق، در اعراب از متبوع خويش را از منظرى نحوى مورد بحث و بررسى قرار داده و مثال‌هاى متعددى در اين زمينه ارائه نموده است. | در ادامه، وى به بحث در مورد توابع و اعراب آنها در حالت‌هاى مختلف رفعى، نصبى، جرى و جزمى در جمله پرداخته و متابعت كردن صفت، معطوف، عطف بيان، بدل، تأكيد و عطف نسق، در اعراب از متبوع خويش را از منظرى نحوى مورد بحث و بررسى قرار داده و مثال‌هاى متعددى در اين زمينه ارائه نموده است. | ||
در قمست بعدى كتاب، | در قمست بعدى كتاب، نویسنده به احكام نحوى اسمايى كه مانند فعل عمل مى‌كنند اشاره نموده و عملكرد مصدر، اسم فاعل، اسم مفعول، اسم تفضيل، صفت مشبهه، اسم الفعل و صيغه مبالغه را از اين جهت بيان كرده است. | ||
تنازع در عمل و قواعد مربوط به آن، احكام نحوى اعداد، تعجب و صيغه‌هاى مربوط به آن و قواعد مربوط به وقف و ابتدا، از ديگر مندرجات مهم اين نوشتار است. | تنازع در عمل و قواعد مربوط به آن، احكام نحوى اعداد، تعجب و صيغه‌هاى مربوط به آن و قواعد مربوط به وقف و ابتدا، از ديگر مندرجات مهم اين نوشتار است. | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
در اين كتاب، هيچ‌گونه منبعى، حتى آدرس آيات (نه در پاورقى و نه در پايان كتاب)، براى مندرجات آن مورد استفاده مؤلف ذكر نشده و تنها توضيحاتى ذيل برخى از الفاظ متن كتاب در پاورقى درج گرديده است. | در اين كتاب، هيچ‌گونه منبعى، حتى آدرس آيات (نه در پاورقى و نه در پايان كتاب)، براى مندرجات آن مورد استفاده مؤلف ذكر نشده و تنها توضيحاتى ذيل برخى از الفاظ متن كتاب در پاورقى درج گرديده است. | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references /> | ||
== منابع مقاله == | |||
==منابع مقاله== | |||
متن و مقدمه كتاب. | متن و مقدمه كتاب. | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[البهجة المرضية علی ألفية ابن مالك]] | |||
[[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب]] | |||
[[تحفة الأديب في نحاة مغني اللبيب]] | |||
[[النحو الوافي مع ربطه بالأساليب الرفيعة و الحياة اللغوية المتجددة]] | |||
[[النحو الكافي]] | |||
[[شرح شذور الذهب في معرفة كلام العرب]] | |||
[[خودآموز هداية في النحو]] | |||
[[معجم القواعد العربية في النحو و التصريف]] | |||
[[المعجم المفصل في النحو العربي]] | |||
[[مبادئ العربية في الصرف و النحو]] | |||
[[بداءة النحو (صفایی)]] | |||
[[الجمل في النحو]] | |||
[[شرح قطر الندی و بل الصدی]] | |||
[[أصول النحو عند السيوطي بين النظرية و التطبيق]] | |||
[[الاقتراح في علم أصول النحو]] | |||
[[الإنصاف في مسائل الخلاف بين النحو البصريين و الكوفيين]] | |||
[[همع الهوامع شرح جمع الجوامع في النحو]] | |||
[[شرح ملاجامي علی متن الكافية في النحو]] | |||
[[أوضح المسالك إلی ألفية ابن مالك]] | |||
[[النحو الواضح في قواعد اللغة العربية (المرحلة الابتدائية)]] | |||
[[كشف المشكل في النحو]] | |||
[[اللمع في العربية]] | |||
[[أسرار العربية]] | |||
[[شرح الشواهد الشعرية في أمات الكتب النحوية لأربعة آلاف شاهد شعري]] | |||
[[التطبيق النحوي]] | |||
[[شرح جمل الزجاجي]] | |||
[[شرح المكودي علی الألفية في علمي الصرف و النحو]] | |||
[[شرح اللمع في النحو]] | |||
[[شرح الدرة البهية، «نظم الآجرومية»، في أصول علم اللغة العربية]] | |||
[[الأشباه و النظائر في النحو]] | |||
[[مرجع الطلاب في قواعد النحو]] | |||
[[الخصائص]] | |||
[[النحو التطبيقي وفقا لمقررات النحو العربي في المعاهد و الجامعات العربية]] | |||
[[المنهاج في القواعد و الإعراب]] | |||
[[المدارس النحوية]] | |||
[[شرح كتاب سيبويه]] | |||
[[المفصل في صنعة الإعراب]] | |||
[[الكواكب الدرية]] | |||
[[شرح تسهيل الفوائد و تكميل المقاصد]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۸ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۳۰
| النحو المستطاب: سؤال و جواب و إعراب | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | اهدل، عبدالرحمن (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | سؤال و جواب و اعراب |
| ناشر | دار طيبه |
| مکان نشر | ریاض - عربستان |
| سال نشر | 1425 ق |
| چاپ | 8 |
| موضوع | زبان عربی - نحو - پرسشها و پاسخها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | PJ 6151 /الف9ن3 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
النحو المستطاب سؤال و جواب و إعراب، تأليف عبدالرحمن بن عبدالرحمن شميلة الأهدل، يكى از نحويان معاصر، است كه به زبان عربى و در دو جلد به نگارش درآمده است. موضوع كتاب، چنان‌كه از اسم آن برمى‌آيد، بيان مباحث مختلف علم نحو و تطبيق قواعد نحوى بر اعراب قرآن كريم و ارائه شاهد مثال‌هاى متعدد قرآنى و اشعار شاعران عرب در مورد هريك از احكام نحوى مورد بحث است.
ساختار
در مقدمه كتاب، نگارنده به چگونگى تدوين كتاب و انتشار متعدد آن در زمان كوتاه به جهت استقبال علاقه‌مندان به علم نحو از آن، اشاره كرده و توضيحاتى اجمالى راجع به محتواى كتاب و نحوه تدوين آن ارائه نموده است.[۱]
كتاب، به‌صورت سؤال و جواب تنظيم شده است.
گزارش محتوا
در ابتداى جلد اول، تعريفى از علم نحو و موضوع و فايده آن مطرح شده و اقسام كلمه و كلام كه موضوع علم نحو است مورد بحث و بررسى قرار گرفته است، آن‌گاه نویسنده به بحث در مورد معرب و مبنى و معنا و اقسام آنها پرداخته و نحوه شناسايى اعراب و علايم آنها را بيان نموده و اعراب ظاهرى و تقديرى و فرق ميان آنها را همراه با ذكر نمونه توضيح داده است.
در ادامه، وى به بحث در مورد احكام نحوى مربوط به اسم و انواع آن پرداخته و اسامى غير منصرف و علل منع صرف آنها، احكام مربوط به اسامى نكره و معرفه، ضماير و اقسام آنها، اسامى علم، اسامى اشاره، اسامى موصول و اسم معرفه به «ال» و احكام نحوى مربوط به هريك از آنها را بررسى نموده است.
در همين راستا، نویسنده به بيان احكام اسامى مرفوع مانند: فاعل، نائب فاعل، مبتدا و خبر، اسم افعال ناقصه، خبر حروف مشبهة بالفعل، اسم حروف مشبهه به ليس، اسم لاى نفى جنس، اسم افعال مقاربه و افعال قلوب و ساير اسامى كه در جمله، مرفوع واقع مى‌شوند، پرداخته و قواعد نحوى مربوط به هريك از آنها را بيان كرده است.
در مورد شرح هريك از قواعد نحوى مذكور، نویسنده شاهد مثال‌هایى از آيات قرآنى و اشعار شاعران معروف و قديمى عرب ارائه نموده و ذيل هريك از اين شاهد مثال‌ها توضيحات خود را مطرح كرده و به تجزيه و تركيب عبارات قرآنى و شعرى پرداخته است.
در جلد دوم، در ادامه بيان احكام و قواعد نحوى مربوط به اسما، نگارنده به بيان اسامى منصوب و قوانين مرتبط با آنها پرداخته و قواعد نحوى انواع مفعول (اعم از مفعول‌به، مفعول‌له، مفعول‌معه، مفعول‌فيه و مفعول مطلق)، باب اشتغال، منادا و اقسام ندا، حال، تمييز و استثناء در حال نصب را بيان كرده است.
در قسمت ديگرى از كتاب، نگارنده به بحث در مورد احكام و قواعد نحوى مربوط به اسامى در حالت جرى (مجرور) پرداخته و ضمن بيان كلياتى از حروف جر و انواع مجرورات، احكام نحوى مضاف‌اليه و حالات مختلف جرى آن را بيان كرده است.
در بخش بعدى كتاب، نویسنده به تبيين قواعد نحوى مربوط به فعل پرداخته و ابتدا اعراب فعل مضارع را در حالت‌هاى نصبى، رفعى و جزمى مورد بحث و بررسى قرار داده است.
در ادامه، وى به بحث در مورد توابع و اعراب آنها در حالت‌هاى مختلف رفعى، نصبى، جرى و جزمى در جمله پرداخته و متابعت كردن صفت، معطوف، عطف بيان، بدل، تأكيد و عطف نسق، در اعراب از متبوع خويش را از منظرى نحوى مورد بحث و بررسى قرار داده و مثال‌هاى متعددى در اين زمينه ارائه نموده است.
در قمست بعدى كتاب، نویسنده به احكام نحوى اسمايى كه مانند فعل عمل مى‌كنند اشاره نموده و عملكرد مصدر، اسم فاعل، اسم مفعول، اسم تفضيل، صفت مشبهه، اسم الفعل و صيغه مبالغه را از اين جهت بيان كرده است.
تنازع در عمل و قواعد مربوط به آن، احكام نحوى اعداد، تعجب و صيغه‌هاى مربوط به آن و قواعد مربوط به وقف و ابتدا، از ديگر مندرجات مهم اين نوشتار است.
وضعيت كتاب
در اين كتاب، هيچ‌گونه منبعى، حتى آدرس آيات (نه در پاورقى و نه در پايان كتاب)، براى مندرجات آن مورد استفاده مؤلف ذكر نشده و تنها توضيحاتى ذيل برخى از الفاظ متن كتاب در پاورقى درج گرديده است.
پانويس
- ↑ مقدمه كتاب، صفحات 3 تا 5
منابع مقاله
متن و مقدمه كتاب.
وابسته‌ها
البهجة المرضية علی ألفية ابن مالك
تحفة الأديب في نحاة مغني اللبيب
النحو الوافي مع ربطه بالأساليب الرفيعة و الحياة اللغوية المتجددة
شرح شذور الذهب في معرفة كلام العرب
معجم القواعد العربية في النحو و التصريف
مبادئ العربية في الصرف و النحو
أصول النحو عند السيوطي بين النظرية و التطبيق
الإنصاف في مسائل الخلاف بين النحو البصريين و الكوفيين
همع الهوامع شرح جمع الجوامع في النحو
شرح ملاجامي علی متن الكافية في النحو
أوضح المسالك إلی ألفية ابن مالك
النحو الواضح في قواعد اللغة العربية (المرحلة الابتدائية)
شرح الشواهد الشعرية في أمات الكتب النحوية لأربعة آلاف شاهد شعري
شرح المكودي علی الألفية في علمي الصرف و النحو
شرح الدرة البهية، «نظم الآجرومية»، في أصول علم اللغة العربية
النحو التطبيقي وفقا لمقررات النحو العربي في المعاهد و الجامعات العربية